1888. N°, 11.
Dinsdag 24 Januari.
75sle jaargang.
DOEL
vervoer van vrachten op de wegen,
NATIONALE MILITIE,
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Aan bet Bestuur Tan de Koninklijke Handboog-
societeit #Jacoba van Beijeren" is vergunning verleend
tot oprichting van een
op het terrein achter de woning van mej. de wed. J
Rijk, Stationsweg wijk E no. 127.
Goes, den 21 Januari 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN
Ingevolge bevel van den heer Commissaris des Ko-
nings in deze provincie is het
overeenkomstig het reglement beperkt, aanvangende te
middernacht tusschen den 22n en 23n Januari en 23n
en 24n Januari 1888
De uitvoerige aankondigingen zijn ter gewone plaatsen
aangeplakt.
Goes, den 23 Januari 1888.
Burgemeester van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
"Betftêgister van inschrijving, met de daaruit opge
maakte Alphabetische lijst voor de
over 1887, voor de lichting van 1888, liggen van heden
tot en met 31 Januari e k. ter inzage. Gedurende dien
tijd kunnen tegen register en lijst bezwaren worden
ingebracht bij den lieer Commissaris des Konings in
dit gewest, door turschenkomst van den burgemeester
dezer gemeente, zulks op ongeaegeld papier, maar
door de noodige bewijsstukken gestaafd
Goes, den 23 Januari 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER
De Secretaris,
HARTMAN
Bij het gemeentebestuur zijn ingediend verzoeken
tot oprichting van eene
SIMZIEDKiFilJ"
in bet perceel Wijk E no. 126a door P. MEIJLER en
van eeue
STEÏÏSTGr
voor eene handboo^echutterii op het kadastraal perceel
Sectie C no. 167 door V. BOEL.
De verzoeken en teekeningen liggen ter visie op de
Secretarie, gedurende eiken werkdag van des voormid-
daga 9 tot des namiddags 2 uren, terwijl op Zaterdag
den 4? Februari a. s des namiddags te ein uur ten
Kaadhuize gelegenheid zal worden gegeven tot het
indienen en bespreken van bezwaren.
Goes, den 21 Januari 1888
Burgemeester en Weihouders van Goes,
J G. DE WiTT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 23 Januari 1888.
Als voorzorg tegen mogelijke verdere gevallen
van trichinose zijn jl Zaterdag het groote en
de 2 kleine varkens, welke aan di leerlooierij alhier
gemest zijn, van Rijkswege, bij minnelijke schikking
onteigend, en na afgemaakt te zijn, in tegenwoordig
heid van den waarnemenden inspecteur van den geneesk.
dienst voor Zeeland en van den burgemeester dezer
gemeente, onder toezicht der politie verbrand (ver
koold). Een gelijke behandeling onderging de mest in
den mestput.
Wij kunnen hierbij nog vermelden dat het groove
varken bij onderzoek gebleken is sterk met trichinen
bezet te zijn.
Vooreerst zullen bij de looierij geene varkens gemest
worden.
Het aantal kiezers voor de 2e Kamer te Ar-
n e m u i d e n, alwaar de lijst thans definitief vastge
steld en gesloten is, bedraagt 122
Naar wij vernemen zal het tooneelgezelschap
van de Gebr, A. Van Lier op Donderdag 2
Februari a. s. in de sociëteit V. O. V. alhier eene
opvoering geven van het bekende blijspel van l'Arronge:
Dokter Klaus.
De radicale partij in Zeeland wil bij de a. s.
verkiezingen ook iets van zich laten hooren en heeft
daarom een viertal candidaten op een lijst gezet. Het
zijn mr. M. J. De Witt Hamer te Middelburg, dr.
P. C. F. Frowein te feneek, dr. J. Smit te Apeldoorn
en dhr. C. E. Massee te Goes.
De laatste heeft echter op een desbetreffende vraag
der leiders te kennen gegeven, dat hij voor de eer
van eene evantueele eaudidatuur ten vriendelijkste
dank zegt, maar geen gebruik ervan zal maken.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot voorzitters
en burgerlijke leden en hunna plaatsvervangers in den
militieraad voor Zeelandtot voorzitter W. A.
graaf Van Lijnden en tot zijn plaatsvervanger mr. C.
Lucassetot lid W. J. Sprenger en tot zijn plaats
vervanger mr. A. P. Snouck Hurgronje.
De loting voor de Nationale Militie der lich-
tnig 1888 is voor de hieronder genoemde gemeenten
bepaald als volgt
te Goes, op Donderdag 23 Februari, voor Goes,
Borsele, 's-Heerenhoek, Heinkenszand, 's-Heer Arends-
kerke, Kloetinge
te Goes, op Vrijdag 24 Februari, voor 's-Graven-
polder, Kattendijke, WolfertsdijkHoedekenskerke,
BaarJaod, Oudelande, Ellewoudsdijk, Nisse, 's-Heer
Abtskerke, Ovezand, Driewegen
te Kapelleop Zaterdag 25 Februari, voor Kapelle,
Wemeldinge, Ierseke, Kruiningen, Krabbendijke, Schore,
Rilland-Batb, Waarde
te Tolen, op Maandag 27 Februari, voor Tolen, Oud-
Vosmeer, St.-Philipsland, Stavenisse, St.-Annaland
St.-Maartensdijk, Scherpenisse, Poortvliet;
te Kortgeneop Woensdag 29 Februari, voor Wis-
sekerke, Kortgene, Kats, Kolijnsplaat.
De Arnh. Crt. schrijft:
Welke ongerijmde gevolgen de nieuwe kies
wet heeft, nu uitsluitend huurwaarde en grondbelas
ting tot grondslag voor het kiesrecht is aangenomen,
bleek na het opmaken der kiezerslijsten.
Aanzienlijke industriëelen, die een huis bewonen
dat tot de firma behoort en niet op hun naam is
gebracht, zijn, terwijl zij duizenden en duizenden om
zetten, van het kiesrecht uitgesloten terwijl hunne
boekhouders, ja zelfs vele van hunne knechts de bevoegd
heid bezaten, die aan hun patroon niet werd toegekend.
Wij zouden een stadgenoot kunnen aanwijzen, die
in zijn vak een der eersten is in Nederland en die
geen kiezer is, omdat zijn aanzienlijke panden, voor
zijne woning en zaak in gebruik, op naam van de
vennootschap staan, waarbij hij nfnstens voor de helft
is betrokken."
Met de Arnh. Ct. zijn wij het eens dat hierin eene
ongerijmdheid is gelegen, doch wij doen de vraag:
kon de betrokken persoon zich niet als lodger" heb
ben aangemeld
Door de leden der aZaid-Bevelandsche onderlinge
V eeverzekerings-Maatschapp ij", geves
tigd te Heinkenszand, werd Zaterdag II. in de herberg
van L. J. Modde aldaar de tweede vergadering gehou
den. De vereeniging telt thans twintig leden. Dhr. C.
A. Remeijn is tot directeur, dhr. J. v. d. Dries Pz.
tot secretaris-penningm. benoemd, en tot commissa
rissen werden gekozen dhrn. J. Braamse en P Van
Stee. Het inleggeld bedraagt 2 pet. van de waarde
van het vee, dat ieder lid bezit. Dit bedrag zal tot
reservefonds moeten dienen. De agent, die de waarde
van het vee moet schatten, zal later worden aange
wezen. Ieder lid verbindt zich voor twee jaren, zonder
aanspraak op terugbetaling te hebben ingeval hij be
dankt. Deze verzekering treedt in werking met 1 Maart
a. s. Er zullen reglementen worden gedrukt en rond
gezonden om zoodoende het doel der vereeniging meer
bekend te makeD.
Vrijdag hield de dijkraad van het caUmiteuse
waterschap EllewoudsdijkBorsele eene vergadering
tot behandeling der omschrijving met raming van
kosten der aarde-, kram-, rijs- en steenglooiingwerken
van 1888/89. Behoudens nadere goedkeuring werd voor
Ellewoudsdijk toegestaan 19514.39 en voor Borsele
14904.31%, samen 34418.70%.
Daarna werd behandeld en aangenomen een voorste]
tot verpachting der inlaagkade, reserveterrein en ver
graven gronden te Ellewoudsdijk in 14 perceelen voor
zeven jaren, terwijl ten slotte werd goedgevonden ten
behoeve van te verpachten perceelen het vereisebte
delfwerk uit te voeren, waarvan de kosten werden
geraamd op 231.58.
Krniningen. De werkzaamheden tot bet aanleggen
van een tweede spoorbaan, die vanwege de
vorst gestaakt waren, zijn heden voortgezet. Het aan
tal werklieden zal, naar men verzekert, uitgebreid
worden.
Door den aannemer is met een landbouwer uit deze
gemtente een contract gesloten om ongeveer 2 H A.
bouwland 1 M. grond te ontgraven. Door middel
van een locomotief en wagens wordt de ontgraven
grond naar zijne bestemmingsplaats vervoerd.
Heinkenszand. Met ingang van 1 April a. s. is de
jaarwedde van mej. A. Müller, vroedvrouw alhier,
met 50 verhoogd en alzoo van 250 op 300
gebracht.
Rilland-BAtli. De vergadering Vrijdagavond gehouden
tot oprichting eener antirev. kiesver
eeniging was niet drek bezocht. Slechts een twin
tigtal personen waren in de zaal aanwezig. Na de
voordracht, waarin de bekende grieven der antirev.
werden besproken, waren slechts weinigen genegen tot
lid toe te treden. Eerst toen men het besluit nam elk
lid vrij te laten in het kiezen van gemeenteraadsleden
traden een tiental personen toe.
Door Z. M. is aan G. Kamermans, gewe
zen hoofdonderw. in het huis van bewaring te Middel
burg, verleend een pensioen van 139 's jaars.
Tot lid van het Genealogisch-Heraldiek genoot
schap te 's-llage is benoemd de heer J. H. Van den
Berg te Middelburg.
Door de beetwortel-suikerfabrikanten is besloten,
in g^en geval te contracteeren met de verschillende
boerenbonden, en de prijzen van /II en 12 stipt
te handhaven.
Vrijdagavond had te Utrecht een druk be
zochte vergadering plaats der kiesvereeniging »Een-
dracht maakt Macht", waarin na een inleidend woord
van den Voorzitter, den heer Van Weede van D^kveld,
prof. De Louter de beginselen der nieuwe Vereeniging
uiteenzette. Nu door den drang der omstandigheden
de liberale partij niet langer staat tegenover een poli
tieke partij, maar tegenover een clericale, ligt daarin
een groot gevaar, omdat de schijn geboren wordt, alsof
de liberalen in hun strijd tegen de kerk ook strijd
voeren tegen den godsdienst. Nu hebben mannen van
verschillende richting beproefd zich te vereenigen, om
te protesteeren tegen den verderfelijken wasn, alsof
godsdienst het uitsluitend erfdeel zou zijn van hen die
voor clericale doeleinden op de godsdienstige harts
tochten speculeeren. Is die samenwerking mogelijk
Het ontworpen program geeft het antwoord. Daarbij
is uitgegaan van het standpunt der nieuwe Grondwet,
is geen nieuw twistpunt opgeworpen, maar is gevraagd,
welke hervormende arbeid op den bodem van de nieuwe
Grondwet kan worden verricht.
In den breede zette daarop prof. De Louter uiteen,
welk standpunt de nieuwe Vereeniging tegenover de
schoolvraag innam. Dat de Staat, als onderwijzer op
tredende, zich op glibberig terrein begeeft, erkent zij,
maar daai tegenover is zij overtuigd, dat de Slaat het
onderwijs niet geheel aan particuliere krachten kan
overlaten zonder schade voor de volksontwikkeling. Nu
heeft de heftige strijd tegen het Staatsonderwijs de
school een neutraliteit opgedrongen, die aan het onder
wijs het opvoedend bestanddeel ontneemt. Het bezwaar
wordt niet weggenomen door de Staatsschool tot aan
vulling te maken, noch ook door snbsidiëering van
bijzondere scholen, wat staatsrechtelijk en financieel
bedenkelijk is. Daarom moet gestreefd worden naar
handhaving der openbare school, doch met een hervor
ming daarvan, die haar het uniforme karakter ontneemt,
een onbereikbare neutraliteit niet langer vordert, haar
imer in waarheid tot de volksschool rauakt.
Nadat nog de andere punten van het programma
kort behandeld waren, ontstond e-nige gedachten-
wisseling over de schoolvraag, waai bij o a. de heer
Hoenkamp protesteerde tegen de schets van de open
bare school, zich beroepende op djn ou 1-schoolopiiener
den heer Van Ittersum. Deze verklaarde daarop, dat
de scholen in Utrecht zich steeds wisten te verheffen
boven den laster, waaraan de openbare school bloot
staat, maar dat het niet overal zoo is, en dat in elk
geval met behoud van art. 194 aan gemoedsbezwaren
kan worden tegemoet gekompn. De heer Kooien meende,
dat de Katholieken aan dit schoolprogramma niets
hadden en er zich niet mee zouden vereenigen. Zeer
mogelijk, antwoordde de heer De Louter, voor zoover
de clericale partij betreft, maar de individu zal zich
kunnen losscheuren van den partijband, en dat zal
geschieden.
De heer Buytendijk deelt nader in de
Wageninger mede, dat de door hem voorgestelde
vergadering zal gehouden worden op Donderdag
26 dezer, in een der zalen van het Tehuis voor Mili
tairen in het Wed te Utrecht. Om die van verre
komen gelegenheid te bieden, niet al te lang na de
opening ter vergadering te zijn, zal zij aanvangen te
kwart over elf uur.
De Eerste Kamer heeft in de zitting van
Zaterdag de verschillende Hoofdstukken der Staats-
begrooting aangenomen, dat van Marine met een
parige stammen, dat van Oorlog met 1 tegen. De
vroegere tegenstanders stemden voor in de verwachting,
dat de regeling der levende strijdkrachten zal volgen.
De Minister van Marine hcopte dit jaar nadere voor
stellen omtrent de scheepsmacht te doen. De heer De
Bruijn drong aan op completeer ing van het garnizoen
te 's-Bosch.
Bij de spoorwegbegrooting verklaarde de Minister,
dat voovloopig maatregelen zijn genomen ter voltooiing
van de lijn Groningen-Delfzijl.
De heer Fransen v. d. Putte kwam sterk op tegen
de weelderige inwendige inrichting van het Centraal
station te Amsterdam.
Bij de begrooting voor waterstaat verklaarde de
Minister dat een Kon. Besluit tot verlaging van het
briefport voor Indië gereed ligt, maar niet slaat op
monsters en drukwerken. De boterwet is gereed, maar
moet nog door de departementen van justitie en financiën
behandeld worden.
De Minister verklaarde verder zich tegen afschaffing
der rechten op het Noordzeekanaal. Zoodra een definitief
rapport omtrent het spoorwegongeluk te Ruinerwold
is ontvangen zal overwogen worden wat verder uoodig is.
De begrootingen van waterstaat, Suriname en Ko
loniën zijn daarna aangenomen. De Kamer is op re$es
gescheiden.
Hoe groot het gebrek aan geneeskun
digen in Drente is blijkt hieruit, dat in Decem
ber niet minder dan 31 personen, zonder geneeskun
dige hulp te hebben ontvangen, overleden. Velen wonen
op 2% a 3 uur afstands vau een geneesheer.
Inde te Frankfort a/M. gehouden conferentie
van spoorwegbesturen voor regeling van den
zomerdienst is een voorstel aangenomen, om
vroegtijdig bij de Begeeringen goedgekeurde dienst
regelingen uit te wisselen. De aanvang van den zomer
dienst is op 1 Juni bepaald. De conferentie voor vast
stelling der winterdienstregeling zal 20 Juni te Baden-
Baden plaats hebben.
Uit Sybekarspel wordt gemeldiï^. bedelen is
in vele streken van NoordhoUands Noorderkwartier
eene ware plaag.
Men kan van den morgen tot den avond benden
van bedelaars op de wegen aantreffen.
Een aantal dezer bedelaars maken er een beroep
van en exploiteeren h^t op de meest voordeelige wijze,
om dan het bijeengebedelde geld te verkwisten aan
spijs en drank, het laatste niet te vergeten.
Het volgende ware staaltje om slechts een nit velen
mede te deelen, en voor welks waarhei 1 de schrijver
instaat, werpt een treurig licht op het kwaad.
Een echtpaar, nog in de kracht des levens, vond
het gomaklijker den arbeid te staken, en door bedelen
in het dagelijksch onderhoud te voorzien.
Dra bespeurden zij, dat het bedelaarsbedrijf veel
winstgevender is dan de dagelijksche arbeid, dat het
niet alleen dagelijksch brood schenkt, maar ook levens
genot, dat de gewone arbeider niet kent. Zij besloten
dan ook grootere uitbreiding aan de zaken te geven.
Zij ontboden eene voordochter der vrouw, die in eenen
ftkschen dienst een goed loon verdiende, naar Hoorn,
waar zij zich mette- woon hadden gevestigd, omdat die
stad meer comfort aanbiedt en een welgelegen centrum
is voor landelijke excursies.
De dochter weigerde aan den wenscb van haren
stiefvader en van hare moeder gehoor te geven. Krach
tens hun recht op de minderjarige gebruikten de ouders
den rechterlijken arm, en het meisje, tegen haren wil
uit haren dienst gehaald, begon het bedelaarsbedrijf.
De li ma maakt uitstekende zaken.
Een paar heeren in die gemeente namen voor «enigen
tijd het initiatief, om aan het bedrijf paal en perk te
stellen. Zij belegden eene vergadering, en in deze is
eene vereeniging in het leven geroepen ter wering van
de bedelarij. (IV. jR. Ct.)
Reuter seint uit Washington, dat de Senaat het
uitlevering8tractaat met Nederland bekrachtigd heeft.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Nu te Aksel door den aldaar beroepen predikant,
ds. F. W. J. Wolf, van Olijk, eene doleerende ge
meente is tot stand gebracht, welke het schoolgebouw
voor christelijk onderwijs tot hare godsdienstoefenin
gen in gebruik heeft genomen, staat die zucht tot af
scheiding zich ook tot naburige gemeenten uit te brei
den. Inzonderheid te Zaamslag, waar de eertijds bloei-
ende Hervormde gemeente nagenoeg vernietigd is,
bestaat daartoe nu de ruimste gelegenheid. Een ge
bouw, dat vroeger tot meekrap-fabriek gediend heeft,
is bereids voor kerk ingericht, waarin nu ook de gemelde
predikant Wolf voor de verstrooide schare optreedt.
Bedankt voor het beroep naar St. Annaland
door ds. J. Van den Berge te Gelselaar.
De Ned. Ger. kerk (Doleerende) heeft thans 150
gemeenten verdeeld als volgt: Gelderland 20,.Zuid-
Holland 37, Noord-Holland 16, Zeeland 10, Utrecht 18,
Friesland 33, Overijsel en Drente 7, Groningen 5 en
Noord-Brabant en Limburg 4.
Door het Prov. kerkbestuur van Zeeland zijn de
hh. M. Lansen, P. Dieleman Wz. en C. Smies ouder
lingen, en H. Harinck en P. De Klerk diakenen der
Herv. gem. te Axel, ontzet van de door "hen in ge
noemde gemeente bekleede kerkelijke betrekkingen,
vervallen verklaard van de bevoegdheid tot het uitoefe
nen van kerkelijke rechten en het aanvaarden van
kerkelijke bedienmgan voor onbepaalden tijd en ontzet
van het lidmaatschap der Ned. Herv. kerk.
Ellewoudsdijk* Van de 101 in deze gpmeente wo
nende kinderen, boven de 6 en beneden de 12 jaren,
komen er 92 ter school. Onder de 9, die in het ge-
