1887. N#. 138.
Dinsdag 22 November.
7 b"' jaargang.
WESTERSTRAAT,
D« uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd ep feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN D1TMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent*
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht?
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Door den Raad der gemeente is in zijne vergadering
van gisteren besloten, dat de nieuwe wijk, buiten
de 's Heer-Hendrikskinderen barrière den naam zal
dragen van
zulks ter herinnering aan de vroeger aldaar gestaan
hebbende Westerpoort.
Goes, den 19 November 1887.
Burgemeester en Wethouder van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 21 November 1887.
De M i d d. C t. is te discreet geweestIn
haar no. van Zaterdagavond zegt dat blad, het be
kende antwoord van de Comm. van toezicht M. O.
op de interpellatie-Lambrechtsen niet te hebben op
genomen lo. omdat het niet voorgelezen is; 2o. omdat
het in eene besloten zitting besproken was.
Wanneer het voorlezen van een in behandeling zijnd
rapport of ander stuk voor de Ai. Cf. het criterium
is van het al of niet «publiek domein" zijn, dan heeft
zij op dit punt een zwaren last op het geweten, want
slechts hoogst zelden worden in den Raad in extenso
voorgelezen de eenigszins uitvoerige stukken, die voor
de leden ter visie hebben gelegen. Alleen wanneer
een of meer der leden niet in de gelegenheid geweest
is de stukken te lezen, dan verklaart de Voorzitter
zich, desverlangd, Jaartoe nog altijd bereid. En nu
kunnen wij de M. Ct. de verzekering geven, dat zij
in haar verslag herhaaldelijk uittreksels uit rapporten
of adviezen heeft gepubliceerd, waarvan alleen de con-
clusiën werden voorgelezen. Nog kort geleden was dit
O. a. het geval met de stokken betrekkelijk het Gasthuis.
Dat het bedoelde antwoord der Comm. v. toezicht
eerst in eene besloten zitting besproken is, daarvoor
zal de Raad zijne licht te begrijpen gronden hebben
gehad, maar de behandeling zelve had in openbare
zitting plaats. Het kan der M. Ct. niet onbekend zijn,
dat zoo iets vaak voorkomt. En wat in dezen alles
afdoet, ook omtrent dit stuk werd in de openbare
zitting gezegd, dat voorlezing Diet verlangd werd,
omdat alle leden het kenden en het stuk publiek ge
maakt werd.
Er was dus geen de minste aanleiding voor de
M. Ct. om te meenen, dat het stuk niet publiek was.
Maar als de Af. Ct. den nadruk wil leggen op die
besloten zitting en met eenigen ophef zegt: het ter
visie liggen voor de leden van den Raad stempelt een
stuk «nog lang niet" tot publiek domein, eiliere,
begaat de M. Ct. dan niet een groote onhandigheid
door in den aanhef harer boutade te zeggen, dat haar
verslaggever haar een résumé had gezonden van den
geheelen inhoud van het bewuste rapport Hoe kwam
hij daaraan? Blijkt daaruit niet, dat tijdens het rap
port ter visie lag en dit krachtens het eigen betoog
der M. Ct. nog geen publiek domein was, zij er reeds
een afschrift van had?
Of is wat geen publiek domein is of worden zal
in allen gevalle wel domein voor de Midd. Ct. 1
Niet glad, zou dr. Callenfels zeggen.
Een bewijs dat het haai van «zekere zijde" aan
medewerking ontbreekt is het zeker niet. Veeleer het
tegendeel. En de M. Ct. had dan ook beter gedaan
hare gevoeligheid in dezen niet tot publiek domein te
maken, maar de zaak af te handelen met haren
verslaggever. Want alleen aan de opvatting óf van
dezen óf van de redactie zelve hebben wij dit herinne-
ringswaardig voorbeeld van discrétie te danken.
Bij het late uur, waarop jl. Vrijdagnamiddag de
vergadering van den Raad onzer gemeente was afge-
loopen, konden wij niet alle punten volledig mede-
deelen. Wij laten daarom thans hier nog volgen de
discussiën over het ontwerp-reglement voor het wedu-
wenfonds van gemeente-ambtenaren.
Bij art. 7 luidende:
De verplichting om bij te dregen vangt aan met
den eersten dag van het kwartaal, volgende op dat,
waarin de ambtenaar in functie is getreden. Zij
houdt op met het kwartaal waarin het overlijden
plaats heeft.
stelt de heer jhr. Flugi Van Aspermont voor, het
laatste gedeelte duidelijkheidshalve te lezen: «Zij houdt
op met het kwartaal, volgende op dat waarin het over
lijden plaats heeft".
Dit wordt goedgekeurd.
Bij art. 10 wijst de heer Lambreehtsen erop, dat
de mogelijkheid bestaat, dat eene portie geen 30
bedraagt. Voor dat geval stelt hij voor eene toevoe
ging aan het art. waaruit blijkt, dat alsdan de ge
meente het tekortkomende van 30 per portie bijpast.
De heer Ramondt zegt, dat deze bepaling natuurlijk
niet in overleg met de belanghebbenden kon gemaakt
worden; maar dat eene dergelijke vrijgevigheid van
den Raad bij hen zeker geen bezwaar kan ondervinden.
De bijvoeging wordt met algemeene stemmen goed
gekeurd.
Art. 15 luidt als volgt:
De weduwe van een ambtenaar, die gedurende
minstens vijf jaren de ver ho.ogde contributie, bedoeld
in art. 8, heeft gestort, zal voor bare jaarlijksche
toelage ook in de daaraan evenredige berekening
vallen. Heeft de storting der verhoogde contributie
gepn 5 jaren plaatsgehad, dan wordt de toelage
naar de middelsom der laatste 5 jaren berekend.
Eene vrouw, welke gedurende het leven Van ha
ren echtgenoot gerechtelijk van hem is gescheiden
geweest, wordt geacht geene aanspraak op eenige toe
lage te hebben.
Jhr. Flugi Van Aspermonf\cht in dit artikel eene
onbillijkheid gelegen, nl. dat de verhoogde oitkeering,
bij verhoogde contributie na verhoogd salaris, slechts
zou intreden nadat die verhoogde contributie 5 jaren
was betaald. Komt vóór het einde der 5 jaren de
ambtenaar te sterven, dan heeft hij gemiddeld moer
gestort dan voor de aan zijne weduwe alsdan vallende
uitkeering vereischt werd. Daarom stelt hij voor in
dat geval de uitkeering te berekenen naar de middel
som der contributie in de laatste 5 jaren.
De heer Ramondt kan zich daarmeê niet vereeni
gen. Hij merkt op, dat in het gansche ontwerp het
systeem is gelegd, dat genot eerst ontstaat na 5
jaren deelneming iu het fonds. Z. i. maakt het voor
stel van dhr. Flugi daarop eenigszins inbreuk.
Na nog eenige discussie hierover wordt het amen
dement van jhr. Flugi in omvraag gebracht en ver
klaren zich 6 st. daarvoor en 6 daartegen. Vóór stem
den jhr. Flugi Van Aspermont, M. De Jonge Jz., B.
Quist, dr. Callenfels, Van der Hoek en Van Asperen
Vervenne. Tegen de heeren Hildernisse, Lambreehtsen,
Ramondt, Ochtman, Jonquière en Den Boor.
Mitsdien wordt de verdere behandeling van het
ontwerp tot de volgende vergadering verdaagd.
Ook de maatschappij Arti et Amicitiae, Vereeni-
ging tot Bevordering van Beeldende Kunsten" lijdt
onder de algemeene malaise en klaagt over het ver
minderen van haar ledental. Het bestuur wijt dit voor
een deel aan de mindere bekendheid met de vereeni-
ging. Het heeft daarom eene circulaire verspreid, die
wij hier -p verzoek overnemen:
«De Vereeniging tot Bevordering van Beeldende
Kunsten, opgericht in den jare 1845 door de Maat
schappij «Arti et Amicitiae", heeft gedurende haar
42jarig bestaan niet zonder vrucht gewerkt tot het
doel, bij hare oprichting voorgesteld. Zij mocht in dien
tijd, van circa 300 verschillende kunstenaars, ongeveer
1200 schilderijen, ruim 360 aquarellen achter lijsten
glas, benevens verscheidene andere kunstwerken aan-
koopen, terwijl zij 40 staalgravuren deed vervaar
digen de meesten op eene grootte, als hier te lande
weinig voorkomt.
Al deze kunstwerken weiden vervaardigd door- en
rechtstreeks aangekocht van Nederlandsche kunstenaars
op openbare tentoonstellingen.
De vereeniging heeft dus recht te zeggen, dat zij een
belangrijken steun aan de verspreiding van beeldende
kunst en van aanmoediging aan hare beoefenaars in
Nederland gegeven heeft.
Bovendien werd eene niet onbelangrijke som gestort
in het weldadig weduwen- en weezenfonds der maat
schappij »Arti et Amicitiae", door de korting van 5
pet., die de kunstenaars van hunne aankoopprijzen
tot dat doel zich laten welgevallen.
Al deze vruchten werden verkregen door de mede
werking van de leden der vereeniging, die daarvoor
eene jaarlijksche contributie van f 5 betalen. Zij ont
vangen daarvoor een lot in de jaarlijksche verloting
van kunstwerken en een exemplaar van de gravure
als premieplaat.
Mochten velen van hen, die belangstellen in den
bloei der Nationale Beeldende kunst, tot het doel der
Vereeniging toetreden, door zich als lid te doen in
schrijven vóór den dag der aanstaande verloting, die
den 29 December a. s. op de groote kunstzaal der
maatschappij «Arti et Amicit'ae" zal gehouden worden.
Die inschrijving kan geschieden aan het Bureel der
maatschappij «Arti et Amicitiae" te Amsterdam of bij
H.H. correspondenten in de Provinciën.
De correspondent voor Goes is de heer Dr. J.
Kooman Az. te Goes.
Ierseke- Vrijdag hield de Gemeenteraad eene
openbare vergadering, waarin alle leden tegenwoordig
waren. Voorzitter was de oudste Weth. de heer Lpmson.
Na eenige mededeelingen werd aan de orde gesteld
een verzoek van den gemeente-geneesheer A. Van
Salms, arts alhier, om eervol ontslag, en een later
ingekomen verzoek van denzelfde om zijne aanvrage
om ontslag als niet gedaan te beschouwen. Da Voorz.
zeide, dat het laatste verzoek is ingekomen tusechen
het tijdstip dat de oproepingsbriefjes aan de raadsleden
zijn verzonden en het uur der vergaderinganders
zou deze vergadering wel bespaard kunnen geworden
zijn. Hij stelde voor het laatste verzoek in te willigen
en dus den heer Van Selms geen ontBlag te geven.
De heer Sauer meende in deze handeÜDg wel eenige
wispelturigheid van den dokter te zien, er bijvoegende
dat hij over een week of vier weer wel ontslag kan
vragen.
De heer Van Oeveren meende, dat de heer Sauer
de zaak niet goed inziet. Hoofdzaak is, dat de ge
meente en vooral de armen goed door den geneesheer
worden bediend.
De Voorz. zeide, dat men den dokter natuurlijk
niet eeuwig kan houden, maar stemde toch wel eenigs
zins met het oordeel van den heer Sauer in.
Na nog eenige discussie, waaraan de Voorz. en de
heeren Van Oeveren, Sauer, Sinke en Hartoog deel
nam n en waarvan de korte inhoud was, dat h t
heengaan vaa den dokter toch betreurd zou worden,
werd het verzoek om intrekking van ontslagaanvrage
in stemming gebracht en met 6 tegen 1 stem inge
willigd.
Op de vraag van den Voorzitter of nog iemand
iets in het midden had te brengen, wevden door de
heeren Schipper en Sauer nog enkele wenken gegeven
omtrent de straatverlichting, rioleering enz., die door
den Voorz. aan het college van B. en W. zouden
worden overgebracht.
Benoemd tot directeur van het post- en telegraaf
kantoor te 's-Gram-nzande D. H W. Laeyendecker,
thans in gelijke betrekking te Ierseke.
Blijkens antwoord van den directeur-generaal
der «Maatschappij tot expl. van staatsspoorwegen" op
het adres van ingezetenen uit Nieuw-
d o r p en omstreken om uitbreiding van den dienst
der spoorweghalte in den Noordkraai. rt, wordt Dins
dag a. s. de gelegenheid geopend voor elders wonende
reizigeis om aan de halte uit te stappen, hetgeen tot
dusver alleen 's avonds werd vergund aan passagiers,
die 's morgens waren ingestegen. Deze gunst zal ook
Donderdag en alle volgende stopdagen worden verleend.
Voor het overige schijnt aan het verzoek van adres
santen om een zelfstandig tarief, het dagelijks stoppen
van treinen, vervoer van reizigers naar alle stations
v. v. en verplaatsing van de halte, niet voldaan te
kunnen worden. (AL Ct.)
Kolijnsplaat. De bekende schrijver de heer Chap-
puis, die hier in Maart 11. met succes als 1 zer
optrad, zal Donderdag 24 November andermaal eene
leesbeurt in het Nutsdepartement «Noord-Beveland"
vervullen.
Door den gemeenteraad van Tolen is besloten
een nieuw torenuurwerk en carillon aan te
schaffen. Het uurwerk te leveren door den heer Volcke
te 's Hage en het carillon door den heer F. Klein te
Middelburg.
Vlissirgen. Heden o' morgen wordt alhier, via Qieen-
boro', met de mailboot der maatschappij s Zeeland"
voor de eerste maal verwacht de voor Duitschland
bestemde post van Amerika, van New-York komende
over Queenstown.
Het vervoer van die brievenmalen, van hier naar
Du.tschland, zal geschi den met de aan den dieast
der Maatschappij «Zeeland" aansluitende exprestreinen
tn in speciaal daarvoor rijdende waggons van de kei
zerlijk Duitsche postadministratie, onder toezicht van
Duitsehe postbeambten.
Reeds zijn een Duitsche «postsecr. lar" en twee post-
conducteurs hier aangekomen, ter afhaling van de
eerste Amerikainsch-Duitsche mail.
Naar de Amst. verneemt bestaat het plan ook
in Limburg ea Zeeland een afzonderlijken provincialen
Roomschen Kiezer sbond op te richten. Zoo
als men weet zijn in die provinciën de meeste der
Kiesverenigingen niet tot den algemeenen Bond toe
getreden.
De voedingscommissie van het garnizoen te
Middelburg is geheel geslaagd met haie plannen be-
treffnde het bouwen van eene slachterij voor
het garnizoen. Vanwege het ministerie van oorlog
is alles goedgekeurd. Men is nu begonnen op het ter
rein met de werkzaamheden voor den bouw. Voor
ongeveer 600 man (het garnizoen te Middelburg en
Vlissingen met het depot van discipline aldaar) is er
gerekend vhesch noodig te zijn, zoodat htt jaarlijks
te slachten aantal runderen op ongeveer 250 is geschat.
(N. R. Ct.)
Thans is openbaar geworden het antwoord van
het hoofdbestuur der Vereeniging van leeraren aan
inrichtingen van Middelbaar onderwijs aan het Depar
tement Noord-Holland in zake eervol ontslag
van dr. J. M. Smit. Blijkens dit antwoord vastgesteld
in de vergadering van 13 November 11. bestond noch
voor het Hoofdbestuur, noch voor de Vereeniging aan
leiding in de zaak Smit verder handelend op te treden,
en de eenparige overtuiging der leden van het hoofd
bestuur is dan ook: «dat dr. Smit nief is oitslagen
wegens zijne staatkundige meeningen of wegens zijn
optreden als politiek redenaar in het algemeen, doch
wegens de wijze waarop hij, zelfs na vooraf ontvangen
waarschuwing, meende zijne denkbeelden te moeten
verspreiden, en wegens den toon zijner aanvallen op
Regeering en Staatsgezag".
«Het is onze overtuiging", zegt het hoofdbestuur
aan het slot zijner Memorie, «dat het belang van het
onderwijs eischt, dat de lseraar, waar hij in het open
baar optreedt ter verspreiding zijner meeningen, dit
met kalmte en bezadigdheid doe, en dat hij in het
bijzonder, waar hij bestaande staatkundige of maat-
zchappeiijke toestanden aan afkeurende critiek meent
te moeten onderwerpen, dient te zorgen, daarbij niet
te vervallen in bittere aanvallen op het Staatsgezag
en op Regeeringspersonen, niet uit het oog dient te
verliezen de Eoodige zelfbeheersching, die men van
een leeraar en ambtenaar, belast met het onderwijs
aan het opkomend geslacht, mag verwachten". «Dat
nu de wijze van optreden van dr. Smit bij velen, zoo
te Apeldoorn als elders, om die reden afkeuring heeft
verwekt, is, zegt het hoofdbestuur, ons ten volle ge
bleken en wij zien in het feit, dat door ouders van
leerlingen te Apeldoorn aan de autoriteiten van deze
afkeuring is blijk gegeven, een zeer bedenkelijk ver
schijnsel".
De heer O. baron van Wassenaer van
C a t w ij c k lid van de Tweede Kamer voor het-
district Leiden, is overleden.
Door de heeren Goeman Borgesius, W. Van
Dedem, De Ruiter Zijlker, Gildemeester en Van der
Goes van Diixland is aan de Tweede Kamer voorge
steld, op de Indische Begrooting 1 millioen
beschikbaar te stellen voor «buitengewone uitgaven
ten behoeve van bij de koffiecultuur ingedeelde huis
gezinnen."
In den loop van het jaar. 488*5 is het getal ver
gunningen met 746 verminderd. Sedert 1883 bedraagt
de vermindering reeds bijna 3200 of ruim 10 pet.
Bi; het ministerie van oorlog is een plan in
bewerking om ook in plaatsen, waar geen garnizoen
ligt, aan jongelieden van 1 72 0 j a a r, die
scholen of andere inrichtingen van onderwijs bezoeken,
de gelegenheid te geven zich in den wapenhan
del te oefenen, om hen zoodoende in de ge
legenheid te stellen te kunnen deelen in de gunstige
voorwaarden, die gesteld zijn voor miliciens, welke
kort na hunne indiensttreding een zekeren graad van
geoefendheid hebben bekomen. Door eene uitgebreide
regeling dezer aangelegenheid wil men trachten in de
toekomst de noodige reserve-officieren en reserve-kader
te verkrijgen.
Het centraal-bestuur van het Algemeen Neder-
landsch Werkliedenverbond heeft een manifest open
baar gemaakt, waarbij de wensch wordt uitgesproken,
dat op initiatief van eenige bekwame en invloedrijke
mannen, naar de eischen en den geest des tijds, een
Nederlandsche Bond voor Volksbe
langen werd opgericht, machtig door getalsterkte
en aanbod van arbeidskracht, geëvenredigd aan vraag
en behoefte, machtig door gehalte, waar hij wordt
samengesteld uit alle rangen en standen der maat
schappij, onverschillig van welke religie, richting of
partij. Machtig dsor zuivevbeid van bedoeling, prac-
tischen zin en wijze van samenwerking; hierin boven
andere uitstekend, dat hij niet op een afstand of
boven, maar nevens den werkman en misdeelden
staatsburger werkt aan de oplossing van een groot
maatschappelijk vraagstuk. Machtig cok in de weten
schap, dat vele handen licht werk maken en de menig
vuldige bezwaren niet opwegen t°gen den heilzamen
invloed, die er door zal worden uitgeoefend op den
peroons, het huisgezin en de maatschappij.
De examens voor boekhouden en han
delscorrespondentie vanwege de Vereeniging
«Mercuiius" te Rotterdam zullen worden gehouden
op 22, 23 en 24 November.
Het Journal de Bruxelles verklaart waarom htt
porto voor drukwerken en dagbladen,
die uit België naar Ned. Indië verzonden worden,
verdubbeld is geworden. De Bdgieche Regeerirg zag
er zich toe genoopt door het tekort, dat voor de Bel
gische posterij voortvloeide uit de vele toezendingen
van Nederlandsche uitgevers, die den weg over Ant
werpen namen, omdat het porto in hnn eigen land
zooveel hooger was Thans bestaater gelijkheid van
port voor de beide landen naar de Ned.-Indische ie-
zittingen.
Het Soerabaiasch Handelsblad bericht, dat de
heer Musketier, die indertijd den moordenaar van
het zoontje des heeren Boogaart bij de politie aangaf,
te Modjokerto een einde aan zijn leven heeft gemaakt.
Hij zat in een comraensalenhuis aldaar te praten met
eenige heeren, van wie enkele hem verweten, dat hij
zijnen vriend De Jong had verraden; zonder een woord
