1888. N°. 3.
Donderdag 5 Januari.
75ste jaargang.
afstand van Gemeentegrond
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COIMNT.
De prijs der gewone advertentiën is van 45 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 48 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Door W. F. VAN RIET alhier is aanvrage gedaan om
in eigendom, gelegen aan den Westwal, tegenover het
Ravelijn „de Grenadier" en wel voor zijne perceelen,
kadastraal bekend gemeente Goes, sectie D no. 1884,
waarom belanghebbenden worden uitgenoodigd, indien
zij bezwaren mochten hebben tegen dien afstand, daar
van aan Burgemeester en Wethouders te doen blijken
voor of op Zaterdag den 7 Jannari aanstaande, des
namiddags te éen ure
Goes, 3 Januari 1888.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. DE WITT HAMER
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 4 Januari 1888.
Wij herinoeren belangstellenden aan de lezing
van dhr. A. A. Beekman uit Zutfen op morgen
(Donderdag) in de sociëteit V. O. V.
De goede naam, dien de heer Beekman èn als schrij
ver èn als spreker heeft verworven, deed een vijftal
ingezetenen het besluit opvatten hem uit te noodigen
ook hier ter stede op te treden. Wij hopen, dat deze
poging door het Goesche publiek op prijs zal worden
gesteld en dat het door een talrijke opkomst van zijne
belangstelling zal doen blijken.
Aan het Sas van Goes heeft in 1887 de
volgende scheepvaartbeweging plaats gehad. Ingevaren
zijn 1017 schepen met een inhoud van 68741 tonnen
en 1 houtvlot van eeue laagterwijl zijn uitgevaren
1009 schepen met een inhoud vau 67244 tonnen.
Door B. en W. dezer gemeente zijn voor de
eerste maal benoemd tot bestuurders van het
onlangs opgerichte weduwenfonds van ge
meente-ambtenaren alhier de heeren J. J.
Ramondt, voorzitter, A. Breetvelt uit de le, dr. J.
Koomao Az. uit de 2e, J. W. F. Couvée uit de 3e
en J. Mulder uit de 4e klasse. De heeren Z. D. Van
der Bilt La Motthe en H. G. Hartman Jz. maken in
hunne qualiteit van ontvanger en secretaris der ge
meente bovendien deel van het bestuur uit.
Naar wij vernemen hebben een zestal dames,
begaan met het lot der bewoners van het perceel, dat
Zondag jl. alhier een prooi der vlammen is geworden,
het voornemen opgevat morgen (Donderdag) bij de
ingezetenen een lijst aantebieden voor giften, teneinde
op die wijze in de door het huisgezin Van Fraassen geleden
schade zooveel mogelijk tegemoet te komen. Wij twij
felen Diet of de bekende milddadigheid onzer stadge-
nooten zal ook bij dit liefdewerk weder aan den dag
treden.
Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben bepaald
dat de her ij k der maten en gewichten in
1888 zal plaats hebbente Kortgene, 20 Maartte
Wissekerke, 21 en 22 Maart; te Kolijnsplaat, ook
voor Rats, 23 en 24 Maart.
Te Goes, ook voor Kloetinge en Kattendijke, bene
vens '8 Heer Hendrikskinderen en Wissekerke (gemeente
's Heer Arendskerke) 4, 5, 6, 7, 9. 10, 11, 12, 13,
14 en 16 April; te Wolfertsdijk, 17 April; te Hein-
kenszand, ook voor 's Heer Arendskerke, 18 April en
19 April des voormiddags; te's Heerenhoek, ook voor
Borsele en Nieuwdorp, (gemeente 's Heer Arendskerke)
19 April des namiddags en 20 Aprilte Ovezand, ook
voor Nisse, 21 Aprilte Ellewoudsdijk, ook voor
Driewegen, 23 April; te Baarland, ook voor Oudelande,
24 Aprilte Hoedekenskerke, 25 April des voormid
dags te 's Gravenpolder, ook voor 's Heer Abtskerke,
25 April des namiddags te Kapelle, ook voor Schore,
26 en 27 Aprilte Wemeldinge, 28 April; te Ierseke
30 April en 1 Meite Kruiningen, 2 Mei en 3 Mei
des voormiddags; te Krabbendijke, ook voorWaarde,
3 Mei des namiddags en 4 Mei; te Rilland-Bath, 5 Mei.
Te Stavenisse, 28 Meite St. Annalaod, 29 en 30
Mei; te St. Filip3land, 31 Mei; te Oud-Vosmeer, 1
Juni; te Tolen, 2 en 4 Juni; te Poortvliet, 5 Juni
te Scherpenisse 6 Junite St. Maartensdijk 7 en 8 Jun i'
Door eenige landbouwers zal aan de haven van
Waarde eene f a i r b a n k (weegtoestel) geplaatst
worden.
Kortgene. De Nieuwjaarscollecte heeft
alhier opgebracht de som vaü 254 75 en 8 hecto
liters steenkolen, welk bedrag op 2 Januari 11. aan
67 personen is uitbedeeld.
Kolijnsplaat. Door het teleph oonkantoor
alhier zijn erin het verloopen jaar 728 berichten ont
vangen en 725 verzonden, samen dus 1453.
Ierseke. Het vooruitzicht op bedeeliog uit de Nieuw
jaarscollecte heeft het gunstige gevolg gehad, dat de
bewoners van Ierseke weinig of geen last gehad heb
ben van het gewone Nieuwjaarwenschen aan
de deur; althans wij spraken er mier dan ésn, die
zelfs geen enkelen wenscher om een aalmoes bij zich
gehad hadden. Al was het maar alleen daarom, dan
hadden wij al reden om den mannen, die het 'initiatief
tot deze navolging van andere gemeenten genomen
bobben, dankbaar te zijn.
Als men de hier gecollecteerde som vergelijkt met
die van verscheidene andere plaatsen, dan mag over
gebrek aan steun m. i. niet geklaagd worden, en kan
ik niet begrijpen, hoe iemand die som zoo schandelijk
laag kan Doemen Een vergelijking met Ierseke zelf
(op andere Nieuwjaarsdagen) valt he«lemaal weg, want
wij zouden ons zeer vergissen, als het niet de eerste
maal was, dat hier zoodanige collecte gehouden werd,
of het moest heel lang geleden zijn, vóór den bekenden
bloeitijd van Ierseke.
Maandagmorgen had te Hulst de teraardebestel
ling plaats van den heer Ch. Pierssens, burge
meester aldaar, lid vau de Prov. staten van Zeeland.
Te ruim n gen uren vereenigden het gezelschap »de
Batavieren", waarvan de overledene eere-voorzitter, en
de Harmonie", waarvan hij sinds vele jaren voor
zitter was en waarmee hij zeer moeielijke tijdperken
heeft doorworsteld, alsook het zanggezelschap Apollo"
zich voor het sterfhuis.
Toen te half tien da stoet zich in beweging stelde
hief het muziekgezelschap den treurmarsch van Ghopin
aan. "Voorafgegaan door bovengenoemde gezelschappen
en gevolgd door familie, leden van den gemeenteraad
en verdere gemeente-ambtenaren, begaf de sto-t, nadat
de kerkelijke ceremoniën waren afgeloopen, zich graf
waarts, alwaar de laatste overblijfselen in den familie
grafkelder werden bijgezet, en waar door den secre
taris der Harmonie", den heer F. Hombach, namens
het gezelschap, een prachtige grafkrans, als blijk van
hoogachting op het graf werd nedergelegd. (M. Ct.)
Te Aardenburg is den ouderdom van 81 jaren
overleden dhr. P. L. Reepmaker, sedert 1855
burgemeester dier gemeente, een man, die door trouwe
plichtsbetrachting en rechtschapenheid de liefde der
ingezetenen in ruime mate had verworven.
Het maken van de tweede spoorbaan
van Kruiningen naar Middelburg is door
den Minister van Waterstaat toegewezen aan den heer
A. Terwindt, te West-Pannerden.
De Gemeenteraad van Pijnacker heeft benoemd
tot gemeente-geneesheer den heer dr. W. J. Arend s,
arts te Zaamslag.
Bij beschikking van den Minister van Marine
wordt, met ingaDg van 14 Januari a. s., de loods-
schipper der le klasse bij het Nederlandsche loods
wezen te Vlissingen J. Van den Ende Meijnderts
wegens gevorderden leeftijd en daardoor ontstane on
geschiktheid voor de verdere waarneming van den dienst,
op zijn verzoek eervol ontslagen.
Het stoffelijk overschot van den heer m r. A.
Th. Heijligers, oud-referendaris bij het Departe
ment van Koloniën, werd Woensdagavond van Zutphen
naar Arnhem overgebracht en uit laatstgeraelde plaats
naar Gotha vervoerd, alwaar het lijk Vrijdagochtend
is aangekomen, ten einde te worden verbrand.
Des namiddags 2 uren van denzelfden dag is de
overledene naar de lijkenkamer gebracht en te 3 $4
uren is de verbranding begonnen, welke in een uur
was afgeloopen. De asch is in een bus vergaard, die her
metisch gesloten en naar de gebruiken van het land
verzegeld is, waarna dit overblijfsel aan de familie is
overhandigd.
Naar aan de JV. jR. Ct. uit Limburg wordt ge
meld hebben o. a. ook kloosterlingen zich als kiezers
aangegeven, op grond, dat zij lodgers zouden zijn.
Met belangstelling ziet meD in dezen de uitspraak
van de gemeenteraden en zoo noodig van de rechter
lijke macht tegemoet.
Het saldo van 's rijks schatkist op 31
Dec. bedroeg bij de Nederlandsche bank 37 038,236,75
en bij de betaalmeesters 2,919,926,02%, totaal
39,958,162,77%.
Het eerste nommer van De Oids bevat een
politiek artikel van prof. Buijs, getiteld
^Teleurstellingen en verwachtingen." De hoogleeraar
slaat daarin een blik op de toekomst, die ons met de
nieuwe Grondwet en de nieuwe Vertegenwoordiging
wacht. Deze nieuwe Vertegenwoordiging zal ook klip
pen op haar weg ontmoeten, want geen der oude
moeilijkheden is weggeruimd en nieuwe zijn gescha
pen. Dit betreft voornamelijk den schoolstrijd, die zich
niet ter zijde laat schuiven. Toch gelooft de schr.,
dat de kansen om tot schikking te geraken grooter
zijn dan ooit, daar men van de kerkelijke partijen,
als zij een bruikbare meerderheid verkrijgen, verwach
ten mag, dat zij een wijz'ging zullen voorstellen, die
haar bevredigt en die te verkrijgen is, vooral nu de
liberale partij haakt naar het terzijde stellen van deze
strijdvraag.
Nergens zijn verder de gevoelens zoo verdeeld als
op het gebied der belastingen. Hier zal volgens prof.
Buijs de gansche liberale partij zich ten slotte moeten
vereenig-n ter bereiking van het gemeenschappelijk
hoofddoel, namelijk opheffing van de onbillijke bevoor
rechting der hoogere klassen.
Tegenover het koloniale vraagstuk moet de houding
der liberale partij zich bepalen tot wederopvatting en
voortzetting van den hervormingsarbeid, zoodat de
voordeelen, die wij aan de koloniën ontleenen, zich
meer en meer tot de indirecte bepalen. Voor de
legerinrichting moet gebroken worden met het ver
ouderd militie-stelsel, dat wij haast alleen onder alle
natiën hebben bestendigd, en moet daarmede een einde
komen aan een der grievendste klassenonderscheidin-
gen. Wnt de sociale qua^stie aangaat, zal de werk
zaamheid der nieuwe vertegenwoordiging het dank
baarst en vruchtbaarst kunnen zijn, als men zich maar
wacht voor het te snelle voortgaan na een zeker te
lang verzuim. Hier kan men op aller medewerking
rekenen, als men voor elk euvel in het bijzonder on
derzoekt, wat de Staat door ondersteuning of dwaDg
tot wegneming kan bijdragen.
Prof. Buys acht, als aan deze vraagstukken ijverig
de hand wordt geslagen, de ontbinding der oude par
tijen nabij. Men komt daarmede voor nieuwe moeilijk
heden, voor de noodzakelijkheid van eoalitiën, waarbij
verzwakking van het regeeringsgezag te vreezen staat.
Uit het werk der Grondwetsherziening spreekt een
groot vertrouwen op de toekomst, een groot vertrouwen
op het volk. Laat het volk dat goed vertrouwen ook
met vertrouwen bejegenen, vooral zij, die met de
nieuwe vormen niet ingenomen zijn, maar die daarom
des te meer tot medewerking verplicht zijn, opdat
niet het stelsel van constitutioneele monarchie zelf in
gevaar kome.
De beer Rosier Faassen heeft een nieuw
tooneelstuk in vier bedrijven voltooid, getiteld: »Malle
Anne." Het stuk zal waarschijnlijk nog dezen winter
door de »Vereenigde Rotterdamsche Tooneelisten" voor
het voetlicht worden gebracht.
In den nacht van 28 op 29 Januari 1888 zal
eene totale maaneclips plaats hebben, die in
Nederland zeer goed zichtbaar zal zijn.
Voor middelbaren tijd gelden de volgende tijdstip
pen eerste aanraking met de bijschaduw der aarde
8 u. 53 m nm.eerste aanraking met de kernscha-
duw der aarde 9 u. 54 m. nm. begin der totale
eclips10 u. 55 m. nm.einde der totale eclips
0 u. 33 m. vm laatste aanraking met de kernscha-
duw der aarde 1 u. 33 m. vm.laatste aanraking
met de bijschaduw der aarde2 u. 35 m. vm.
Tijdens het midden der verduistering staat de maan
nagenoeg in het zuiden, op eene hoogte van ongeveer
56° boven den horizon.
De omstandigheden, waaronder deze eclips zich bij
helder weder zal vertoonen, zijn derhalve zeer gunstig
te noemen.
De vraag »of iemand, die overigens de ver-
eischten daartoe bezit, kiezer is indien hijdenlön
September 1887, na eene straf van 9 maanden te
hebben ondergaaB, met eene bevolkingskaart uit do
werkinrichting te Hoorn is teruggekomen," wordt door
eene bevoegde autoriteit toestemmend beantwoord. Met
verwijzing naar de artt. 75 en 76 B. W. wordt als
grond daartoe aangevoeld, dat deze persoon zich niet
vrijwillig naar Hoorn heelt verplaatst, met het voor
nemen om aldaar zijn hoofdverblijf te vestigen.
Koloniën.
Aan een particulier schrijven uit Kota Radja
ontleent de Javabode nog het volgende, aangaande oos
laatste succes op Edi. Terwijl de kapitein Bartelds,
kommandant der benting, des morgens om 6 uur op
zijn bureau de orders van den dag zat uit te geven
aan den sergeant-majoor, kwam een man van de wacht
berichten, dat in de verte eene bende zwaar gewapende
Atjehers kwam oplagen. Eerst stak een tweetal van
hen den weg dwars over; zij riepen den schildwacht
toe: Djangan pasang orang Atjeh maoe kendoerie
(feestvieren), wat de manschappen dan ook voor een
oogenblik geloofden. Eenige minuten later marcheerde
echter de hoofdtroep recht op de versterking af, onder
bet geschreeuw van: Sekarang orang blanda kloear
benteng maoe di bakarl En werkelijk, de kerels waren
voorzien van enterbijlen, petroleum en stormladders.
In een ommezien stond de bemanning op het banket
en de kommaudant op zijn post; de vijand werd met
een moorddadig vuur begroet, dat 51 van zijne man
schappen, waaronder een aanvoerder, Toekoe Abo?, in
het stof deed bijten. Aan onze zijde werd bij den
aanval zelf gpen mensch verwond. Na afloop echter,
toen eene patrouille onder bevel van een officier uit
rukte om de gewonden af te maken, werd een foerier,
die zich bukte om een gekwetsten Atjeher te onder
zoeken, door een ander, die zich dood had gehouden,
met een klewang gewond aan hand en voet. Na ver
bonden te zijn, werd deze onderofficier naar Kota Radja
opgezonden. De lijken werden door het volk van den
radja van Edi op karren geladen en aan het zeestrand
b graven, behalve dat van Toekoe Aboe, dat in de
nabijheid der benting eene rustplaats vond. Volgens
spionnenberichten moet de bende geheel uiteengespat
zijn, doch anderen beweren dat de benting nog steeds
met brandstichting bedreigd wordt; ook zou eene
premie van 2000 gesteld zijn op het hoofd van
iederen officier of ambtenaar. Oppassen blijft dus meer
dan ooit de boodschap.
De Java-bode zegt in zijn mailoverzicht:
Van Atjeh zijn de berichten niet gunstig; dit mag
ten minste wel gezegd woi den, nu de tocht naar Poeloe
Bras nog niet met een schitterend succes is bekroond,
maar de daarheen gezonden troepen versterking noo
dig haddeD, zoodat thans in het geheel 800 man op
dat eilandje vereenigd zijn om den van den vasten
wal overgekomen vijand te vei jagen. Deze moet zich
zeer sterk hebben verschanst, en men zegt dan ook
dat de Gouverneur hem niet met geweld, maar door
den honger tot de overgave wil dwingen. De zaak
wordt echter zelfs te Atjeh zeer geheimzinnig behandeld,
evenals hier de tocht van vijf oorlogsschepen naar het
oostelijk deel van den Archipel waarvan vroeger
Lombok als doel werd genoemd, terwijl het nu heet,
dat aan Bali een bezoek wordt gebracht, omdat van
dat eiland geschoten zou zijn op het schip, waarop
de luitenant ter zee Te Mechelen den smokkelhandel
in opium tegengaat. Trouwens machtsvertoon tegenover
Lombok is niet meer noodig, nu volgens bericht van
het Bat. Handelsblad de heer Pattiwael door den vorst
in vrijheid is gesteld.
De regeering heeft dezer dagen een besluit ge
nomen waarbij bepaald is, dat ook over het jaar 1888
de bestaande toestanden, betalingen, indemniteiten,
enz. te Atjeh bestendigd worden. De gouverneur van
bedoeld gewest had voorgesteld, bedo-lden maatregel
voorloopig tot medio 1888tenemeD, doch de regeering
heeft den knoop in eens doorgehakt en gelast, dat
gedurende het geheele volgende jaar, de uitgaven voor
Sumatra's Noordkust dezelfde zullen blijven.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Aangenomen het beroep naar Ootmarsum door
ds. J. Dommisse Jz., te Gapinge.
Heinkenszand. Zondag 11. werd ook door de R. C.
ingezetenen alhier het gouden priesterfeest van Z H.
den paus plechtig kerkelijk herdacht. Het kerkgebouw
was fraai versierd ea bij de meeste R. C ingezetenen
wapperden de nationale en pauselijke kleuren uit de
woningen. Ook was den vorigen dag aan de R. C.
armen brood en spek bedeeld.
Ds. C. B. Oorthuijs, te Katwijk aan Zee, heeft
voor het beroep bij de Ned. Herv. gemeente te Mid
delburg bedankt. (M. Ct.)
Hcmkeuszand. Naar men uit goede bron vernomen
heeft zou de heer K. Nieuwenhuize, onderwijzer aan
de openbare lagere school alhier, tegen 20 dezer zijn
ontslag als zoodanig hebben aangevraagd.
Gisteren herdacht, zoeala wij reeds vroeger ver
meldden dat gebeuren 2ou, dhr. J. Bevelander Schoo
te Groede den dag, waaróp hij vóór 25 jaren als
hoofdonderwijzer (thans hoofd der school) aldaar zijne
taak aanvaardde. Oader de vele blijken van waardee
ring, die de jubilaris mocht ontvangen, behoort ook
een prachtige notenhouten schrijfbureau met eene
inscriptie op een zilveren plaatDe gemeente Gröede
aan J. Bevelander Schoo, hoofd der le openbare
school. 1888.
Nog andere geschenken, waaronder een spiegel, een
bonheur du jour en een boekenkast werdoü hem aan-
Op 1 Januari 1888 waren bij de Ned. Herv.
kerk leeds meer dan 350 plaatsen vacant. Voor deze
vacatures zijn thans nog slechts 7 candidaten beroep
baar, en wel de heeren J. C. Ruijs, te Amsterdam;
H. M. Van Nes, te DriebergenJ. W. Van Lennep,
te 's-GravelandH. Pas, J. H. W. Bisschop Boele
en C. J. Van Arkel te Utrecht, en J. C. G. Gobius
du Sart, te Nieuw en St. Joosland.
Rechtszaken.
Zooals wij in ons vorig no. onder da telegra
fische berichten meldden, werd in de Maandag ge
houden zitting van den Hoogen Raad, Kamer van
strafzaken, behandeld het beroep in cassatie van den
manufacturier Q. te Goes, door de rechtbank te Mid
delburg veroordeeld tot 10 gulden boete ter zake vaa
het niet toegelaten zijnde tot de uitoefening van ea
beroep, waartoe de wet een toelating vordert, buiten
noodzaak uitoefenen van dat beroep (geneeskunde).
De voorziening werd toegelicht door jhr. mr. W. H.
De Sdvoroin Loliman, die twee middelen aanvoerde
lo. Verkeerde toepassing van de wet van 1 Juni
