1888. W27.
Donderdag 1 Maart.
75ste jaargang.
Jlir. mr, W. SIX,
Jules Vogelvanger,
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, "Woensdag en "Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prij» per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,76.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen enj Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,- berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Voor de verkiezing van éen lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal
in het hoofdkiesdistrict Goes op Dins
dag 6 Maart a. s. ondersteunen wij
luet den meesten aandrang de candi-
datuur van
oud-secretaris en oud-wethouder der ge
meente 's-Gravenhage, oud-referendaris
aan het departement van Koloniën, oud
minister van Binnenlandsche Zaken en
oud-Commissaris des Konings in de •pro
vincie Zeeland.
Tot hat hoofdkiesdistrict Goes bahooren
thans de gemeentenGoes, Wemeldinge,
Kattendijke, Kloetinge, 's-Gravenpolder, 's-H^er Abts-
kerke, 'a-Heer Arendskerke, Heinkenszand, Wolferts-
dijk, Arnemuid^n en voorts al de gemeenten van de
eilanden Noord-Beveland, Tolen en St. Fdipsland.
Voor de verkiezing van éen lid van
de 2e Kamer der Staten-Generaal in
het hoofdkiesdistrict HONTENISSE onder
steunen wij met den meesten aandrang
de candidatuur van den heer
grondeigenaar en voorzitter van de af
deeling Hulst van de Maatschappij tot
bevordering van landbouw en veeteelt
in Zeeland.
Tot ket hoofdkiesdistrict HONTENISSE
behooren d* gemeentan Baarland, Ellewouds-
dijk, Oudelande. 's-Heerenhoek, Hoedekenskerke, Ove-
aand, Nisse, Driewegen, Borsele, Kapelle, I-rsrke,
Krabbendijke, Kruiningen, Schor#, Waarde, Rilland-
Batb, Hontenisse, Ossenisse, Graauw «n Langrndam,
Hengstdijk. Stopp-ldijk, St. Janste^n. Klinge, Hulst,
Overslag, Zuiddorpe, Koewacht en Boschkapelle.
OPENBARE VERGADERING
tan den
Baad der gemeente Goes,
in de Trouwzaal,
op VRIJDAG de. 2 MAART 1888,
des namiddags te 2 uren precies.
Goia, den 39 Februari 1888.
De Secretaris,
HARTMAN.
Puk ten va* behandeling:
I. Notulen.
II. Mededeelingen.
III. Ingekomen stukken.
IV. Ontwerp-verordening ie bet belang der open
bare gezondheid.
V. Ontwerp-instructie voor den keurmeester.
VI. Ontwerp-instructie voor de deskundigen tot het
onderzoek van varkensvleesch op trichinen en
blaasworm.
VIL VeTioek van het beatuur der afdeeürg Hein
kenszand van de Maatschappij van landbouw
era subsidie voor de aanstaande tentoonstelling.
VIII. Voorstel van B. en W. tot af- en overschrijving
op de begrooting van uitgaven voor 1887.
IX. Aanvrage om remissie van aanslag ia den Hoof-
delijken Omslag over 1887.
X. Idem in de belasting op de bonden.
"™~Dë~pTfÊNTEN
•ver het Be kwartaal van het dienstjaar 1887/8 kannen
ter secretarie afgehaald worden van Donderdag 1 Maart
1888 tot ea met Donde dag den Sen daaraanvolgende,
uitgenomen des Zondags, dagelijks van des voormiddags
9 tot des namiddags 2 uren
Goes, den 29 Februari 1888
De Burgemeester van Goes,
J. G. DE WITT HAMER
Lokman contra Borgesius,,
De heer Lobman komt in een uitvoerig schrijven
in de Zeeuw terug op hetgeen dhr. Borgesius in zijne
rade te Middelburg en ook hier heeft gezegd, name
lijk, dat de heer Lobman bij het afdeelingsonderzoek
van het ontwerp tot wijziging van hoofdst. X van de
Grondwet zou hebben gezegd
eNiets zou voor mijne partij nadeeliger zijn dan
eene kleine wijziging van art. 194, die ons wel iet»
maar zeer weinig gaf, want het tegenw. artikel is
langzamerhand een zeer geschikt middel van agi
tatie onder de bevolking geworden".
Na het debiteeren van eenige hatelijkheden aan het
adres zijner politieke tegenstanders wijst dhr. Lohman
er op dat hij in de Kamerzitting van 1 April 1886,
toen dhr. Borgesius aan deze uitdrukking van dhr.
Lohman herinnerde, o. a. naar aanleiding daarvan de
volgende wijziging aan die uitdrukking hè^ftgegeven:
»Nu komt de heer Borgesius mij het persoonlijk
verwijt doen, dat het juist ons doel is om art. 194
te maken tot een punt van beroering, van agitatie".
Dik herinner mij niet wanneer ik de door den
grachten afgev aangehaalde woorden gebezigd heb,
maar ik neem aan dat se juist zijn". (Dit was
eene feuthad ik 's heeren Borgesius' brochure ge
lezen, die een paar maanden later verschenen is,
zou ik gezegd hebbenik neem aan, dat ze juist
het tegendeel uitdrukten van wat ik blijkbaar be
doeld hab). »In dat geval", nl. als ze waar zijn,
>kan ik ze alleen gebruikt hebben in verband met
het voorstelin de sectiën gedaan, om in d« 3e
alinea van art. 194 het woordje toveral" te doen
vervallen. Daarop beb ik zeer zeker gezegdneen,
met zoodanige wijziging zijn wij niet gediend, want
daarmede neemt gij den schijn aan toe te geven,
terwijl wij weten dat gij inderdaad niets toegeeft
overmits de 3e alinea is uitgevoerd. Wat baat het
ons of gij uwe paleizen laat vallen, nu zij eenmaal
bestaan Door zoodanige geringe wijziging zou niets
verkregen zijnalleen zou, tijdelijk althans, door
die misleiding de agitatie tegen een slecht
artikel bedaren.
>Maar wanneer de heer Borgesius het nu voor
stelt alsof wij van art. 194 gebruik maken, om
daardoor agitatie te wekken, neem ik eenvoudig de
vrijheid de eer ook van deze uitvinding
aan de overzijde over te laten".
Dat is nu wel zeer christelijk van den heer Lohman,
maar die verklaring van de bedoeling zijner woorden,
blijkbaar er op berekend om aan de onvoorzichtige
uitlating een g'imp te geven, weerspreekt toch niet
het feit, dat dtir. Lohman inderdaad heeft gezegd
dNiets zou voor mijn partij Dadeeliger zijn dan een
kleine wijziging van art. 194, die ons wel iets, maar
zeer weinig gaf, want het tegenwoordig artikel is
langzamerhand een zeer geschikt middel van agitatie
onder de bevolking geworden".
En dan heeft hij niet hpt recht den heer Borgesius
van onwaarheid te beschuldigen.
GOES, 29 Februari 1888.
Wij herinneren belangstellenden aan de laatste
vergadering in dit seizoen van de Afdeeling
Goes van den Ned. Protestantenbond
op morgen Donderdag 1 Maart. In die bij enkomst
zal als spreker optreden dr. Hagen uit Leiden.
Gisteravond vergaderde de liberale kiesvereeni-
ging oGoes" tot 't stellen van een definitieven candidaat
voor de verkiezing van een lid der 2- Kamer in het
hoofdkiesdistrict DGoes", De vergadering werd bij
gewoond door 41 leden, terwijl 2 leden hun stem
schriftelijk hadden uitgebracht.
Alvorens tot de stemming over te gaan deelde de
voorzitter, de heer J. J. Ochtman, mede, dat mr. L. A.
Bybau nog vóór de vorige vergadering, waarin de can-
didatenlijst was opgemaakt, was gepolst over het aan
nemen eener eventueele candidatuur. Na eerst daar
voor beslist bedankt te hebben, had dhr. Bybau zich
ten slotte bereid verklaard eene candidatuur te aan
vaarden, wanneer men meende, dat het belang der
liberale partij in dit district zulks wenschelijk deed
zijn en mits blijken mocht, dat zijne candidatuur in
de verschillende deelen van het district algemeen met
sympathie zou worden gesteld. Nu echter gebleken
was. dat in Tolen en St.-Filipsland eene candidatuur-
Six meer instemming verwerven zou, heeft mr. Bybau
gemeend in het belang der liberale partij en ter be
vordering van de eenstemmigheid bij de liberalen voor
eene candidatuur te moeten bedanken in de hoop, dat
daardoor de verkiezing zal worden bevorderd van een
man als jhr. mr. W. Six, voor wien hij de grootste
achting koestert en dien hij in ieder opzicht als volks
vertegenwoordiger aanbevelenswaaidig acht. Mitsdien
had mr. Bybau verzocht niet meer voor eene candi
datuur in aanmerking te komen.
Het bestuur had voorts zich in betrekking gesteld
tot jhr. mr. Six en hem gevraagd of hij eventueel
bereid zou zijn een candidatuur te aanvaarden. Daarop
was bij het bestuur het volgende schrijven ingekomen
Den Haag, 24 Febr. 1888.
In antwoord op uw geëerd schrijven van 22 dezer
is het mij aangenaam te kunnen antwoorden, dat ik
da eventueele candidatuur in bat hjofdkiesdistrict Goes
i gaarne ze) aanvaarden.
Niet, omdat ik mij zelf zoo geschikt acht om als
volksvertegenwoordiger op te treden maar omdat ik
geen vrijheid vind mij te onttrekken indien mij uit
Zeeland, waaraan ik zeer gehecht ben gebleven, een
groot bewijs van vertiouwen wieid geschonken.
Ofschoon de afgevaardigde zich vrij moet kunnen
bewegen, zonder door bepaalde opdrachten gehonden
te zijn, hebben de kiezers er dunkt mij aanspraak op
te weten hoe da man, aan wien zij hun vertrouwen
geven, in 't algemeen denkt over de vraagpunten van
den dag.
Laat mij u dan onverholen, in zeer korte trekken,
daaromtrent mijne meening zeggen.
Met beslistheid ben ik voorstander eener gematigde
liberale politiek.
Hoe men er toe komen kan den godsdienst te mengen
in de staatkunde is mij onbegrijpelijk. In mijn oog
is dit de heilige dingen nê-utrekken tut het peil der
aardsche belangen. En daarom zie ik in het bedrijf
der antirevolutionairen niet dan heiligschennis. Een
misbruiken van hetgeen niet is van deze aarde om
aardsche doeleinden te bereiken.
Moet ik dus wenschen de kracht der anti-revolu
tionaire partij gebroken te zien, daarom verlarg ik
ook levendig, dat. zoo mogelijk, een einde moge komen
aan den schoolstrijdhet voornaamste wapen dat zij
hanteert. Dan alleen zou, geloof ik. gedacht kunnen
worden aan de invoering van leerplicht, waarvoor in
het belang der kinderen van zoovele onverschillige
ouders veel te zeggen is. Mocht dus een geschikt middel
kunnen gevonden worden dat werkelijk tot verzoening
leidt ik zou het aangrijpen. Iu geen geval echter, zoo
de oplossif g de openbaie school in gevaar bracht. In
ons vaderland, waar kinderen van zeer u teenloopend
kerkgeloof moeten worden onderwezen, is die voor allen
toegankelijke school bijna overal onmisbaar. Ik betreur
het, dat die school bij velen in discrediet is gebrucht.
En ik ben verzekerd, dat, indien allen die haar veroor-
deelen, met mij gedurende jaren in nauwe aanraking
waren geweest met de openbare school, zij eerlijkheids
halve hun vooroordeel zouden moeten laten varen.
Dat de openbare school niet volmaakt is; dat zij met
name, in strijd met de wet, te stelselmatig werd ge
neutraliseerd, kan ik niet ontkennen, maar in dat op
zicht ware er veel te beproeven om het geschokte
vertrouwen te doen herleven
Op het stuk van belastingen ben ik de leer toe
gedaan. dat die bij voorkeur moeten worden opgelegd
aan hen, bij wie de draagkracht is. Tot ontheffing
van de minbevoorrechten zou ik derhalve med-werken.
Bleek daartoe eene inkomstenbelasting noodig, ik zou
er geen bezwaar tegen hebbenook nie* tegen een
progressieve. Het groot gevaar, dat sommigen hierin
vinden, vrees ik niet. Van allesook van een progres
sieve belasting, kan misbruik worden gemaakt. Past
men echter de progressie in dien zin toe, dat van
inkomens boven een zeker bedrag een vast percentage
wordt geheven, terwijl dat percentage trapsgewijs daalt
om eindelijk de inkomens beneden zeker laag cijfer
onbelast te laten, dan schijnt mij eene progressieve
belasting of wilt gij ze degressief noemen alles
zins billijk en in geen opzicht bedenkelijk.
Een voorstel tot afschaffing der plaatsvervanging bij
de militie zou mijne instemming hebben. Ik acht het
niet recbtvaaidig den meergegoede gelegenheid te geven
zijn dienstplicht af te koopen, hetgeen voor velen een
geringe opoffering isterwijl de mingegoede, vaak
mpt groot verlies voor zichzelf en zijne omgeving,
zich tot den dienst genoodzaakt ziet. Ik zou de loting
willen behouden zien, zój dat wie een dienstplichtig
nummer trekt, tot welken stand hij ook behoort, in
den regel de wapenen moet dragen. Algemeene dienst
plicht, allen onder de wapenen brengen, schijnt mij
niet noodig en het zou zeer veel geld kosten. Wellicht
kon men degenen, die vrij loten, naar hun vermogen
zekere som doen bijdragenhen vrij latende, wanneer
zij dit verkiezen, onvei plicht den dienst te vervullen.
Op die wijs zou ieder den militairen dienstplicht
dragen.
Ten aanzien von de sociale quaestie behoor ik tot
diegenen die wettelijke bepalingen in het belang van
den arbeider wenschelijk achten. In hoever evenwel
de uitkomsten der enquête reeds voldoende zijn om
practische, niet te z<er belemmerende voorschriften
uit te vaardigen, durf ik niet beslissen. Het onder
werp eischt gmote behoedzaamheid, wil men geen
maatregelen treffan, die, ofschoon door e iele bedoelin
gen geïnspireerd, nadeolen zoud-n stichten, die niemand
kan bedoelen. Ik zeg dit, ook met het oog op beper
king van den kinderarbeid bij dm landbouw.
Vo^g ik hier nog bij, dat ik mij schaar aari de
zijde van hen, die in de kieswet betere waarborgen
verlangen ter verzekering van de zelfstandigheid der
kiesers een onderwerp, waarover ik eerlang eenige
opmerkingen hoop bekend te maken dan meen ik
mij t« hebben verklaard over de voornaamste quaesriën,
die thans de gemorderen bezighouden.
Wil van dit mijn schrijven, voor zooveel u noodig
voorkomt, gebruik maken en de verzekeiing ontvangen
dat ik met ware hoogachting verblijf
UEd. dw. dienaar,
(get.) SIX.
Nog deelde de voorzitter mede, dat in de verschil-
lende afdeelingen der kiesvereeniging Algemeen Be
lang" op Tolen en St.-Filipsland bij de verkiezing
van een definitieven candidaat waren uitgebracht 225
stemmen, waarvan 224 op jhr. mr. Six en 1 op mr.
L. A. Bybau Tot stemming overgaande bleek, dat jhr.
mr. W. Six met algemeene stemmen ook in de kies
vereeniging »Goes" tot candidaat was verkozen.
Met een krachtig woord van opwekking aan alle
liberalen om op 6 Maart trouw op hun poBt te 2ijn
en ook anderen aantesporen op jhr. mr. Six te stemmen,
sloot de voorzitter de vergadering.
De einduitslag der stemmingen is thans, dat zijn
uitgebracht te Tolen 225 stemmen, waarvan 224 op
jhr. Six en 1 op mr. Bybau, te Goes 43 stemmen,
allen op jhr. Six, op Noord-Beveland 64 stemmen,
waarvan 57 op jhr. Six en 7 op mr. Bybauderhalve
is JI1R, MR. W. SIX met 324 stemmen tot candi-
daat gesteld voor het lidmaatschap der Tweede Kamer.
Gistermiddag werd in het koffiehuis »De Prins
van Oranje" alhier andermaal eene vergadering ge
houden van liberale kiezers uit het hoofd-
kiesdrstrict Hontenisse De voorzitter, de
heer J. H. O. Dominicus, deelde mede, dat de com
missie sedert de vorige vergadt-ring de noodige publi
citeit had gegeven aan de toen gesteld» candidaiuur
van den heer J. Vogelvanger en dat van dezen officieel
bericht was ingekomen, dat hij de candidatuui aannam.
Deze bijeenkomst was thans belegd, hoofdzakelijk
met het doel om te spraken over de beste wijze om
de verschillende liberale kiesvereenigingen m het district
te doen samenwei ken. Vooraf echter had nog eene
bespreking over de candidatuur Vogelvanger plaats,
naar aanleiding van eene Maandagavond te Ierseke
gehouden vergadering van kiezers, waai in men besloten
had nadere inlichtingen omtrent de verschillende in
bet district Hontenisse gestilde eandidaten ïntewinncn.
Ten slotte overgaande tot het eigenlijke punt van
bespreking werd besloten de samenwerking te zoeken
op dezelide wijze als dit thans in het district Goes
geschiedt, terwijl tevens besloten werd de verschillende
liberale kiesvereenigingen in het district, althans voor
zoo.er zij op Zuid Beveland bestaan, te wijzen op de
w suschelykbeid om het gelijkluidend artikel betreffende
de wijze van stemmen uit het reglement der Goesche
vereeuiging overt«nemen, teneinde ter gelegene* tijd
de vereischte samenwerking te kunnen verkrijgen bij
de verkiezing voor leden van de Prov. Staten.
Men hoopte binnen 14 dagen de geheele organisatie
te kunnen regelen om bij eene eventueele herstemming
voor een lid van de Tweede Kamer niet werkeloos
te blijven.
Op het aan de regeering door het kader der
dd. schutterij te Goes gericht en door de officieren
dier schutterij ondersteund verzoek om aanleg, op
kosten vau het Rijk, van eene schietbaan is ten
antwoord ontvangen, dat aan dat verzoek niet kan
worden voldaan; zulks op de bekende gronden, dat
de kosten der schutterijen voor rekening der gemeen
ten zijn.
Kolijnsplaaf. Door de afdeeling »Kolijnsplaat" der
liberale kiesvereeniging dAlgemeen belang" is met al
gemeene stemmen tot candidaat voor de Tweede Kamer
gekozen de heer jhr. mr. W. Six te 's-Gravenhage,
nadat de voorzitter, de heer mr. L. A. Bybau, had
medegedeeld, ter wille der eenheid zijnö candidatuur
in te trekken.
De voorzitter deelde tevens mede, dat de heer J. II. C.
Heijse van Zieriksee, tenzij door ijsgang verhinderd,
Zaterdag a. s., 's morgens om 10 uren, als spreker
voor de liberale kiesvereeniging »Algemeen belang",
ten huize van den heer L. D. v. d. Linde te Kortgene,
zal optreden.
Kats. Dinsdagavond vergaderde de afdeeling »Kats"
der liberale kiesvereeniging d Algemeen belang" tot het
stellen van een defiaitieven candidaat voor de Tweede
Kamer. Jhr. mr. W. Six werd met algemeene stem
men tot candidaat verkozen.
Kapelle. Gisteravond kwam de dezer dagen opge
richte liberale kiesvereeniging samen, ten
einde te beraadslagen over de ontwerp-statuten, opge
maakt door de daarvoor aangewezen commissie. Be
houdens eene kleine wijziging werden deze goedgekeurd,
waarna een difiaiiiel bestuur werd benoemd, bestaande
uit de heeren J. Fopma, Joh. Da Jonge, D. J. V. d.
Have, M. De Jager en A. Visser. Dit bestuur koos
uit zijn midden dhr. Fopma tot voorzitter, dhr. J. De
Jonge tot secretaris en dhr. A. Vissar tot penning
meester. De vereeniging draagt den naam van Vrij
heid en Ofdb".j
Overgaande tot het verkiezen vin een d-finitie ea
