1888. N°. 37.
Zaterdag 24 Maart.
75ste jaargang.
Het resultaat
OOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekkiDg hebbende
dankbetuigingen worden van i8 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 et.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
der gehouden verkiezingen voor de Kamer van honderd
is, gelijk wij gisteravond nog op ons bulletin mede
deelden, dat 93 leden definitief zijn gekozen en wel
45 liberalen, 23 antirevolutionairen, 23 katholieken,
1 conservatief en 1 sociaal-democraat of aangezien
in latere berichten de heer De Ram toch weer meer
onder de fractie-Schaapman gerangschikt wordt
44 liberalen, 24 kathol., 23 antirevol. enz.
Bij de nieuwe vrije verkiezingen, die in 7 districten
moeten plaatshebben, kunnen de liberalen slechts reke
nen op één. Of in de andere 6 districten voor hen
eenige winst te behalen valt is onzeker, zoodat naar
alle waarschijnlijkheid de liberale partij haar ledental
van de Kamer van 86 zal behouden hebben en dc
14 nieuwe zetels aan de andere partijen zullen ten
deel vallen.
Dientengevolge zal de liberale partij minderheid
worden. Wij loopen de zaken niet vooruit, maar een
minderheid van 46 of 47 aaneengesloten liberalen zal
tegenover eene uit 4 verschillende bestanddeelen be
staande meerderheid van 53 of 54 zeker een gewicht
in de schaal leggen waarmee te rekenen valt, en in
zoover is de uitslag ons niet tegengevallen.
In onze provincie valt het verlies van Middelburg
optateakenen. De groote ijver daar door de liberalen
aan den dag gelegd mocht niet tot de overwinning
leiden. Dat dhr. A. Smit is gevallen achten we een
groot verlies voor onte provincie en het getiigt bij
Walcheren's bevolking van weinig dankbaarheid voor
wat de heer Smit in zijne verschillende betrekkingen
tot bloei van VlissiDgen heeft verricht. Tegenover dit
verlies staat evenwel, dat Breukelen, Beverwijk en
Schiedam onze zijde kozen en daarbij is overtuigend
gebleken, dat wel in alle districten de Katholieken
trouw geholpjn hebben om den antirevolutionair te
kiezen, maar dat omgekeerd de antirevolutionairen
lang niet overal hebben willen medewerken om den
katholiek te 6teunen. Zoo kwamen Lucasse, Glindnr-
man, Okma en Van Velzen er in, doch bleven Jansen,
Travaglino en Van Wijk er uit.
Ook in de residentie hebben ten slotte de Katho
lieken de nederlaag geleden. Wal gingen bij de can-
didaatstelling de conservatieven en anti-revolutionairen
broederlijk met hen hand aan hand, maar toen het op
stemmen aankwam bleef de Katholiek in de minder
heid en werden de conservatief en de anti-revolutionair
gekozen. Zoo huldigt men de leus, die het Haagsche
Dagblad dezer dagen zoo gaarne verkondigde: zSamen
uit en samen thuis". Broederlijk zullen nu voor de
residentie in de Kamer gaan de conservatieve graaf
Schimmelpenninck, de liberaal mr. Greeve en de anti
revol. Van Kempen maar de Katholiek blijft er voor
Den Haag uit. Nu, dit moeten de bondgenooten maar
onderling uitmaken, en het is slechts een bewijs te
meer dat de rekening van dr. Kuyper voor de ver
kiezing als zouden de Katholieken 36 zetels verkrijgen,
weer een van die inpakkersen" is geweest, waaraan
de Roomschen van die zijde gewend zijn.
Het meest bedroevend is de uitslag in het district
Schoterland, waar de socialist Domela Nieuwenhuis
werd verkozen. Een sociaal-democraat, een republikein,
iemand die den Koning heeft beleedigd, zal straks voor
Zijne Majesteit verschijnen om in diens handen den
eed of de belofte af te leggen als vertegenwoordiger
van Neêrland's volk.
En hoe is deze sociaal-democraat gekozen Wij
henuneren, dat het antir. centraal-comité zeide in dezen
geen advies te kunnen geven, maar vooral nadruk erop
legde, dat de kiezers niet op dan liberaal moesten
stemm n. Streden de anti-revolutionairen werkelijk
voor Or<*nje, dan had moeten worden geadviseerd wel
op den liberaal te stemmen of zich geheel te onthou
den. Voorts heeft de antir. kiesvereeniging te Heeren-
v«en, president dhr. Looijenga, den sociaal-democraat
openlijk aanbevolen en hebban twee anti-revolutionai
ren uit Knijpe een strooibiljet verspreid, waarin zij
opkomen tegen het advies van mr. Huber om niet op
den socialist te stemmen. Eerst ter elfder ure plaatste
het centraal-comité zijne advertentie, onthouding aan
bevelende, behalve in De Standaardin verschillende
Hollandsche maar niet in de Friesche bladen!
Gaan we nu, het bovenstaande in het oog houdende,
het stemmencijfer na bij eerste stemming en bij her
stemming uitgebracht.
Op 6 Maart stemden 2435 kiezers. Hiervan ver
kregen Heldt 1062, Dom-la Nieuwenhuis 769 en de
anti revolutionair De Vries 567 stemmen. Op 20 Maart
stemden 2203 kiezers, waarvan 1036 op Heldt en
1167 op Domela Nieuwenhuis.
Er kwamen derhalve jl. Dinsdag 232 kiezers minder
op dan 14 dagen te voren, Trekken we hiervan af de
26 stemmen, die Heldt in aantal verloor, dan willen
we eens aannemen, dat de overblijvende 206 allen anti
revolutionaire kiezers waren, die thuis bleven.
Maar zelfs in dit gunstigste geval valt het niet te
loochenen, dat nog 200 stemmen door anti-revo-
iutioaairen op Domela zijn uitgebracht.
Aan trouwere opkomst van Domeia's partijgenooten
valt niet te denken. Die zijn ongetwijfeld de eerste
maal allen op hun post geweest. Het is daarom onjuist
van de Standaard thans op huichelenden toon te
schrijven: ï>Of nog enkele anti-revolutionairen hem
(D. Nhielpen is niet uittemaken. Een steun, die
noemenswaard is, kreeg hij van onze zijde waarschijn
lijk niet."
Uit de cijfers blijkt genoegzaam het tegendeel.
En nu zegge men niet, dat de Schoterlandsche ge
schiedenis de eer der antirevolutionairen als partij niet
raakt, dat de partij niet verantwoordelijk kan gesteld
worden voor eene buitensporigheid in éen district
begaan.
Feit is, dat dr. Kuyper, die zijn volk kan laten
doen wat hij wil, niet is opgetreden tegen Domela
Nieuwenhuis maar wel en zeer krachtig tegen Heldt.
Feit is, dat in de circulaire van 12 Maart Domela
Nieuwenhuis niet, maar Heldt wel ontraden is.
Feit is, dat wanneer Kuyper of het comité gewild
hadden, dat de beleediger des Konings niet gekozen
werd, dit dr. Kuyper slechts enkele woorden had ge
kost, waarin hij zijn volk tegen een dergelijke den
Koning kwetsende verkiezing had gewaarschuwd.
Het zou ook nu gewillig gehoorzaamd hebben
Feit is, dat zoo men van antirevol. zijde werkelijk
om den wille van onzen grijzen vorst Domela Nieuwen
huis had willen weren, in dit exceptioneel geval de
last had moeten gegeven worden op Heldt te stem
men. Deze kreeg nu nog 26 6temmen minder dan
bij da le stemming, zoodat het vaststaat dat door
geen enkel anti-revolutionair zelfs eene poging is gedaan
om de verkiezing van Domela Nieuwenhuis ta ver
hoeden.
Feit is, dat da anti-revolutionairen de al of niet
verkiezing van Domela Nieuwenhuis in hunne macht
hadden en dat zij die verkiez ng niet belet hebben.
En voor datgene wat door den hoofdleider of door
het Centraal-Comité der partij in dezen is gedaao en
nagelaten moet de gansche partij verantwoordelijk
gesteld worden.
Zoo niet dat de partij dit dan doe blijken, door
openlijk hare afkeuring van het beleid in dezen aan
den dag gelegd te kennen te geven en de verantwoor
delijkheid op het hoofd der leiders terug te werpen.
Gebeurt dit niet, dan hebben wij het recht te zeggen,
dat de anti-revolutionaire partijdie beweert te strijden
voor den Christus en voor Oranjetoen zij gesteld
was voor de keuze tusschen een liberaal en Donn li
Nieuwenhuis, de verkiezing van laatstgenoemde heeft
vergemakkelijkt. Daarmede heeft zij duidelijker dan
door iets and -rs getoond, dat het bij haar niet gaat:
voor den Christus en voor Oranjemaar uitsluitend
tegen den liberaal.
En hiermede is hare eere gevallen en verbeurt zij
het recht langer de schoone leus voor God en Oranje"
te voeren.
GOES, 24 Maart 1888.
Heden zou in de residentie aankomen de luit.-
generaal in Duitschen dienst Von Alvens'e^en, ver
gezeld van een adjudant, die namens zijn Vorst aan
Z. M. onzen Koning officiëele m-dedeeling komt doen
van de troonsbestijging van Keizer Frederik I van
Duitschland.
De Staats-Courant bevat het vo'gende konink
lijke besluit:
Op de voordracht van den Raad van Ministers van
19 Maart 1868 no. 57, Kabinet;
Gezien art. 103 der Grondwet
Hebben goedgevonden en verstaan, te bepalen
Art. 1. De tegenwoordige zitting van de Staten-
Generaal zal worden gesloten op 27 Maart 1888, des
namiddags te 3 uren.
Art. 2. Onze Minister van staat, Minister van binnen-
landsche zaken, wordt gemachtigd zich op het in art.
1 vermelde tijdstip te begeven naar de vergadering
der Staten-Generaal, ten einde in eene vereenigde ver
gadering der beide Kamers, de zitting in Onzen naam
te sluiten.
Onze Minister van binnenlandsche zaken is belast
met de uitvoering van dit besluit, waarvan afschrift
zal worden gezonden aan ieder der Voorzitters van de
Kamers der Staten-Generaal, aan den Raad van Minis
ters en aan de Algemeene Rekenkamer.
Thans is de offidëeU mededeling van den heer
A. baron Van Dedem outvangen, dat bij de be
noeming tot lid der Tweede Kamer in het hoofdkies
district Zwolle aanneemt en dus voor die in het kies
district Ommen bedankt.
De Minister heeft bepaaldlo. dat eene ver
kiezing van een lid der Tweede Kamer van de Staten-
Generaal in het kiesdistrict Ommen zal plaats hebben
op Woensdag 4 April e. k., en 2o. dat herstemming,
is die noodig, zal geschieden op Woensdag 18 April
daaraanvolgende.
Van anti-rev. zijde is in het hoofdkiesdistrict
Sneek tot candidaat gekozen m r. W. G. baron
Brantsen Van de Zijp te Schaarsbergon.
De centrale anti-revolutionaire kiesvereeniging in
het district Amersfoort heeft voor het lidmaatschap
van de Tweede Kamer den heer jE. baron Mackay
candidaat gesteld.
Zooals te verwachten was zal de heer Reekers
voor Haarlemmermeer, de heer Schaapman voor
Wijk bij Duurstede in de Tweede Kamer zitting nemen.
In DruteD en Breda moeten dus nieuwe verkiezingen
plaats hebben.
Voor de verkiezing van een lid der Tweede Kamer
op 27 Maart is van liberale zijde te Rotterdam can
didaat gesteld de heer G. H. II i n t z e n.
Tot candidaat van de anti-revolutionaire kiesver
eeniging Nederland en Oranje" te Rotterdam is
weder gekozen de heer Voorhoeven.
Men schrijft uit Friesland aan het Utr. Dagblad:
De verkiezing van Domela Nieuwenhuis en Okma,
vooral de wijze waarop zij verkregen werd, heeft aan
de anti-revolutionaire partij in deze provincie een rede
lijken knak toegebracht, waarvan zij zich niet licht
herstellen zal, en die zich allengs bij volgende verkie
zingen zal openbaren.
Als uw stadgenoot de heer Godin Da Beaufort, hier
had gewoond en getuige ware geweest van de manoeu
vres, ten behoeve dier beide verkiezingen, door anti
revolutionairen gedaan, dan zou hij stellig aan uw blad
den voor vele vrijzinnigen zoo insinueerenden brief niet
hebben geschreven.
Het heeft hier vooral verontwaardiging gewekt, dat
de advertentie van het centraal comité niet in onze
locale bladen is geplaatst.
De anti-revolutionairen mogen Friesland tij lelijk
veroverd hebben, de ondervinding zal leeren, dat eene
verovering, met middelen verkregen, zooals daartoe
h er in het werk zijn gesteld, op de pirtij ontbindender
zal werken dan eene eervolle nederlaag.
Kapelle. Met het oog op den aanhoudenden win
ter en de daaruit voortvloeiende nijpende armoede
heeft zich deze week alhier een commissie uit
de burgers gevormdteneinde giften bij de inge
zetenen in te zamelen om zoo mogelijk een extra
bedeeling aan alle armen te kunnen uitreiken. De
pogingen door die commissie aangewend zijn met den
besten uitslag bekroond. Er werd ontvangen aan g«ld,
aardappelen, tarwe en erwten gezamenlijk voor een
waarde van ruim 460, waarvan gisteren aan 43
gezinnen een bedeeling werd gehouden van totaal
483 tarwebrooden van 2 kilo elk, 43 kilo spek en
aan elk gezin 5 liter erwten. De volgende week, en
zoo noodig de daaropvolgende zal nog een gelijke be-
deeling worden gehouden.
Ook te Biezelinge werd gisteren eene vergadering
gehouden, waarin de wenschehjkheid werd besproken,
om middelen aan te wenden tot leniging van den
kommervollen toestand, waarin sommige armen in dat
dorp verkeeren. Eene commissie van 9 personen werd
teioemd teneinde tot dat doel werkzaam te zijn.
De Staatscourant van gisteren bevat de statuten
der Oester-maatschappij »de Financier" te
Breskens, ten doel hebbende de exploitatie van de per-
ceelen 41 b en 81/t der Ierseke-oesterbank, door den
mede-vennoot Pieter Voois van den Staat gepacht,
welk huurrecht met de daarop aangebrachte oester
putten, de aanwezige oesters en materialen aan de
nieuwe maatschappij overgaan. Het maatschappelijk
kapitaal bedraagt zestien duizend gulden, verdeeld in
zestien aandeelen ieder van 4000. Het voorlooji;
bestuur bestaat uit de heerenA. I. Van Malle te
Breskens, voorz A. De Bruijne te Cadzand, vice-
voorz.W. De Smidt te Cadzand, secr.Jannis Cap-
pon te Cadzand, penningm. en D. E. D-uninck te
Heerde en Pieter Voois te Lrseke, commissarissen.
Kolijnsplaat. Woensdagavond 21 Maart had alhier
de laatste vergadering in dit seizoen van het N u t s-
departement »Noord-Bevoland" plaats.
De heer J. Sturm van Kats hield eene lezing over het
spreekwoordpLinge mijlen leggen tusschen doen en
zeggen".
Met het meeste genoegen werd deze lezing aange
hoord en de toehoorders naar de steden Zeggen" en
»Doen", op mijlen afstands van elkaar gelegen, ge
voerd. De tegenstelling tusschen de aZ^pg^naars" en
de i> Doeners", doormengd met zinspelingen op de te
genwoordige politieke partijen in ons vaderland, was
frappant.
Met de voordracht door verschillende personen van
een vijftal stukken werd deze gezellige bijeenkomst
ges'oten.
Te Barneveld is op eenvoudige wijze het st< ffa-
lijk overschot ter aarde besteld van een geacht inge
zetene, den heer mr. J. Mauritsz Ganderhei
den, oud-president van het gerechtshof te Suriname,
oud-burgemeester van Zieriksee. De overledene, ridder
der orde van den Nederl. Leeuw, was tot zijn dood
voorzitter van het dep. Barneveld der Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen.
Naar wij vernemen, is aan den heer Conrad,
inspecteur van 's Rijks waterstaat, de onderscheiding
te beurt gevallen om te worden benoemd tot lid der
internationale commissie voor het kanaal van Suez
(Pad.)
Dr. W. J. A r e n d s arts te Zaamslag, heeft
voor de benoeming tot gemeente-geneesheer te Oude-
Tonge bedankt.
Bij koninklijk besluit ii met ingang van 1 April
benoemdtot hoofdingenieur van den waterstaat der
4ste klasse dhr. A. J. Brevet, thans hoofdingenieur
der 2de klasse.
Da heer F. Domela Nieuwenhuis is
Woensdagavond te 's-Hage in Walhalla" voor eene
talrijke schare opgetreden met eene voordracht tot
verdediging van pgelijk recht voor man en vrouw in
staat en maatschappij".
Bij zijne verschijning toegejuicht, overhandigde een
lid der vrouwenvereniging, wier bïstuurderessen de
bijeenkomst leidden, hem eenen bloemruiker aan een
rood lint.
Aangaande de indeeling van de militie van de
lichting 4888 heeft de Minister van Oorlog o. a. be
paald, dat de miliciens, die onderwijs in de g'nees-
of heelkunde hebben genoten, hulpapotbekers en apo
thekersbedienden bij een van de 8 gewone regimenten
infanterie moeten worden ingelijfd en aan den com
mandeerenden officier van het korps opgegeven ten
einde te bekwamen tijde in aanmerking te kunnen
worden gebracht voor eene plaatsing bij een der com
pagnieën hospitaalsoldaten.
De beambten bij den telegraafdienst, bij spoorwegen
en bij stations, de instrumentmakers, stokers en ma
chinisten worden zooveel mogelijk ingedeeld bij het
korps genietroepen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Door den kerkeraad der Evangelisch Luthersche
gemeente te Vlissingen is tot predikant beroepen de
heer 11. R. Snijder, thans te Tiel.
Toezegging van beroep is ontvangen naar Lange-
zwaag door den heer H. W. Brandt, pred. bij de herv.
gem. te Zierikzee.
Bedankt voor het beroep naar Aagtekerke door
ds. P. F. Van den Nieuwenhuizen, te 's-Gravenpolder.
Bij de Rijksnormaallessen te Goes zijn bevorderd
Van de le naar de 2e klasse: D. Remijn, D. Mool-
hoijzen en J. Vreeke.
Van de 2e naar de 3e klasse: N. Van der Hoef,
J Arnoldi, W. H. Bakker, J. J. Looijé, J. Coomans
en A. Boone.
Van de 3e naar de 4e klasse: J. Joogepier, J.
Kloosterman, M. Griep, P. Van der Linde, D. C.
Rijstenbil, L Van Melle, F. D. Chamuleau, J. M. Ver-
lare, M. Nijssen, M. Bakker, C. Kievit, N. H. Laban
en C. T. Dieleman.
Tot deskundigen bij de a. akte-examens voor
onderwijzer en onderwijzeres in Zeeland zijn benoemd
de heeren P. G. De Jager e* A. De Haas, hoofden
van scholen, voor Ned taalW. M. Morren, leeraar
aan de kweekschool en de burgeravondschool, voor
geschiedenisA. Lysen, leeraar aan de kweekschool,
voor zang, en de damus S. H. W. Klaar en A. J.
Chivat voor handwerken, allen te Middelburgverder
dr. L. W. T. Wigman, leeraar aan de H. B. school
te Zieriksee, voor kennis der natuurD. Mooyen, hoo'd
der school te Kloetinge, voor paedagogieL Heyboer
en A. F. Kusse, hoofden van scholen te Scherpenisse
en te Hutet, voor rekenen en vormleeren A. P
Landsman, hoofd eener school te VlissingaD, voor
aardrijkskunde. MCt.)
Mej. A. C. Keulemans te Zieriksee verwierf
eergisteren te 's-Gravenhage akte nuttige handwerken.
- Bij beschikking vao den Minister van Binnenl.
Zaken is met iügang van 1 Mei a.s., aan C. J. H.
Dull, op zijn verzoek eervol ontslag verleend als onder
wijzer bij de leerschool verbonden aan de Rijkskweek
school voor onderwijzers te Middelburg, en zijn benoemd
tot onderwijzers bij die leerschool C. G. Cornelissen,
thans te Geertruidenberg, en J. Pouwer, te Middelburg.
Rechtszaken.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden zijn o. a. veroordeeld: F. IC. 19j., te Ilans-
weerd, wegens mishandeling tot 2 maanden gevange
nisstraf A. F. S. 39 j., te Wemeldinge, wegens mis
handeling tot 7 dagen gevangenisstraf; M. G. 20 jM
te Goes, wegens mishandeling tot 1 maand gevange
nisstraf: J. K. 47 j., te Ierseke, wegens mishandeling
