1887. N°. 117.
Dinsdag 4 October.
74sle jaargang.
DE AVONDSCHOOL,
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abomiementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH Sc VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels aft,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De LOTING van de ingeschrevene» voor de
BRANDWEER
zal plaats hebben op Donderdag 13 October a. s., des
middags te 12 uren, ten raadhuize der gemeente.
Goes, den 3 October 1887
Burgemeester en Wethouders ran Goes,
J. 3. RAMONDT, 1. b.
De Secretaris,
HARTMAN.
zijnde HERHALINGSSCHOOL (Hoofd de heer Ittmann),
zal dit jaar een aanvang nemen op Maandag den 7
November, des namiddags te 5 uren
Aangifte van leerlingen, onverschillig van welken
leeftijd, mits onder overlegging eener schriftelijke ver
klaring van bet hoofd eener school, dat zij het gewone
schoolonderwijs hebben genoten, kan geschieden ter
secretarie der gemeente, van Dinsdag den feu tot en
met Zaterdag den 22 October aanstaande.
Goes, den 1 October 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 3 October 1887.
Het gezelschap van den nieuwen Rotterd. Schouw
burg te Rotterdam, directeur dhr. Alex. Faassen, heeft
het voornemen, op Donderdag 13 October a. s., in
de Schouwburgzaal der Sociëteit V. O. V. alhier, op-
tevoeren het nieuwe blijspelde reis naar den
Kaakasus.
De agent van politie S 1 i m m e n s alhier is
bevorderd tot agent le klasse.
Met leedwezen verneemt de N. B. Ct. en onge
twijfeld velen met haar dat het lid der Tweede Kamer
mr. J L. De Bruijn Kops, die sedert geruimen
tijd lijdende was, te 's-Gravenhage is overleden.
In de Kamer, waar hij jarenlang zitting had, nadat
hij zijn hoogleeraarschap aan de Polytechnische school
te Delft had vaarwel gezegd, was hij algemeen geëerd
om zijn degelijke economische kennis en de vastheid
van zijne overtuiging.
Verliest de liberale partij in hem een voortreffelijk
lid, niet minder is zijn dood een zware slag voor de
wetenschap, die hij o. a. door zijne bekende Hand
leiding en zijn tijdschrift De Economist met gezag en
eere diende.
Krniningen. Vierde Donderdag de geheele gemeente
feest, Zaterdag deed dit inzonderheid de jeugd, 's Mor
gens toch werd de openbare school vereerd met een
bezoek van onzen burgemeester, vergezeld van
de leden van den raad, de leden van het schooltoezicht
en de feestcommissie. Het hoofd der school richtte eenige
woorden tot den Edel Achtb., waarna de jeugd hem
verscheidene liederen toezong. Tusschenbeiden werden
de kinderen, zeer tot verhooging der feestvreugde,
ruimschoots onthaald. Om 11 uur trok de schooljeugd,
voorafgegaan door het fanfarengezelschap «Eendracht
maakt Macht", het dorp door, plaatste zich daarna
om de tent op het marktplein en zong onder bege
leiding der muziek eenige volksliederen. Voor de jeugd
was bet feest geëindigdzij, die er de behulpzame
hand aangeboden hadden, waren nog aenigen tijd ge
noeglijk bijeen.
Moge het feest bij de jeugd in dankbare herinnering
blijven en onzen nieuwbenoemden burgemeester in
ruime mate de genegenheid vau ouders en kinderen
doen verwerven.
De geheele gemeente zal zeker met mij instemmen,
wanneer ik bij deze dank breng aan de feestcom
missie, aan de fanfaren-gezelschappen van het dorp
en Hansweerd en aan de zangvereeniging van Hans-
weerd, voor de feestvreugde, die zij ons hebben doen
smakeD.
Kolijnsplaat. Voor de vacante betrekking van
postbode van Kolijnsplaat naar K a t s v. v.
op een jaarwedde van 300 gulden hebben zich 16
liefhebbers aangemeld, als 12 van hier, 1 van Kats,
1 van Wissekerke en 2 uit Goes.
Daar er tot nogtoe geen nit benoemd is, is voor
Kats de nieuwe postregeling nog niet aangevangen.
Voor de kosten van personeel van het beheer
der visscberijen op de Schelde en Zeeuwsche stroomen
wordt 31,310,00 en voor onderhoud en huur van
vaartuigen voor het beheer der visscherijen op de
Schelde en Zeeuwsche stroomen enz. 13,950,00 op
de staatsbegrooting voor 1888 vastgesteld.
Ylissingen. De heer G. M. L. Van D a a 1 e n
geagreëerd klerk bij de administratie der belastingen
te Haarlem, die naar de betrekking van hoofdcommies
bij de plaatselijke belastingen alhier solliciteerde en
als zoodanig op 24 September werd benoemd, heeft
thans voor die benoeming bedankt.
Het stoomvaartuig ten dienste der h y d r o-
graphie zal door de Maatschappij aDu Schelde"
te Vlissingen voor 61,000 worden gebouwd, met
inbegrip der noodiga uitrustingsgoederen. Bij de afdoe- -
ling hydrographie zal een eervol ontslagen luitenant
ter zee werkzaam worden gesteld, ter vervanging van
een luitenant ter zee tot het vaste korps behoorende,
waardoor derhalve een officier, thans bij het Departe
ment werkzaam, beschikbaar wordt voor den actieven
dienst.
Tot gemeenschappelijke regeling ter zake van
de oprichting van een waterschap van de ingedijkte
schorgronden onder Woensdrechten Rilland-Bath,
thans genaamd de Damespolder, zijn door Ged. Staten
van Zeeland uit hun midden benoemd de heeren J.
P. J. B u t e u x en J. H. C. H e y s e.
De commies der posterijen 3e klasse M. J. D e
Jongh is overgeplaatst van Leeuwarden naar Gouda.
In het eerste Nederlandsch Natuur- en Genees
kundig Congres, de vorige week te Amsterdam ge
houden, leverde dr. A. W. Van Renterghem,
van Amsterdam, eene bijdrage rover het hypnotismus
en zijne toepassing in de geneeskundige praktijk".
Spr. verklaarde het denkbeeld als zouden alleen ner-
veuse en hysterische personen aan den hypnotischen
invloed onderhevig zijn, voor een dwaliDg. Wel zijn te
onderscheiden drie toestanden van onder hypnose ver-
keerende personen. Slechts weinigen komen in den
toestand van diepen slaap, velen in dien van lichten
slaap, de meesten ondervinden slechts in zooverre den
invloed, dat zij wel is waar een voldoende vatbaarheid
erlangen om de genezende kracht van het hypnotisme
te ondervinden, maar zich zeiven toch bewust blijven.
De eersten herinneren zich bij het ontwaken niets, de
anderen iets, die der derde categorie alles van hun
hypnotischen toestand.
Met dezulken kan de hypnotiseur gesprekken voeren
en door redeneering een therapeutisch effect verkrijgen.
Spreker achtte het hypnotisme volkomen onschadelijk,
mits deskundigen, die zich rekenschap kunnen geven
der waar te nemen verschijnselen, het beoefenen. Waar
leeken zich met de zaak, als voor de aardigheid af
geven, achtte hij haar wel degelijk schadelijk. Van Mei
tot Augustus dezes jaars past spreker met den heer
F. v. Eeden het hypnotisme met gunstig gevolg, en
somtijds in verbinding met andere geneeswijzen, in de
praktijk toe. Aan het slot zijner rede gaf spreker een
overzicht der behandelde gevallen en van de uitkom
sten, die verkregen zijn.
Deze voordracht bleef niet zonder tegenspraak. Dr.
Van Deventer vooral verklaarde, dat de uitkomsten,
door hem en anderen verkregen, verre van bemoedigend
waren voor deze geneeswijze. Dr. Van Renterghem
noodigde hem daarop uit zijn geneeswijze van nabij te
komen waarnemen. Toen een der leden nog de wen-
schelijkheid uitdrukte, dat dr. Van Renterghem proeven
zou afleggen in de dagen van dit Congres, opdat alle
aanwezigen er leering uit zouden kunnen trekken, trad
de voorzitter, prof. Donders, tnsschenbeide, met de op
merking, dat dit een onmogelijke eisch is. Men behoorde
de zaak kalm en met waardigheid te beoordeelen, en
zich zoowel voor geringschatting als voor overschatting
te hoeden. Uit een samenwerking in deze van een zóó
bekwaam man als dr. Van Deventer met dr. Van
Renterghem, beloofde hij zieh veel goeds, want van dr.
Van Deventer was een rapport te wachten, dat de zaak
van een onpartijdig standpunt zou leeren beschouwen.
Vóór enkele dagen is aan den oever van den
Anna-Friso-polder (Noord-Bev.) eene ver
zakking voorgekomenzij boezemt vooralsnog geen
vrees voor ernstige gevolgen in, ofschoon zij zich uit
strekt over eene lengte van bijna 90 M., terwijl de
breedte 60 en de veroorzaakte verdieping 4.50 M.
bedraagt. (D.)
A»n de N. R. Ct. wordt medegedeeld, dat de
uitkomsten van het afdeelings onderzoek van de wets
ontwerpen tot verandering der Grondwet van zoo-
danigen aard zijn, dat een algemeen eindverslag mag
worden tegemoet gezien. De zaak zou alzoo spoedig
in staat van wijzen worden gebracht, zonder dat op
een antwoord van de regeering ware te wachten. On
waarschijnlijk is het niet, dat de openbare behandeling
nog in de eerste helft van October zal plaats hebben.
Op voorstel van het Hoofdbestuur der Ned. ver-
eeniging tot afschaffing van sterkedrank is tot voor
zitter dier vereeniging benoemd de heer E. J. W.
K o c h, in plaats van wijlen jhr. J. L. De Jonge. Tot
lid van dat bestuur is o. a. gekozen ds. J. Montagne
Az. te Vlissingen.
Aan het Hbl. schrijft men uit Londen: ïUw
landgenoot dr. Snouck Hurgronje wordt door
de Engelsche bladen met lof overladen, omdat hij
drie maanden wist door te brengen in Mekka, waar,
1 gelijk men weet, de Christenen niet mogen komen.
De moedige Hollander heeft, volgens het oordeel nzer
pjrs, de daden van Burckhardt, Palgrave en sir Richard
Burton in de schaduw gesteld."
Zeker zal ieder den grooten moed van den hter
Snouck Hurgronje erkenneD, maar wat de Londensche
berichtgever er niet bijvoegt, is diens zeldzame kennis
van de Oostersche talen, waardoor het hem ook moge
lijk werd voor een Arabier door te gaan.
Telkens hoort men nog beweren, dat de R o o m -
sche bevolking van ons land tot de Onroom-
sche in verhouding staat als 2 tot 3, als 2/5 tot 3/5.
«Dat was zoo, zegt een inzender in de Baarl Ot
in het jaar 1829 in dat gedeelte des lands, dat later
tot Nederland is gerekend. Bij iedere volgende tien
jarige volkstelling is die verhouding veranderd, zooals
uit de officieels stukken blijkt. Ten overvloede is er
steeds bijgevoegd, dat de R. K. bevolking in ons land
het minst van de verschillende gezindheden is toege
nomen. De verhouding is nu ongeveer als 9 tot 16.
Dr. D. Hulst, geneesheer van de koudwater-
inrichting «Bethesda" te Laag-Soeren, heeft, wegens
redenen van gezondheid ontslag nit deze betrekking
aangevraagd.
Uit Den Haag wordt aan de N. R. Ct. mede
gedeeld dat de heer B. Blok verleden week onver
wachts eenvoudig bericht ontving van een besluit om
hem met 1 Januari eervol te ontslaan als redacteur
van het Dagblad.
De heer Blok was 26 jaren lang als redacteur aan
het Dagblad verbonden.
Aan de klacht der tijdelijke ambtenaren bij de
Staatsspoorwegen, die het volgend jaar zullen worden
ontslagen, wenscht de Regeering eenigszins tegemoet
te komen. Althans de begrooting van Waterstaat bevat
een post van 26,500 bestemd voor onderstand aan
die ambtenaren, voor zoover zij meer dan tien jaren
dienst hebben. Zij zullen onderstand genieten gedurende
twee vijfde van den tijd, dien zij in dienst zijn geweest,
en het bedrag is bepaald op de helft der laatst ge
noten bezoldiging tot een maximum van 1500.
In zijn laatste nommer deelt Recht voor Allen
mede dat het proces wegens het stuk, getiteld: „Jeanne
Lorette en Domela Nieuwenhuis in den kerker," ge
richt zal worden tegen zeker M e t h f e r, tot voor
enkele weken ambtenaar aan de gevangenis te Arnhem
waar Jeanne Lorette wordt verpleegd, thans op ver
zoek eervol ontslagen.
Metböfer was vroeger korporaal bij het 5e reg. inf.
Ongeveer 6 jaren geleden schoot hij in een berucht
huis te Nijmegen eene publieke vrouw, met wie hij
verkeering had aangeknoopt, op haar bed dood, en
richtte daarna de revolver op zich zeiven, met het
doel ook zich zeiven van het leven te beiooven. Het
schot miste echter het doel, en na een langdurig lijden
herstelde hij van de verwonding, die hij zich had toe
gebracht. Wegens den moord op bedoelde vrouw werd
hij door den krijgsraad veroordeeld tot 5 jaren tucht
huisstraf en vervallen veiklaard van den militairen
stand. Z. M. de Koning verleende hem echter in zoo
verre gratie, dat de straf in 2 jaren cellulaire gevan
genis werd veranderd, terwijl Z. M. tevens de eerloos
heid, aan de tuchthuisstraf verbonden, ophief. Die 2
jaar celstraf onderging hij bij wijze van gunst echter
niet in de gewone cellulaire gevangenis, maar hij werd
als geëmploieerde werkzaam gesteld op het bureau
van den directeur van het Huis van burgerlijke en
militaire verzekering te Arnhem, zoodat hij aldaar
meer als ambtenaar dan als gevangene werd beschouwd.
Na het einde van zijnen straftijd werd hij ingedeeld
bij het 7e reg. inf., doch op zijn verzoek werd hij van
zijne militaire verbintenis ontslagen, en daarop benoemd
tot schrijver in hetzelfde Huis van burgerlijke en mi
litaire verzekering te Arnhem, waar hij als gevangene
geëmploieerd was geweest.
De Soerabaia-courant meldt dd. 18 Augustus
dat de gouv. - Java-koffie-oogst een nog
grooter dt ficit zal laten dan algemeen verwacht wordt
en dat zij met grond meent te mogen voorspellen dat,
indien het zoo blijft voortgaan, het totaal ver beneden
de 300/m. pikols zal blijven.
Zoo wordt haar gemeld dat in de gouv. koffiapak-
huizen van het district Toempang, welk district ao.
po. pl.m. 200/m. pikols opleverde, en waarin verleden
jaar om dezen tijd reeds 21 000 pikols waren binnen
gebracht, nu niet meer dan 3100 pikols zijn ingewogen.
Met de qualiteit is het niet minder slecht gesteld.
Het weinige, dat door de bevolking geoogst wordt,
moet uit ruim 35 pet. inferieur bestaan.
Dat het met Toempang niet alleen, maar ook met
elders gelegen districten even ongunstig gesteld is,
bevestigen de van daar ontvangen berichten.
liet kofflepakhuis van het district Toelong-Agoong
bevat op het oogenblik niet veel meer dan 6 pikols,
terwijl in ao. po. om dezen tijd reeds 1500 pikols
ingewogen waren.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Kolijnsplaat. Nadat ds. De Later van Wissekerke
Zondagmorgen den nieuwen predikant ds. G. E. Meloen
bevestigd had, trad laatstgenoemde des namiddags voor
zijne nieuwe gemeente op. Eene groote menigte had
zich naar het kerkgebouw begeven, waar ds. Meloen
naar aanleiding van de woorden»En bij leidde hem
tot Jezus" Joh. 1 vers 43 eerste ged. zijne intreêrede
hield.
Tolen. De afdeeling van den Protestantenbond al
hier, den 26 Mei met 69 leden opgericht en die nu 122
leden telt, bezit reeds een eigen kerkorgelhetwelk
Zondag 2 October is ingewijd. De beer De Bruin,
muziekonderwijzer te Bergen-op-Zoom, daartoe uitge-
noodigd, bracht eerst voor het talrijk publiek de Mes
sias van Handel ten geboore, waarna door een koor,
bestaande uit 53 personen, eenige psalmen en gezangen
werden gezongen. Ds. W. Haverkamp uit Bergen-op-
Zoom leidde de godsdienstoefening naar aanleiding van
Philippensen 4 vers 8.
Aan de Chr. school in de Marnixstraat te Am
sterdam is benoemd de heer M. C. Keulemaus van
Middelburg.
Namens de heeren ds. Van der Horst, ds. Ge
selschap, ds. Deetman, ds. Krayenbelt en acht anderen,
is aan de hoofdonderwijzers van vijf diaconiescholen
te Amsterdam, de beeren Sweers, Lankamp, De Jongh,
Meijer en Van Eijken een deurwaarders-exploot be-
teekend, waarbij hun gelast wordt op 31 Dec. e. k.
school en woning te ontruimen.
Zooals we reeds meldden heeft de gemeenteraad
van Apeldoorn aangenomen het door de commissie
van toezicht op het middelbaar onderwijs ingediend
voorstel tot ontslag van dr. J. M. Smit, leeraar in
de natuurkunde en cosmographie aan de Kon. H. B.
school aldaar. Dit voorstel is niet alleen gegrond op
het optreden van genoemden leeraar als politiek agi
tator, maar ook op zijne houding tegenover de directie
der school en op het gebrek aan medewerking van
zijnentwege tot bevordering van den goeden gang van
bet onderwijs, welke omstandigheden zijne verwijdering
wenschelijk maken. Het eervol ontslag is verleend met
11 stemmen; 3 waren er tegen en een briefje was
blanco.
Gedurende de maand September is op school B
te Goes in de postspaarbank ingebracht op formulieren
van 1 cent 19 en op formnl. van 5 cents 1,
samen 20.
Boekaankondiging.
De Indische Mail 2de jaargang, no. 19 van 1
Oct. 1887, uitgave van Blom 8c Olivierse, bevat:
Melati van Java, Van Slaaf tot Vorst, XIX.
Redactie, Litteratuur over Oost en West. F. L.
Geerling, Repliek. E., De grondslag van Neder-
land's Koloniaal beleid. (De Locomotief). De
suiker-industrie op Java contra de Nederlandsche
Beetwortel Icdustrie. (Soeraóaio Courant). P. B.,
Indische KreDijk van de Locomotief. H., Mail-
Overzicht van het Bataviaasch Handelsblad. Be
richten van gemengden aard. Handelsberichten.
E. Rittner Bos, Financiën, enz.
Buitenlandsch Overzicht
Het feit, dat de Dnltsche rijkskanselier te Frie-
drichsruh achtereenvolgens bezoek heeft ontvangen van
den OostenvijkscUcn minister Kalnoky en van den
Italioanschen minister Crispi wekt natuurlijk genoeg
belangstelling om allerlei gissingen te doen ontstaan
omtrent de aanleiding daartoe en hetgeen tnsschen
deze drie staatslieden is veihandeld. Voorleopig zal
men zich echter met gissingen moeten te vreden stellen,
want er lekt niets uit. Alleen de Pester Lloyd, het
orgaaD van den Hongaarschen minister Tisza, geeft in
grooten omhaal van woorden te verstaan, dat het
OostenrijkschHongaarschDuitscb verbond daar op
hechten grondslag zon zijn gesteld. Natuurlijk loopen
de meeningen der staatslieden omtrent de onderge
schikte punten van het verbond uiteen, doch door
volkomen oprechte gedachtenwisseling zal men het on
getwijfeld ook over die punten eens worden. Wat de
Oostersche quaestie betreft, daaromtrent beweert het
blad, dat Duitschland en Oostenrijk elk hun eigen
weg zullen bewandelen, maar dat ongetwijfeld die wegen
elkander meermalen zullen kruisen en een eind samen-
loopen.
Zeer aangenaam voor Rusland zijn deze onthullingen,
als men dien naam aan de vage beschouwingen van
het Hongaarsche blad geven mag, niet en er blijkt
wel uit, dat het groote Czarenrijk hoe langer hoe meer
geïsoleerd wordt.
Omtrent de nota's die Turkije in zake de Balgaar-
gche quaestie aan Rusland gezonden heeft wordt thans
vernomen, dat zij drie voorstellen inhoudeD. In de eerste
plaats zou de Porte het denkbeeld geopperd hebben
