1888. N°. 6.
Donderdag 12 Januari.
75slc jaargang.
GOESCHI
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de beeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,- berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 11 Januari 1888.
Gisteravond hield de liberale kiesver-
e e n i g i n g »G o e s" in het koffiehuis »De Prins van
Orarje" alhier eene vergadering onder presidium van
den heer J. J. Ochtman, daar dhr. J. Fransen v. d.
Putte in de vorige bijeenkomst zijn ontslag als be
stuurslid had genomen.
Dhr. Ochtman herinnerde aan het besluit der vorige
vergadering om in verband met de nieuwe districts-
indeeling en kiesregeling de statuten der vereeniging
te herzien en deelde mede, dat het bestuur in dien
geest was werkzaam geweest. Het had zich in ver
binding gesteld met verschillende personen uit Noord-
Beseland en uit Tolen en men was algemeen van opinie,
dat het in het belang der partij was, wanneer in elk
der drie deelen van het district zelfstandig werd ge
arbeid. Men achtte het daarom wenschelijk te trachten
in verschillende gemeenten kiesvereenigingen opterichten
of wel de gemeenten van een zelfde eiland tot de op
richting van éene vereeniging uittenoodigen. Intusschen
moet worden voorkomen, dat de gewenschte samen
werking kan ontbreken en daarom is men erop bedacht
geweest de statuten van al de vereenigingen, die overigens
geheel verschillend kunnen zijn, zoo samen te stellen,
dat zij alle éen gemeenschappelijk artikel bezitten,
waaruit de vereischte samenwerking van zelf voort
vloeien moet. Van een en ander is bereids het gevolg
geweest, dat op het eiland Tolen eene kiesvereeniging
is opgericht en eerstdaags hoopt men op Noord-Beve
land tot een even gunstig resultaat te komen.
Nadat de vergaderden met deze nieuwe regeling
hunne instemming hadden betuigd, werd overgpgaan
tot de herziening van de statuten. Deze komt in hoofd
zaak hierop neder:
Met het oog op de uitbrsiding van het kiesrecht
is de contributie aanmerkelijk verlaagd en gebracht
op 1 per jaar. Aangezien daarvan ƒ0,25 moet
worden gestort in de kas der Liberale Unie, meende
men haar niet lager te mogen stellen, terwijl wer
kelijk de som van 4 's jaars voor niemand een
bezwaar kan worden geacht.
Wat nu het bewuste artikel betreft, dat in de sta
tuten van alle samenwerkende vereenigingen eenslui
dend dient te worden opgenomen, daarvan is de inhoud
ongeveer als volgt
sïndien binnen het kiesdistrict »Goes" meerdere
liberale kiesvereenigingen bestaan tot het stellen
van candidaten voor het lidmaatschap der 2e Kamer
van de Staten-Generaal of van de Prov. Staten van
Zeeland, zal, wanneer zij de in dit artikel bedoelde
regeling mede aannemen, met die vereenigingen
worden samengewerkt tot het verkrijgen eener ge
meenschappelijke keuze voor éen definitieven can-
didaat of voor definitieve candidaten. Voor deze
samenwerking gelden de volgende regelen
a. Elke vereeniging zal den naam van haren
eandidaat of van hare candidaten onder opgave van
het verkregen aantal stemmen onmiddellijk mede-
deelen aan het daartoe aangewezen bestuur der
liberale kiesvereeniging »Goes" te Goes.
b. Dit bestuur brengt* de namen der candidaten
der verschillende kiesvereenigingen op één lijst, welke
zoo spoedig mogelijk aan die vereenigingen wordt
medegedeeld.
c. Binnen uiterlijk 44 dagen na ontvangst der
lijst zal elke vereeniging uit de daarop geplaatste
personen eene keuze doen en deze keuze weder on
middellijk mededeelen onder opgave van het door
iederen eandidaat verkregen aantal stemmen aan
meergemeld bestuur te Goes.
d. Dit bestuur zal door samenvoeging der stem
men, in de verschillende vereenigingen uitgebracht,
berekenen welke persoon of personen het grootst
aantal stemmen op zich vereenigd heeft of hebben
en daarvan onmiddellijk kennis geven, waarna alle
vereenigingen dezen persoon (of deze personen) zullen
beschouwen als aller eandidaat (candidaten) in liet
hoofdkiesdistrict Goes.
e. Indien bij het opmaken der lijst, bedoeld onder
letter bblijkt dat een persoon (of personen) reeds
daarbij heeft (hebben) verkregen a/a of meer dan a/3
van alle in de vereenigingen uitgebrachte stemmen
dan zal (zullen) zonder verdere stemmingen dadelijk
die persoon (personen) als definitieve caDdidaat (can
didaten) beschouwd worden."
Hieruit blijkt dus, dat alle vereenigingen geheel ge
lijke rechten hebben en dat alleen het bestuur van de
kiesvereeniging »Goes" de uitgebrachte stemmen samen
telt en het resultaat daarvan aan de overige vereeni
gingen mededeelt. Alle liberale kiesvereenigingen, die
dit artikel in haar reglement overnemen, zullen be
schouwd worden deel uittemaken van den bond van
vereenigingen, die zoodoende als van zelve gevormd
wordt.
Nadat nog eenige kleine wijzigingen in het regle
ment waren aangebracht, die uit het bovengenoemde
nieuwe artikel voortvloeiden, werden de statuten met
algemeene stemmen goedgekeurd.
Daarna deelde de voorzitter mede, dat het bestuur
zijn ontslag nam en dat mr. L. A. Bybau, met het
oog op de oprichting eener vereeniging op Noord-Beve
land, tevens ophield lid der vereeniging te zijn.
Alsnu overgaande tot de verkiezing van een nieuw
bestuur werden met groote meerderheid van stemmen
daartoe gekozen dhrn. J. J. Ochtman, L. M. Lam-
brechtsen, D. Stigter, J. P. S. Jonquière en J. J. Ra-
mondt, die zich allen bereid verklaarden die betrekking
te aanvaarden.
Met een woord van opwekking tot de leden om
ieder in hunnen kring tot aansluiting bij de kiesver
eeniging aan te sporen, werd de vergadering door den
voorzitter gesloten.
Kolijnsplaat. De heer H. S n ij d e r van Middel
burg zal, op denzelfden voet als het vorige jaar de
heer Heijse van Zieriksee, namens de Nutsafdeeling
Noord-Beveland" alhier Woensdag den 4 Februari
a. s. eene lezing houden over: »De strijd op maat
schappelijk gebied in de 19e eeuw".
Door den heer P. A. D e J o n g e A z. is te
Ierseke eene fabriek opgericht van ingelegde mosselen.
Dit is de eerste fabriek van dien aard, die in ons
land bestaat. NB. Ct.)
Den 5n Jan. 11. is te Brussel door de gevol
machtigden van Nederland en België een verklaring
onderteekenl nopens de grensregeling tusschen die
beide landen in het kanaal van Gent naar
Ter-Neuzen.
Naar wij vernemen, zullen de verkiezingen
voor de Tweede Kamer hoogstwaarschijnlijk 20 Maart
plaats hebben.
De Tweede Kamer zal omstreeks 8 Februari bij
eenkomen. Vad
De beslissing van den Minister van Binnenland-
sche Zaken, dat art. 4, litt. a, der kieswet zóo mo t
worden opgevat, dat de aanslag in de perso-
neele belasting over 1886/7 over een vol dienst
jaar moet loopen, en dat dus aanslagen naar tijds-
gelang over dat dienstjaar niet op de lijsten moeten
worden gebracht, is door vele rijksontvangers ri't
alzoo opgevat, en is ook niet op te maken uit de in
lichtingen, die de Minister van financiën omtrent de
invulling der opgaven aan deze ambtenaren heeft ver
strekt. De rijksontvangers hebben'zich dus gehouden
aan de letter der wet, die wel vordert, dat men over
1886/7 voor de volle belasting (zonder remissie) moet
zijn aangeslagen, doch waaruit niet volgt dat de aanslag
ook over het volle dienstjaar moet loopen.
Het Vaderland kan verzekeren, dat het bericht
omtrent het afbreken der onderhandelingen over een
nieuwe grensregeling tusschen België en Nederland,
geheel onwaar is. De onderhandelingen duren voort
en de kans op een voor beide partijen bevredigende
schikking is gunstiger dan ooit.
De ontworpen pensioenregeling voor
weduwen en weezen van rijksambte-
naren buiten het algemeen bestuur is thans zoover
gevorderd, dat de voordracht over eene maand de
Tweede Kamer zal kunnen bereiken.
Het nieuwe reistarief voor de perso
nen, in rijks dienst reizende, moet berusten op ver
goeding per uur. Terwijl voorheen voor elke reis, die
42 uren duurde, een halve dag reiskosten werd be
taald en voor 42 uur en meer een dag, zullen voortaan
alleen de uren van de reis in rekening gebracht mo
gen worden.
Feitelijk wordt van deze nieuwe regeling wederom
eene belangrijke besparing van reiskosten verwacht.
In aansluiting bij de klachten, ook onlangs tij
dens de behandeling der staatsspoorwegbegrooting in
de Tweede Kamer geuit over het voor een behoor
lijken veiligheidsdienst onvoldoende spoor
wegpersoneel op de Noorder-staatslijnen,
wordt, onder den verschen indruk van het ongeluk bij
Ruinerwold, uit Drente geschreven
Er zijn halten, waarover slechts één man, zonder
eenige hulp, als chef gesteld is. Voor die kleine sta
tions, of beter gezegd stopplaatsen, waar een of meer
treinen slechts even stilhouden, kan men daarmede nog
vrede hebben, maar er zijn halten van meer belang,
waarover het beheer mede slechts aan één persoon is
toevertrouwd, en dit is bedenkelijker. Zoo bestaat er
een halte, tevens aangewezen als wisselplaats voor
treinen, waar de chef moederziel alleen is, en waar de
geheele dieoct in zijn persoon opgaat.
Hij is belast met de administratie, met het beheer
van het goederenkantoortje en met de afgifte dor
reisbiljetten. Vaak gebeurt het, dat hij, om zijnen dienst
behoorlijk te kunnen verrichten, de kaartj^snemers in
den steek moet laten om near buiten op het station
te gaan, wanneer een trein voorbijrijdt of aankomt.
Hij moet zorgen voor het schoonhouden van het lokaal
tje, waarvoor hij zich echter grootendeels op de hulp
van zijne vrouw kan verlaten. Dan is hem opgedragen
het afsluiten en weer voor het verkeer openen van
eenige overwegenhet geven van seinen, het telegra-
feeren en bet ontsteken en uitmaken van de seinlichten
op tamelijk grooten afstand van de halte.
Wordt die ambtenaar, die eerder den titel van fac
totum dan van chef moest hebben, door plotselinge
ongesteldheid oversallen of krijgt hij een toeval, dan
is zoodanige halte, vóórdat in den dienst voorzien kan
worden, geruimen tijd onbeheerd.
En juist op die wisselhalte wordt somtijds de groot
ste waakzaamheid gevorderd, vooral wanneer, gelijk
verleden week het geval was, het wisselen op eene
andere plaats geschieden meet door vertraagd vertrek
der treinen.
Uit eenige plaatsen in Drente is een adres aan
den Minister van waterstaat ingediend, met verzoek
om versterking van personeel aan de halte-stations op
de staatsspoorwegen, waar tot dusver alleen een halte
chef ia.
De leden van het vorige en van het tegenwoordige
hoofdbestuur van het »Nut" hebben aan den afgetreden
secretaris m r. K e r d ij k, als bewijs van waardeering
en hulde, een bronzen beeld van Barbedienne »den
Denker" aangeboden.
's-Gravenhage's oudste ingezetene, de heer C.
Enthoven, is gisterochtend in den ouderdom van
402 jaren overleden.
Nog vóór een paar jaren zag men den grijsaard dik
wijls alleen op het drukste gedeelte van de residentie.
Ook bezocht hij de "Vischmarkt. Hij behoorde tot de
oud strijders van 48134815, versierd met bet zil
veren kruis.
O. I. Gedetacheerd: bij het dep. der marine, ten
einde te worden werkzaam gesteld bij de 3e afd. van
dat depde off. van admin. 2a fel. D. G. Krol
Van der Hoek.
Koloniën.
De Deli Ct. waarschuwt alle jongelieden, die
zonder contract naar Deli willen komen om eene be
trekking in de cultures te zoeken, dat de markt al
daar meer dan overvoerd is. Adsistenten, die met de
tabaksteelt niet bekend zijn, kunnen geene plaatsing
bekomen, en alle groote planters laten de jongelui,
die zij noodig hebben, rechtstreeks op contract uit
Europa komen.
Toch zoude het gaat de Belt Ct. voort wel
licht nog niet zoo moeilijk wezen plaatsing te krijgen,
wanneer niet buiten alle evenredigheid het getal sol
licitanten in de laatste jaren in Deli was toegenomen
het bedroeg gemiddeld veel meer dan de uitbreiding
der cultuur eischte. Zoo dol als in de laatste maanden,
is het echter nog nooit toegegaan. Met tientallen tege
lijk zijn jongelui uit Europa gekomen, van niets anders
voorzien dan introductiebr even, welke hun wel eene
vriendelijke ontvangst bereidden, doeh geen plaatsing
bezorgden.
»Laat daarom niemand door eene goedkoope passage
zich laten verlokken naar een land te trekken, waar
hem gedurende een met geen mogelijkheid te bepalen
tijdsverloop een duur leven wacht, zonder dat hij kans
heeft bij de tabakscultuur geplaatst te worden, en laat
vooral de raadgevers bedacht zijn op de moreele ver
antwoordelijkheid, welke zij ter goeder trouw op zich
nemen. Duizendmaal beter eenvoudig te verklaren niet
te kunnen helpen, dan de machtspreuk te gebruiken,
dat in Deli iedereen die werken wil wel terechtkomt.
Menig jongmensch heeft zich vooral in de laatste
tijden in die verwachting deerlijk bedrogen gezien".
Men schrijft uit Atjeh aan het Bat. Hbl
De troepen zijn slechts eene week te Poeloe Bras
gebleven en wij hebben aan onze zijde vier gewonden
bekomen. Er werd bijna niet gevochten, daar de Atjehers
telkens naar de bergen terugtrokken om tijdelijk te
verdwijnen en zoodoende onze troepen af te matten.
Officieren en manschappen hebben bij die gelegenheid
veel ellende en gebrek geleden zij hebben zich dajze-
lijks moeten behelpen met hard brood en een weinig
koffie; bovendien regende het toen bijna onophoudelijk,
zoodat van slapen of rusten geen spraak kon zijn, daar
ze hun bivouac in de open lucht hebben moeten opsl-ian.
In de laatste dagen werd 's nachts herhaaldelijk door
de Atjehers nabij Nesoeh geschoten.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Maandagavond hield de kerkeraad met de leden
van het kiescollege der Ned. Herv. gemeente alhier
eene vergadering met het oog op de weldra openval
lende predikantsplaatsen, Ds. Laan deelde mede, dat
dr. R. A. S. Piccardt, na zes-en-veertig jarigen dienst,
tegen 1 April a. s. zijn emeritaat had aangevraagd.
Ongeveer terzelfder tijd zal ds. Laan deze gemeente
verlaten, daar hij vermoedelijk 48 Maart a. s. zijne af
scheidsrede zal houden.
In deze vergadering, die geen officieel karakter droeg,
werd voorloopig een grostal van predikanten opgemaakt,
dat in eene vermoedelijk binnen vier weken te houden
officiëele vergadering zal worden vastgesteld.
Aangenomen het beroep bij de Ned. Herv. ge
meente te Middelburg door ds. Heldring te Zandvoort.
De stemmingen voor de verschillende kerkelijke
colleges te 's-Heer Hendrikskinderen c. a. zijn alle in
liberalen zin uitgevallen. (2V, R. Ct.)
Uit het verslag van den Neder]Protestanten
bond blijkt dat het ledental tot 44,700 is gestegen,
welke verdeeld zijn over 138 afdeelirgen.
De ontvangsten bedroegen 21,047.29, en de uit
gaven ƒ19,060.87, zoodat er een voordeelig slot is a
1986.42.
Bij de Cbr. Geref. kerk (afgescheidenen) in ons
land waren op 4 Januari jl. van de 382 predikants
plaatsen 66 vacant. Voor deze vacaturen is geen enkele
eandidaat meer beroepbaar.
Voor de betrekking van onderwijzeres aan de
openbare school te Borsele (jaarwedde ƒ425) hebben
zich twee sollicitanten aangemeld.
Kolijnsplaat. In de openbare school dezer gemeente
zijn in het jaar 1887 van de 166476 gehouden school
tijden verzuimd 39280, als 4426 wegens ziekte, 431
om godsdienstplichten (bid- en dankdagen), 82 wegens
weer en wegen, 23152 om veldarbeid, 8612 door
anderen arbeid en 2877 om andere redenen. In het
geheel werd er 23Vs pet. der schooltijden verzuimd.
Een langzame vooruitgang is merkbaar; in 1882 toch
was het percentcijfer 30 ruim; in 4883 28 ruim;
in 4884 2o7s ruim; in 188 5 232/3 bijna; in 1886
28Va ruim (hooger dan in het jaar 1885 door de
mazelen-epidemie)in het verloopen jaar bijna 23Vs.
Van de 352 leerlingen, die tot de schoolbevolking
den 31 December 1887 behoorden, verdeeld in 202
jongens en 140 meisjjs, waren 145 jongens en 130
meisjes, dus samen 275 leerlingen, toen tusschen de
6 en 12 jaar en 57 jongens en 40 meisjes boven de
42 jaar.
Brieven uit Amsterdam.
n.
We zijn eindelijk geheel ^ontslagen van den win
terboei". Zoolang het flink vriest, zonder meer, is die
boei voor onze stad niet zoo erg knellend, maar
wanneer onze straten en pleinen met een dikke sneeuw
laag worden bedekt en het vrije verkeer plotseling
wordt belemmerd, werkelijk, dan gaat men niet geheel
voor zijn plezier de straat op. Wat zulk een enkele
dikke sneeuwbui ons moeite en last en kosten ver
oorzaakt, daar weet de stadsreinigingsdienst van mee
te praten. Het vorig jaar heeft de groote schoonmaak,
die toen rniader tijd kostte dan menige kraak zinde
lijke huismoeder daarvoor bestemt, de gemeente ruim
twintigduizend gulden gekost. Toen dit cijfer in den
raad bekend werd vond menig raadslid de som veel
te hoog, buitensporig hoog. Natuurlijk, de dokters
rekening blijkt altijd te groot, wanneer de ziskto ge
weken is, zooals minister Heemskerk eens geestig
opmerkte bij een dergelijk geval in de Kamer, toen
er eenige millioenen waren besteed voor de onder
drukking der veepest.
In weerwil van de grondige motieven van den wet
houder van publieke werken, wilde de gemeenteraad
zich niet laten overtuigen en het gevolg was dat op
de begrooting voor 1888 slechts tien duizend gulden
werden uitgetrokken voor sneeuwruimen en wat daarhif
behoort. In de eerste sneeuwdagen werd het geheele
personeel van den stadreinigingsdienst aan het werk
gezet om de groote verkeerswegen althans een beetje
meer begaanbaar te maken; er werden bovendien nog
eenige honderden arbeiders in dienst genomen tegen
een vrij laag dagloon, maar toen het nu bleek dat
men op die manier spoedig de geheele som zou over
schreden hebben, werden de losse werklieden na ander-
halven dag weer afgedankt, en liet men aan de natuur
zelf grootendeels het werk over dat zonder behoorlijke
belooning niet door raenschenhanden kon worden af
gedaan. Op die manier hebben we dagen lang in een
dikke chocoladekleurige papmodder geloopen, tot groot
verdriet van alle huisvrouwen, want voetenvegen"
kon niet verhinderen, dat alle tapijten en loopers
werden bemodderd, tot groote vreugde alleen van
schoenpoetsers, parapluiemakers en aapjeskoetsiers.
Door regen en mist, maar ook vooral door het verkeer
waardoor de modder voortdurend wordt omgewerkt
en gekneed, is de bovenbedoelde bruine pap eindelijk
dun en vloeibaar geworden, zoodat we thans weer kun
nen loopen zonder telkens sprongetjes te maken, om
plassen te ontwijken of over bergjes te klimmen van
een groezelig mengsel bestaande uit smeltende sneeuw
klompen, zand en vuil. De schuiten kunnen weer
varen en op sommige plaatsen ziet men alleen nog
