1888. N°. 38.
Dinsdag 27 Maart.
75ste jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75,
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driejmaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht#
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 et.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 20 Maart 1888.
Algemeen behalve in de groote en in navol
ging de kleine anti-rev. pers natuurlijk, die nog de be
scheidenheid heeft de schuld van zich af te schuiven
is de tegeniDgenomenheid met de verkiezing van
Domela Nieuwenhuis tot lid der Tweede
Kamer. Ten bewijze hiervan enkele staaltjes
Het Utrechtsch Dagblad stelt de vraag of de anti
revolutionaire partij, na de wijze, waarop zij een man
als Domela Nieuwenhuis in de Kamer bracht, tegen
over het Nederlandsche Volk en vooral tegenover het
geëerbiedigd tn geliefd Hoofd van den Staat, nog op
het zedelijk gezag kan bogen, dat onmisbaar moet
worden geacht, om als partij, hetzij alleen, betzij in
aansluiting met andere partijen, de regeering te kunnen
aanvaarden en als zoodanig ook tegenover het buiten
land zich met voldoende kracht en waardigheid te
kunnen doen gelden? en antwoordt:
Wij twijfeleD, of iemand, die boven den strijd der
partijen staat en de belangen van het Vaderland hooger
acht dan die van eenige partij, welken naam zij ook
drage, deze beide vragen in allen ernst en in alle
oprechtheid toestemmend zal durven beantwoorden.
Een inzender in het Algemeen Handelsblad schrijft
dVergun mij in uw blad mijn hart eens uit te
storten. Ik ben conservatief en had bijgevolg meer
sympathie voor de anti-revolutionairen dan voor de
liberalen, maar na de fataliteit in Schoterland roep
ik uit:
pWeg met de anti-revolutionairen!"
»Leve de liberalen'.""
De Tijd zegt:
ïOnze teleurstelling geldt hier vooral het district
Schoterland, waar men den leider der sociaal-demo
cratie in Nederland, den beruchten Domela Nieuwen
huis, ter Tweede Kamer meende te moeten afvaardigen.
Welke motieven de 1167, die hun stem aan dezen
candidaat gaven, ook mogen hebben aangespoord, wij
achten de aanwezigheid van den heer Nieuwenhuis in
ons Parlement een bedenkelijk verschijnsel.
De persoonlijke beleediging, Z. >1. den Koning door
don Schoterlandschen afgevaardigde aangedaan, moge
■voor den rechter geen reden geweest zijn om den
schuldige de uitoefening van het recht der gemeene
burgers te ontnemen, zij had, dunkt ons, voor de
kiezers, van welke richting of kleur ook, een beletsel
dienen te wezen om dien man hun mandaat ter ie -
tegenwoordiging waardig te keuren."
De Zoom, eveneens een roomsch-katholiek rrgaan,
velde na een juichtoon te hebben aangeheven over
den uitslag der verkiezingen, het volgende oordeel
over het schandaal in Schoterland
»lu éen opzicht evenwel, geldt die uitspraak niet
daar waar een deel der anti-revolutionairen zich liet
verleiden om. ter wille van het succes, hulp te ruilen
met de partij der revolutie en aan een Domela Nieu
wenhuis steun toe te zeggen, teneinde elders de stem
men der radicalen te verwerven, voor een rechterarm.
»Dat anti-revolutionairen vaak uit anti papistische
felheid voor Katholieken met slechts weinig watmte
in het vunr kwamen, het word hun dezerzijds verge
ven want de Katholiek weet, dat hij van het calvi
nistische volkje niet al te veel vergen moet, en reeds
is hij in het algemeen belang voldaan, als maar hier
en daar de natuur sterker is dan de leer. Doch mede
op te trakken ter stembus om een 60ciaaI-democraat
en vooral een als Nieuwenhuis te helpen, dat is
een vlek op de bladzijde historie van Maart 1888,
waarvoor de katholieken hunne bondgenooten niet
dankbaar kunnen zijn, ook dan wanneer er ook slechts
een oogenblik aan gedacht is in een deel van het anti
revolutionaire kamp.
»Die indruk bederft veel van het geroegen en helaas,
ook voor het vertrouwen voor de toekomst".
Het is aardig, dat Tijd en Standaard beiden dezen
waardigen volksvertegenwoordiger (Domela Nieuwen
huis) trachten af te schuiven op de liberalen, zoodat
de Tijd zelfs van liberale en radicale candidaten" in
éen gro«p spreekt. De verkiezingsstrijd ligt iedereen
nog te versch in het geheugen om dit onnoozele loopje
te doen gelukken. De liberale partij heeft van den
aanvang af alleen gestaan-, wie «en anti-liberaal ver
bond opricht en daartoe alle elementen bruikbaar acht,
heeft het recht niet om na het welslagen der pogingen
de medestanders, waarover bij zich schaamt, aan de
tegerpirtij present te doen. Wij althans wijzen dit
geschenk af, zegt de Arnh. Ct.
De Werkmansbodehet orgaan van den heer Heldt,
laat zich over den uitslag in Schoterland aldus uit:
Dat Domela Nieuwenhuis in Schoterland gekozen is,
hadden wij niet verwacht, vooral niet van Friezen,
wier geschiedenis van vroeger dagen getuigenis van
karakter en groote wilskracht geeft. Dair moet het
zaad van haat, verdeeldheid en wrok al zeer sterk
wortel hebben geschoten om zulk een uitslag mogelijk
te maken.
Overigens is het al heel dol: Domela Nieuwenhuis
gekozen door de anti revolutionairen! Of is de zich
aldus noemende partij «en andere dan de deftige oud-
Hollandsche gereformeerden, streng vasthoudend aan
de Dordtsche leer, maar evenzeer af keerig van omwen
telingen, aantasten der gesteld* machtöD, rumoer en
oproer
Twee nieuwgekozen leden der Kamer van Hon
derd zullen in den eersten tijd geen zitting kunnen
n^mon. Het zijn de heeren S m i d t, gouverneur van
Suriname, de uit Paramaribo moet komen, en de
luitenant ter zee S. T. Land, die bij de zesmacht
in Oost-Indië dient en dus moet repatriëereD.
Ook de heer Cremer, de Amsterdamsche afge
vaardigde, is, zooals men weet, buitenslands.
Te Middelburg is iu eene talrijk bezochte ver
gadering der liberale kiesvereniging ^Eendracht maakt
Macht" de heer mr. J. A V a n II o e k, die op grond
van de nieuwe kieswet zijn mandaat als lid van den
gemeenteraad in handen der kieiers had gesteld, met
bijna algemeene stemmen op nieuw candidaat gesteld.
Met ingang van 1 Mei is de kommies der 2e
klasse bij 's rijks belastingen J. N. C. R e ij e r s ver
plaatst van Rotterdam naar Sas van Gent, met intrek
king van het besluit zijner verplaatsing naar Kortgene.
Iu de Ilaagsche kroniek van het Jlbl. leest men
Zoo ooit eenig prinsesje is groot gebracht en op
gevoed met verstand en beleid, dan is dit zeer zeker
met ons eenig vorstenkind het geval. Reeds om
halfnegen precies, met d e militaire nauwgezetheid,
welke der huishouding van onzen koning eigen is,
vangt de heer Gediking met het onderwijs van het
prinsesje aan. Dit wordt voortgezet tot 9 uur. Na
eene verpoozing van een half uur gaat men van half
tien tot tien uur voort, en hervat de les van 1 tot
1 uur. D« uitmuntende hoofdman van het openbaar
onderwijs geeft hier aan het bevattelijke prinsesje het
zelfde onderricht, dat duizenden en duizenden kinderen
des volks deelachtig worden. Tweemaal 's weeks, van
9 uur tot half tien onderwijst de beer Jac. Storten
beker, Z. M 's hofpianist, het prinsesje de beginselen
der muziek. »Prinses" met een anderen titel spreekt
men haar niet aan en het ^koninklijk» hoogheid" blijft
geheel achterwege is eene vlijtige en vlugge leer
linge; doch er valt zooveel te doen met het kookfor-
nuis, dat zulk een heerlijk speelgoed voor haar is, met
al de vogeltjes in een groote kooi, die hatr zoo dier
baar ziju, dat alléén door eene juiste verdeeling van
leeren en spelen de dagtaak behoorlijk ten einde kan
worden gebracht.
Miss Saxton Winter, de gouvernante van het prin
sesje, leidt die dagverdeeling. Sterft er een vogeltje
in de volière, zij zorgt dat het prinsesje dit niet be
speurt, om haar de waterlanders over het verlies te
besparen. Noten lezen, noodzakelijk om in do muziek
vorderingen te maken, leert het prinsesje bij hare
gouvernante, die steeds bij alle lessen tegenwoordig is.
Zoo wordt, onder toezicht van onze koningin, die
menige les bijwoont, het prinsesje groot gebracht en
haar eene echt Hullandsche opvoeding gegever, welke
gewis later het g-heele land ten goede zal komen.
Tegen de winkelramen van den boekhandelaar
G. Odé, te Schiedam (bij wien tevens het bureau van
de Schiedamsche Courant gevestigd is) was, sedert
een tweetal dagen, geplakt het op orapjepapier ge
drukte overwinningslied, waarmeda de liberalen des
avonds, toen zij feest vierden, den heer Patijn het
welkom toezongen. Dit lied scheen ergernis te wekken
bij de tegenpaitij, daar Vrijdagochtend de onderkoster
van de R. K. kerk aan de Nieuwehaven den winkel
binnenstapte en verzocht dat die liedjes van de ramen
verwijdeid zouden worden. Hem werd te kennen ge
geven, dat men niet gezind was aan dat verzoek 'te
voldoen, waarop genoemde koster antwoordde»dan
zullen ze je 't wel leeren." Die profetie is, helaas l
uitgekomen, daar ongeveer 's avonds negen uur een
der spiegelruiten van den winkel door een steenworp
werd verbrijzeld. Op een tw»3tal personen schijnt het
vermoeden te rusten deze baldadigheid te hebben ge
pleegd.
De Verzekeringsbode verklaart, dat bij de direc
tie van den rijks-waterstaat in overweging is, om in
de bestekken voor de uitvoering van werken bepalingen
op te nemen, waarbij de aannemers verplicht worden,
aan de in hunnen dienst zijnde werklieden, wanneer
dezen tijdens de uitvoering een ongeluk oveikomt,
ondersteuning te vsrleenen.
In Den Haag is overleden de gepensioneerde vice-
admiraal G. F a b i u e, vroeger lid der Tweede Kamer
voor Amsterdam.
Door dan Minister van Oorlog is 500 beschik
baar gesteld voor het bekronen van hengsten,
welke voor het aanfokken van remontepaarden geschikt
worden geacht, en die ingezonden zijn op de in Juli
a. s. te Arnhem te houden tentoonstelling van paarden,
vee, landbouwwerktuigen enz.
Het waarborgfonds voor die tentoonstelling is vol
makend. Een groot aantal medailles werd reeds ge
schonken door belangstellenden en verschillende be
sturen, o. a. reeds tien gouden medailles.
Naar wij vernemen, zal de Ned. Rhijnspoorweg-
Mij. de voorwerpen, welke onverkocht van de dit jaar
te 's-Hage te houden nationale tentoonstelling van oude
en nieuwe kunstnijverheid terugkomen, vrachtvrij terug
vervoeren, voor zooverre het vervoer naar do tentoon
stelling over hare lijnen heeft plaats gehad.
Provinciale Staten van Zeeland.
Zitting van 24 Maart 1888.
Tegenwoordig de Commissaris des Konings, Voor
zitter, 40 leden en de griffier.
Afwezig de heeren J A A. Fransen Van de Putte
met eu mr. F. J. F. M. Walter, zonder kennisgeving.
De geloofsbrieven van het in h«fc district Hulst ge
kozen lid mr. A, C. B. Thomaes worden in handen
gesteld van de heeren Kakebeeke, Van Lijnden en Moes.
Ds heer Kikebeeke brengt verslag uit, strekkende
tot toelating, waarmede de vergadering zich vereenigt.
De heer Thomaes wordt binnengeleid en legt de ver-
eischte eeden af, waarna de voorzitter hem geluk
wenscht, en hem verzoekt zitting te nemen.
De Voorzitter doet het Kon. Besluit voorlezen, waarbij
hij wordt gemachtigd, de Staten in buitengewone zitting
bijeen te roepen voor de verkiezing van twee leden
voor de Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Eveneens wordt voorgelezen een brief van den heer
mr. J. Roell, waarbij deze, onder herinnering dat hij
tot lid van de 2e Kamer is gekozen, zijn dank betuigt
voor de onderscheiding, die de Staten hem in 1887
bewezen hebben, door hem tot lid der Ie Kamer te
benoemen, en de verzekering afl gt, dat men nooit
vruchteloos zijue medewerking zal inroep;n tot bevor
dering van den bloei van Zeeland.
De heeren Pompe, Lantsheer, Hammaclier en Stevens
worden nitgenoodigd het stembureau te vormen.
Bij de eerste stemming zijn uitgebracht op de heeren
mr. J. Moolenburgh 29, Moolenburgh 1, jhr. mr. W.
Six 1, J. W. Vader 8 en 1 in blanco.
Bij de tweede stemming zijn uitgebracht op de heeren
jhr. mr. W. S x 26, J. W. Vader 7, A. Smit 5 en 1
in blanco.
De heeren mr. J. Moolenburgh en jhr. mr. W. Six
zijn derhalve gekozen.
De voorzitter ontbindt ond r dankbetuiging het stem
bureau, en sluit, nadat de resumtie der notulen en de
uitvoering der besluiten aan Ged. Staten is opgedragen,
de vergadering in naam des Koniogs.
Verkiezingen voor leden van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal.
Drente. Herkozen mr. G. W. baron De Vos Van
Steenwijk (I.) Gekozen mr. II. Van Lier (I.)
Friesland. Herkozen D. D. Breuning (l.), jhr. rar.
J. H. F. K. Van Swinderen (l.) eo jhr. mr. F. J J.
Van Eisinga (l.) Gekozen mr. W. J. Van Weideren
baron Rengers (l.), oud lid lie Kamer.
Gelderland. Herkozen jhr. H. A. D. Coenen (1.),
mr. W. C baron Van Pallandt Van Waardenburg en
Neerijnen (c.)f mr. W. A. A. J. baron Schimmelpen-
nir.ck Van der Oye (c.) en mr. J. Thooft (I.) Gekozen
J. P. P. Van Zuylen Van Nyovelt (c.) en baioi Nagel
Van Ampsen (1.)
Groningen. Herkozen mr. B. Van Ruyen (I.) en ge
kozen mr. H Frima (I.) te Leens en dhr. F. Ebels
(I.) te Kroonpolder.
Limburg. Herkozen L. II. A. Magnee (k.), W. II.
Pijls (k.)f II. G. L. Ragout (k.).
Noord-Brabant. Herkozen mr. J. B. Hengst (k.), jhr.
mr. J. B. A. J, M. Verheijen (k.), mr. P. J. A. Smitz
(k.), mr. J, G. De Bruijn (k dhr. J. T. Smits Van
Oyen (k.) en gekozen dhr. Henry Smits (k.), bier
brouwer te Oosterhout.
Noord Holland. Herkozen jhr. mr. D. Van Aker
laken (I.), C. Donker (I.), M. II. Insinger (I.), mr. G.
Van Tienhoven (I A. C. Wertheim (I.) Gekozen II.
F. Bultman (l.) te Haarlemmermeer, mr. M J. Pijnappel
(1.), mr. J. Kappeijne Van de Coppello (I.), oud-minister,
en J. Prins (Ite Wormerveer.
Overijscl. Het kozen de heeren A. J. Blijdenstein
mr. A. Van Naamen van Eemnes (I.) en C. F. Stork
Utrecht. Herkozen mr. R. Melvill Van L'jnden (a.)
en jhr. mr. L. C. C. M. Van Nispen (k.).
Zeeland. Hprkozen mr. J. Moolenburgh (I.) met 29
en gekozen jhr. mr. W. Six (I.) met 26 van de 40
stemmen.
Zuid-Holland. Herkozen de heeren T. P. Viruly (I.),
mr. A. Blussé (1), I. D. Fransen Van de Putte (I.),
H. Muller Sz. (I.), J. Van d r Breggen Az. (I.) en
mr. S. A. Vening Meinesz (1.). Voorts gekozen het
oud tweide kamerlid mr. J. Van Gennep te Rothr-
dam (1.) mr. B. M. Vlielawter Hein te 's Gravenhage
(1.), J. Huijdecoper Van Maarsseveen, oud-lid der eerste
kamer voor Utrecht (I.) en mr. H. M. A. baron Van
der Goes van Dirxland, oud-lid der tweede kamer
voor 's-Gravenhage (1.)
De Eerste Kamer bestaat dus uit 36 liberalen, 10
katholieken, 3 conservatieven en 1 anti-revolutionair.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Aangenomen het beroep naar de Ned. Herv,
gemeente te Middelburg door ds. P. J. Roscam Abbing
te Silvorden.
De predikant der Doleerende Gemeente te Lei
derdorp, de heer G. Vlug, is in hooger beroep gekomen
van het vonnis der R?chtbank te 's-Gravenhage, waar
bij hij veroordeeld is tot entruiming der pastorie van
de Herv. gemeente aldaar.
Door het provinciaal kerkbestuur van Zeelani
werd in eene buitengewone vergadering aan den heer
F. W. J. Wolf, gewezen predikant van Odijk, sedert
28 December 11. predikant bij de Ned. eeref. gemeente
te Aksel, het heilig dienstwerk in de Ned. Hervormde
kerk verboden, de bevoegdheid tot de uitoefening van
kerkelijke rechten en de aanvaarding van kerkelijke
bedieningen ontnomen voor onbepaalden tijd, en het
lidmaatschap van de Nederlandsch Hervormd» kerk.
ontzegd.
De heer G. J. Barentsen, onderwijzer te Kolijns-
plaat en no. 2 van de voordracht, is benoemd tot hoofd
der school te Serooskerke (Schouwen).
Tot onderwijzeres in de handwerken op school
F (hoofd der school mpj. Chivat) te Middelburg is
benoemd mej. A. W. J. Snijders, onderwijzeres aan
school A aldaar.
De hoofdcommissie van de Vereen, voor C. N. S.
heeft besloten de 10.000, aan de Vereen, vermaakt
door wijlen baron Van Wassenaer, voor de helft te
besteden tot vermeerdering der subsidiën aan de scholen
(zoodat die nu 150 kunnen worden) en voor de
andere helft voor de opleiding van onderwijzers, zoodat
premiën, bijdragen aan normaallessen en aan kweek
scholen voor het loopende jaar kunnen blijven voortgaan.
Boekaankondiging.
De 3e aflevering van den 5den jaargang van het
Tijdschrift ter beoefening van het administratief
Rechtonder redactie van den heer H. G. Hartman Jz.,
secretaris der gemeente Goes, uitgevers F. Kl^euwens
Zoon te Goes, bevat: Examen van candidaat-secre-
taris in 1887; De Nederl. vereeniging voor gemeente
belangen; Beantwoording dor door de redactie gestelde
vragen; Nota's aan bevelschriften; Vragen ter beant
woording.
Rechtszaken.
Arroniissements-rechtbank te Middelburg.
Heden zijn o. a. veroordeeld M. B. 26 j., te Wemel-
dinge, wegeDS mishandeling tot 10 of 10 dagen;
M. De J. 58 j., te Wissekerke, wegens diefstal tot 2
maanden gevangenisstrafA. K. 27 jte Goes, wegens
mishandeling tot 14 dagen gevangenisstraf.
Vrijgesproken werdenM. De J. 23 jte Kapelle,
beklaagd van vernieling van eers andeis goed eu
A. Z. 20 j., te Hansweerd, beklaagd van diefstal.
Buitenlandsch Overzicht.
In de Belgische Kamer, waarin sedert eenige jaren
de clericalen de meerderheid hebben, zooals thans bij ons,
was dezer dagen het openbaar onderwijs aan de orde. De
heer Ilouzeau, afgevaardigde van Bergen, betoogde,
dat de onderwijswet van 1884 door de regeering niet
wordt uitgevoerd; misschien wilde zij het doen, maar
de invloed der kerkelijke besturen maakte het onmo
gelijk. Een der eerste deskundigen op onderwijsgebied,
de heer Bi éal, noemt België het eenige land ter wereld,
waar de Regeering tegen het openbaar onderwijs samen
spant, en niet iu het belang der vrijheid, zooalg zij
beweert, maar in dut der geestelijkheid vernietigt zij
op het gebied van het onderwijs den invloed van den
Staat. De Regeering is machteloos om de uitvoering
der wet te verzekereD, daar het personeel der geadop
teerde scholen voortdurend verwisselt. De bepaling om
trent het aantal gediplomeerde onderwijzers aan die
scholen wordt niet nagekomen, althans niet in de 4
van de 9 provinciën. Omtrent het gehalte der onder
wijzers aan de geadopteerde scholen wist de spreker
mede te deelen, dat er zijn, die tegelijk kroeghouder
zijn, zelfs komen er sommigen beschonken in de school.
Het aantal onderwijzers, dat niet in de voorschreven
lesuren onderwijs geeft, dat lichamelijke tuchtiging
toepast, zei s op de meest barbaarsche wijze, is legio,
en op eeae interruptie van den Min ster dc Volder
