74s'" jaargang.
1887. N°. 152.
Zaterdag 24 December.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodbericht, n en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanviagen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOESCHE
Op Maandag a. s., TWEEDEN KERST
DAG, zal geen noramer van dit blad
worden uitgegeven.
GOES, 23 December 1887.
De Kiezerslijst voor deze gomeente, zooals
die door den ontvanger der belastingen aan het ge
meentebestuur is ingezonden, telt 764 namen. Boven
dien deden 17 personen opgaaf van hun lodgorschap
en é;n van onverdeeld giordbezit.
Woensdagavond trad dhr. Van 't Linde n-
h o u t in de Ned. Herv. Ke k alhier op om naar aan
leiding van Johannes IX vers 3, laatste gedeelte, eene
rede te houden, waarbij de woorden van den tekst op
de schoone stichting te Neerbosch herhaaldelijk wer
den toepasselijk gemaakt.
In het algemeen kunnen wij voor dergelijke bijeen
komsten, die vrijwel het karakter dragen van eene
gewone godsdienstoefening, geene ruimte in ons blad
afstaan, terwijl bovendien wat de heer V. 't L. er
over mededeelde, reeds gedeeltelijk vroeger was ge
publiceerd.
Wij bepalen ons daarom tot het bovenstaande onder
verwijzing naar het ingezonden stuk in dit nomuer,
dat ons door een vriendelijke hand ter plaatsing werd
toegezonden.
Alleen achten ook wij ons verplicht dankbaar melding
er van te maken, dat ds. P. Huet bij deze gelegenheid
ook een woord sprak ten gunste der Bevelandsche
vereeniging voor weezenverpleging en dankbaar hulde
bracht aaG hen, die deze vereeniging besturen. Wij
hopen, dat ds Huet bij voortduring zijnen gewaar-
deerden steun aan die vereeniging zal blijven schenken.
Naar men ons mededeelt is hisr voor het eerst
eene lading Russische petroleum aangevoerd.
Deze olie wordt in bakken per schip naar Amsterdam
gevoerd en van daar eveneens in hakken per spoor-
waggon naar hier. Op den waggon bevinden zich een
drietal pompen, waarmede in zeer korten tijd de
vloeistof uit de bakken hier in vaten wordt over
gepompt.
Het R ij k s t e 1 egraaf kant oor te Wemel-
d i n g e zal voortaan op Zon- en feestdagen open zijn
van 8 tot 9 uren vooi- en van 1 tot 2 uren namid
dags. De diensturen op werkdagen blijven onveranderd
's-Gravenpolder. Als telephonist voor het op te
richten telephoonkantoor in deze gemeente is benoemd
de heer D. F. Prumers en tot adsistent de heer
F. W. Prumers. Het kantoor zal gevestigd zijn
op het hulpkantoor der posterijen.
Baarland. Woensdag jl. trad voor de leden van
«Nut en Genoegen" als spreker op de heer
Hartman uit Goes. »De vrouw op het gebied des
maatschappelijken levens" was het onderwerp zijner
lezing. Spreker kon zich niet vereenigen met het streven
van sommigen, die volstrekte emancipatie der vrouw
verlangen, maar moest toch ten sterkste protest aan-
teekenen tegen de meening, dat de vrouw alleen voor
den huiselijken kring geschikt is, d ,t zij zich daaiin
alleen zou mogen bewegen.
Dient zij in de eerste plaats en meest te leven en
te streveu voor het huisgezin, ook daar buiten ligt
voor haar een arbeidsveld en de geschiedenis bewijst,
dat zij ook daar met vrucht is werkzaam geweest, niet
alleen in de kunst, maar ook in de nijverheid. Het mag
een verblijdend teeken genoemd worden, dat men haar
meer en meer het onderwijs der jongere scholieren
toevertrouwt.
Hoe zal men echter het meisje geschikt maken voor
de taak, die haar wacht Zij moet geruimen tijd de
gelijk onderwijs genieten, zij moet hierin volstrekt niet
bij den jongen achterstaan ontwikkeling van het ver
stand is voor haar even noodzakelijk als voor hem.
Het is een algemeen verspreid vooroordeel, dat het
meisje niet, of althans niet noemenswaardig behoeft
ontwikkeld te zijn. Onze moeders en grootmoeders
waren ook weinig onderwezen en konden toch goed
den pot koken en allerlei huiselijke bezigheden verrich
ten, zoo zegt men, alsof de ontwikkelde vrouw niet
beter geschikt zou zijn tot het opvoeden van kinderen,
dan de onontwikkelde.
Een daverend applans bracht den gewaardeerden
spreker den dank der hoorders. Wie voor de ontwik
keling der vrouw in het strijdperk treedt, verdient
onze onverdeelde sympathie, omdat voor haar nog
zeer veel te doen valt. Bezoek onze dorpsscholen en
tel de jongens en meisjes in de verschillende klassen
in de lagere is het om en om, maar in de hoogere
treft ge meestal drie jongens tegen éen meisje aan.
In de Woensdag gehouden openbare verga lering
van den Raad van State, afdeeling voor de geschillen
van bestuur, is behandeld het beroep van den
gemeenteraad van Ierseke, tegen een be
sluit van Gel. Staten van Zeeland, waarbij goedkeu
ring is onthouden aan een besluit van dien Raad van
17 Sept. no 17, tot regeling van jaarwedden van
onderwijzers aan de o. I scholen aldaar.
Rapp -Staatsraad mr. Des Amorie Van der Hoeven.
Z. M. heeft bij de rustende schutterij, op ver
zoek, eervol ontslag verleendin de prov. Zeeland
le bat., aan jbr. mr. W. C. M. De Jonge van
E 11e meet, als maj.-comm met vergunning tot
het blijven dragen van de uniform met de onderschei
dingsteekenen aan den rang van majoor verbonden.
Middelburg. In eene gisteren gehouden vergadering
van de Commissie tot bevordering der
belangen van den dienstbaren stand
alhier ?ijn getuigschriften met geschenken uitgereikt
aan Van Poeljen wegens 50jarigen dienst als pakhuis
knecht bij de firma F. J. Tak en Zonen aan Dhuy
voor 50jarigen dienst als boekdrukker bij de firma
Auer en Zoon aan Huiipens voor 25jarigeo dierst als
slagersknecht bij de firma Meesters en Zoon en aan
Maria Bouts voor 25jarigen dienst als dienstbode bij
de familie Van Nederveen. De geschenken bestonden
uit boekwerken, een nickel remontoir-horloge en een
spaarbankboekje.
De kapt. G. Feenstra, thans op non-activi
teit. is in werkelijkpn dienst hersteld en ingedeeld bij
het 3a reg. iof. te Bergen-op-Zoom.
De vraag, of kapelaans zouden moeten be
schouwd worden als inwonende huurders en reebt
hadden op het kiesrecht, zal in de vergadering
der Vereen'ging van burgemeesters en secretarissen in
Twente op Donderdag 29 dezer worden behandeld.
De Minister van Binnenlandscha Zaken heeft
O. a. voorgeteld art. 37 der kieswet zoo te wijzigen,
dat de stembriefjes ook met de post kunnpn worden
rondgezonden.
Vanwege de «Liberale U n i e" is een schrij
ven gericht aan de besturen der Kiesverpenigingen,
leden der Liberale Unie en haar afgevaardigden, zijnde
een veelomvattend programma van punten, waarop,
nil de herziening der Grondwet is tot stand gekomen,
bet streven der liberale staatkunde moet gericht worden.
In de eerste plaats wil men een hervorming van ons
belastingstelsel door de invoering van pen progressieve
inkomstenbelasting. Voorts wordt de aandacht geves
tigd opkinderarbeid, toestand van fabrieken, vrouwen
arbeid, het verschaffen van een wekelijkschen rustdag,
verzekering tegen ongelukken, voorzieningen bij ziekte,
ouderdom en overlijden, regeling van vakonderwijs,
leerplicht, levende strijdkrachten, persoonleken dienst
plicht. afschaffing van accijnzen op de eerste levens
behoeften, vermindering van heffingen, die te eenzijdig
den druk leggen op handel, landbouw en bedrijf,
De centrale anti-revolutionaire kiesvereeniging
«Nederland en Oranje", in het kiesdistrict Leiden'
heeft met algempene stemmen besloten zich ditmaal
bij de herstemming te onthouden.
Dinsdag na de pauze werd de antir, dpputatan-
vergadering heropend en kwam aan de orde de vraag,
door de Arast. kiesvereeniging «Nederland en Oranje"
ingezonden, of het ter neutraliseering van het onrecht
der meervoudige districten niet geoorloofd en raadzaam
zou zijn, met de overige minderheden op een lijst te
stemmen. Bij de uitvoerige discussie, die zich hierover
ontspon, kwam duidelijk aan het licht, dat hiermee
volstrekt geen saamwerking bedoeld was, en c. q. de
verantwoordelijkheid van de partij zich niet verder
zou uitstrekken dan tot haar eigen candidaten. Wel
werd gevraagd, of men dan niet bij eerste stemming
elk op eigen weg kon loopen, om eerst bij herstem
ming de candidaten te steunen van die kiesvereeniging.
die als minderheid haar candidaten in herstemming
bracht, maar met de cijfers werd aangetoond, dat dit
de zekerste weg tot finale nederlaag zou zijn. Het
resultaat was, dat met nagenoeg algemeene stemmen
de vraag van Amsterdam in toestemmenden zin werd
beantwoord.
Daarna kwam aan de orde: Het project-program
van actie, waartoe een voorslag door het Centraal-
Comité werd ingediend. Hier werd dit onderwerp ter
sprake gebracht in dien zin, dat het Centraal-Comité
een votum van vertrouwen wenschte, om een project
ongeveer in dezen zin nog nader te formuleeren, straks
aan de kiesvereenigingen rond te zenden, opdat deze
hierop hare opmerkingen konden maken, en het Cen
traal Comité hierdoor voorgelicht, eeist in de Depu-
tatenvergadering van Maart het program zou laten
sanctioneeren.
Dit project moest natuurlijk deels over Grondwets-
revisie loopen, deels de organieke regeling betreffen,
maar was door het Centraal-Comité nog slechts voor
dit tweede deel in gereedheid gebracht. Een leemte,
eenvoudig aan tijdgebrek te wijten en die eerlang zou
worden aangevuld. Van dit project werd bree le toelich.
tirg g-geven, en voorts een breedvoerige algemeene dis
cussie ,<»r over gevoerd, zonder dat men bij elk onder
deel kon uitweiden De uitslag van een en ander was,
dat do vergadering voor het geleverde haar dank be
tuigde, en er in het algemeen haar sympathie aan
schonk. (Sfd.)
De knoeier ij en in den boterhandel
moeten al zeer erg zijn. De Kamer van Koophandel
en Fabrieken te Gioningen heeft een rapport uitgege
ven, waarin op de menigvuldige bed.iegerijen gewezen
wo> dt. Dit blijkt uit de volgende cijfers In het laatste
tiental jaren is de melkgevende veestapel in Nederland
mat 10,000 stuks verminderd, terwijl de uitvoer van
boter met 3,600 000 toenam.
Door den Minister van binnenlandscbe zaken is
de volgende circulaire gericht aan de commissarissen
des Konirgs in de provinciën
Mijn ambtgenoot van justitie deelt mij mede, dat
de machtiging, bedoeld bij art. 12 der wet van 27
April 1884 (btbl. no. 96) nu en dan door kanton
rechters geweigerd is, omdat niet met redenen om-
kleede en niet geregistreerde verklaringen, als in art.
16 dier wet bedoeld, hnn werden overgelegd, waar
door noodeloos de opneming van krankzinnigen in
gestichten is vertraagd.
Ik heb de eer u te verzoeken, dc burgemeesters
in uw gewest in het belang der spoedige opneming
uit te noodigen, zoo dikwijls hun niet met rederen
omkleede verklaringen, als in art. 16 bedoeld, ter
legalisatie worden aangeboden, op het bovenbedoelde
de aandacht van geneeskundigen en belanghebbenden
te vestigen.
Uit den Haag wordt aan het H.blad bericht,
dat daai sprake is van de oprichting eener Oost-
Indische kiesvereeniging. Men wil door
de stichting van zulk eene vereeniging bevorderen
dat de belangen van Ned.-Indië in de Tweede Kamer
beter dan tot dusverre worden behartigd, ook in het
moederland zelf.
Betreffende de grensregeling tusschen
Belgie en ons land wordt nu uit Bsarle-Nassau
gemeld, dat België aan onze Regeering voorgesteld
heeft dat wij zouden afstaan eenige op de grens g>-
legen gehuchten, terwijl als vergoeding daarvoor Neder
land van B.-lgië het dorp Baarle-H rtog zou ontvangen.
Bovendi' n zoude,n wij aan België nog een vrij aan
zienlijk bedrag in geld uitkeeren.
In de zitting der Tweede Kamer v'anjl Woens
dag sprak de Middelburgsche sfgevaardig le, dhr. Smit,
het volgende over de dienstregeling op de lijn Roten-
daalVlissingen
Mijnheer de Voorzitter! De winterdienstregeling van
de Staatsspoor»' gen RotteidamVlis-irgar,Rozen-
daal wijst in hst vorige jaar (di nst 1886 1887) aan
vijf tremen, plus een facultaiieven mailtrein. De win-
terdienstregehng 18871888 wijst aan vier treinen,
plus twee facultatieve mailtt'einen. Naar aanleiding
van die vermindering wmsch ik den Minister van
Watersta d, Handel en Nijverheid eene vraag te doen
Is de spoorwegontvangst op het baanvak Vlissin
genRozendaal sedert het optreden van dezen Mi
nister dermate achteruitgegaan, dat de dienstregeling
moet worden beperkt tot het minimum w it is bepaald
in art. 14 van de overeenkomst van 15 November
1876 (Staatsblad no. 210)? Of wel: rekent de Mi
nister in den dienst op dat baanvak de twee faculta
tieve sneltreinen mede, die benoodigd zijn voor het
overbrengen van de internationale brievenverzending 1
Van dv beantwoording van die vraag zal het afban
gen of ik misschien genoodzaakt zal zijn voor de tweede
maal het woord te vragen.
De minister antwoordde daarop:
Den heer Smit kan ik, omdat ik, onvoorbereid op dit
onderwerp zijnde, geen cijfers daarover voor mij heb,
geen afdoend antwoord geven. Naar ik vermoed heeft
de geachte afgevaardigde het oog op art. 16 der over
eenkomst van 25/26 Mei 1876 met de Exploitatie
maatschappij, en naar het mij voorstaat zijn bij de
berekening, die aan de regeling, ten grondslag ligt,
wel de sneltreinen in aanmerking genomen. Maar ik
meen toch, dat, wanneer er vier treinen zijn en twee
sneltreinen op de bedoelde route, er werkelijk aan de
behoefte voldaan is. Het spreekt vanzelf, dat bij de
winterdienstregcling inkrimping van het aantal treinen
plaats heeft. Bij de aanstaande zomeri'egeling heeft er
weder vermeerdering van den treinenloop plaats, en
bij het ontwerpen daarvan zal kunnen worden nage
gaan of het wenschelijk is den laatsten trein, waar
aan de geachte afgevaardigde zeker het meest hecht,
weder te doen loopen.
Hierop repliceerde dhr. Smit nog
De Mioister achtte het onmogelijk om Op do hoogte
te zijn van alle dienstregeling in zoo korten tijd. Het
ging niet aan. zeide hij, zoo spoedig eene grondige en
degelijke beslissing te nemen. Maar dit is juist waarom
ik niet begrepen heb dat de Minister in dan wint r-
di.-nst op het baanvak VlissingenRozendaal wel zoo
spo dig beeft ingegrepen. Wat toch is het feit.
Door den directeur-generaal is sedert jaren geen
moeite ontzien om de goedkeuring te verkrijgen noo-
dig voor de opheffing van den vijfden trein op dit
baanvak.
In 18861887 was in de winierdiecstregeling nog
altijd de vijfde trein opgenomen.
De Raad van Toezicht heeft ben ik wel inge
licht steeds tegen de oph-ffing daarvan geadviseerd,
en deze Minister staat onmiddellijk na zijn optreden
aan den directeur-generaal toe om, op grond eener m.
i. onjuiste toepassing van art. 16 van de overeenkomst,
den 5den trein te schrappen.
De Minister noemt thans de dienstregeling op dit
baanvak alleszins voldoende, wanneer hij daar bij in
aanmerking neemt, dat naast de 4 in de dienstrege-
1 ng opgenomen treinen, dit baanvak nog wordt bereden
met twee facultatieve mailtreinen. Het zij mij vergund
den Minister te doen opmerken dat die twee facul
tatieve mailtreinen voor Vlissingen van nut zijn als
eindstation Maar bovendien, wanneer de Minister zich
beroept op art. 16, dan begrijp ik niet waarom die
mailtreinen niet het geheele jaar doorrijden, injplaats
van te vervallen, zoodra de boot door mist of andere
omstandigheden te laat aankomt Ik meen dus op
grond van art. '16 der overeenkomst te mogen be
weren, dat die mailtreinen niet in aanmerking kunnen
kom«n voor de bsoordeeling van de wiuterdienstregeling.
De Minister heeft echter medegedeeld dat er alles
zins kans bestaat om in de volgende dienstregeling
den vijfien trein weder opnieuw te zien ingesteld.
Die mededeeling heeft mij genoegen gedaan en ik be
tuig daarvoor den Minister mijn dank, maar ik hoop
dat Zijne Excellentie het hierbij ni~t zal laten en dat
hij ook zal inzien dat de oph ffing van den 5den t eia
uit de wioterdienstregeling, op grond van art. 16 der
overeenkomst, Diet juist is.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren drongen bij de spoorweg-
begrooting de heeren Borgesius, Gleichman en Van der
Feltz krachtig aan op een spoorweghaven te Zuidbroek
in het belang der industrie in het noorden. De Mi
nister maakte dc staatshulp afhankelijk van hetgeen
de direct-b danghebbenden zelf doen. Hij zou de zaak
onderzoeken. Omtrent de to >gangswegen aan bet spoor
wegstation te Maastricht zijn onderhandelingen loo-
pende; een spoedige voltooiine der lijoZwaluweDen
Bosch ligt in de bedoeling. Naar aanleiding van de
klachten des heeren Van der Goes omtrent de geringe
opbrengst der spoorwegen, stelde de Minister de her
ziening van het contract met de Expl. Maatschappij in
uitzicht. Omtrent het Centraalstation te Amsteidam
verklaarde de Minister aan den heer Van Kerkwijk,
dat in het belang van een gelijktijdig werk aan pe
nanten en overkapping een directie van ingenieurs der
Staatsspoorwegen gewenscht is. Bij amendement werd
voor de voetbrug te Geldermals-n slechts 20,000
in plaats van 35 000 toegestaan. De spoorwegbe-
grooting is ten slotte aangenomen met 64 tegen 3
stemmen.
In de zitting van gisteravond, die eerst om kwart
voor éen hedennacht werd opgeheven, is de begrooting
van Waterstaat met 52 stemmen aangenomen, na aan
neming van een amendement om op die begrooting
een m-moriepost uittetrekken voor «kosten van op
richting en instandhouding van landbouwproefstations".
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Ned. Herv. Gem te Middelburg
dr. L. Heldring te Zandvoort tn ds. C. B. Oorthuis
te Katwijk aan Zee.
In de Dinsdag gehouden vergadering van het
provinciaal kerkbestuur van Zeeland zijn wegens po
gingen tot doleeren uit hunne kerkelijke bedieningen
ontzet, en als 1 d der Ned. herv. kerk vervallen ver
klaard, de ouderlingen M. Landen, C. Smies en P.
D.eleman Wz., alsmede de diakenen H. Norinck en
P. de Klerck, allen te Aksel.
Rilland-Bath. Den 7den Augustus jl. had hier eene
verkiezing plaats voor notabele (vacature H. De Zeeuw)
waarbij de heer Joh. van Boven was gekozen. Het
College had den benoemde tot de vergaderingen reeds
toegelaten, toen uit B th tegen deze verkiezing bij
het Provinciaal bestuur bezwaren waren ingebracht,
wegens het te laat openhouden der stembus. Gisteren
is op dat adres antwoord ontvangen en zijn de adres
santen in 't ongelijk gastdd. Dhr. van Boven kan de
vergaderingen nu wede.' bijwonen, waartoe hij evenwel
door ds verkiezing op Zondag jl. ook is gerechtigd
Tegenover het 40tal doleerande predikanten
bij de Hervormde kerk zijn er thans nog circa 1400
die niet doleeren. Het aantal vacatures bij de Nid,
Herv. Kerk bedraagt ruim 300.
