1887. N°. 104.
Zaterdag
3 September.
74ste jaargang.
P
De herstemming op Woensdag 7 Sep
tember a. s.
Z. D. Van der Bilt La ffiotthe.
Z. D. Van der Bilt La Motthe,
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
-GS»C«=e5SC»sCï*-
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slecht*
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Aau al deze vermakelijkheden zij een druk bezoek toe-
'enscht.
I"^lonlinge. Enne in deze gemeente algem en ge-
wenschte verbetering, waaraan reeds lange jaren groote
behoefte was, is eindelijk tot stand gekomen: wij
hebben een nieuw torenuurwerk, en op de
wijzevborden, die opnieuw verguld en van splinter
nieuwe wijzers voorzien zijn, is nu werkelijk waar te
nemen dat »de uren voorbij gaan". Volgens getuigenis
der oudste inwoners was dit in deze eeuw aan de
oude wijzers nog niet te zien geweest, alleen het
latijnsche opschrift op een der wijzerborden vermeld
de het.
Het nieuwe uurwerk slaat heel en half slag voluit,
wat trouwens het oude het zij tot zijn eer gezegd!
zoo nu en dan ook deedja, wat meer is. het liet in
de laatste jaren niet zelden heel en half voluit tegelijk
hooren, welke lof het nieuwe nog niet kan worden
toegezwaaid.
Zoo ziet men, dat ouden van dagen de jongeren
dikwijls in ijver overtreffen. Nochtans geldt ook hier:
«surtout pas trop de zèle."
Ofschoon men nog slechts kan oordeelen over samen
stelling en vorm, die zeer eenvoudig en net zijn, vol
doet, naar wij vernemen, het nieuwe uurwerk aan
ieder die kennis heeft van en prijs stelt op solied
werk; het is voorzien van een verstelbaren compen
satie-slinger en kan ook, indien men de wijzers er voor
wil aanbrengen, do minuten aanwijzen. Aanvankelijk
loopt het correkt en strekt, naar 't ons toeschijnt,
den vervaardigers, den hb. A. Vos en Zonen te Nuenen
tot eer en aanbeveling.
De ambachtsheerlijkheid van Ier
se k ewaaraan verbonden is het recht van overzet
veer op Gorisho k en van het uitbrengen van twee
stemmen bij het beroep van den predikant der Ned.
Herv. gemeente, is deze week aangekocht door den
heer J. J. Van den Broeke, voor rekening van een
buitenlander.
Bath. De collecte voor de school met den
bijbel heeft alhier 6,40 opgebracht, waarbij nog
later 2 door 2 onbekende gevers. Deze 8 40 zijn,
inplaats van naar de Unie, opgezonden naar Doeti-
chem voor de school met den bijbel (Groen Van Prin-
sterenschool).
Omtrent de ziekte oi.dir de soldaten te Mid
delburg meldt de il. Ct Nair wij v»rnemen werden
niet alleen personen aangetast, die Maandag soep ge
bruikten, maar ook mi'itairen, die daarvan niet aten,
terwijl onder d-genen die r ongesteld geworden zijn
er velen voo: komen die we ep en vleesch gebruikt
hebben.
Het getal zi, ke militóren is reeds tot over de 200
geklommen en steeds nog doen zich nieuwe gevallen
voor. De oorzaak wordt algemtfn geweten aan slechte
soep.
In haar nommer van hed. n schrijft de M. Ct. nog
daaromtrent
Meer en meer wint de overtuiging *e'd dat de oor
zaak moet gezocht worden in het gebruik van vleesch,
doch eene bepaalde aanwijzing waardoor het gebruik
van dit vleesch zulke schadelijke gevolgen heeft gehad,
is nog niet te geien.
De generaal-majoor Timm rmaus, inspecteur van
den geneeskundigen dienst der landmacht, kwam giste
renavond hier ter stede, om zich van den toestand
te overtuigen.
Ook in het gezin van een gehuwd korporaal, waar
van het overgebleven eten is genuttigd, komen bij vijf
personen dezelfde verschijnselen voor. Dit gezin werd
heden door genoemden generaal majoor bezocht en deze
deelde daar als zijne vaste overtuiging mede. dat ge
bruik van vleesch oorzaak der ziekte was. De huisge-
nooten, die er niets van nuttieden, zijn nl. gezond.
Ook het gezin van den slager J. Leijnse, Seisstraat,
leverancier van het vleesch. moet ongesteld zijn, het
geen een bewijs kan leveren, dat de slager zelf onbe
wust was van de kwaliteit van het vleesch.
Geruchten dat ook in burgergezinnen, waarvoor
vleesch zou gekocht zijn bij genoemden slager, dezelfde
verschijnselen zich voordeden, kunnen wij stellig tegen
spreken. Men zij vooral in deze zeer voorzichtig met
bet geloof slaan aan allerlei on-dits.
Acht hospitaalsoldaten uit Breda zijn ter versterking
van het personeel om de zieken te verplegen aange
komen.
Volgens later bericht is de toestand der zieken mo
menteel beterde koortsen zijn minder hevig en de
bijkomende gevallen na hedenmorgen zeer gering. Vol
gens geneeskundig oordeel is de crisis voorbij.
Door Gedep. Staten van Zeeland is benoemd
tot provinciaal veearts der 3e klasse de heer Jacob
K o o ij m a n, wien als standplaats de gemeente Kort-
gene en tot dienstkring bet eiland Noord-Beveland is
aangewezen. (M. Ct
Benoemd tot brievengaarder te Oud-Vosmeer de
heer M. W e s t m a a s te St. Maartensdijk, in plaats
BIJ DIT XOMMER BEHOORT EEN BIJVOEGSEL.
OPENBARE VERGADERING
van den
Rand «Ier gemeente Goes,
op DINSDAG den 6 SEPTEMBER 1887,
des voormiddags te 9 uren.
Goes, den 2 S-ptember 1887.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
Na beëediging van de herkozen leden en het ge
kozen lid
I. Notulen.
II. Mededeeliugen.
III. Ingekomen stukken.
IV. Benoeming van een wethouder.
V. Idem van e >n ambtenaar van den Burg. Stand.
VI. Aanvrage van M. G. Van Neck om ontslag als
Deraar aan de inrichtingen van Middelbaar
onderwijs.
VII. Voorstel nopens de vervulling der vacatures in
het onderwijzend personeel aan de inrichtingen
van Middelbaar onderwijs.
VIII. Rekening over 1886 en begrooting voor 1888
van de kosten der dienstdoende schutterij.
IX. Rek ning van ontvangsten en uitgaven der ge
meente over 1886.
X. Aanbieding der begrooting van ontvangsten en
uitgaven der gemeente voor 1888.
XI. Verayk van W. N. Van Heijl om vergunning
tot bet leggen eener brug achter de Laurens
Pie te." Van der Spiegelstraat.
XII. Idem van A. Van der Burgt aan den Stations
weg, met het kappen van hakhout.
Nog is de stembus voor de Kamerverkiezing ge
sloten en reeds weder moeten wij de kiezers opwek
ken en aansporen om andermaal een gang daarheen
te doen. Vooral ditmaal bij de herstemming voor
de Prov. Staten op Woensdag 7 September a. s. dient
elk trouw op zijn post te zijn, want er zal een heete
strijd gestreden worden. Reeds bij de eerste stemming
was er groote belangstelling waartenemen in de Staten
verkiezing en die belangstelling nam toe, naarmate
het aantal candidaten steeds grooter werd. Thans
staat de keuze slechts tusschen twee personen en wij
kunnen niet genoeg bij de kiezers aandringen hun
stem te geven aan den heer
De tegenpartij tracht steeds van iedere verkiezing
een partijstrijd te maken door de quaestie der begin
selen vooroptestellen. Wij wenschen daaraan niet mede
te doen. In de eerste plaats toch wordt die beginsel
strijd bij de Statenverkiezingen uitsluitend beheerscht
door de omstandigheid, dat de Prov. Staten de leden
der Eerste Kamer kiezen en noch de samenstelling
van die Kamer noch die van ons provinciaal college
doen ons bevreesd zijn, dat vooreerst in de Eerste
Kamer eene anti-revolutionaire meerderheid zal gevormd
worden. Het is ons dan ook niet te doen om een zetel
in de Prov. Staten te winnenhet is niet ons hoogste
streven de tegenpartij uit beginsel te bestrijden, neen
het is ons doel een bekwaam, werkzaam,
degel ij k, humaan man in de Prov. Staten te
brengen, van wien met zekerheid verwacht kan worden,
dat hij zijne beste krachten zal wij len aan den bloei
en den vooruitgang van onze provincie.
Bekwaam! Dit mag toch zeker wel getuigd
worden van den heer VAN DER BILT LA MOTTHE,
die meer dan 20 jaren als gemeente-ontvanger van
Goes beeft gefungeerd en derhalve op het gebied van het
financieel beheer, de spil waarom 't gansche bestuur van
staat, provincie en gemeente draait, uitstekend te huis
moet zijnvan hem, die sedert een reeks van jaren
de betrekking van ontvanger-griffier van het water
schap Baarland bekleedt en dus in polderaangelegen
heden geen vreemdeling kan zijn; van hem, die als
burgemeester en als secretaris van 's-Heer Abtskerke
ook de gemeenteadministratie door en door kent.
Werkzaam! Wij zullen hier niet al de betrek
kingen opnoemen, die dhr. LA MOTTHE in den loop
der tijden bekleed heeft en nog bekleedt, maar wel
mag getuigd worden dat zij zoovele zijn, dat slechts
een man met meer dan gewone werkkracht in staat
kan geacht worden ze allen naar behooren te vervullen.
Toch heeft dhr. LA MOTTHE bereidwillig de candi-
datnur aanvaard, toen hem deze met schier algemeene
stemmen door de kiesvereeniging werd aangeboden en
daarmede bet bewijs geleverd, dat hij, waar het geldt
in het algemeen belang werkzaam te zijn, vour geen
arbeid terugdeinst.
D e g e 1 ij k 1 Het degelijk karakter van den beer
LA MOTTHE en zijn heldere blik in tal van zaken
zijn zeer zeker door het geheele district bekend. Her
inneren wij er daarbij aan, dat hij, zonder redenaar
te zijn, een goed spreker is, die kort en zakelijk zijn
inzicht omtrent een aanhangig onderwerp zal uit
spreken en wij gelooven niet te veel gezegd te hebben,
toen wij hem een degelijk man noemden.
Humaan eindelijk is de heer LA MOTTHE in hooge
mate. Wij herinnerden er de vorige maal reeds aan
hoe hij steeds bereid wordt gevonden da belangen van
anderen te behartigen en dit doet op eene wijze, die
ons met het volste vertrouwen de belangen van ons
geheele district in zijne handen kan doen leggeneen
onzer lezers vestigde dezer dagen onze aandacht er op
hoe zijne humaniteit ook vooral op den voorgrond is
getreden, toen hij met nu wijlen jhr. De Marees Van
Swinderen met krachtige hand het bestuur over de
vereeniging voor weezeuverpleging in Noord- en Zuid-
Beveland aanvaardde en deze vereeniging bracht tot
den bloei, waarin zij zich thans mag verheugen.
Waar alzoo op de geschiktheid van onzen candi-
daat niets is aftedingen, daar blijft ten slotte nog
slechts de vraag over of de kans van slaeen voor de
candidatuur VAN DER BILT LA MOTTHE wel erg
groot is en ons antwoord daarop luidt bevestigend.
Nu de kiesvereeniging te Kruiningen, nadat haar eigen
candidaat niet in herstemming kwam, den heer La
Motthe candidaat stelde; nu dhr. Vereeke zijnen vrienden
openlijk toeroept hunne stemmen op den heer La Motthe
uittebrengeu, nu koesteren wij veel hoop, dat onze
candidaat het winnen zal. Toch is meer dan buiten
gewone krachtsontwikkeling noodig en niemand, die
onzen candidaat welgezind is, ontbreke dan Woensdag
ook op het appèl. Ieder werke in zijn eigen kring
en wekke zijne vrienden en kennissen op om op den
heer La Motthe te stemmen. Dan eerst kan ieder
met gerustheid verklaren het zijkie aan de verkiezing
van onzen candidaat te hebben bijgebracht, maar dan
ook bestaat er zekerheid, dat tot lid der Prov. Staten
zal gekozen worden dhr.
burgemeester en secretaris van 's-Heer Abtskerke,
ontvanger der gemeente Goes en ontvanger-griffier
van den polder Baarland.
GOES, 2 September 1887.
Een juweeltje, gelijk trouwens bijna alles wat
van Justus Van Maurik Jr. komt, mag genoemd wor
den het gisteravond door het gezelschap van den heer
Alex. Faassen in de Sociëteit V. O. V. opgevoerde
tooneelstuk S of Z.
Het minst voldoet zeker wel de titel, welks bedoe
ling eerst in het allerlaatste tooneeltje blijkt, doch dit
is een zeer ondergeschikt punt en schaadt niet aan
een stuk, dat van den aanvang tot het einde eene
aaneenschakeling biedt van fijn gepenseelde tafereeltjes,
zooals zeilen in een tooneelstuk wordt aangetroffen.
Dr. De Wild met zijne navorschingen op het gebied
der natuurlijke historiezijn broeder, de ziekelijke,
knorrige en wrevelige O. I. ambtenaar, wiens goede
beginselen toch onmiskenbaar zijn de gevoelige brave
huisknecht, die geheel en al toewijding voor de familie
isde ietwat schuchtere griffier bij het kantonge
recht, zij zijn mat hun vieren keurig geteekende typen,
welke zich tusschen de handeling van het stuk be
wegen en oorzaak zijn, dat geen enkel tafereel lang,
sober of vervelend kan zijn.
Het stuk zelf tracht 't vooroordeel omtrent Israëlieten
te bestrijden en daartoe dient de vergissing van Sof
Z in een naam. Terwijl naar eene familie Montez
moest worden onderzocht, kwam er informatie om
trent de familie Montes, dat eene joodsche familie
bleek te zijn. De vergissing wordt niet terstond op
gemerkt en de heer Montez, een pretendent voor de
hand van een der nichtjes van dr. De Wild, is er
tijdelijk tiet slachtoffer van. Deze verwikkeling geeft een
welkome aanleiding tot een keurig pleidooi van Montez,
die geen jood is, waarin hij de vooroordeelen tegen
deze secte met kracht bestrijdt.
Als wij hier bijvoegen, dat de uitvoering in alle
opzichten voortreffelijk was, dan kunnen wij slechts
ons leedwezen betuigen, dat niet meer dan 120 per
sonen waren opgekomen om hulde en steun te bieden
aan een tooneelgezelschap, dat een der kermisavonden
in Goes zoo verdienstelijk heeft vervuld.
Wij hebben nog op een paar kermisvermakelijk
heden te wijzen, nl. op het concert, dat Zondag
namiddag in het koffiehuis D e P r i n s van Oranje"
door het fanfarengezelschap «S c h e 1 d e g a 1 m", direc
teur dhr. G. Wolf Jr., zal gegeven worden en waarbij
de leden en donateurs der sociëteit »De Unie" met
hunne huisgenootfin vrijen toegang hebben, eD op het
café chantant, dat onder directie van den heer
H. Van Os, in de groote zaal der sociëteit «V. O.jV."
Maandagavond eene voorstelling zal geven, die Dinsdag
door eene matinée en eene soirée zal worden gevolgd.
van den heer G. De Graaff, wien tegen 1 October
eervol ontslag is verleend.
Kolyngplaat. Tengevolge eener oproeping van eenige
heeien om alhier eene h a n d b o o g s c h u tt e r ij
op te richten, werd er Maandagavond in »Het wapen
van Zeeland" eene vergadering gehouden, waarin tot
de oprichting is besloten. ZeveDtien leden hebben zich
reeds aangesloten. Het voorloopig bestuur, bestaande
uit de heeren P. Van den Berg", Jhr. W. J. De Jonge,
J. H. Overman, L. Steendam en P. Swemer, roept
thans alle liefhebbers op, om zich binnen 14 dagen
als lid bij een hunner aan te melden,
Bij kon. besluit van 31 Aug. is J. J. Garje-
a n n ete Vlissingen, met ingang van I October
1887, benoemd tot ieeraar aan de rijks hoogere bur
gerschool te Utrecht.
De heer F. Domela Nieuwenhuis, aan
wien door Z. M. den Koning kwijtschelding van zijnen
verderen straftijd is verleend, werd Woensdagavond
uit de celgevangenis te Utrecht ontslagen en is in zijne
woonplaats teruggekeerd. Nog denzelfden avond begaf
hij zich van zijne woning per rijtuig naar het lokaal
«Walhallaalwaar zijne onverwachte verschijning te
midden van zijne partijgenooten groote verrassing te
weeg bracht. Men juchtte hem toe, maar de heer
Nieuwenhuis drong er op aan, dat zijn terugkeer niet
tot luidruchtig betoon aanleiding zou geven, aan welk
verlangen voldaan werd. Kort daarna keerde de heer
Nieuwenhuis weer huiswaarts.
Zijne invrijheidstelling had Woensdag tegen den
avond plaats gehad. De heer Croll ontving daarvan
telegraphisch bericht en haalde zijn vriend en partij
genoot van het spoor af. Alles geschiedde met de meeste
geheimhouding. De in vrijheid gestelde zag er gezond
uit, maar was moeielijk herkenbaar, zelfs voor zijne
verwanten, daar baard en hoofdhaar afgesneden waren.
Den 19en Januari werd D. N. te 's-Gravenhage ge
arresteerd, om de gevangenisstraf van één jaar, waar
toe hij veroordeeld was, te ondergaanden 20en in
de vroegte werd hij naar de gevaugenis te Utrecht
overgebracht.
Naar men wil, zouden bij de Regeering ernstige
plannen bestaan om opnieuw het aantal hoven, in
1875 op vijf teruggebracht, te verminderen.
Twee plannen zouden in overweging worden ge
nomen volgens het eerste zouden drie hoven over
blijven en deze te 's-Hertogenbosch, 's-Gravenhage en
Zwolle gevestigd zijn volgens het andere zouden slech s
de hoven van 's-Hertogenbosch en 's-Gravenhage blijven
bestaan.
In beide gevallen zou dan het Gerechtshof te Arn
hem komen te vervallen. ArnhCt.)
Naar aan de limes gemeld wordt, heeft het
onderzoek, vanwege de regeering der Vereen. Staten
ingesteld naar de misbruiken, welke er ten aan
zien de landverhuizers die in Castle Garden
aankwamen, worden gepleegd, o. a. aan het licht ge
bracht dat de spoorwegmaatschappijen die de immi
granten uit New-York naar het Westen vervoeren,
eene onderlinge regeling (zoogen. «pooi') gemaakt
hebben, op grond waarvan zij de opbrengst van dat
vervoer onder elkander verdeelendat de agenten dier
maatschappijen in Castle Garden worden toegelaten en
vervoerbiljettan verkoopen aan waarschijnlijk 200,000
landverhuizers per jaar, hetgeen, ongerekend nog de
vracht voor de bagage, een bedrag van meer dan twee
millioen dollar opbrengtdat de kosten van het drijven
van deze in Casile Garden tusschen de veertig en
vijftig duizend dollars beloopen, en dat de spoorweg
maatschappijen bovendien uit het vervoer der bagage
jaarlijks eene bruto-ontvangst van 80,000 trekken.
«Het bekend worden van zulke groote inkomsten
der spoorwegmaatschappijen uit het vervoer van land
verhuizers", zegt de correspondent der limes, «heeft
algemeen verbazing gewekt".
De verjaardag van het Prinsesje is
dit jaar tot een nationalen feestdag in de residentie ver
heven. De guirlandes-verlichting in het Lange Voorhout
slaagde bijzonder goed, waar de wind de lichtjes niet
nitblies. Da muziektempel, waarin de staf van het
vierde regiment infanterie met populaire stukjes de
talrijke menigte in vroolijke stemming bracht, verrees
statig in zijn lichthulsel en onder het dichte loof der
boomen. Ook de sociëteitstent in het Bosch, waar de
koninklijke kapel een concert gaf, was fraai geïllumi
neerd voor deze gelegenheid.
Bij het gisteren en eergisteren gehouden examen
ter verkrijging van de hoofdakte 1. o. is o. a. geslaagd
de heer G. Jurry, onderwijzer te Goes.
Op de tot heden door de Standaard gepubli
ceerde lijsten van de collecte voor de scholen met den
bijbel vonden we o. a. vermeldKolijnsplaat (H irv.
kerk) 45 06Kloetinge 59,11)4; Ierseke met
Iorsekendam 130,73.
