1888. N°. 43.
Dinsdag 10 April.
75ste jaargang.
De schouw
Slooten, Heulen en Duikers,
Kleinhandel in Sterkedrank
GOESClli
De uitgave dszer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 oent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht»
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
over de
ingevolge art. 41 van het Provinciaal reglement op de
wegen en voetpaden, zal op MAANDAG DEN 7en
MEI 1888 en volgende dagen plaatshebben.
Goes, den 7 April 1888
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Vergunning is gevraagd tot uitoefening van den
op dezelfde wijze en in dezelfde lokalen als
Wed. J. J. Hartman wijk C no. 61/62 door W. J.
HARTMAN
F. J. Dingens wijk E no. 162g door J. CORNELISSE;
R. Mulder wijk E 127a dn0r J. WINUENDER en
L. Provoost wijk A no. 236 door P. A. VAN DER
PEIJL.
Bezwaren kunnen worden ingediend vóór den 14
April a. e. des namiddags te 1 uur.
Goes, den 7 April 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 1) April 18S8.
Het harmoniegezelschap »E u p h o n i a" alhier
zal heden avond te 9 uren den leden van het nu af
getreden voorloopig bestuur, ten huize van den voor
zitter, den heer Z. D. Van der Bilt La Motthe, eene
serenade brengeD.
Naar wij vernemen zal het festival, dat de
vereeniging voor Vol overmaken bij geleg nheid van
de landloiw-tentoonstelling alhier voornemens was te
organiseerm, bij gebrek aan genoegzame deelneming
niet doorgaan. Het groote bezwaar was gelegen in den
dag, waarop bet festival zou plaats hebben, daar de
werkende leden der gezelschappen niet bereid waren
op een werkdag naar Goes over te komen. Slechts
drie gezelschappen hadden zich dan ook tot deelneming
aangemeld.
Thans is het comité voor volksvermaken voornemens
in den loop vau den zomer een t u r n f e e s t te or
ganiseren. Het is te hopen, dat de deelneming daar
voor grooter zal blijken te zijn.
De raadzaal in het stadhuis alhier, die thans
gerestaureerd is en in de raadszitting van jl. Donder
dag weder in gebruik is genomenheeft nu een
geheel ander aanzien verkregen. De houten beschotten
zijn verdwenen en de wanden zijn thans in licht rose
tint geschilderd, terwijl het lijstwerk met verguld is
afgezet. In de muurvakken is een donk^r oode stof
(coteline) aangebracht, terwijl voorts het plafond van
het stof van vele jaren is ontdaan en een tweetal gas
lampen de kronen van vroeger hebben vervangen. Het
fraaie ijzeren hek is mede een nieuw kleed aangetrokken.
Ook onze voorvaderen hebben zich in de vorige eeuw
vet) aan het onderhouden van deze zeer fraaie zaal
oorspronkelijk voor gerechtszaal bestemd en daarom
oudtijds »de vierschaar" geheeten, laten gelegen liggen,
■ooals blijkt uit de onderstaande gegevens, bijeenver
zameld uit oude rekeningen in het stadsarchief be
rustende
Uit de rekeniig van 1774 blijkt dat is betaald aan
M. J. Geerards, wegens leverantie van drie schil
derstukken bas-relief voor de vierschaar per ordonn.
54:2:4,
of de som van/324.70.
Uit de rekening van 1773.
Aan Macsime Sumel, wegens het stellen en leverpn
van een ijzer hek op de vierschaar £183:6:8,
of de som van 1100.
Uit de rekening van 1774.
Aan Johannes Pepers, wegens 't bronssen van 't ijzer
hek op de vierschaar18:
of de som van ƒ108.
Uit de rekening van 1773.
Aan Jacob Walrave wegens leverantie van stoelen
voor 't stadhuis122-6:8,
of de som van 734.
Uit de rekening van 1773.
Aan Van der Wsele wede. wegens leverantie en maken
van kopere vasen, schalen en een swaard 8:
of de som van 48.
Rekening 1773 Joseph Soldatie wegens 't plakken van
da vierschaar 100:
id. id. dezelfde plaffon aan het
stadhuijs op rekening 53:
id. 1774 dezelfde 't plakken van
de Galderij en voorpor
taal op 't siadhuijs182:16:8.
335:16:8.
of de som van 2015,
makeule alzoo in twee jaren tijds een totaal uitgaaf
van 4329,70.
Ten slotte zij nog opgemerkt, dat al heeft de raad-
zaal thans een gansch ander aanzien gekregen, zij toch
volgens deskundigen ook na hare restauratie nog ge
heel past in den tijd, waarin haar oorspronkelijke
stijl haar had geplaatst. In dien tijd toch moet het
evenzeer gebruikelijk zijn geweest de zalen met houten
beschotten te voorzien als om deze te beschilderen en
te bekleeden.
Het is een gelukkig verschijnsel, dat door de Goesche
beschreven vaderen geen wandalisme is gepleegd, waar
dit elders zoo menigmaal geschiedt.
In deze gemeente komen weder gevallen van
mazelen voor. Twee personen zijn aaDgetast.
Op de voordracht voor secretaris te St. Kruis
zijn geplaatst de heeren S. W. Weisfeilt aldaar en
J. Van der Bilt te Goes. Wbl.v.ZVI.)
In het nieuwe koninklijke besluit van 27 Maart
1888 Stblno. 67), waarbij wordt bepaald welke
ziekten voor het vee besmettelijk word n gehouden
en welke maatregelen bij het heerschen van elke dier
ziekten moeten toegepast worden, zijn verschillende
der ouie kon. besluiten gewijzigd en aangevuld, tot
een geheel gebracht, en maatregelen vastgesteld tot
bestrijding van de varkensziekte en de besmettelijke
borstziekte der varkens, en van de trichinen-
ziekte bij de varkens, ziekten voor welker bestrij
ding tot hed n geen wettelijke voorschriften bestonden.
De le geeft de ziekten aan welke voor besmette
lijk woi den gehouden ze zijn: lo. de veepest der her
kauwende dieren 2o. de longziekte der runderen3o.
het mond- en klauwzeer bij de herkauwende dieren
en de varkens4o. d kwade droes en huidworm bij
de eenhoevige dieren5o. de schurft bij de eenhoevige
dieren en schapen6o. da schaapspokken7o. de var-
kenszieke 8o. de t r i c h i n e n z i e k t e 9o. het
miltvuur-, lOo. de hondsdolheid bij alle vee.
Onder de middelen tot bestrijding der schaaps
pokken is thans ook de inenting opgenomen. Dieren
die, zonder ziekteverschijnselen te vertoonen, van be
smetting verdacht zijo, moeten door den districts
veearts worden ingeënt, welke inenting op rijkskosten
zal worden toegepast. De inenting van niet veidachte
dieren is verboden, In bijzondere gevallen kan de Mi
nister vrijstelling geven van de verplichting tot inenting.
Ook kan in sommige gevallen afmaking van zieke en
verdachte dieren worden bevolen.
Wat de varkensziekte betreft is ook hier
afzondering der zieken en verdachten voorgeschreven,
tenzij die afzondering naar het oordeel van den districts
veearts nutteloos wordt geacht, in welk geval de
burgemeester verlof kan geven om de zieke dieren bij
de verdachten te laten.
E'genaars van zieke of verdachte dieren mogen die
slachten, mits zij daarvan kennis geven aan den bur
gemeester. Da geslachte dieren mogen echter niet
vervoerd worden of in consumtie gebracht worden,
tenzij het vleesch voor consumtie geschikt bevon
den is, na keuring door een geëxamineerd veearts.
Het bloed en de ingewaaden en het afgekeurde vleesch
moeten verbrand worden. Waar noodig, kan de af
making van ziek en verdacht vee op last van den
Minister bevolen worden.
Ook hier is de inenting onder de middelen tot be
strijding der ziekte opgenomfn.
Inenting tegen de varkensziekte is echter alleen ge
oorloofd als da eigpnaar schriftelijke vergunning heeft
gekregen van den burgemeester, en de inenting naar
de voorschriften van den districts-veearts wordt toe
gepast.
De trichinen-ziekte wordt, behalve door de
maatregelen voor alle ziekten vastgesteld, o. a. bestre
den door afmaking van ti ichinenhoudende varkens en
door verbranding van het afgemaakte dier of onscha-
delijkmaking op andere wijze, door den districts-vee
arts vast te stellen. Dieren, die verdacht zijn 11 i c h i-
n e n te bevatten, moeten worden afgemaakt en
op trichinen onderzocht worden, In elk geval moeten
de ingewanden van verdachte dieren worden verbrand.
Stallen moeten worden ontsmet en alle daar gevonden
ratten en ander ongedierte gedood en verbrand worden.
Ook moeten, volgens aanwijzing van den districts-vee
arts, slachthuizen, winkels en bergplaatsen van vleesch
en spek, en inrichtingen tot bewerking daarvan, waar
besmet vleesch of besmette voorwerpen zijn aangetrof
fen, ontsmet worden. Gedurende 10 dagen na de ont
smetting mogen in besmette gebouwen, weiden, erven
en hoeven geen varkens gebracht worden. Ook zijn
strenge maatregelen vastgesteld tot verbod van uitvoer
van ziek of verdacht vleesch eu afval van varkens.
Wissekerke. Terwijl in het midden van Maart om
streeks 30 personen uit deze gemeente naar Ame
rika zijn vertrokken, hebben 11. Vrijdag weer 19
belusten den tocht naar het verre Westen ondernomen.
Naar luid van berichten zullen in deze maand nogmaals
verscheidenen het aanstekelijke voorbeeld volgen. Straks,
als ook hier »de laatste der Mohikanen" het veege
erf zijner vaderen den rug zal hebben toegekeerd, zal
het zilte element slechts doö land te verzwelgen vinden.
In de April-aflevering van de Vragen des Tijds
zegt mr. Van Houten o. a. het volgende:
Synodale orthodoxen en doleerenden, Katholieken
en socialisten, monarchale ultra's en aanhangers van
Multatuli en Rooi'da, protectionisten die het graan
duurder willen maken, en volksmannen die het brood
goedkoop willen houde.D, allen streden vereenigd voor
éen doelde liberalen in de minderheid te brengen.
Mijn indruk van de verkiezingscampagne is, dat het
peil van vertrouwen, dat de liberalen van ouds ge
noten, algemeen was gedaald, evenzeer bij de oude als
bij de nieuwe kiezers, vooral in Friesland. Veertig
jaren laDg, zoo werd gepredikt, heeft de liberale paitij
het roer in handen gehad, eu al wat er in die 40
jaren verzuimd is en misdreven werd op haar debet
geplaatst. Ten onrechte, want van 1874 had men 8
jaar een ministerie-Heemskerk, 4 jaar een ministerie-
Van Lijnden en slechts twee jaar een ministerie-Kap-
peyne. De liberale partij als geheel beschouwd, heeft
echter tot deze beoordeeling gereede aanleiding gegeven
door in 1879 als partij af te zien van oppositie tegen
Van Lijnden en Hsnmskerk en zelfs na de Kamer
ontbinding van 1886 de regeering niet te aanvaarden.
Zij heeft zichzelve een brevet van machteloosheid uit
gereikt. Het was echter onrechtvaardig en onstaat
kundig, dat liberale kiezers in plaats van afgevaardigden
te zoeken van wie zij meer veerkracht en beginsel
vastheid verwachtten, elk als een medestander be
schouwden, die tegen de afgetreden liberalen medevocht.
Hebbe** laatstgenoemde liberalen de ministeiiën Heems
kerk en Van L'jnden geduldde clericalen hebben ze
gesteund
Thans is het eerste noodige openlijk en stellig te
breken met Heemskerk. Zelfs hot voorwendsel moet
voortaan ontbreken om zijn fouten op de liberalen te
verhalen.
Het is mogelijk dat een deel der clericalen het bewind
aanvaarden wil, terwijl een ander deel Heemskerk
wenscht te behouden. In het geval dat da clericalen
weigeren op te treden en de kroon haren steun mocht
verzekeren aan de liberalen, meent de heer Van Houten,
dat de liberale partij het bewind behoort te aanvaarden.
Door lamlendigheid heeft zij den steun der openbare
meening verloren, door eene energieke houding kan
zij dien spoedig herwinnen.
Op het stuk van kiesrecht kan zij lauweren plukken.
Het beginsel dat een eerste categorie van kiezers
is te ontleenen aan hun hoedanigheid van hoofdbe
woner van een belastingschuldig huis, zal wel blijken
voorgoed eene plaats in ons staatsrecht te hebben
veroverd. Vóór eene nieuwe regeling zal echter de wet
op het personeel op dit punt moeten worden herzien,
wat eene nieuwe regeling der rijksverteringbelasting
en der financiëele verhouding van rijk, provincie en
gemeente zal met zich sleepen. Daarmede zou ook nog
cpne nieuwe regeling der verdeeling van de kosten
van het lager onderwijs gepaard kunnen gaan. Het is
niet onmogelijk, dat op die wijze een ministerie, aan
vankelijk slechts door eene minderheid gesteund, lang
zamerhand eene meerderheid verwierf.
De anti-revolutionaire partij kan zich onder het
nieuwe kiesrecht niet meer als conservatieve groep
gedragen. Ook in haar midden dringt zich jene nieuwe
maatschappelijke Lag op den voorgrond, die op de
richting harer staatkundige gedragslijn niet zonder
invloed kan blijven. Daartegenover staat het conserva
tisme, vooral in de Katholieke groep, reden te meer
om te verwachten, dat een eventueel vooruitstrevend
minist rie niet tegenover een gesloten oppositie zou
staan.
Da gauche der anti-revolutionairen heeft van een
anti-liberaal ministerie al zeer weiüig te hopen. Over
het kiesrecht zal zij het eerder eens worden met de
libpralen dan met Roys van Beerenbroek c.s. Het
subsidiestelsel ten aanzien van de school in te voeren,
nu zij het ten aanzien der kerk bestrijdt, is wel kwa
lijk van haar te verwachten.
Scheiding van Kerk en Staat is deel van het liberale
program, terwijl de syllabus haar veroordeelt.
Mr. Van Houten verblijdt zicb, dat geen richting
bij de nieuwe kiezers minder steun heeft gevonden
dan de protectionistische. De vraag is nu geoorloofd,
of niet verdere stappen voorbereid moeten worden om
Nederland tot een vrijhaven te maken, waar be
halve eenige accijnsplichtige artikelen alles vrij
binnenkomt.
In de Kroniek der stemmen voor waarheid en
vrede van de maand April komt o. a. het volgende
voor
»Het jammerlijkste feit, dat bij de verkiezing zich
heeft voorgedaan, is de benoeming van den sociaal
democraat Domela Nieuwenhuis tot volksvertegen
woordiger.
De man, die niet alleen een openbaar godloochenaar
is, maar een vijand van den godsdienst, een pas uit
de gevangenis ontslagene, waarin hij wegens beleedi-
ging van onzen Koning vertoeven moest; de man, die
door de politie tegen de woede van ons verontwaardigd
volk dikwerf moest beschermd worden, en die door
zijn onkiesche taal nog onlangs zelfs zijn geestver
wanten de»d walgen deze man wordt gekozen tot
lid der Tweede Kamer! En wat het ergelijkste is:
aan die verkiezing is de anti-revolutionaire partij mede
plichtig. Hoe listig de Standaard dit ook zoekt te
bemantelen: zonder hulp der anti-revolutionairen was
Domela Nieuwenhuis nooit gekozen.
Ons heeft echter die gebeurtenis niet verbaasd. Dr.
Kuyper is een geestverwant van den heer Nieuwenhuis,
die het dan ook heeft uitgesproken, dat de redacteur
van de Stand, grooter revolutionair is dan bij.
De Stand staat alleen door literarisch talent, maar
anders in niet éen opzicht boven Recht voor allen.
Beide bladen wedijveren in bet bederven van ons volk."
En verder:
»En ons volk zal toch eindelijk gaan inzien, dat
de Stand, niet de tolk is des Heeren. Te goeder
trouw meenen velen voor God te ijveren, als zij stem
men op de anti-revolutionairen."
In de St.-Ct. (no. 82) zijn opgenomen de statuten
der volgende VereenigingenIJsclub Walcheren, te
Middelburg. Vereeniging tot bevordering van het volks
onderwijs in het kiesdistrict Oostburg, te Oostburg.
(Gewijzigde statuten). Vereeniging voor Evangelisatie
te Hansweerd. (Gewijzigde statuten).
In de groote Schuttershofzaal te Middelburg,
ter eere van het lOjarig bestaan van de gymnastiek-
en scherm vereeniging »Zeelandia" met groen en bloe
men getooid, waren Vrijdagavond een groot aantal
gasten van het feestvierend gezelschap bijeen.
De heer H. C. De Waal, een der oprichters van
vZeelandia", heette de aanwezigen welkom. Hij her
innerde er in zijne toespraak aan hoe, nadat sZeelan-
dia" daarvoor de baan had gebroken, in Zeeland tal
van vereenigingen met hetzelfde doel zijn opgericht.
Hij bracht hulde aan den ijverigen directeur, den heer
P. B. Oost Lievense, en wees op hetgeen door »Zee-
landia" wordt gewenscht en gedaan.
Van onderscheidene zijden ondervond het feestvie
rende gezelschap bewijzen van belangstelling Een
aantal leden van zustervereenigingen te Middelburg,
Vlissingen en Goes hadden aan de tot hun gerichte
invitatie gevolg gegeven, terwijl andere genoodigden
schriftelijk van hunne sympathie deden blijken.
Men meldt aan De Standaarddat de beer Bee-
laerts Van Blokland niet candidaat gesteld is in het
district Druten. De centrale anti-revolulionaire kies-
vereeniging in dat district is ontbonden.
Te Amsterdam is voor den tijd van 25 jaren
opgericht eene vereeniging, onder den naam van Ver
eeniging het Buitenland. Zij is gevestigd
te Amsterdam, en heeft kantoren te Amsterdam en
te Rotterdam.
Het doel dezer vereeniging is, Npderlandsche jonge
lieden behulpzaam te zijn, om zich buitenslands te
bekwamen in handel en nijverheid. Ztj verschaft, zoo
veel dit in haar vermogen is, aan jongelieden gelegen
heid tot plaatsing. Waar dit vereischt wordt, ver
strekt zij hun bij wijze van voorschot het noodige geld
voor de passage en eene tegemoetkoming gedurende
een korten tijd in de kosten van verblijf.
Het lidmaatschap wordt verkregenöf door de be
taling van eene jaarlijksche contributie van 25öf
door eene gift in eens van ƒ250.
Z. M. de Koning-Groothertog heeft den schilder
Louis A p o 1 benoemd tot ridder der orde van de
Eikenkroon.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Ds. M. Beversluis te Sleen, die voorkomt op
het drietal te Goes, is beroepen te Oldemarkt.
Heinkenszand. Beroepen bij de Christ. Geref. ge
meente alhier ds. C. Steketee van Veere.
Kats. Bedankt voor het beroep naar deze gemeente
door ds. A. Lagerweij van Ilogeloon (Noord-Brabant).
Nisse. Ten aanhoore van eene talrijke schare nam
ds. J. M. Conradi gisteren afscheid van deze gemeente,
naar aanleiding van I Petrus 1:3. De bekende ze
genbede (Ps. 134 3) werd hem djor de gemeente
toegezongen.
Bedankt voor het beroep naar St. Philipsland
door ds. H. Visch, te Herwijnen voor dat naar de
chr. ger. gem. te Bruinisse door ds. G. W. Esselink,
te Broek op Langend ijk.
Akte-examens in Zeeland. Geëxamineerd zijn nog
10 onderwijzeressen van wie 4 slaagden: nl. mej M.
H. Dronkers van Middelburg, S. J. Van den Berge,
A. C. R*mondt en L. M. Van der Weele, van Goes.
Van de 5 mannel. adspiranten slaagden er twee,
t. w.de heeren J. S. Van den Berge en K. Boer^
beiden van Middelburg,
