1887. N°. 86.
Zaterdag 23 Juli.
74ste jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN D1TMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boek ver koopers en Postdirecteuren.
COIMNT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbied ngen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanviragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Het primitief kohier 2e ged. van het
PATENTRECHT
voor deze gemeente, voor het dienstjaar 188788, is
op heden ter invordering gesteld in handen van den
ontvanger dier belastingen binnen deze gemeente en
ieder is verplicht zijnen aanslag ten gestelden tijde te
voldoen.
Goes, den 22 Juli 1887-
De Burgemeester van Goes,
J. J. RAMONDT, 1. b.
GOES, 22 Jnli 1887.
Hedenvoormiddag zijn aan de gasfabriek
alhier de laatste nagels ingeklonken aan de kuip voor
den nieuwen gashouder. De aannemer van het werk,
de heer P. Dronkers, maakte van deze gelegenheid
gebruik om een woord van hulde te richten tot den
directeur, dhr. Wolters, aan wien voor een deel de
uitbreiding der fabriek mag worden toegeschreven en
die gedurende het werk zich steeds van de aange
naamste zijde had doen kennen. Hij noodigde daarom
dhr. Wolters uit met hem in den waren zin des
woords dit gedeelte van het uitbrei imgsweik te vol
tooien, waarna zij beiden de laatste nagels insloegen.
Inderdaad is hiermede een gewichtig deel van den
arbeid aan de gasfabriek verricht. Met de overige
werkzaamheden wordt zooveel mogelijk spoed gemaakt,
zoodat men te bekwamer tijd met het werk hoopt
gereed te zijn.
Men meldt ons, dat in de laatste dagen hier ge
vallen voorkomen van koliek, gepaard met buikloop.
Gisteren werden vier personen daardoor aangetast.
Men zoekt de oorzaak in het gebruik van slecht drink
water en van vruchten, terwijl de afwisselende tem
peratuur er zeker ook aan bevorderlijk is. Men zij dus
voorzichtig
Wat drinkwater betreft kunnen wij mededeelen,
dat door Burg. en Wetb. bereids onderhandelingen
zijn aangeknoopt om, zoodra noodig, goed drinkwater
van elders te doen aanvoeren. Naar wij vernemen ver
schaft echter de put bij dr. Callenfels nog uitstekend
water, dat op bepaalde uren steeds welwillend ver
krijgbaar wordt gesteld.
Eenige dagen geleden meeQde iemand alhier
tusschen ander geld een valschen rijksdaal-
d e r te zien, doch hij wist niet van wien dezen te
hebben ontvangen. Ten einde nu dat muntstuk niet
in verderen omloop te brengen, bracht de eigenaar
het bij den commissaris van politie, in de meening,
dat wanneer het werkelijk valsch was, hij daarvoor
door diens tusschenkomst ean ccbt stuk zou ontvangen.
De commissaris zond den bewusten rijksdaalder naar
de Munt te Utrecht, die hem gisteren terugzond met
verklaring dat het stuk wel echt was maar dat er
zilver van was afgenomen en dus niet meer in omloop
mocht worden gebracht. Om dit nu te voorkomen
ontving de eigenaar den rijksdaalder doorgeknipt terug,
waardoor deze een schade lijdt van l.Aan oud zilver
toch zijn de twee halve maar 1,50 waard!
Naar wij vernemen zijn de heeren J. N. H a r-
deman, kapitein-adjudant en A. D. Petter, ka
pitein bij het 3e reg. inf., door den Min. van oorlog
aangewezen, om vanwege het gemeentebestuur alhier
de omstreken der stad te onderzoeken met het oog
op den aanleg van een schietbaan.
Onder begunstiging van schoon, hoezeer wel wat
koei, weder gaf de Zangvereeniging «Excelsior",
directeur de heer P. De Jonge Jz., gisteravond in den
tuin van «de Prins van Oranje" alhier een uitvoering,
die een betere opkomst van het publiek verdiend had.
In aanmeiking genomen toch, dat de vereeniging nog
al in ledental is verminderd en daardoor enkele goede
krachten moest missen, werd het programma over het
geheel zeer verdienstelijk en tot genoegen van de aan
wezigen uitgevoerd, hetgeen vooral het geval was met
no. 8, Lofzang, vrouwenkoor en solo's, van A. Br. Van
den Bergh, dat luide werd toegejuicht. Na de pauze was
de tuin eenvoudig, doch net geïllumineerd en schenen
de nommers van het programma, vermoedelijk ook
wel doordien de wind wat minder hevig was, beter
tot hun recht te komen.
Over het geheel genomen mag men zeggen, dat
Excelsior" het publiek een aangenamen avond heeft
verschaft. Moge de vereeniging bij voortduring dien
steun ondervinden, die haar in staat kan stellen haar
naam met recht te dragen
Door de werk 1.- vereeniging «Eigen
Hulp" alhier is Woensdag bericht ontvangen, dat
hare gewijzigde statuten de Koninklijke goedkeuring
hebben verworven.
Wij vestigen de aandacht op de muziek
uitvoering, welke aanstaanden Zondagmiddag te
2 uren door de harmonie uit Rozendaai in den tuin
der sociëteit «Van ongenuchten vrij" alhier zal ge
geven worden. De bijwoning, tegen de geringe entréa
van 0,49, staat voor iedereen open. Het uitvoerend
gezelschop hetft een gunstigen naam, en goede muziek
in den schoonen tuin der sociëteit is steeds door vei its-
een groot genot geacht. Wij vertrouwen dan cok, dat
velen zich genoopt zullen gevoelen de poging van het
Rozendaalsche gezelschap, dat alleen vergoeding van
reiskosten wenscht, te steunen.
Krniuinge. Gistermiddag werd het stoffelijk over
schot van den Edelachtbaren heer D. P. Dominicus,
in leven burgemeester van Kruininge en Krabbendijke,
grafwaarts gedragen. De bloedverwanten van den over
ledene, de leden van den gemeenteraad en vele vrienden
volgden de lijkkist, die, onder het oog van eene tal
rijke schare, ia het familiegraf werd bijgezet. Toe
spraken werden bij het graf niet gehouden.
Veel verliest onze gemeente in den overledene.
Talrijk zijn de verbeteringen onder zijn bestuur aan
gebracht. Als een vijand van oneenigheid wist hij
steeds de beste harmonie in den gemeenteraad te be
waren, terwijl zijne groote zaakkennis hem in staat
stelde menigeen met goeden raad ter zijde te staan.
Ierseke. De boogschutterij «St. Bastiaan"
alhier, die reeds 2 eeuw oud is, heeft, gelijk te be
grijpen is, een menigte schilden, medailles enz. Al
deze zijn nu in een kast in de herberg van den heer
Verheij Pols opgehangen en voor iedereen te bezichtigen.
Het oudste schild dagteekent vau 1624. Vooral trekken
de aandacht een paar bekers, die nog eenige waarde
schijnen te bezitten, althans er werd eenige jaren ge
leden 50 voor geboden.
Men bericht ons uit Wolfertsdijk, dat alle be
langstellenden in eene goede orde van zaken zich thans
hartelijk verblijden over den uitslag van de
stemming op 19 dezer, waarbij eene gewichtige
beslissing op het spel stond. De vereeniging, «óor
ruim 2 jaar, onder de leus van «Gemeentebelang" op
gericht, die drie harer leden in den gemeenteraad had
doen zitting nemen, en er op uit was, om hare reeds
verkregene overmacht in den raad nog belangrijk te
versterken, is ditmaal in haar voornemen gestuit.
Tegenover de pressie op min of meer afhankelijke
kiezers, die werd uitgeoefend, is alle mogelijke waak
zaamheid betracht, en daaraan, maar tevens ook aan
de nauwe aaneensluiting van alle weidenkenden, mag
het dank geweten worden, dat 2 gewenschte raads
leden behouden zijn, en zelfs een verloren zetel voor
een waardig lid heroverd is. De trouwe opkomst der
kiezers, zoodat zelfs éen hunner, sinds korten tijd te
Amsterdam gevestigd, van daar op dien dag de reis
heen en weêr gemaakt heeft tot steun der welgezinder,
moge wel niet zoo vreemd zijn, maar dat van weers
zijden uitsluitend voor de gestelde candidaten geijverd
is, zoodat geen enkele andere naam uit de bus te voor
schijn kwam, is voorzeker als eene zeldzaamheid te
achten.
Slechts een enkele wenk was er noodig, om allen,
die tot de ordelievende partij behooren, Woensdag
avond bijeen te zien komen. In die talrijke samen
komst, waar men onder gepaste leiding, bij hartelijke
toespraken, enkele uren aan een feestelijk samenzijn
over de behaalde zege mocht wijden, openbaarde de
rechtmatige vreugde over die gunstige wending in de
belangen der gemeente zich ten slotte daarin op tref
fende wijze, dat men mede de armen in die vreugde
wilde doen deelen, zoodat op staanden voet ruim 105
gulden ten offer gebracht, en eene commissie, bestaande
uit de heeren Jac3. Maas, Corns. Zuijdweg en Jan Op
't Hof, benoemd werd, om uit hetgeen daartoe nog
verder zal bijgedragen worden, de onvermogenden op
krentebrood te vergasten.
Aan den pleiziertocht met eene van de mail
booten der maatschappij «Zeeland" naar Spithead en
het eiland Wight, waar morgen, in tegenwoordigheid
van Koningin Victoria, een groot spiegelgevecht van
de Britsche vloot zal plaats hebben, wordt door een
70tal personen deelgenomen.
De reis wordt gemaakt met de nachtmailboot
«Willem, Prins van Oranje", die hedenochtend te 3
a 4 uren uit Vlissingen zou afvaren, om in den na
middag van dien dag Spithead te bereiken.
Zij vertrekt dan Zondagochtend vroegtijdig weder
van daar en wordt Zondagnamiddag te 4 uren te Vlis
singen terugverwacht. Ook eenige Goesenaren nemen
aan dien tocht deel.
De Volksvriend, die ditmaal in rouwrand ver
scheen, wijdt een warm woord van waardeeriog aan
wijlen jhr. J. L. De Jonge, voorzitter van de Nederl.
vereen, tot afschaffing van sterkedrank. Het blad noemt
zijn afsterven een groot verlies voor de vereeniging en
zegt dan o. a.«De laatstverloopen twintig jaren mocht
zij hem als haar hoofd, als haar voorzitter begroeten,
en meer en meer leeren hoogschatten. Belangrijke
tijdswisselingen en moeilijke oogenblikken heeft hij
met haar doorleefdaan zijn persoonlijken ijver,
inzonderheid in zijne betrekking van lid der Tweede
Kamer, heeft de zaak der drankbestrijding duurzame
verplichting. De Jonge's aandeel aan da schepping en
aanvankelijke invoering der Drankwet van 1881 is
dom den Minister van Binnenlandsche Zaken, jhr. mr.
W. Six in openbare zitting der Tweede Kamer erkend,
toen deze vertegenwoordiger der Regeering hem het
vereerend getuigenis gaf, dat die wet voor een groot
deel z ij n werk was, een getuigenis, door een
ander Minister des Konings, nu wijlen den Min. van
Justitie Modderman aan wiens krachtig initiatief
en beleidvol stand houden Nederland zijne Drankwet
te danken heeft, 12 September 1882, den dag
waarop de vereeniging haar 40jarig bestaan te Haarlem
met eenigen luister vieren mocht, eervol bevestigd,
toen laatstgenoemde onzen De Jonge, van 's Konings-
wege, a's hulde aan zijn bijzondere verdiensten in deze
raoeielijke zaak, het ridderkruis der Orde van den
Nederlandschen L -euw, onder eene vleiende, maar
alleszins verdiende toespraak kwam aanbieden".
Voor de wedloopen te Clingendaal is o. a. inge
schreven voor de harddraverij voor 3 jarige Neder-
landsche hengsten op 3 Aug.: prijs 1500, premies
500 en 200 Spadille, van den heer G. H. Kakebeeke.
Het voornemen bestaat de Eerste Kamer
bijeen te roepen op 3 Augustus ter behandeling van
de Grondwetsherziening.
Z M. heeft benoemdbij het wapen der inf.,
bij het 3e reg., tot kapt. de le luit.-adj. F. Cochius,
van het korps; bij het 5e reg., tot kapt. de le luit.
W. F. L. Roskes, van het algemeen depot van
discipline.
Wegens de slechte vooruitzichten omtrent het
nagras en het herfstvoeder zijn de veeprijzen
buitengewoon laag. Het buitenland koopt niets. Men
verwacht dat het vee tegen den herfst spotgoedkoop
zal zijn. Dagbl
Vervolg uitslag Gemeenteraadsverkiezingen.
Ovezand. Herkozen dhr. P. PRIEM met 25 st.
Herstemming tusschen dhrn. M. Rijk Jz. (aftr. lid)
die 17 en J. Drijdijk Hz. die 15 stemmen bekwam
Driewegen. Herkozen dhrn. J. BRUGGEMAN met
21, W. VAN OOSTEN met 19 en M. KORSTANJE
met 18 stemmen.
St. Annalund. Herkozen dhr. P. KODDE met 59,
en gekozen dhr. J. ZANDEE met 60 stemmen.
Nisse. Verbeterde opgave). ÏDgeleverd 27 stem
briefjes. Van onwaarde zijn verklaard 8, nl. 1 blanco
en 7 waarop een naam voorkwam die niet duidelijk
een persoon aanwijst. Geldige stemmen alzoo 19, waar
van zijn uitgebracht op W. WONDERGEM 18, op
P. LUTEIJN 15 en op Jb. KLOOSTERMAN 12 st.
De drie aftredenden zijn dus herkozen.
Baarland. Verbeterde opgave.) Het aantal geldige
stemmen bedroeg 27hiervan verkregen de aftredende
leden A. BRUGGEMAN 25, J. JOZIASSE 26 stemmen.
Herstemming tusschen dhrn. P. Rijk, die 12 en L.
Traas Jz., die 9 stemmen bekwam.
Kerkelijke Zaken en Ondarwijs.
Batli. Nadat in Juni jl. in eene vergadering van
kerkvoogden en notabel-n der Herv. Kerk alhier, in
zake de verplaatsing der kerk, was besloten, dat het
wenschelijk was, dat er ook te Rilland gelegenheid
werd verstrekt tot het kunnen doen houden van gods
dienstoefeningen, werd eene commissie benoemd, om
te trachten daartoe de benoodigde gelden te vinden
deze commissie heeft thans haar ontslag genomen.
Het schijnt, dat ze wel gelden zou ontvangen als
de kerk te Rilland werd geplaatst
In eene op Woensdagavond gehouden vergadering van
het college zijn alsnu voor dat doel een 3tal andere
leden benoemd, om, evenals hun voorgangers, misschien
ook weder te bedanken.
Van andere zijde schrijft men ons uit Riliand-Bath
lil de Woensdagavond gehouden vergadering van
het kerkbestuur werd een adres, onderteekend door 40
manslidmaten der N. H. kerk, voorgelezen, waarbij
zij hun leedwezen te kennen gaven over bet in de vo
rige vergadering genomen besluit om mid leien te be
ramen tot het bouwen van eene hulpkerk te Rilland.
Adressanten meenden, dat de beweging op kerkelijk
gebied alhier niet was uitgegaan om te Rilland een
kerk te krijgen, die door den eerlang te Bath wonen
den predikant zou moeten bediend worden, waartoe eene
ministeriëele goedkeuring niet noodig was, maar dat
hun wensch altijd was geweest kerk en pastorie uit
Bath naar Rilland te verplaatsen.
Adressanten wezen er verder op, dat het onderhouden
van eene hulpkerk te Rilland met nog de kerk en
pastorie te Bath, te zamen zeker ds draagkracht dir
gemeente te boven zoude gaan, waarom zij ver
zochten op het genomen besluit terug te komen en
alleen moeite in het werk te stellen om di kerk te
verplaatsen.
Aan adressant's verzoek is voldaan. Met op éen na
algemeene stemmen is de vorige commissie oatbooden
en da eerste drie onderteekenaal s van het adres, zijnde
de heeren Joh'. Van Boven, G. Windhoist en H. De
Jonge benoemd om eene commissie te vormen tot fme
van rapport. Wij hopen, dat de commissie in hare po
gingen moge slagen.
In de Woensdag gehouden zitting van de Synode
der Ned. Herv. kerk is met op één na algemeene
stemmen benoemd tot president dr. Koch. Met groote
meerderheid werden gekozen: tot onder-voorzitter ds.
Douwes, en tot diens secundus ds. Van der Beek.
Vooraf hield de oudste in diensttijd der aanwezige
predikanten, ds. J. Douwes, pred. te Leens, eene in
drukwekkende toespraak, waarin hij eenen terugblik
wierp op het vorige jaar, zoo vol spanning en nrust,
hetwelk als een d. r belangrijkste, welke de Nederl.
Herv. kerk beleefde, zal blijven worden aangemerkt.
Hij wees op de zorg en bekommering, die allen ver
vulden toen zij zich geroepen zagen tot het hoogst
bedroevende werk, om op groote schaal de kerkelijke
tucht toe te passen, een werk, op zichzelf reeds be
droevend, doch toen nog zooveel te pijnlijker om de
omstandigheden, waarin men zich bevondde uil-
baisting namelijk van het Amsterdamsche conflict,
«neen", dus ging de spreker voort, «dit woord is te
flauw, laat mij liever zeggen, het losbaisten van het
oproer te Amsterdam, een oproer, dat in stilte overal
in den lande was voorbereid."
Wijzende op hetgeen dat veel bewogen jaar aan
bracht, en op den arbeid der kerkelijke besturen,
meent de waarn. voorzitter te mogen gewagen van
veel, wat reden gaf tot dankbaarheid. Er waren licht
stralen in de duisternis, eene star van hoop was op
gegaan. Waren er vroeger velen in den lande, die
zich afvroegen: «Zijn de dagen der Nederl. Herv.
kerk geteld 7 Beleven wij het begin van het einde
die vraag behoeven wij ons niet meer angstvallig voor
te leggen. In het kwaad over de kerk gekomen ligt
iets goedsna ïr de meening des sprekers was daar
van een zegen voor de toekomst te wachten. Immers,
het is gebleken, dat de Nederl. Herv. keik een weer
standsvermogen bezit, en eene kracht, wier bestaan
velen niet hadden vermoed. Fel en geducht was de
aanval. Geen afscheiding beoogde men, maar eene
poging werd gewaagd tot omverwerping der organi
satie, eene poging om da grondslagen, waarop de
kerk rustte, te doen ineen storten.
Die poging is niet gelukt. Wel aanschouwt men
sporadische gevallen van afscheiding, van de vestiging
van afzonderlijke, kleine, meest armoedige gemeenten,
die zich onttrokken hebben aan de synodale organi
satie. Dit is ongetwijfeld te betreu; endoch in een vrij
land is dit niet te verhinderen. En wij willen het niet
verhinde-en. Doch wat de doleerenden doen, gesteund,
naar het schijnt, door financiëele kracht en hulp, de
aanval op de Nedeil. Hervormde kerk, is mislukt. Zij
staat daar nog, spijt den ruwen stoot, haar toegebracht,
ongedeoi d.
De voordracht voor onderwijzer te Schore be
staat uit dhrn. P. Molhoek aldaar, J. De Jager van
Kapelle en J. De Bakker van Wolfertsdijk.
Voor de hoofdakte slaagde gisteren te 's-Graven-
hage, o. a. de hier Johs. Staal Pz., te Leiden, geboortig
van Kapelle.
Te Arnhem is voor de hoofdakte geslaagd de
heer J. G. den Exler Van den Brink te Bergen-op-Zoom.
Landbouw en Veeteelt.
Heinkentzand. Alhoewel men overal reikhalzend
naar regen uitziet is de behoefte aan water toch in
onze omgeving met het oog op de zandgronden nog
grooter voor alle planten en gewassen dan elders.
Verschillende vruchten vooral de winteraardappels staan
stil in groei of beginnen te verdorren, zelfs groeien
sommige reeds door, bij gebrek aan water, terwijl de
knol meestal klein is. Koolzaad zou door een malschen
regen nog beter van korrel zijn dan nu het geval zal
zijn; erwten worden hier bij enkelen reeds gepikt,
voor zoover ze van de hitte geleden hebben en een
klein beschot zullen opleveren; tarwe en gerst doen
op enkele partijtjes na slechts een middelmatig beschot
verwach enpaardenboonen hebben door de hitte veel
aan de bloesem geleden en zullen algemeen niet meê
vallen; bruine boonen staan geel; suikerbieten blijven
klein en paardepenen beloven weinig, wanneer de regen
ze niet spoedig verkwikt. Met vele weiden is het
treurig gesteld, op sommige is bijna geen enkel grom
grasscheutje meer te zien; met de klaver is het oik
ellendig gesteld. Wat afgemaaid is groeit niet bij.
II-t vee smacht naar goed drinkwater en naar beter
voedsel in de weiden; in de tuinen is het almede
treurig gesteld. Ook voor menschen is er gebrek aaa
water. Bovendien wordt door de aanhoudende droogte
de werkman gedrukt, daar er weinig werk mier is.
Vele arbeiders zijn voorloopig afgedankt en moeten op
den oogst wachten om weer werk te bekom m. Z ilfs
is er een landbouwer, die al zijn arbeiders heeft bedankt.