1888. N°. 7.
Zaterdag 14 Januari.
75ste jaargang.
afstand van Gemeentegrond
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH Sc VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
ouuvr.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Door H. VAN DER STRAATE alhier is aanvrage
gedaan om
in eigendom, gelegen aan den Oostwal, en wel voor
zijn perceel, kadastraal bekend gemeente Goes, sectie
D no. 2037, waarom belanghebbenden worden uitge-
noodigd, indien zij bezwaren mochten hebben tegen
dien afstand, daarvan aan Burgemeester en Wethouders
te doen blijken voor of op Woensdag IS Januari aan
staande, des namiddags te éen ure
Goes, 12 Januari 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER
De Secretarie,
HARTMAN
GOES, 13 Januari 1888.
Heideontginning
Deze inderdaad belangrijke quaestie is onlangs weder
aan de orde gekomen en in zooverre een stap vooruit
gegaan, dat er eene maatschappij is opgericht, die
zich ten doel stelt, Diet om zelf tot ontginning over
te gaan, maar om in de eerste plaats kennis te versprei
den omtrent de ontginning van heidegronden. Zij wil
derhalve anderen opwekken en aanmoedigen tot ont
ginning, o. a. ook door de verdeeling van marken
en andere onverdeelde gronden te bevorderen en die
gemeenschappelijk bezeten gronden in bijzonderen eigen
dom te doen overgaan. Voorts wil zij de ontginning
leiden door de plannen daarvoor te ontwerpen, door
raad en voorlichting te geven, door jong plantsoen
beschikbaar te stellen enz.
Het valt niet te ontkennen, dat het doel der maat
schappij zeer loffdijk is. Wanneer men toch nagaat
welke uitgestrekte heidevelden er in ons land gevon
den worden, dan is het inderdaad te betreuren, dat
die gronden behalve voor ptaggenbouw, waardoor zij
steeds armer worden en van hei tot zand terugkeeren,
nergens toe dienstbaar gemaakt worden. Wanneer
zij eerst tot boscbgvond werden ontgonnen om langs
dien weg later voor den akkerbouw geschikt te wor
den, inderdaad dit zou een aanwinst voor het land
zijn, waardoor ongetwijfeld de algemeene welvaart zou
stijgen. Niet bet m\nst ook, omdat het als middel
tot werkverschaffing goede diensten kan bewijzen. Wel
iswaar wordt door velen betoogd, dat de werkloozen
uit de groote steden niet geschikt zijn om dezen zwaren
veldarbeid te verrichten, ei dit bezwaar is wellicht
niet ongegrond maar niettemin blijft het toch een
feit, dat ontginning op groote schaal aan vele handen
werk verschaft. Bovendien zullen, naarmate het land
meer waarde erlangt, meer gezinnen in de bewerking
er van hun brood vinden, terwijl door de herschep
ping van onvruchtbaar in vruchtbaar land de alge
meene welvaart wordt verhoogd en deze op haar beuit
oorzaak is tot het doen verrichten van meer en veler
lei werk.
Wij gelooven daarom, dat de »heide-maatschappij"
een goed doel beoogt, een doe), waarvan vooral in deze
dagen van malaise het nut helder aan den dag treedt.
Tot de maatschappij toetetred*n tegen een contributie
van 2 's jaars is het steunen van een goede zaak
en wij wekken daartoe gaarne op.
- Te Utrecht is eene nieuwe kiesvereeniging op
gericht onder den naam »Eendracht maakt macht".
Deze vereeniging telt onder hare stichters mannen van
zeer uiteenloopende politieke belijdenis en stelt zich
hoofdzakelijk ten doel het vinden van eeoe oplossing
van den schoolstrijd, die alle partijen bevredigen kan.
Het is voorzeker een heerlijk streven en mocht het
der jeugdige kiesvereeniging waarlijk gelukken zulk
eene oplossing te vinden, dan verdienen de mannen,
die zich aan het hoofd plaatsten, den dank van alle
weidenkenden in den lande.
Het Katholieke blad Het Centrum begrijpt echter niet,
waartoe die kiesvereeniging dienen moet en zegt o. a.
»'t Maakt een bijna komischen indrnk, de deftige
heeren, die in 1886 openlijk in het U D. de liberalen
te hulp kwamen en sinds dien tijd in schrift en woord
die houding volhielden, thans heel ernstig een kies
vereeniging te zien oprichten, alsof zij heel wat nieuws
tot stand willen brengen.
Hoe kan men in 's hemels naam van een man als
dr. Bronsveld, die natuurlijk in deze »nieuwe"
vereeniging almee het hoogste woord zal voeten,
en van zijn volgelingen verwachten »een volledige eer
biediging van ieders godsdienstige gevoelens" een
eerbiediging van de gevoelens der zóo gehate »Room-
8cben" bijv.?
Wij zouden willen vragen of Het Centrum die vol
ledige eerbiediging soms verwacht van de Kuijperi-
aansche partij, waarvan de organen het heiligschennis
noemen, dat de Katholieken te Rome bij het jongste
Pausfeest het hoofd hunner kerk het Tu es Petrus
toezoDgen
Da N. R. Ct. wijdt een artikel aan »d r. A.
Kuyperen de »moreele" liberalen", om
er op te wijzen, dat, welke vreemde diügen men moge
te zien krijgen bij de voorbereiding der verkiezingen,
het een zeldzaam schouwspel is, den woordvoerder
der auti-revotutionairen den steun zijner partij te zien
aanbieden aan dezelfde lieden, aan wie hij, ging het
in den Staat volgens de eischen van zijn Program,
het daglicht nauwelijks zou gunDen. Volgens »Ons
Program" mogen de atheïsten, »d. w z. dezulken die
niet onvoorwaardelijk verklaren aan den levenden God
te gelooven", niet op voet van gelijkheid behandeld
worden. Kon de anti-revolutionaire leider den Staat
inrichten volgens zijne beginselen, dan zouden de athe
ïsten, alleen op grond van hunne afwijkende begin
selen over den godsdienst, behandeld worden als paria's
hun woord zou niet geloofd worden bij de handhaving
van hun recht zouden zij zich door allerlei voorschriften
gedwarsboomd zien.
De N. R. Ct meent, dat het zijn nut kan hebben
dit in herinnering te brengert, nu de redacteur van
de Standaard in zijn blad van 7 December heeft ver
kondigd, dat zich een nieuwe staatspartij heeft gevormd
uit atheïsten" bestaande; nu hij verklaard heeft dat
het standpunt van deze nieuwe partij hem vergelij
kenderwijs orgemeen toelacht"; nu hij de atheïsten
als welkome hulptroepen begroet en eene vriendschap
pelijke samenwerking voorstelt tusschen anti-revolu
tionairen, ultraraontanen en athti ten, welke batsten
hij zorgt bij deze gelegenheid als radicabn aan te
spreken. »Daar zijn, helaas! in Nederland schrijft
de N. R. Ct. zekere lieden, zoo abnormaal, zoo
exceptioneel, dat zij volgens anti-revolutionair staats
recht geen getuigenis voor de rechtbank mogen af
leggen, dan wanneer drie niet-exceptioneelo lieden in
willen staan voor hunne betrouwbaarheid in dit bij
zonder geval. Vindt een van die lieden zijne drie
borgen niet, dan is hij rechteloos, ter prooi aan iederen
belager van zijn vermogen, zijne eer, zijn leven. Welnu,
deze lieden gaan naar dr. Kuyper meent hunne
eigen candidaten stellen voor de Tweede Kamer. Da
redacteur van da Standaard beveelt die candidaten
aan O neen, maar hij verzoekt zijne geestverwanten
op hen te stemmen Hij stelt zich verantwoordelijk
voor die candidaten Da hemel beware hem Hij geelt
hun alleen de preferentie boven anderen.
»Wat de gemoedelijke anti-revolutionairen van zulk
eene politiek wel denken moeten?"
Prof. El Maraphet OhambJy komt a. s
Zondag weder te Goes om in het koffiehuis »D* Prins
van Oranje" alhier eene voorstelling te geven. Voor
zeker zal men zich zijn optreden in D 'cember 1886
nog wel herinneren, waarbij hij to°n een groot succes
mocht verwerven. Het is dan ook te verwachten, dat
ook ditmaal geen plaatsje in de zaal onbezet zal blijveD.
De provinciale stcombootdienst van Vlissingen op
Ter Neuzen en Breskens, die wegens den zwarpn mist,
en de stoombootdieDst van Vlissingen en Middelburg
op Rotterdam, die wegens het ijs was gestaakt, hebben
den dienst hervat. {N. R. Ct.)
Eenigen tijd geleden meldden wij, dat door den
heer Martin, ingenieur van de Stoomvaartmaatschappij
»de Schelde", concessie was aanzevraagd voor het
maken en exploiteeren van een aanleg en wandelsteiger
op het strand te Vlissingen.
Thans vernemen wij, dat de concessie is verleend,
doch niet aan genoemden heer, maar aan het gemeente
bestuur van Vlissingen, dat dezen steiger voor gemeente
rekening schijnt te willen in exploitatie brengen.
(Amst. CL)
Wissenkerkc. Door ingelanden van de tot het
Waterschap Willem alhier behoorende polders is een
voorstel tot wijziging van het reglement op dat Wa
terschap verworpen.
De landbouwers te Nieuwdorp reeds langen tijd
ontevreden over het hooge kaaigeld door het gemeente
bestuur geheven, hebben thans besloten een verzoek
schrift bij den raad in te dienen, waarbij aangedrongen
wordt op verlaging van dat kaaigeld en gelijkstelling
met dat, geheven door de gemeente Borsele.
(A\ R. Ct.)
Prinses Wilhelmina neemt sedert eeni
gen tijd des voormiddags in de manege der koninklijke
stallen onderricht in de rijkunst op een der poneys,
haar indertijd geschonken. H. M. de Koningin is
daarbij meestal tegenwoordig.
Aan eene oproeping te Bergen-op-Zoom van hen,
die de gematigde vrijzinnige beginselen op staatkundig
gebied zijn toegedaan, werd Dinsdagavond door 43
belangstellenden gevolg gegeven. De vergadering werd
gepresideerd door jhr. J. L. O. Pompe Van Meerder-
voort, die in duidelijke bewoordingen de wenschelijk-
heid betoogde der oprichting van eene vrijzinnige kies
vereeniging.
26 personen traden staande de vergadering tot het
lidmaatschap toe. Aan de heeren jhr. Pompe Van
Meerder voort, dr. De Bruijn, baron Clifford, Ente en
jhr. Boddaert werd het samenstellen van een reglement
opgedragen en tevens de bevoegdheid verleend om zich
met omliggende gemeenten in contact te stellen. Ten
einde het lidmaatschap voor ieder mogelijk te maken,
werd ^in beginsel aangenomen de contributie op 0,50
per jaar te stellen.
De centrale tentoonstellingsver-
eeniging nLandbou wbelang" in Schouwen-
Duiveland zal den 16 Februari a. 8. hare vierde ten
toonstelling van zaaigranen, enz. te Zieriksee, in de
zaal der sociëteit ^Landbouw en Hand 1", houden.
Volgens het verschenen programma kunnen alle
soorten zaaigranen, peulvruchten, pootaardappels, enz.
worden ingezonden, welke door eene jury, op voor
dracht der inzenders door het bestuur uittenoodigen,
zullen beoordeeld worden. Speciaal worden op deze
tentoonstelling gevraagd verschillende haversoorten.
Wij twijfelen niet, of de inzendingen zullen van dit
product zeer ruim zijn, wijl hiervoor zilveren en bron
zen medailles worden uitgeloofd.
Evenals bij de vorige tentoonstellingen belast het
bestuur zich met het aankoopen van zaaigranen ter
tentoonstelling, zoodat de landbouwers, welke de ge
legenheid missen op dien dag Zieriksee te bezoeken,
toch van de, gunstige gelegenheid tot het aankoopen
van zaaiproducten kunnen profiteeren.
De eerst volg nde vergadering ven de land-
bouwcommissie is thans op 30 dezer bijeen
geroepen.
Naar officiéél wordt gemeld, is de heer A. baton
Van Brienen Van de Groote Luidt, die de gelukwen-
schen van Z. M. nan den H. Vader, bij gelegenheid
van diens gouden priesterfeest, overbracht, door Z H.
begiftigd met het Grootkruis der St. Gregorius-orde.
Baron Van Brienen is van zijn zending uit Rome te
's-Graver>hage teruggekeerd.
Volgens het N v. d. Z), heeft dr. M e z g e r
eerst jl. Woensdag definitief geantwoord aan de heeren
te Wiesbaden, dat hij te Amsterdam blijft.
De Minister vin Marine brengt ter kennis van
belanghebbenden, dat bij Zijner Majcsteits besluit van
7 dezer no. 14 in het reglement voor het Ko
ninklijk Instituut voor de Marine te
Willemsoord de navolgende wijzigingen zijn gebracht:
lo. De tweede a'inea van art. 41 wordt gelezen
als volgt: »Zij, die examen wenschen te doen voor
de marine (zeedienst), moeten op d<-n 1n Januari van
het jaar, w<arin het xamen wordt aangevraagd, den
ouderdom vin 43 jaren reeds, en op den 4n Mei van
dat jaar dien van 4 7 jaren nog niet hebben bereikt."
Voor het jaar 4888 kompn alzoo adspiranten in
aanmerking, die geboren zijn tusschen 4 Mei 1874 en
4 Januari 4875.
2o. De bijdrage voor de vierjarige opleiding, bedoeld
in art. 44, wordt verhoogd met 400, waardoor zij
voor de adelborsten voor de marine wordt gebracht
op ƒ4600 en voor die voor de mariniers op ƒ4200.
Gemeld besluit treedt in werking met 4 September
a. s., doch blijft buiten to°pissing op de thans reeds
bij voo schreven Instituut geplaatste adelborsten.
In België is officieel bekend gemaakt in het
Journal de Bruxelles, hoe het met da grensrege
ling bij Baarle-Nassau staat. Het blad meldt
het volgende
In het midden der Nederlandsche gemeente Baarle-
Nassau liggen eenige stukken land, welke deel uit
maken van de Belgische gemeente Baarle-llerfog. Dat
dit tot wonderlijke verhoudingen aanleiding geeft,
spreekt vanzelf. Door het tractaat van 5 November
4842 en de overeenkomst van 8 Augustus 4843 is
deze toestand echter bestendigd. Maar toen reeds be
greep men, dat een betere regeling er van noodzake
lijk was.
De zaak is lang onderzocht en een overeenkomst is
eindelijk ontworpen, waai bij twee Nederlandsche dorpen
Castelre en Alecot«n aan België worden afgestaan,
waarvoor dit Baarle Hertog in ruil geeft. Van een
schadeloosstelling in geld door een der landen uit te
keeren is nooit sprake geweest.
Door de betrokken regeeringen is nog geen beslissing
omtrent deze grensregeling genomen
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Doopsgezinde kerk. Zondag 45 Januari 's voor
middags 40 urends. Feenstra uan Nijmegen.
Beroepen bij de Evang. Luth. gemeente te Vlis
singen ds. J. A. Hellwig te 's-Gravenhage.
Door ds. J. Willemse te 's-Heerenhoek is be
dankt voor de toezegging van beroep bij de Herv.
gemeente te Scherpenisse.
Benoemd tot onderwijzer aan een burgerschool
te Rotterdam de heer G. C. Goeman te Heinkenszand.
Benoemd tot onderwijzeres te Oosterland mcj.
W. P. Bol te Tolen.
De heer P. Visser Jz., hoofd der openbare school
te Koudekerke, herdacht gisteren zijne 25 jarige ambts
vervulling als zoodanig. Tal van blijken van belang
stelling ontving de jubilaris en daaronder een schrijf
tafel, notenhout met zwart, van zijne oud-leerlingen
en een gemakkelijken fauteuil van andere personen.
(M. Ct.)
Rilland-Bath. In het bericht uit deze gemeente,
onder de rubrieknkerkeüjke zaken", voorkomende
in no 5 en waarbij vermeld stond, dat do hh. J.
Van Hoepen en C. Van der Werff tot kerkvoogden
waren benoemd, is abusievelijk ook vermeld, dat de
heer A. Goeree tot notabele was gekozen. De heer
A. Goeree was reeds notabele, doch hij is tot secretaris
der notabelen benoemd.
Intusschen is uit Rilland op grond van art. 22 en
50 van het algemeen rigleraent der Herv. kerk bij
het provinciaal kerkbestuur protest tegen een en ander
aangeteekend.
Rechtszaken.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden zijn veroordeeldC. S., 52 j., te Drie
wegen, wegens beleediging van een ambtenaar, tot
5 of 3 dagen; N. M., 48 j. en J. W. M., 13 j.,
beiden te Ierseke, wegens diefstal, de 4e tot 5 of
5 dagen, de 2e tot 3 of 3 dagen J. L., 45 j. en
C. v. d. B., 4 3 j beiden te Ierseke, wegens stroo-
perij. de le tot 7 dagen, de 2a tot 4 dagen; L. C.,
43 j. rn J. F. C., 4 4 j., beiden te Goes, wegens
diefstal, de 4e tot 7 dagen, de 2e tot 3 dagen
gevangenisstraf; C. P., 36 j„ te Gouda, is met te
nietdoening van het appel en bevestiging van het
vonnis van den kantonrechter te Goes wegenshet
onbevoegd uitoefenen dor geneeskunde als bedrijf ver
oordeeld in de kosten zoo in eersten aanleg als in
hooger beroep gevallen.
J. P. N.. 26 j., te Ierseke, beklaagd van mishande
ling, is vrijgesproken.
Boekaankondiging.
Wij ontvingen ter kennismaking de 4e aflevering
van den 5en jaargang van Jong Nederlandtijdschrift
voor jongelui, Rotterdam, Nijgh en v. Ditmar. Met het
nieuwe j-»ar is de redactie van dit tijdschrift overge
nomen door de heeren A. J. H. Van der Sloot en A.
Groeneveld, redacteuren van Neerland's Jeugddie op
bet gebied van kinderlectuur hunne sporen hebben
veidiend.
Het tijdschrift verschijnt in 24 afleveingen per maand
en munt uit door d'gelijken inhoud, flinke letter en
goed papier, terwijl iedere aflevering eene plaat zal
bevatten. Die uit de le aflevering mag goed geslaagd
heeten.
Wij wenschen het tijdschrift in veler handen.
Buitenlandsch Overzicht.
Het wordt eigenlijk vervelend dï berichten uit het
buitenland te lezen, daar zij zich schier uitsluitend
bepalen tot allerlei beschouwingen omtrent de meer
of minder oorlogzuchtige neigingen der groote mogend
heden. Het meest waarschijnlijk is wellicht nog de
bewering tan de Frankfurter Zeitdat er voor een
direct en oorlog tusschen Rusland en Oostenrijk geen
vrees behoeft te bestaan, maar dat de agressieve staat
kunde van Rusland meer bepaald tegen Turkije en
het als bolwerk dienstdoende Bulgarije gericht is Da
Russische regeericg wil dan ook door het samentrekken
van troepi n aaa de westelijke grenzen alleen pressie
uitoefenen op Oostenrijk, opdat dit rich Diet zou ver
zetten tegen de plannen, die men te St. Petersburg
tegen Bulgarije smeedt. Alleen wanneer men te Weenen
ieder ingrijpen van Rusland in de aangelegenheden
van Bulgarije als een casus belli wilde beschouwen
zou daaruit een oorlog kunnen voortvloeien.
Wij griooven, dat deze beschouwingen van de Frank
furter Zeit. te meer waarheid bevatten, omdat zij de
politiek van Rusland schetsen zooals die jarenlang ge
weest is. Maar aangezien het bekend is, dat de plannen
van Rusland ten opzichte van Bulgarije eenvoudig
daarop nederkomen, dat het zijn macht en zijn invloed
in het vorstendom zooveel mogelijk wil versterken en
dus die van Oostenrijk in gelijke mate fnuiken, blijft
het gevaar voor verwikkelingen nog evenzeer bestaan
als vroeger.
Nu echter de Bulgaarsclie quaestie weder meer op
den voorgrond treedt wordt het voor prins Ferdinand
onaangenamer dan ooit. Op steun van de groote mo
gen iheden behoeft hij niet te rekenen en de sympathie
in zijn eigen land is ook niet onverdeeld. Er komen
uit Weenen ten minste weder berichtec van oproerige
en Rnssischgezindü proclamatiën en van opstanden in
verschillende deelen van het vorstendom
Men spreekt er voorts over, dat Ruslanl aan da
