1887. N°. 102.
Dinsdag 30 Augustus.
74ste jaargang.
Jhr. J. L. C. Pompe Van
Meerdervoort.
Tot Adsistent-Keurmeester
COLOftADO-KEVER.
De Kamerverkiezing.
Jhr. J. L. C. Pompe Van Meerdervoort.
Jhr. J. L. C. POMPE VAN
MEERDERVOORT,
-c5»csjcp<ascs»-
llOLSUIIi
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van I5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel
van vee, vleesch en visch is benoemd JOHANNES
KOSTEN, zulks met ingang van den eersten September
aanstaande.
Goes, den 27 Augustus 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN
Den ingezetenen wordt bekend gemaakt dat er op
nieuw gevaar bestaat voor de overbrenging van den
Colorado-Kever
uit Dnitschland, waar dit insect groote verwoestingen
in de aardappelvelden heeft aangericht.
De ingezetenen worden daarom tot de grootst mo
gelijke waakzaamheid aangespoord en uitgenoodigd,
om, zoodra zij meenen een Colorado-Kever gevonden
te hebben, daarvan aan den Burgemeester bericht te
geven, liefst onder toezending van een exemplaar, en
met opgave, waar zij dien hebben gevonden, ten einde
daarvan mededeeling te kannen doen aan den Minister
van Waterstaat, Handel en Nijverheid, die zulks heeft
verzocht.
Nog wordt, voor zooveel noodig herinnerd, dat de
Colorado Kever op den rug gezien, de gedaante heeft
van den inlandschen groenen goudhaan, maar dat hij
een weinig grooter is voorts dat zijn vieesch is vleesch-
kleurig rood of rosachtig isabelie, met zwarte oogen,
18 kleine vlekjes en stipjes op het borststuk, en vijf
gebogen langstrepen op ieder dekschild, waarvan die
langs den naad der dekschilden zeer smal en de ove
rige tamelijk breed zijn, terwijl de zijranden dier
strepen niet scherp afgebakend zijn, maar dat men
tnsschen haar of de isabelie grondkleur nog zeer fijne
zwarte of bruine stippeltjes ziet.
Het is niet oncoodig hierbij te voegen dat de eieren,
die zich bij hoopjes van p. m. 30 op de onderzijde
der bladeren bevinden, glad, hooggeel oi oranje van
kleur zijn, en dat binnen vijf of zes dagen daaruit de
jonge larven te voorschijn komen, die eerst bloedrood,
later vleeschkleurig en 8 èt9 millimeter lang zijn.
Goes, den 27 Augustus 1887.
De Burgemeester van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
Het was eene belangrijke vergadering, die de libe
rale kiesvereeniging in ons hoofdkiesdistrict de vorige
week hield tot het bespreken van den weg, die inge
slagen diende te worden bij de Kamerverkiezing op
Donderdag 1 Sept. a. s. Uit alles bleek, dat het be
stuur zich in dit bijzonder geval ook op een bijzonder
standpunt had geplaatst en terecht alleen het oog had
gevestigd op de spil, waar deze verkiezing geheel om
draait: de Grondwetsherziening. Voor of tegen de
geheele revisie, dat was de vraag, en wie er voor is
zou niet worden geweerd, hetzij hij liberaal, anti
revolutionair of katholiek was. Vandaar dan ook de
openhartige vraag tot dhrn. Lohman en Schimmel-
penninck gericht, een vraag, die voorzeker een open
hartiger antwoord had verdiend. Ware zulk een ant
woord gegeven en hadde het »voor" geluid, zeer zeker
zoude noch de heer Lohman noch de heer Schimmel-
penninck van liberale zijde zijn bestreden. Deze beide
heeren hebben echter een afdoend antwoord niet kun
nen of willen geven en wij willen niet ingaan op de
redenen, die hen daartoe hebben kunnen leiden, maar
het is begrijpelijk, dat de liberale kiesvereeniging in
de gegeven omstandigheden geen lijdelijke rol wilde
spelen en daarom overging tot het stellen der candi-
datuur van
Zij heeft daarmede getoond, dat het haar ernst is
met den wensch, dat de Grondwetsherziening zal wor
den aangenomen en dat zelfs de overtuiging, dat het,
na aanneming daarvan, met de meerderheid harer partij
in de Kamer wellicht gedaan zal zijn, haar niet heeft
kunnen terughouden om mede te werken tot het op
heffen van Nederland uit het politiek verval, waaraan
het in de laatste jaren lijdende was. Ook wij willen
daartoe medewerkenalleen stellen wij den eisch, dat
naast de reformbill ook de overige Grondwetswijzigin
gen worden aangenomen. Daze toch zijn even belang
rijk als de nieuwe kiesrechtregeling. Men denke slechts
aan de bepalingen betref!inde de troonopvolging, de
defensie, de administratieve rechtspraak enz. Vooral
ook de eerste dezer drie blijft een der belangrijkste,
omdat, al is ook de bepaling vervallen, dat tijdens een
regentschap geen wijzigingen in de Grondwet mogen
worden gemaakt, dit niet van toepassing is op de
artikelen betreffende de troonopvolging en waar met
het oog op onzen hoogbejaarden Koning elk oogenblik
een regentschap kan intreden, daar dient de regeling
der troonopvolging met spoed te worden afgedaan.
Ook de defensie eischt dringend herziening. Het is
in den loop der tijden maar al te zeer gebleken hoe
belemmerend de thans nog vigeerende bepalingen der
Grondwet op eene flinke regeling onzer strijdkrachten
werken en het wordt hoog tijd, wil werkelijk Nor
land's weerbaarheid overeenkomstig de eischen van den
tijd worden verhoogd, dat die belemmeringen worden
opgeheven. Ook daartoe levert de aanhangige Grond
wetsherziening de gelegenheid.
Ook de wijzigingen ten opzichte der administratieve
rechtspraak zijn voor ieder Nederlandsch staatsburger
van het hoogste belang, omdat zij hem een onpartij
dige op het recht gegronde beslissing waarborgen in
twistgedingen, betreffende zijne verplichtingen jegens
den Staat.
Wij stippen hier slechts enkele punten aan en zullen
daarom niet uitweiden over andere, zooals de losma
king van het kiesrecht voor den gemeenteraad van
dat voor de Tweede Kamer, de toekenning van bet
recht van enquête aan de Eerste Kamer, de opheffing
der verplichte verdeeling der kamers in sectiën, waar
door in vele gevallen de thans noodzakelijk lange
weg van voorbereiding der wetten zal kunnen worden
verkort. Wij gelooven genoegzaam te hebben aange
toond, dat niet slechts de kiesregeling, maar ook tal
van andere punten in deze herziening moeten zijn
begrepen, zal zij waarlijk doeltreifen.
Wat nu zouden de gevolgen zija van eene verwer
ping der Grondwetsherziening? Dat alles bij het oude
zou blijven tot tijd en wijle de eisch naar ver
andering niet meer was te weerstaan. Eene revisie van
de eerste wet des lands welt niet in het brein van
een staatsman op, omdat hij haar wenschelijk acht of
wel uit louter eerzucht, omdat zijn naam daaraau
verbonden en dus voor het nageslacht bewaard zou
blijven. Neen, zij wordt geboden door den drang der
omstandighedenzij is een eisch des tijds en gelukkig
het land, dat zich verheugen mag in het bezit eener
regeeriDg, die te rechter tijd weet integrijpen en het
werk aandurft, waartoe de omstandigheden dringen.
En wie zon later die taak dan willen aanvaarden
Heemskerk vermoedelijk niet en Nederland is tegen
woordig arm aan staatslieden van zoo groote capa
citeit om ten opzichte van Grondwetsherziening de
regeering voor te lichten en de volksvertegenwoordi
ging ontwerpen aantebieden. Gaat zij daarom ditmaal
niet door dan zal zij blijven wachten, wachten, tot
eindelijk of door de tijdsomstandigheden ten opzichte
van de troonopvolging bf door de toenemende zucht
naar uitbreiding en betere regeling van het kiesrecht
de revisie zal moeten komen; maar dan zal men wel
licht tevergeefs zoeken naar den man, die in zulke
moeielijke oogenblikken het roer van den Staat met
krachtige hand zal besturen en met helderen blik den
weg door het duister zal vinden.
Daarom afgescheiden van elke partijberekening
moet deze herziening er door. Dat is de leus der li
berale partij in Nederland, dat is ook de leus der
liberalen in ons hoofdkiesdistrict. En waar nu de
heeren Lohman en Schimmelpenninck, die de geheele
revisie in eerste lezing hebben medegemaakt, nog niet
openlijk durfden verklaren, hoe zij zich bij tweede
lezing zouden gedragen, daar stellen wij hun tegenover
die, de noodzakelijkheid der herziening beseffende,
bereid zal bevonden worden aan hare aanneming mede
te werken.
Wie en wat Jhr. POMPE VAN MEERDERVOORT
is, zullen wij hier niet in het breede herhalen. Wij
verwijzen daartoe naar hetgeen wij verleden jaar van
hem schreven en de velen, die hem toen bij zijn per
soonlijk optraden op verschillende plaatsen hebben ge
hoord en gezien, hebben zeer zeker de overtuiging ge
kregen, dat hij is een man van vaste beginselen en
van innige overtuiging en bovendien een uitmuntend
spreker. Hij aarzelt niet, zooals de antirevolutionaire
candidaten, openlijk te verklaren hoe hij over de Grond
wetsherziening denkt. Hij weet wat hij wil en waar
het geldt eene der voornaamste daden, welke voor
regeering en volksvertegenwoordiging zijn weggelegd,
daar bestaat er aan zulke mannen van karakter in de
Kamer groote behoefte.
Wij drukken daarom den kiezers in het hoofdkies-
distrikt Goes ten zeerste op het hart, wel te overwegen
aan welken candidaat zij hunne stem dezen keer geven.
Het is geen langdurig mandaat, dat zij ditmaal hunne
afgevaardigden opdragen, maar het is wel een der ge
wichtigste, die zij in lange jaren hebben verleend. Het
is thans geen partijstrijd, het staat niet tusschen anti
revolutionair en liberaal, het geldt alleen de vraag:
zvóor of tegen Grondwetsherziening". Daarom, beseft
gij met ons de noodzakelijkheid der revisie, komt dan
Donderdag a. s. trouw op en plaatst op uw stembiljet
den naam van oDzeu candidaat
Voor of tegen.
Nu de kiezers niets te weten kunnen komen omtrent
de houding, die dhrn. Lohman en Schimmelpenninck,
wanneer zij weder mochten worden gekozen, bij de
tweede lezing der Grondwetsherziening zullen aan
nemen, kunnen zij uitsluitend te rade gaan met de
stem, welke deze heeren bij de eerste lezing hebben
uitgebracht. Wij herinneren er daarom aan, dat deze
beide afgevaardigden gewoonlijk lijnrecht tegenover
elkander stonden en dat b. v. bij hoofdstuk IV (prov.
Staten en gemeentebesturen), bij hoofdstuk V (justitie)
en bij hoofdstuk IX (waterstaat) dhr. Lohman vóór
en dhr. Schimmelpenninck tegen stemde. Wie dus
op beide candidaten zijne stem uitbrengt helpt éen
voorstander en éen tegenstander in de Kamer. Dit
moge in het algemeen niet doeltreffend zijn, nu vooral
is dit gevaarlijk, waar der stemmen gevorderd
wordt om een ontwerp te zien aangenomen. Wie dus
de geheele Grondwet wil zien aangenomen, stemme alleen
jhr. J. L. C. Pompe Van Meerdervoort.
Toch nog eene candidatuur-Wilkens
Uit Bergen-op-Zoom schrijft men ons:
Niettegenstaande de katholieke kiesvereenigingen in
dit district ditmaal de antirevolutionaire candidaten
stellen, zullen toch vele katholieken hier hunne stem
uitbrengen op de heeren Pompe Van Meerdervoort en
W. H. B. Wilkens. In de eerste plaats moet hier
gedacht worden aan persoonlijke appreciatie, maar
tevens aan den wensch om de Grondwetsherziening te
doen slagen. Men vermoedt namelijk dat dhr. Wilkens,
werd hij gekozen, zich zou laten leiden door de over
wegingen, nedergelegd in het manifest van den alge-
meenen bond der R. K. kiesvereenigingen, waarin
althans geene bezwaren werden geopperd tegen de
wijzigingen in zake het kiesrecht. Alleen ten opzichte
van hoofdstuk VIII (defensie) zou dhr. Wilkens eene
andere meening zijn toegedaan, wat hem als militair
niet euvel geduid kan worden. In hoeverre deze ge
ruchten waarheid bevatten zal bij de stembus blijken.
Waarom maar éen candidaat f
Het gaat ditmaal om */3 der stemmen in de Kamer
en met ieder voorstander der Grondwetsherziening, die
ditmaal een tegenstander of iemand, die niet voor ïijne
meening kan of wil uitkomen, vervangt, is er een stem
gewonnen. Kwamen wij met twee candidaten, dan is
de kans om te overwinnen, nu de katholieken niet zelf
standig optreden, niet zeer groot. Deze wordt ontegen
zeggelijk grooter, nu wij slechts éen candidaat stelden.
Bovendien meende de liberale partij, dat de eigen
aardige samenstelling van ons district, waar de kiezers
in drie partijen zijn verdeeld, doch waar de liberalen
toch het sterkst vertegenwoordigd zijn, hun recht geeft
op éen zetel, terwijl zij de andere onbetwist aan de
anti-revolutionairen of katholieken wilde laten. Waar
nu het gerucht liep, dat de laatsten ook met éen eigen
candidaat in het strijdperk zouden treden en men noch
van de anti-revolutionaire candidaten noch van dhr.
Wilkens wist, hoe zij over de Grondwetsherziening
dachten, konden deze geen van allen worden overge
nomen en wilde men het hun daarom voor den tweeden
zetel onderling laten uitvechten.
GOES, 29 Augustus 1887.
Woensdagavond zal het harmoniegezel-
schap oEuphonia" alhier, voor het eerst voltallig,
ter eera van prinsesjesdag, de volksliederen doen hooren
in het gewone repetitielokaal boven het café Hartman
op de Groote markt.
Ierseke. Mejuffr. F. Gauw, telegrafiste 2de klasse
alhier, is als zoodanig verplaatst naar Nieuwediep, in
te gaan I October. In hare plaats komt te Ierseke
de tijdelijk buiten dienst zijnde adsistent der posterijen
W. O 1 r e edie met ingang van dien datum aan
gesteld is tot tijdelijk rijkstelegraafklerk.
De Katholieke kiesvereeniging te Vlissingen heeft
besloten voor de aanstaande verkiezing der Tweede
Kamer geen candidaten te stellen.
Het bestuur der centrale katholieke kiesvereeniging
in het district Middelburg noodigt bij advertentie in
de Midd. Ct. de leden ingevolge besluit der alge-
meene vergadering ten dringendste uit om, wegens
hoogst gewichtige en bekende redenen, geen deel te
nemen aan de stemming op 1 September e. k.
Z. M. heeft bepaald, dat de stembriefjes,
ter verkiezing van leden der Tweede Kamer
in de hoofdkiesdistricten Dokkum, Alkmaar, Middel
burg, Goes en Zieriksee, op 1 September ingeleverd,
zullen worden geopend op 3 September en, in geval
van herstemming, die op 14 Sept. in te leveren, zullen
worden geopend op 16 Sept.
De heer Van Houten is door de kiesver
eenigingen Eendracht en Burgerplicht te Groningen
weder candidaat gesteld voor de Tweede Kamer.
Burgerplicht stelde den heer Van Houten candidaat,
na eindelooze stemmingen en nadat zij eerst prof.
Fokker candidaat had gesteld, die echter weigerde de
candidatuur aan te nemen.
De besturen der Nederlandsche spoor
wegmaatschappijen zijn uitgënoodigd om op
Dinsdag 6 September e. k. bijeen te komen in de
bureaux van den raad van toezicht op de spoorweg
diensten, tot het houden eener bespreking over de
a. s. winterdienstregeling. (K D.)
De Nederlandsche Jurietenvereeniging heeft met
32 tegen 16 stemmen verklaard, dat het wenschelijk
is ten bate der arbeiders een verplichte ver
zekering in te voeren voor ongelukken in
hun bedrijt
Z. M. heeft mr. J. D. V e e g e n s, griffier van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal, benoemd tot
ridder in de orde van den Nederl. Leeuw.
Zijn enveloppen voor brieven, waarop een
adres gedrukt is, open en ledig verzonden,
drukwerk of niet? Men zou zeggen, dat deze vraag
geen vraag is. Toch is het wel zoo en heeft een inge
zetene van Zwolle den Minister moeten lastig vallen
omdat de postambtenaren geweigerd hebben een pakje
van 50 zulke enveloppen als drukwerk te beschouwen.
De heer Joubert, die als vice-president van Trans
vaal bedankt had, om van het politieke tooneel af te
treden, heeft daarentegen den nieuwen post van ra i-
nister van het mijnwezen voor een jaar aan
genomen. De Volkss'emdie dat niet goed vond, heeft
echter na een gesprek met hem de overtuiging bekomen,
dat het doel van den heer Joubert zoo kwaad niet
was. Voor 600 p. st. 'sjaars, meende deze, was geen
ordentelijk man van het vak te bekomen, en binnen
een jaar zou het wel blijken, dat men zoo iemand
noodig hadmaar intusschen meeode de heer Joubert,
bij gebreke van een werkelijk bevoegd persoon, meer
voor land en volk te kunnen doen dan een vreemde
ling. Voorts is de Volksstem zeer ingenomen met een
besluit van den Volksraad om te verbieden, dat hoofd
ambtenaren, landdrosten en klerken van beiden direc
teurs van goud-maatschappijen mogen zijn. Verder
heeft de Volksraad zich beziggehouden met een instructie
voor den Staatsprocurenr en met de goudwet.
Het saldo waarover de Transvaalsche Regeering,
die nog betrekkelijk kort geleden in geldnood verkeerde,
op 30 Juni te beschikken had, bedroeg meer dan
2.400.000 pd. st.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep naar Asgtekerke door
ds. W. H. J. Baart de la Faille, te Amstelveen.
Door de doleerende partij te Barendrecht is een
stuk grond aangekocht, met het doel daarop een school
te stichten, niettegenstaande daar reeds een Chr. school
en drie openbare scholen bestaan, en dat in een ge
meente van ruim 3000 zielen.
Tot onderwijzer aan de Chr. school te Helder
is benoemd de heer J. De Koning te Krabbendijke.
Te Arnhem is geslaagd voor de akte van hoofd
onderwijzer de heer P. J. Vervenne te Middelburg.
Te Utrecht hebben akte voor het Engelsch (1. o.)
verkregen de heeren C. Staal Pzn. te Ierseke en L.
Van Rooijen te Poortvliet.
Op de voordracht voor conrector aan het gym
nasium te Zwolle staat no. 1 de heer Steringa Kuiper,
van Middelburg.
Landbouw en Veeteelt.
In de N.-Y. H. Zlg. van 17 Augustus wordt
de volgende schatting, naar het blad zegt, berustende
op de beste inlichtingen welke er te krijgen zijn, ge
geven van de hoeveelheid graan, welke er waarschijn
lijk in de Vereenigde Staten uit den oogst van dit
jaar voor uitvoer beschikbaar zal zijn
Nog voorradig uit den vorigen oogst, op I Juli
1887 ongev. 72 millioen bushelwintertarwe ongev.
270 mill, bushelzomertarwe ongev. 158 mill, bushel;
te zamen 500 000 000 bushel. Daarvan moet als blij
vende reserve 40 millioen worden ter zijde gesteld,
zoodat er 460.000,000 bushel overblijft. Bij eene be
volking van 61 millioen zielen is de binnenlandsche
behoefte, met die voor het leger enz. mede, voor de
12 maanden van I Juli 1887 tot 30 Juni 1888 te
schatten op 350 millioen bushel. Voor uitvoer zal dus
ongeveer 110 millioen bushel beschikbaar zijn. Van
deze hoeveelheid van 110 millioen is gedurende de
eerste zes weken na den len Juli jl. reeds ongeveer
24 millioen bushel uitgevoerd.
Kapelle. Tijdens de droogte begonnen ook hier de
aardappelen door te groeien, zoodat velen ze begonnen
te rooien om ze te verkoopen, daar zij voor dadelijk
gebruik nog zeer goed waren. De vrees, dat de regen
het doorgroeien zon bevorderen, is gelukkig niet be-
