1887. N#. 89.
Zaterdag 80 Juli.
74sle jaargang.
D, HILDERNISSE.
Bij dit nommer behoort een bijvoegsel.
HEPtSTEMMING
De herstemming.
-CSKSrtS'C&CS'*-
uoesche
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
courant.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbied ngen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanviragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Den kiezers wordt herinnerd dat de
voor éen lid van den gemeenteraad zal plaatshebben
op Dinsdag den 2 Augustus a. s. eu wel van 's mor
gens 9 tot '8 namiddags 5 uren.
Goes, 29 Juli 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WiTT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Het zeldzame geval doet zich voor, dat ditmaal voor
een zetel in den Raad eene herstemming moet plaats
hebben tusschen t wee liberale candidaten en dat dus
thans niet de quaestie van beginselen, maar wel de
meerdere of mindere geschiktheid der beide personen
op den voorgrond treedt. Het zou misschien voor de
kiezers eene nog niet zoo gemakkelijke keuze zijn, die
hun thans wordt opgedragen te doen, ware het niet,
dat éen der beide candidaten, mr. Van Daalen Wet
ters, onmiddellijk na den uitslag van de verkiezing op
19 Juli jl. den kiezers had verzocht hunne keuze op
den heer D. HILDERNISSE te bepalen. Zeer terecht,
maar niettemin met prijzenswaardige bescheidenheid,
heeft de heer Van Daalen Wetters, zich uit het strijd
perk teruggetrokken, om de baan zooveel mogelijk voor
zijn mede-candidaat vrij te laten. Hoewel de stemmen
op hem uitgebracht dus niet van onwaarde zullen zijn,
is bet zijn bepaalde wensch, dat de kiezers, die anders
hunne stem op hem zouden willen uitbrengen, deze
ditmaal toekennen aan den heer HILDERNISSE, en
wij achten het ook daarom wenschelijk ons allen op
dezen te vereenigen.
De keuze wordt daardoor zeer eenvoudig en wij
hebben dan ook geen oogenblik geaarzeld den beer
HILDERNISSE aau te bevelen. Waar ons zoo dik
werf wordt verweten, wanneer wij de candidatnur
steunen van bekwame personen, at hebben ze nog niet
lange jaren in ons midden vertoefd, dat wij altijd
vreemdelingen in den Raad trachten te brengen, in
plaats van menechen, die de stal en hare bewoners
kennen, daar achten wij ons gelukkig, dat het ons
zoo gemakkelijk wordt gemaakt om den Goesenaar
boven den zoogenaamden vreemdeling te stellen. Want
Goesenaar mag toch de heer HILDERNISSE zeker wel
genoemd worden, hij, die reeds zoo lange jaren in ons
midden vertoeft.
Doch niet alleen daardoor, maar ook en vooral
door zijne werkzaamheid in de verschillende colleges
en besturen waarin hij zitting heeft, is de heer HIL
DERNISSE bekend geworden met al de belangen van
de gemeente en hare inwoners, terwijl van zijne zelf
standigheid mag verwacht worden, dat hij de ge
meentezaken van een onpartijdig standpunt zal be
schouwen. Zoowel in het Burgerlijk Armbestuur als
in de commissie van toezicht voor het lager onderwijs,
in de commissie der (Economische spijsuitdeeling als
in het comité tot wering van schoolverzuim toont de
heer HILDERNISSE zich steeds een man van groote
werkzaamheid en van zelfstandig oordeel en wij twij
felen dan ook niet of hij zal als raadslid diezelfde
goede eigenschappen tentoonspreiden en blijken de
rechte man op de rechte plaats te zijn.
Wij gelooven met dit korte woord te kunnen vol
staan. Vermoedelijk zal de opkomst bij de herstem
ming niet zeer talrijk zijn, omdat er geen partijstrijd
is; wij verwachten daarom, dat onze politieke tegen
partij zich bij de herstemming grootendeels zal ont
houden. Doet zij dit niet, dan mag op grond van
meermalen door haar herhaalde argumenten verwacht
worden dat zij den Goesenaar boven mr. Van Daalen
Wetters zal stellen. Toch achten wij het onzen plicht
de voorstanders der candidatuur HILDERNISSE aan-
tesporen tot eene trouwe opkomstin de eerste plaats
om hem eene goede meerderheid te bezorgen, in de
tweede plaats omdat een verkiezing dikwerf met ver
rassingen gepaard gaat.
Wij dringen er daarom bij alle kiezers opaan a. s.
Dinsdag hun stem nittebrengen op den heer
GOES, 29 Jnli 1887.
Woensdag hield de dijkraad van het calamiteuze
waterschapEllewoudsdij kB o r s e 1 e eene
vergadering tot behandeling der rekening over 1886/7
en het opmaken van een staat van voordracht van
drie personen ter benoeming van een lid van het be
stour der waterkeering, wegens gewone aftreding van
den heer J. Bruinooge te Ellewoudsdijk.
De rekening sluitende in ontvang met/79047.76%
en in uitgaaf met ƒ83621.55 werd goedgekeurd, ter
wijl op genoemde voordracht achtereenvolgens werden
geplaatst de heeren J. Bruinooge te Ellewoudsdijk, J.
Rottier Lz. te Borsele en G. Nijsse Az. te Driewegen.
In den feestelijk met vlaggen getooiden Doelen
van de Handboogschutterij »De Eensgezindheid" in
«Pax Iotrantibus" te Middelburg werd Woensdag het
door die schutterij, ter gelegenheid van het 35jarig
bestaan van «Eensgezindheid", uitgeschreven concours
met den Handboog naar den Doelen gehouden.
Daarvoor waren opgekomen de volgende maatschap
pijen: »St. Sebastiaan" van Ierseke, »Jacoba van
Beijeren" van Goes, «Doel naar Hooger" van Wolferls-
dijk, de kon. bandboogscbutterij «Willem III" van
Vlissingen, «Concordia" van 's-Heerenhoek, «Oefening
en Uitspanning" van Hansweerd en de feestvierende
vereeniging zelve. Samen een zestigtal schutters.
Te half elf werden de deelnemende schutterijen in
«Pax Intrantibus" ontvangen door den president van
«Eensgezindheid", den heer J. C. Van Miert, die den
opgekomenen het welkom toeriep, hun dank bracht
voor de aan «Eensgezindheid" bewezen eer en de hoop
uitsprak dat zij te Middelburg een aangenamen dag
zullen doorbrengen en het concours de meest prettige
herinneringen bij hen zal nalaten.
De heer W. J. Hartman van «Jacoba van Beijeren"
antwoordde namens de verschillende maatschappijen.
Hij wenschte «Eensgezindheid" geluk met haar feest
en uitte de beste wenschen voor haar voortdurenden
bloei. Hij sprak ook den wensch uit dat haar presi
dent, die ook eerelid is van «Jacoba van Beijeren",
nog lang de leiding hebben zou en gaf de verzekering
dat «Jacoba van Beijeren" zeer gaarne had voldaan
aan de vereerende uitnoodiging, wat zij zich, waar de
president eerelid harer vereeniging is, trouwens tot
een plicht rekende.
Het concours had onder begunstiging van vrij goed
weder met de meeste opgewektheid plaats.
Na afloop van het concours werden de prijzen door
den president uitgereikt. De zilveren medaille voor
het verstkomend gezelschap werd toegekend aan «St.
Sebastiaan" van Ierseke.
De verguld zilveren medaille voor het peleton (6
man) dat de meeste punten schiet werd behaald door
«Concordia" van 's-Heerenhoek, met 245 punten in
10 gangenhet zilveren eerekrüis voor de meeste
punten door J. Westdorp van 's-Heerenhoek met 57
puntende verguld zilveren medaille voor de meeste
drieën door J. Knuijt van 's-Heerenhoek met 9 punten
de zilveren medaille voor de meeste éenen door B.
Verheij Pols van Ierseke met 6 punten.
Na afloop van het concours werden de korpsen, die
per spoor vertrekken moesten, ip optocht en vooraf
gegaan door het muziekgezelschap «Ons genoegen"
uit Vlissingen naar het station geleid. (M, Ct.)
In den loop der maand Augustus a. s. zal worden
overgegaan tot de betonning en bebakening
van het «Schaar van Waarde", van het
«Vaarwater benoorden de Molenplaat" en «van het
Oude vaarwater van Everingen", tusschen de zwarte
tonnen 4a en 5 door, langs den wal.
Deze maatregel wordt genomen in het belang der
binnenscheepvaart en zal vooral strekken ten gerieve
van den eerstdaags in werking tredenden, geregelden
stoomvaartdienst tusschen Vlissingen en Antwerpen.
Door het bevaren van genoemd vaarwater wordt de
af te leggen weg aanmerkelijk bekort. MCt.)
Tolen. Dinsdag, Woensdag en Donderdag was onze
gemeente als het ware in feestdos gehuld. Uit bijna
alle woningen wapperde de Hollandsche driekleur. Het
was ter eere vau onzen geachten Commissaris
des K o n i n g s, die genoemde dagen in onze ge
meente verblijf hield. Dinsdagmorgen door onzen bur
gemeester aan het veer verwelkomd zijnde, werden
door hem eerst de gemeenten Poortvliet en Scherpe-
nisse bezocht, waarna op het gemeentehuis alhier aan
verschillende personen audiëntie werd verleend. Ver
volgens werd door ZEx. aan de voornaamste inrichtingen
dezer gemeente een bezoek gebracht. Des avonds werd
aan ZEx. door het alhier bestaande fanfarenkorps
«Concordia" eene serenade met fakkellicht gebracht:
terwijl op verschillende plaatsen bengaalsch vuur werd
ontstoken. Woensdag werden de gemeenten Oud-Vos
meer, St. Annalaud, Stavenisse en St. Maartensdijk
bezocht, terwijl 's avonds op de groote Markt alhier
op de net ingerichte en prachtig verlichte kiosk eene
muziekuitvoering werd gegeven door meer genoemd
fanfarenkorps «Concordia". Donderdagmorgen verliet
ZEx. onze gemeente, begaf zich naar St. Philipsland
en van daar naar Middelburg.
Ten behoeve van den grint- en keiweg van Hulst
naar de haven te Paal, gemeente Graauw, is door de
commissie van beheer en onderhoud van dien weg eene
leening uitgeschreven, groot 36,400, verdeeld in 200
aandeelen elk van ƒ182, tegen eene rente van 4 pet.
Door ds. W. R. Poolman te Haarlem, prof.
Pekelharing te Delft, mr. G. Bzggerman te Amster
dam en 20 anderen zal aan Z. M. den Koning het
verzoek gericht worden aan F. Domela Nieu
we n h u i s kwijtschelding van zijn verderen straftijd
te veileenen, op grond «dat in Nederland meer en
meer veld wint de overtuiging dat die straf veel te
zwaar is voor het door den rechter als bewezen aan
genomen delict, welke overtuiging ook door adres
santen wordt gedeeld" en de gelegenheidswet, welke
is toegepast en volgens den rechter geen lagere straf
toeliet, reeds lang door de openbare meening was
veroordeeld en tot hare afschaffing door de Wetgevende
Macht was besloten, toen de vervolging tegen D. N.
werd aangevangen.
Eerstdaags zal vanwege «de Unie" te Amsterdam
een meeting gehouden worden ten gunste van de in
vrijheidstelling van den heer F. Domela Nieuwenhuis.
De hoogleeraar A. Pierson heeft zich bereid ver
klaard deze bijeenkomst in te leiden.
De le luit. D. De Ronde Bresser, van
de hoofdcursus-compagnie te Kampen, is aangewezen
om de groote manoeuvres bij te wonen, welke van 1
tot 9 September in Drenthe en Overijsel zullen wor
den gehouden.
Men deelt aan het Dagblad mede, dat een be
zoek hetwelk Z. K. H. Prins Albert van Pruisen 11.
Maandag aan den kon. grafkelder te Delft bracht, in
verband staat met plannen, welke Z. K. H. verwezen
lijkt zon wenschen te zien om het stoff. lijk overblijfsel
van wijlen zijne moeder, mevrouw de Prinses Ma
rianne der Nederlanden, in Duitschland over
leden en ter aarde besteld, naar het mausoleum van
het Huis van Oranje in de Prinsenstad te doen over
brengen.
Naar het Vad. verneemt, zal de Enquête
commissie adviseeren tot voortzetting van het
onderzoek, maar tevens in het licht stellen, dat reeds
thans op sommige punten uitbreiding vaD staatszorg
met betrekking tot kinder- en vrouwenarbeid mogelijk
en noodzakelijk is.
Volgens het verslag van de handelingen van het
veeartsen ij kundig staatstoezicht in
1886 van den Minister van binnenlandsche zaken aan
den Koning is dat toezicht thans aan 9 districts
veeartsen en 58 plaatsvervangende districts-veeartsen
Het aantal practiseerende veeartsen bedroeg op 1
Januari 1887 ia het rijk 393, waarvan 167 krachtens
afgelegd examen en 226 toegelaten empiristen.
Uit de mededeelingen omtrent het voorkomen der
veeziekten, niet in het kon. besluit van 14 Maart 1880
als besmettelijk verklaard, blijkt, dat de gezondheids
toestand van het vee in 1886 over het algemeen zeer
voldoende was en dat de mime opbrengst en de goede
hoedanigheid der voedergewassen in 1886 gunstig op
de gezondheid van den veestapel hebben gewei kt.
Hierop maakte echter uitzondering Zeeland, alwaar
schaapspokken en volgens het verslag van den veearts
te Goes op Zuid-Beveland veel lolleken bij paarden
en indigestie bij runderen voorkwamen, waarsclrjnlijk
veroorzaakt door minder goed voedsel, terwijl in Fries
land de toestand van het vee weder meer te wenschen
overliet dan in 1885, door het voorkomen van catar-
ihale aandoeningen bij de paarden, digestiestoornissen
bij het rundvee en de kalverziekte en hat belvuur
onder het jonge vee. In Zuid-Holland werd septische
pleuro-pneumonie bij kalveren waargenomen, door den
heer Po els nader beschreven, welke beschrijving
door platen opgehelderd bij het verslag zijn gevoegd.
Omtrent de schaapspokken zegt het verslag o. a.
Schaapspokken, die gedurende de laatste jaren in
Nederland zeer weinig en dan nog slechts sporadisch
waargenomen werden, kwamen dit jaar in Zeeland
veel voor, waarschijnlijk van Belgie geïmporteerd.
Nadat in September het eerste geval door den veearts
v. d. W a 1 te K ipelle geconstateerd was, kregen de
pokken in October op Zuid-Beveland zoodanige uit
breiding, dat in overleg met 's Koaings Commissaris
in Zeeland eene commissie werd aangewezen, om ter
plaatse een onderzoek in te stellen en maatregelen
ter bestrijding der epizoötie aan te geven.
Een uitvoerig verslag der heeren dr. Ruijsch en
Wirtz geeft een algemeen overzicht omtrent den loop
der epizoötie en de genomen maatregelen, waarbij
tevens vermeld zijn de uitkomsten der ovinatie in
November in de gemeente Klinge verricht.
Het aantal aangetasten van 5 Sept.9 Dec. bedroeg
in Zeeland 195, waarvan zijn gestorven 35, onteigend
16 en hersteld 144.
De ziekte kwam bij 13 eigenaars voor te Kapelle,
Goes, Rilland-Bath, Grauw en Klinge.
De uitbreiding werd bestred n door verbod van uitvoer
van schapen uit de besmette gemeenten, strenge hand
having van art. 21 der veewet, afmaking van de zieke
schapen, tenzij zóo goed voor afzondering gezorgd kon
worden, dat geen bezwaar voor besmetting te vreezen
was, verbranding der afgemaakte schapen, verbod van
grazen van verdachte schapen buiten de erven, ovinatie
en toepassing der ontsmetting door een detachement
militaire ontsmetters.
De ovinatie werd onder leiding van dr. Wirtz op
89 schapen met gunstig gevolg toegepast.
Van de (70 +2 -1-1 32 =z) 105 door besmet
ting op natuurlijken weg aan de pokziekte geleden
hebbende schapen zijn 30 gestorven, bijgevolg 28.6 pet.
Van de (122 1 32 89 met gevolg ge-
ovineerde schapen, zijn 5 gestorven en 10 afgemaakt,
samen 15 verloren gegaan, (waarbij de zes afgemaakte
schapen, die waarschijnlijk hersteld zouden zijn, buiten
rekeniDg blijven); bijgevolg 16.9 pet.
Behalve het hoofddoel, de spoedige uitroeiing der
ziekte, is derhalve met deze noodinenting bereikt, dat
onder de schapen, waarop de zoo laat toegepaste maat
regel invloed kon hebben, het verlies aanzienlijk minder
geweest is dan onder de overige.
De uitslag dezer ovinatie mag te meer als gunstig
aangemerkt worden, omdat zij verricht werd: lo. in
eene kudde die reeds geruimden tijd lijdene was, en
2o. in zeer ongunstige omstandigheden, wat betreft
het jaargetijde en de weersgesteldheid.
Behalve in Zeeland kwamen schaapspokken niet voor,
dan 1 geval te Metslawier in Friesland.
De le luitenant F. E. H. Li eb er t van het
8e regiment infanterie wordt met 1 Augustus e. k.
eervol ontheven van zijne detacheering bij de mili
taire verkenningen.
Het beroep, dat de heer Justus Van Maurik
onlangs op de liefdadigheid van bet publiek deed voor
de weduwe en kinderen van een op noodlottige wijze
omgekomen schoenmaker, is niet ijdel geweest. Ruim
3000 is reeds voor dat gezin bijeengebracht.
De op last van den minister van oorlog genomen
proeven met het bakken van munitiebrood,
enkel uit roode tarwe bestaande, hebben, evenals bij
vorige gelegenheden, zulke slechte resultaten opge
leverd, dat van verandering in de samenstelling van
het munitiebrood voor goed is afgezien.
Dr. Schaepman heeft in eene nota geant
woord op het eindverslag der Eerste Kamer o ler de
verandering van art. 194 der grondwet.
De gedachtenwisseling over het voorstel was uit
voerig genoeg, om een nader bijzonder afdeelingson-
derzoek onnoodig te maken. Hulde brengende aan den
geest van vrijheid en recht, die art. 194 in de bestaande
grondwet deed verschijnen, ontkent hij, dat die geest
uit de 2e en 3e alinea spreekt. Hij begrijpt niet, hoe
de godsdienstvrijheid zou aangetast worden door het
wegvallen der bepaling omtrent eerbiediging van ieders
godsdienstige overtuiging. Alleen als men de vrijheid
van onderwijs uit de grondwet schrapte zou er sprake
kunnen zijn van schrapping der godsdienstvrijheid.
Door het eerste lid van het voorstel wordt geen
verplichting gevestigd om het bijzonder onderwijs te
bekostigen. De grondwet moet geen partij kiezen tus
schen staatsonderwijs bij voorkeur of alleen bij nood
zaak. Indien onderwijs voorbereiding is voor de kie-
zerstaak, dan bestaat er geen reden om die voorbereiding
bij voorkeur door neutraal staatsonderwijs te doen
geschieden. Alleen als de onlerwijsregehng niet naar
de eischen van recht en billijkheid is geschied, loopt
men gevaar voor omzetting van het stelsel van de
onderwijs-regeling.
Aan de Kölnische Zeitung wordt uit Wiesbaden
gemeld, dat aldaar door eene vereeniging vau kapita
listen een gezondheids-etablissement van den eersten
rang zal worden opgericht, waarvan dr. Metzger
te Amsterdam de opperste leiding heeft op zich ge
nomen. De onderhandelingen met dr. Metzger, wordt
er bijgevoegd, welke reeds geruimen tijd gevoerd
werden, zijn jl. Zondag mit den gewenschten uitslag
bekroond.
Uit Ems wordt gemeld, dat de heer W. V a n
Z u ij 1 e n daar eenige dagen heeft vertoefd. Zjna
ziekte is wel is waar geweken en zijne vroegere op
geruimdheid teruggekeerd, doch om krachten te ver
zamelen tegen de wintercampagne, zal hij nog eenige
weken in Duitschland doorbrengen.
In de lucht legt het geluid per seconde een
afstand af van 333 M.in het water wordt deze snel
heid meer dan verviervoudigd zij bedraagt dan onge
veer 1435 M. per seconde.
Edison is er in geslaagd, te midden van het water
kleine elkaar opvolgende ontploffingen te bewerken,
die met behulp van een telephoon tot op drie mijlen
afstand kunnen gehoord worden.
Wanneer twee vaartuigen van zulk een toestel voor
zien zijn, worden zij door de telephoon van eikaars
nabijheid verwittigd en kunnen alzoo hun gang ver
tragen of stoppen om signalen te wisselen, waardoor
beiden te weten kunnen komen, welke plaats zij ten
opzichte van elkaar innemen.
Het zou wel der moeite waard zijn om proeven in
