1887. N°. 97. Donderdag 18 Augustus. 74ste jaargang. "o^^BAÏÏirLES Z. D. Van der Bilt La Motthe. De Agnesgang -CzF«5<eF>CMsCÏP*- GOESGHE Ds uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren. COURANT. De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend. Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Voor de verkiezing van éen lid van de Prov. Staten in het kiesdistrict Goes op Woensdag 24 Augustus a. s. onder steunen wij met den meesten aandrang de candidatuur van dhr. in de Bewaarschool voor on- en minvermogenden aan de Beestenmarkt, op Vrijdag den 19 Augustus a. s., te beginnen des voormiddags te halftien uren, tot bijwo ning waarvan belangstellenden worden uitgenoodigd. Goes, den 15 Augustus 1887- Burgemeester en Wethouders van Goes, J. G. DE WITT HAMER. De Secretaris, HARTMAN. is voorloopig afgesloten tengevolge der verbouwing van de bierbrouwerij ,de Gans". Goes, 16 Augustus 1887. De Burgemeester van Goes, J. O. DE WITT HAMER. GOES, 17 Augustus 1887. Het Dagblad van Z.-Holland, er op wijzende, dat de liberalen in de beide Kamers bij herhaling hebben verzekerd, dat zij onder het bestaande art. 194 zeer wel kunnen tegemoetkomen aan de billijke eischen der voorstanders van het vrije onderwijs, geeft aan dia leden der rechterzijde, die zeker zijn herkozen te worden, den raad, zich nu reeds te zetten tot het ont werpen, op grond der wenken, van liberale zijde gegeven, van zulke eene wijziging der onderwijswet van '78, waarbij aan billijke grieven op onderwijsgebied werd tegemoet gekomen. bBleven dan de liberalen", zegt het blad verder, «bij het uitbrengen van hun votum getrouw aan het geen zij vroeger met eenige verheffing van stem hadden verkondigd, namelijk dat de bezwaren met het behoud van het tegenwoordig artikel 194 kunnen worden weg genomen, dan zou die herzieningswet worden aange nomen. Die beslissing zou natuurlijk moeten vallen vóór dat de Grondwetsvoorstellen, in tweede lezing, aan de orde kwamen. Door de liberalen zou dan kunnen worden getoond dat zij meenden, wat aan de beide zijden van het Binnenhof door hen word verzekerd. Het bedoeld wetsvoorstel zou dadelijk bij bet bijeen komen van de Tweede Kamer moeten worden ingediend. Langs dien weg zou men de liberalen over 't onder- wijs-vraagstuk aan den pols kunnen voelen. Verwierpen de liberalen zulk een wetsvoorstel, bij welks ontwerpen de Regeering zeker wel haar hulp, door 't produceeren der gegevens, zou willen verleenen, dan zou de vraag ernstig overweging verdienen, of de geheele Grondwetsherziening voor de anti-vrijzinnigen nog wel eenige beteekenis bezit". Hoe logisch het denkbeeld van het Dagblad ook schijne, wij gelooven dat het uitermate onpraktisch is. Nog daargelaten of het de bedoeling kan zijn, dat de nieuwe Kamers, uitsluitend gekozen om de tweede revisie ter hand te nemen, zich eens eerst met de herziening van andere wetten, van zulke belangrijke wetten als die op het onderwijs, zullen kunnen en mogen gaan bezighouden, komt het ons allerminst praktisch voor de onderwijswet te gaan veranderen aan den vooravond van de instelling van een nieuw kiessysteem. Wanneer de natie werkelijk zoo tegen de openbare school is gekant als door onze tegenpartij wordt beweerd, dan zal dit meer dan ooit kunnen blijken, wanneer door de toepassing van het nieuwe kiesstelsel een aanzienlijk grooter aantal kiezers zal zijn gevormd en wanneer de nieuwe Tweede Kamer dan eene meerderheid rechts zal hebben, kan deze de onderwijswet geheel in haren geest wijzigen. Maar zoo tusschen de bedrijven der Grondwetsherziening door wijzigingen te gaan brengen in wetten, die van de Grondwet het uitvloeisel zijn, dit lijkt ons eene ab surditeit. Zouden bovendien de antirevolutionairen met eene mildere onderwijswet tevreden zijn Wanneer men bedenkt dat de concessies, verleden jaar en ook dit maal bij monde van dhr. De Beaufort hun gedaan, niet eens werden aangenomen, welke vrucht kan men zicb dan voorstellen van een denkbeeld als door het Dagblad aangegeven 7 Neen, eerst dient nu de herziening geheel te worden afgehandeld en wanneer die tot stand is gebracht en de nieuwe kiezers hunne vertegenwoordiging hebben samengesteld, dan kan desvereischt een nieuwe onder wijswet worden ontworpen en behandeld in den geest van de dan gevormde meerderheid. In de M. Ct. wordt de inhoud medegedeeld van een brief, dit n dr. P. C. F. F r o w e i n geschreven zou hebben aan het bestuur der Liberale Kiesvereni ging alhier. Wtj laten daar, dat de brief zelfs dei? dag nadat hij gepubliceerd werd nog niet door den voorzitter der vereeniging was ontvangendr. Frowein zelf zal er prijs op gesteld hebben, dat zijn epistel publiek werd, en daarom zich tot de redactie der M. Ct. gewend hebben met het verzoek het te publi- ceeren, waartegen deze natuurlijk geen bezwaar kon hebben. Maar afgescheiden daarvan, is de vraag gewet tigd, wie in dezen een loopje met de kiesvereniging neemt? Dhr. Massee verklaarde in de vergadering der kiesvereniging, dat hij dr. Frowein op de candidaten- 1 ijst plaatste met diens medeweten eu du bedankt dr. Frowein pp gr ond, dat hij op politiek en sociaal gebied te veel verschilt van de aan iedereen en ongetwijfeld ook aan hem bekende toongevers der liberale partij ru dit district 11 Nam de heer Massee een loopje met de kiesvereeniging, of nam dr. Frowein een loopje met den heer Massee? Dat het dr. Frowein alleen te doen zon zijn geweest om niet in het vergeetboek te geraken kunnen wij niet aannemen. De Staatscourant van 16 Aug. bevatte gisteren de bevestiging van het telegram in ons vorig no. in het volgend koninklijk besluit van 13 Aug., no. 155: Art. 1. De Eerste en Tweede Kamer der Staten- Generaal worden ontbonden met 17 Aug. 1887, gelijktijdig met de sluiting der tegenwoordige ver gadering. Art. 2. De verkiezingen der leden van de Eerste Kamer zullen plaatshebben op Donderdag 8 Sept. a. s. Onze commissarissen in de verschillende provinciën worden gemachtigd, de staten hunner provincie te dien einde in buitengewone vergadering op te roepen. Art. 3. De verkiezingen van de leden der Tweede Kamer zullen plaatshebben op Donderdag 1 Sept. a. s in de kiesdistricten waar herstemming noodig is, zal deze geschieden op Woensdag 14 Sept. a. s. Art. 4. De nieuwe Kamers komen te zamen op 19 Sept. a. s. Ten bureele van politie alhier is als volontair toegelaten dhr. H. N. W ij n n e uit Lochem. Gisteravond hield de liberale kiesvereeniging «Goes" alhier in het koffiehuis ode Prins van Oranje" eene vergadering tot het definitief stellen van een candidaat voor het lidmaatschap van de Prov. Staten. Zooals men weet stonden op de candidatenlijst dhrn. Z. D. Van der Bilt La Motthe, J. J. Van Gorsel, J. J. Van Weel en G. J. Van den Bosch, van wie de laatste voor eene eventueele candidatuur had bedankt. Ter vergadering waren tegenwoordig 33 leden, terwijl 10 buitenleden hunne stem schriftelijk hadden uitge bracht. Van de 43 ingeleverde stembiljetten bevatten er 37 den naam van den heer Z. D. Van derBilt La Motthe, die alzoo met groote meerderheid tot candidaat der vereeniging geproclameerd is. Door de Roomsch-Cath. kiesvereeniging alhier is tot candidaat gesteld de heer J. G. P. T i m a n s van 's-Heerenhoek. In eene Maandagavond gehouden vergadering der liberale kiesvereenigiDg «Eendracht maakt Macht" te Middelburg, welke door 73 kiezers werd bijgewoond, zijn met algemeene stemmen tot candidaten voor de Tweede Kamer gekozen de heeren J. P. I. B u t e u x en A. Smit, die zich bereid verklaard hebben die candidatuur weder te aanvaarden. Voor de vacature, ontstaan door het overlijden van jhr. J. L. De Jonge, als lid van het hoofdbestuur der Unie »een school met den Bijbel", zijn als candi daten op de agenda alphabetisch geplaatstde heeren M. D e J o d g e J z. te Goes en D. Mulder, hoofd der chr. school te Zieriksee. De benoeming geschiedt op de algemeene vergadering in October a. s. te Utrecht te houden. Voor de Donderdag te houden Deputaten verga- dering zijn door de kiesvereen. «Voor Nederland en Oranje" te Goes afgevaardigd de heeren M. DeJonge J z n. (stemg.) en B. Q u i s t (plaats, stemg.) 01 Westelijk Zeeuscli-Vlaanderen. Reeds gernimen tijd geleden besloot het bestuur der Maatschappij tot be vordering van Ooft- en Tuinbouw te Oostburg in de maand September van dit jaar eene tentoonstel ling van landbouwproducten en gewassen te honden. De langdurige droogte van dezen zomer is echter oor zaak, dat de gewassen dit jaar schaarsch zijn, terwijl ook uit den aard der zaak de qualiteit veel te wenschen overlaat. Geen wonder dan ook, dat vele leden ernstige bedenkingen hebben gemaakt, of deze tentoonstelling zal kunnen gehouden worden. In eene algemeene ver gadering, deze week gehouden, werd echter deze vraag toestemmend beantwoord. Het zal nu slechts de kunst zijn, wat degelijks ter markt te brengeD 1 Met zekerheid kunnen wij thans mededeelen, dat officieel da concessie verleend aan dhr. A. Hartog Kt.., vroeger te Ierseke, tot het aanleggen van eeu ran: Iersekenda mH answeerd enz., over geschreven is ten name der société Hollande-Belge de Tramways te 's-Gravenhage. De Middelb. Ct. meldt Dr. M e z g e r heeft de aanbiedingen uit Wiesbaden afgeslagen en blijft te Amsterdam. Naar aanleiding daarvan schrijft men uit Domburg: Dit terugkomen op zijn genomen besluit was de aan leiding, dat hem Zondagavond door alle badgasten eene welgemeende ovatie is gebracht op zijne villa «Irma". Eene groote menigte had zich daartoe verzameld bij het raadhuis en begaf zich met brandende giorno's naar 's dokters woning. Door jhr. mr. J J. Pompe van Meerdervoort, oud-lid der Tweede Kamer, werd eene toespraak gehouden tot dr. Mezger, waarin hij vooral liet uitkomen dat het Nederlandscbe volk met trots zou gevoelen, wat het zegt een beroemd man in zijn midden te mogen behouden. De kleine hulde, hem uit het stille Domburg gebracht, mocht hem daarvan eene getuigenis zijn. Daarna nam de heer Nagtglas het woord namens de badcommissie en de Domburgers, in wier midden dr. Mezger wel wilde komen uitrusten van de vele vermoeienissen, die uit zijne betrekking voortvloeien. De wensch, dat voor hem nog gedurende vele jaren de lasten van het leven door de lusten mogen worden overtroffen, vond bij alle aanwezigen onver deelde instemming, en een donderend «leve Mezger weerklonk door de lucht. Nadat dr. Mezger in hartelijke bewoordingen aan de commissie zijnen dank had betuigd voor da ge brachte hulde, en den grooten. zwaren strijd had ge schetst, dezer dagen door hem gestreden, doch waarbij zijn nationaliteitsgevoel en vaderlandsliefde de zege hadden behaald, richtte hij zich tot de menigte en verklaarde zeer gevoelig te zijD voor dit bewijs van toegenegenheid hem betoondhij eindigde met een glas te ledigen op het heil van Nederland, ons lieve Nederland Hoewel bij donkeren avond, begaf zich de volksmassa in behoorlijke orde naar het dorp terug en alles keerde weder tot de oude rustige rust terug. Naar het W. v. Adm. verneemt hebben bij het onlangs gehouden eerste examen voor surnumerair der directe belastingen, invoerrechten en accijnzen, o. a. voldaan dhrn. J. J. B. L a e ij e n d e c k e r te Ouden bosch eu S. A. R o e h a t te Middelburg. Op initiatief van den heer W. Haverkamp heeft zich te Bergen op-Zoom eene voorloopige commissie gevormd, met het doel om pogingen in het werk te stellen tot het oprichten eener vereeniging die elk jaar aan het einde van den winter eene tentoonstelling en loterij uitschrijft van werkstukken en handwerken door mannen en vrouwen, en ook door kinderen, in hunne vrije uren vervaardigd. Zondag is bij den zwemwedstrijd in de W-ster- dokd'jkszwemschool te Amsterdam in afd. B„ snel- zwemmen op den buik, juniores, p. m. 100 Meter, de 2e prijs, bronzen med., gewonnen door dhr. J. C. P. Marinissen te Amsterdam, in I min. 44 3/5 sec. Naar de N. R. Ct. verneemt, moet de heer mr. J. G. Pat ij n in het verzoek, door den gemeenteraad tot hem gericht, geen aanleiding hebben gevonden om op zijne aanvrage om ontslag als burgemeester van 's Gravenhage terug te komen. Veeartsen, die verlangen benonmd te worden tot adsistent aan de rijksveeartsenijschool te Utrecht op eene bezoldiging van ƒ1200 voor den tijd van é>n jaar, ingaande op 1 October e. k., gelieven vóór 1 September 1887, m»t opgaaf van leeftijd en overleg ging van hun diploma van veearts, schriftelijk eu vrachtvrij daarvan aan het Departement van binnen- landsche zaken te doen blijken. De Arnhemsche gemeenteraad behandelde Zater dag de vraag of een geneesheer, belast zoo wel metdearmenpractijk als met het keuren van woningen, als zoodanig mag wor den uitgesloten van het lidmaatschap van den Raad. Op grond der Koninklijke beslissing in een overeenkomstig geval in den Haag, adviseerde de meerderheid der commissie nu, dr. Thijsseu niet toe te laten. Het derde lid der commissie, de heer De Ranitz, bestreed dit, allereerst omdat een Koninklijk besluit, voor een speciaal geval genomen, geen ver bindende kracht heeft voor andere gevallen hij achtte het ook niet overeenkomstig den geest der gemeentewet, die de gemeente-geneesheeren toelaat, op grond van eene bepaling in een verordening hun het lidmaatschap te ontzeggen. De Raad vereenigde zich met dit gevoelen, en met twee stemmen tegen werd besloten tot toelating van dr. Thijssen. De «Sociéte anonyme Anversoire des Moulins" a Metxem heeft bij het gerecht een klacht inge diend tegen het bestuur der Neder- landsche vereeniging van Meelfabri kanten wegens de volgens haar «beleedigende en lasterlijke aantijging," dat het meel dier maatschappij aluin zou bevatten in zoo groote hoeveelheid, dat het der openbare gezondheid nadeelig zou zijn. Het door prof. K. Fasquelle uitgevonden Dieuwe middel tegen de aardappelziekte, door hem «Bordelaise brei" genoemd, bestaat uit koper vitriool en een soort van kalkmelk in water opgelost. Met eigen daartoe vervaardigde pulvérisateuren worden met dat vocht de bladeren der plant bespoten. Terwijl daarmede niet bespoten stengels vele zieke knollen vertoonden, was (bij de contrffie-proeven) daarvan niets te bespeuren bij de met het vocht wèl behandelde stengels. Na geruimen tijd in kelders bewaard te zijn, was de uitkomst even bevredigend. (Het schijnt dat het behandelen der planten enkel met eene koper- vitriool-oplossing even voldoende is.) Ds Maasbode kenrt de verwerping van 't voorstel- Schaepman goed, en plaatst zich op hetzelfde stand punt als de liberale voorstanders van het behoud van art. 194, met dit verschil, dat zij de mogelijkheid aan neemt van bet tegenovergestelde dat deze duchten. «Stel dat wij gewone wetgever worden en een goede schoolwet makendat wij daarna verdreven worden en de schoolwet verandering ondergaat. Wien hebben wij dan iets te verwijten Immers niemand De libe ralen zullen ons zeggen, dat wij met de maat worden uit gemeten, waarmede wij ingemeten hebben. Wij, wij zelf hebben immers gevraagd, dat de schoolqnaesüe aan den gewonen wetgever zou worden overgelaten. Wij hebben hem benoemd tot scheidsrechter in het hoogste ressort. Ja, wat erger is, als er eens dagen komen, dat de liberalen ons niet geeselen, maar ver moorden, d. w. z. als zij den gewoneu wetgever eens maatregelen laten nemen, die de vrijheid van onderwijs feitelijk vernietigen, dan kunnen wij moeilijk meer vragen, dat onze rechten in de Grondwet zullen ge schreven worden, nadat wij ze zelf in de handen van den gewonen wetgever gelegd hebben. «Wij kunnen God niet genoeg danken, dat het zoo ver niet gekomen is, maar dat is alleen omdat het voorstel-Schaepman werd verworpen". Duidelijker kan wel niet betoogd worden, hoe ramp zalig het met het onderwijs hadde geloopen, wanneer de wijsheid der le Kamer het niet bewaard had voor de bovendrijvende politiek van het oogenblik. Kerkelijke Zaken en Onderwijs. Omtrent een voorstel der classicale vergadering van Goes, bedoelende om door eene verandering van art. 12 van het reglement op het examen ter toelating tot de evangelie-bediening, het colloquim doclum, waaraan buitenlandsche predikanten zich te onder werpen hebben, die in de Nederl. Herv. Kerk zich beroepbaar willen stellen, uit te breiden tot alle vakken, waarover het proponents-examen loopt, dus ook de practische godgeleerdheid met de beginselen van het Nederlandsch Hervormd keikrecht, was on langs in de alg. Synode gerapporteerd door den heer Roessingh. Overeenkomstig de couclusie der meerder heid van de commissie, die niet dan in dringend nood zakelijke gevallen tot wetsveranderingen wenscht over te gaan, en de voorgestelde wijz ging uit een practisch oogpunt onuitvoerbaar achtte, werd Maandag bet voor stel met groote meerderheid (13) verworpen. Gisteren was o. a. aan de orde de behandeling van een rapport dat door den heer v. d. Flier uitgebracht was, betreffende een voorstel van de classicale ver gadering van Goes, strekkende om in art. 40 alg. regl. de bepaling op te nemen, om ook de classicale quaestors voor drie jaar te doen benoemen, ten einde den tijd, op de classicale vergaderingen besteed aan de ver kiezingen, te bekorten. De conclusie van het rapport luidde ongunstig. De bedoelde verkiezing toch, die meestal eene herkiezing is, vordert niet zoo heel veel tijddaarenboven was in 1885 deze materie pas geregeld door de Synode en door ds classicale vergaderingen. De noodzakelijkheid der reglementswijziging werd niet ingezien. Met die gronden vereenigde zich de Synode en verwierp mits dien zonder hoofdelijke stemming het voorstel. Hetzelfde lot trof een ander voorstel van diezelfde classis, waaromtrent dr. Roessingh rapport had uitge bracht. Het voorstel had betrekking op den huisdoop. Art. 14 van het regl. voor de kerkeraden bepaalt, dat de doopbediening in de openbare godsdienstoefeningen op den Zondag behoort te geschieden, maar alleen in het geval dat een der ouders vóór den Zondag de plaats, waar het kind geboren is, moet verlaten of tot de lloomsch-Katholieke kerk behoort, op een der gewone dagen van de week, in de kerk of kerkekamer, of ook in een geschikt lokaal, ter beoordeeling van predikant of kerkeraad, kan geschieden, en dan immer in t°g;n-

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1887 | | pagina 1