1887. N°. 75.
Dinsdag 28 Juni.
74sle jaargang.
Haven van Goes.
-GSKSsCSKBsCP»-
(iOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Trijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de beeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Voor de gewone herstellingen der havenboorden en
het uitdiepen der haven zal het water zijn afgelaten:
op Zondag 17 Juli tot Zondag 21 Juli 80 c.M.
beneden peil en van laatstgenoemden dag tot en met
Zaterdag den 30 Juli zoo laag mogelijk
terwijl tegen Maandag 1 Augustus e. k. het water
weer op het peil wordt gebracht.
Goes, 18 Juni 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
III Hill I «J»5»BHPnB»BBgMBaiBWE8EMBBWWImHBSBBCV7SSB>
GOES, 27 Jnni 1887.
Het onderwerp van debat, dat in de afgeloopen
week de Tweede Kamer bezighield, de Tjiomas-
zaak, is van dien aard, dat het voor ons geen stof
kan opleveren voor een politiek overzicht. Wanneer
men toch ziet, dat de Kamerleden, die alle bescheiden
te hunner beschikking hadden, na lezing daarvan tot
de meest uiteenloopende conclusiën komen, dan is het
voor hen, die buiten de Kamer staan en dus alle ge
gevens missen, schier ondoenlijk zich over deze quaestie
een juist oordeel te vormen. Uit de debatten in de
Kamer zou men geneigd zijn af te leiden, dat aan
beide zijden zoowel bij de heeren De Sturler en
Sol als bij de Indische regeering schuld bestaat
en uit dien hoofde is het te begrijpen, dat de meer
derheid der Kamer zich vereenigde met het amende
ment van den heer De Beaufort en acht anderen,
luidende
«Voor kennisgeving aan te nemen het haar mede
gedeelde besluit van den Gouverneur-Generaal van
21 Augustus 1886 no. 1, waarbij aan de heeren
jhr. A. L. De Sturler en E. P. C. Sol het verblijf
in de afdeeling Buitenzorg werd ontzegd;
het vertrouwen uit te spreken, dat dit besluit
niet langer blijve gehandhaafd dan met het oog
op de daarbij betrokken toestanden dringend noodig
mocht zijn;
en tevens de wenschelijkheid, om door nadere
voorschriften de waarborgen, in art. 48 van bet
reglement op het beleid der regeering van Neder-
landsch Indië neergelegd, meer te verzekeren."
Door deze eonclusie wordt in de uiterst moeielijke
zaak geen afkeurend oordeel uitgesproken over de
handelingen van een der partijen, wordt evenwel den
Indischen landvoogd te kennen gegeven, wat door de
Kamer van hem verwacht wordt in zijne verdere han
delingen tegenover de heeren De Sturler en Sol, ter
wijl tevens de wenschelijkheid wordt betoogd van eene
nadere en betere omschrij ring van de bedoelingen van
het betrokken artikel van het regeringsreglement.
Het moet intusschen bevreemding wekken, dat, waar
zoo dikwerf eene klacht is geuit over het weinig
krachtig optreden van den tegenwoordigen Gouver
neur-Generaal, den heer O. Van Rees, zoo velen da
delijk gereed zijn hem onrechtvaardige handelingen
ten laste te leggen nu bij in deze zaak krachtdadig
is opgetreden. Al ware het, dat hij ditmaal in zijn
ijver misschien te ver is gegaan, men had toch een
milder oordeel mogen verwachten over hem, die in
ieder geval geroepen is om niet alleen de belangen
van de Nederlanders in Indië maar in de eerste plaats
ook die der Inlandsche bevolking te behartigen en te
beschermen.
En nu geven de debatten niet den indruk dat het
met de belangen der laatste op Tjiomas bijzonder
nauw genomen werd.
Doch wij matigen ons hierover geen oordeel aan.
Moge het debat althans deze vrucht hebben dat de
rechten van landheer en bevolking beiden aan eene
nauwkeurige revisie onderworpen worden en dienten
gevolge willekeur en onrecht aan beide zijden voor
komen worden.
Thans is de Kamer tot nadere bijeenroeping geschei
den. Die nadere bijeenroeping zal wellicht alleen ge
schieden om uit den mond van den heer Heemskerk
namens den Koning haar doodvonnis te hooren ter
zake van de tweede lezing der Grondwetsherziening.
Moge zij dan na de verkiezingen met vernieuwde kracht
haar taak opvatten, versterkt door meerdere nieuwe
leden, die begrijpen, dat alleen eene gematigd vooi uit-
strevende richting in het staatsbestuur tot voordeel
van land en volk kan dienen.
Z. M. heeft, met ingang van l Juli, eervol ont
slag verleend aan E. L. Van Mervennée, te Goes,
als tijdelijk buitengewoon districts-veearts, en is hij
benoemd tot plaatsvervanger van den districts-veearts
wien Dordrecht als standplaats is aangewezen.
Kloetinge. In den loop van den zomer zal, naar
het plan bestaat, alhier eene verloting worden
gehouden van voorwerpen van kunst en smaak, ten
behoeve der hier bestaande bewaarschool en kleine-
kioderbewaarplaats. Reeds is het dames-comité ad hoe
in 't bezit van een aantal prijzen, meest geschenken,
waaronder er verscheidenen zijn, die werkelijk ver
dienen schoon en smaakvol genoemd te worden. Naar
wij vernemen wil men deze voorwerpen gedurende
een paar dagen, Woensdag en Donderdag 29 en 30
dezer, voor een ieder ter bezichtiging stellen. (Zie
achterstaande advertentie.)
Men schrijft ons uit Wolfortsdijk
In het verslag van de gemeenteraadszitting te
Wolfertsdijk op Maandag 20 dezer, zooals dat in no.
73 dezer courant is opgenomen, bespeur ik, ten op
zichte van een der punten van behandeling, dat ver
moedelijk door overhaasting, het gesprokene niet al
te juist is wedergegeven, zoodat het ter vermijding van
eenen verkeerden indruk noodig schijnt, dat zulks
aldus verbeterd mocht worden
In het schrijven van den Minister van Binnenland-
sche Zaken stond vermeld, dat het benoemen van een
secretaris, zender aanbeveling van Burgemeester en
Wethouders, waartoe de Raad op 31 Maart besloten
had, door hem in strijd werd geacht met art. 9b der
Gemeentewet, waarom hij den Burgemeester verzocht,
namens hen, den Gemeenteraad uit te noodigen tot
het intrekken van dat besluit.
Toen die uitnoodiging in de vergadering van 5 Mei
aan den Raad werd voorgesteld, staakten daaromtrent
de stemmen.
De Voorzitter stelde alzoo nu op nieuw aan de orde
om over te gaanter voldoening aan het verzoek van
den Minister, tot intrekking van het raadsbesluit van
31 Maart, ten opzichte van het benoemen van een
secretaris zonder aanbeveling. Met 4 stemmen werd
thans besloten tot intrekking van dat besluit, waarbij
de 3 overige leden zich van stemming onthielden.
Abusievelijk is derhalve het voorstel van den Voor
zitter uitgedrukt, als eene vraag, »of een der raads
leden nog tot het benoemen van een secretaris zonder
aanbeveling wenschte over te gaan".
Door landbouwers en veehouders te Zonnemaire
is aan de regeering een adres van a d h a e s i e ge
zonden op het verzoek van den heer Oppenheimer te
Rotterdam, tot verbod van in- en doorvoer
van vee uit Duitschland.
Benoemd bij het 2e bat. der rust. schutterij in
Zeeland tot le luit. J. M. Van den Bout M z.,
thans 2e luit.
De ontvangsten der Stoomboot-Maatsch. »Z e e-
1 a n d" over 1886 bedroegen 1,113,025,35%, de
uitgaven 664,683,14, batig saldo 448,342,21%.
Het dividend is, zooals we reeds meldden, vastgesteld
op 6 pet.
Ylissingen. Zondagmiddag was het hier weer buiten
gewoon druk. En geen wonder. Wij werden dien dag
overstelpt met vreemde bezoekers. Behalve de gewone
stroom van Middelburgers en andere bnren uit den
naasten omtrek, die des zomers in den regel hunne
vrije Zondagen ten onzent gedeeltelijk doorbrengen,
vertoefden hier een 6 a 700 Belgen meest allen
Antwerpenaren die met een vijftal pleizierbooten
waren aangebracht.
Natuurlijk loopen zooveel menschen, en dan nog
wel Belgische pleiziei reizigers, die met de hun aan
geboren levendigheid en losse manieren »eens uit"
zijn, niet zooals men dat noemt, in een zak en het
is dan ook licht te begrijpen, dat zoo'n talrijk bezoek
in eene kleine stad als de onze, vrij wat leven en be
weging verwekt. En dan vooral wanneer, zooals in dit
geval, een drietal muziekcorpsen hun best doen om
de pret aan den gang te maken en te houden, iets,
waarin zij gemakkelijk genoeg slagen.
'tWas dan ook den ganschen middag een gejoel en
gewoel van belang. Eerst door de stad met de muziek,
naar deNoordzeehoulevard; daarna naar het badhotel,
het strand en de duinen, die weldra zwart zagen van
de menigte. Zoo moet het komen, wil het goed gaan
met onze badplaats. Er moet drukte en beweging
komen, zoodat de vreemdeling wordt getrokken en
behalve natuurschoon en natuurgenot ook gezelligheid
en kunstvermaak kan genieten. De Kurzaalvereeniging
stuurt op dit doel aan en, het moet gezegd worden,
zij heeft aanvankelijk succes op haar streven.
De matinee, Zondagmiddag van harentwege gegeven
door de harmonie Vlijt en Volharding" van Rozen-
daal, was weder druk bezocht en viel klaarblijkelijk
in den smaak van het publiek.
De vereeniging heeft, naar men verneemt, reeds een
geheel programma van uitvoeringen op verschillend
gebied in gereedheid en zal ook dezen zomer weder,
evenals verleden jaar, haar best doen om trgen een
zoo laag mogelijk gestelden entréeprijs, vele en goede
matinées en soirées te doen plaats hebben.
D r. G. J. V o s A z., predikant te Amsterdam,
een van de streng-orthodoxe tegenstanders van dr. A.
K u y p e r, heeft een werk uitgegeven getiteldHet
keerpunt in de jongste geschiedenis van Kerk en Staat.
In zijne kroniek voor Juni zegt dr. Brons
veld o. a.
»Van zijne tegenstanders (nl. van de tegenstanders
van dr. Vos) ontvangen wij door dit boek een geheel
ander beeld te zien. Voor het zedelijk karakter van
de h.h. Kuyper, Rutgers, Lobman en zoo
velen als van hun aanhang zijn, is dit geschrift ver
pletterend. Wie oit dit oogpunt het werk van d r. Vos
leest, moet met dank aan God uitroepenHoe ge
lukkig, dat onze Keik van zulke elementen nu is
bevrijd List en leugen zijn hun wapenen, geweld pn
dreiging hunne verweermiddelen. Hoe blijde zijn wij,
dat we reeds voor geruimen tijd alle solidariteit met
deze woelzieke lieden hebben verbroken.
In bijzonderheden treden wij hier niet. Men leze
het boek van d r. Vos zelf; en aan het einde ge
komen zal ieder eerlijk man moeten getuigende an-
tirevolutionnairen zijn voor Kerk en Staat gevaarlijker
dan de openlijke lofredenaars der revolutie. God ver
hoede, dat de Regeering worde toevertrouwd aan
hunne handen.
Zelden of nooit waren de vette schapen, lam
meren en kalveren in Friesland zoo laag in prijs als
nu. De verzending naar Engeland wordt geregeld voort
gezet de oorzaak, dat daar zoo weinig voor dit vee
wordt betaald, is, zeggen de veehandelaars, de belang
rijke invoer uit Australië. (D.)
Onder de leden van de Tweede Kamer, die het
voornemen hebben zich bij de eerstvolgende aftreding
niet meer verkiesbaar te stellen, moet ook de heer
Oorver Hooft behooren, de laatste der conserva
tieven.
Jonkvr. baronesse Van Heemstra, hofdame
honorair van H. M. de Koningin, is op verzoek eervol
ontslagen als gouvernante van H. K. H. Prinses Wil-
helmina.
De Rijkskanselier heeft thans definitief beslist,
dat Antwerpen als aanleghaven der gesub
sidieerde Duitsche stoomvaartlijnen behouden wordt.
Het ministerie van koloniën heeft besloten tot
bet doen aanmaken van ontsmettings-ovens,
voor den dienst in A t j e h en op andere plaatsen.
Weldra zullen de eerste ovens, van de firma De Jongh
Co. te Oudewater, derwaarts worden afgezonden.
In eene vergadering van de Académie des Scien
ces" te Parijs, kwam ter sprake de béri-béri. Men
stelde op den voorgrond, dat die ziekte het gevolg is
van het gebruiken van onrijpe rijst, en dat de leden
der Academie reeds in de 18e eeuw zich met het
onderwerp hadden bezig gehouden. De secretaris der
Academie heeft het plan, de zaak nader te onderzoeken.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Baarland. Naar het schijnt moet iets bijzonders in
het beheer van de Diakonie der Herv. Gemeente alhier
hebben plaats gehad. Althans vanwege de Justitie
is beslag gelegd op de Rekening- en Notulenboeken van
den Kerkeraad. Aan een eigenlijk streven naar dolee-
ren schijnt niet te moeten worden gedacht, maar toch
aan eene felle worsteling tusschen liberalen en ortho
doxen, waarbij de predikant aan het hoofd der laatsten,
de pres.-kerk voogd Hoogvliet aan dat der eersten staat.
Beroepen te Sirjansland H. G. Botei mans, cand.
te Utrecht.
Bedankt voor het beroep naar Serooskerke door
ds. Worst te Epe (Gelderland).
Bedankt voor het beroep naar Kouduro (Fries
land) door ds. Ph. Peter, te Serooskerke.
Het gemeentebestuur van Ede heeft gunstig be
schikt op het verzoek van eenige doleerenden te Benne-
kom, om (voorloopig voor 3 maanden) Zondags in de
lokalen der openbare school godsdienstoefening te mogen
doen houden.
M n meldt uit Amsterdam aan de IV. Sprokke
laardat de bekende kerkelijke qua>stie voor den
Hoogen Raad in revisie is gebracht. Den 2den Sep
tember eerst zal de zaak behandeld worden. Slechts
vier van de oorspronkelijke verzoekers om interventie
(doleerenden) hebben dezen stap gewaagd.
De Hoop schrijft»In het begin des jaars op
het Congres te Amsterdam waren er slechts een tien
tal Kerken vrij van de Synodale hiërarchie vertegen
woordigd, en op het Synodale Convent, dat nu staat
gehouden te worden, mogen Gecommitteerden van on
geveer tachtig Kerken, die met de Synodale Organi
satie van 1816 hebben gebroken, benevens afgevaar
digden van ruim een 30tal groepen van geloovigen,
in wier Kerk een begin gemaakt is met de refor
matie, worden verwacht".
Men schrijft uit Driebergen aan het Dagbl.
Nadat de hh. baron Van Heemstra, president-kerk-
voozd, tevens burgemeester, met de kerkvoogden Man-
dersloot en Van Dijk Dzn. geschorst waren, hebben
zij hunne betrekkingen neergelegd. Wie thans in het
bezit der kerk zal komen valt nog niet te zeggen
ds. Barger, de geschoiste doleerende predikant, is
voornemens wederom den kansel te beklimmen, ter
wijl het classicaal bestuur van Wijk bij Duurstede
ds. De Ligt van Rhenen heeft aangewezen.
Bij gelegenheid van de in de vorige week ge
houden reünie der Waalsche gemeenten te Middelburg,
las de voo zitter de heer Gtrlach, pred. te Middelburg,
in de namiddagvergadering een korte rede over den
predikant De Labardie, die in de 17e eeuw in Mid
delburg werkzaam was, een werkzaamheid niet ten
zegen der gemeente. De Labardie maakte zich los van
alle kerkverband, de kerk werd voor hem gesloten,
doch hij wist met behulp van gerequireerde werk
lieden en eenigen die hem aanhingen, de kerk open
te breken en den preekstoel te beklimmen.
Gelukkig, dat wij in de 19a eeuw zulke anti-chris-
telijke handelingen niet beleven(i?. Al.)
Tot onderwijzer te IJzendijke is benoemd de
heer H. De Hullu te Zuidzande. Met hem stonden op
de voordracht de heeren J. M. Meerman te Tolen, I.
J. Faro te Middelburg en J. L. Meerdijk te Ierseke.
(Af. Ct.)
In het voorjaar van 1883 werden hier te lande
voor de akte van onderwijzer of onderwijzeres geëxa
mineerd 1161 candidaten, van wie 720 slaagden; in
het voorjaar van 1884: 1298 cand., van wie 746 sl.
in het voorjaar van 1885: 1432 cand., van wie 806
sl., en in het voorjaar van 1886: 1423 cand., van
wie 735 slaagden.
Landbouw en Veeteelt.
Waarde. Stonden de veldvruchten in onze gemeente,
vergeleken met die in de omliggende plaatsen, gedu
rende de vorige maand ten achter, de maand Juni
heeft ruimschoots vergoed wat de Meimaand bedorven
had. Behalve tarwe, die trouwens minder dan op andere
jaren is uitgezaaid, beloven rogge, haver, maar vooral
gerst een ruim beschot. Door de droogte hebben ajuin
en suikerpeen vooral in het begin veel geleden. Vlas,
hoewel weinig gezaaid, is wat kort, maar voldoende.
Erwten staan vrij goed en zijn tot dusverre van de
St. Janszr kte verschoond gebleven.
Een roalsche regen zou aan de vruchten zeer te pas
komen en de hoop op een goeden oogst niet weinig
verlevendigen.
Rechtszaken.
's-Gravenliage. De Hooge Raai heeft verworpen
het cassatieberoep van den landbouwer O. te St. Maar
tensdijk, veroordeeld wegens mishandeling.
Onze lezers herinneren het zich wellicht, dat den
3 Dec. 1886 zekere Van W. ter hoogte van Stavenisse
zijn patroon Debbaudt, aan boord van de vCleopatra",
heeft doodgeschoten.
Bij de behandeling van deze zaak voor bet gerechts
hof te Gent is Van W. door de jury schuldig verklaard
en veroordeeld tot levenslangen dwangarbeid. Hij is
echter dadelijk in hooger beroep gegaan.
Naar de Haarl. Ct. verneemt is Zaterdag namens
drie der veroordeelden ter zake van het zoogenaamde
palingoproer te Amsterdam (Van Iperen, Snak en
Baars), door hunnen rechtsgeleerden raadsman mr. H.
J D. D. Enschedé, een verzoek om gratie aan Z. M.
den Koning gezonden.
De rechtbank te Amsterdam heeft den heer A.
W. Van Megen, uitgever van Het Vliegend blad, ont
slagen van alle rechtsvervolging, op grond dat het
Ora'jenommer van het weekblad De Amsterdammer
een deel van dat weekblad uitmaakt.
Boekaankondiging.
De 6e aflevering van den vierden jaargang van
het Tijdschrift ter beoefening van het Administratief
Recht, hoofdredacteur dhr. H G. Hartman Jz., uitgevers
F. Kleeuwens Zoon te Goes, bevatAdministratieve
rechtspraakhet examen voor een diploma als
aspirant-gemeente-secretaris of ambtenaar ter secre
tarie de bijhouding der bevolkingsregisters
Grondwetsherzieningbeantwoording der door de
redactie gestelde vragen onze leestafelvragen,
waarvan de beantwoording wordt ingewacht.
Uit Transvaal.
(Vervolg.)
Mijn woonplaats is maar een goeden dag te paard
verwijderd van de goudvelden, waarover ik ti later
meer hoop te schrijven. Laat ik u thans iets vertellen
over mijne levenswijze, 's Morgens te 5 uren sta ik
gewoonlijk op, gelijk met de zon, somtijds ook een
uur vóór zonsopgang namelijk dan, als ik vroeg wil
