1887. N°. 64.
Donderdag 2 Juni.
74sle jaargang.
Politiek overzicht.
GOESM
De uitgave dezer Courant geschiedt Haandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
(23—31 Mei.)
Men zou in het algemeen wel kunnen beweren
het is kort geleden nog in onze naaste omgeving ge
bleken dat in Nederland de handel zich niet veel
opoffering getroosten wil voor leger en vloot, de
schutterijen daaronder begrepen. Dit is trouwens geen
kenmerk van de laatste tijdenreeds vóór eeuwen
waren het meestal de handelssteden, die, zoodra een
oorlog geëindigd was, op sterke vermindering der
uitgaven voor de verdediging van den vaderlandschen
bodem aandrongen en eerst wanneer weder de nood
aan den man kwam, begrepen, dat bij slechte verde
digingsmiddelen en zwakke troepenmacht have en
goed gevaar liepen.
Wanneer men de discussiën over hoofdstuk VIII
der Grondwet uit dit oogpunt beschouwt, dan kan
het niet veel verwondering baren, dat de Rotterdam-
sche afgevaardigde Viruly Verbrugge zich moeielijk
met de regeeringsontwerpen dit hoofdstuk betreffende
kon vereenigen. Immers, in die ontwerpen worden
slechts zeer algemeene regelen gesteld en o. a. de
bepalingen omtrent den duur van den diensttijd aan
de wet overgelaten. Bij de groote wijzigingen, die er
voortdurend op het gebied van het krijgswezen plaats
hebben, bij de neiging, die zich allerwege openbaart om
de legers te versterken en vooral ook met het oog
op de snelle wijze van oorlogvoeren van den tegen-
woordigen tijd, is het dan ook alleszins wenschelijk,
dat den wetgever op een bepaald oogenblik de han
den niet gebonden worden door een Grondwetsartikel.
Uit dien hoofde heeft dan ook de regeering elke
bepaling omtrent den duur van den diensttijd uit de
Grondwet laten vervallen en de Tweede Kamer ver-
eenigde zich met dat denkbeeld door de amendementen
van den heer Viruly Verbrugge en van den heer Fabius,
waarbij die duur op hoogstens 18 maanden was be
paald, te verwerpen.
Daarentegen nam de Kamer met bijna algemeene
stemmen het amendement der commissie van rappor
teurs aan, waarbij de dienstplichtigen te land niet
dan met hunne toestemming naar de Koloniën en
bezittingen van het Rijk buiten Europa kunnen worden
gezonden, eene bepaling, die ook in de tegenwoordige
Grondwet staat en die dan ook volkomen overeen
stemt met het eerste artikel van hoofdstuk VIII,
waarin staat dat alle Nederlanders verplicht zijn mede
te werken tot verdediging van het grondgebied van
het Rijk.
Nog verdient ten opzichte van dit hoofdstuk opmer
king, dat daarin niet gesproken wordt van schutterijen,
zoodat, worden deze ontwerpen wet, desnoods tot op
heffing der schutterijen kan worden besloten. Of het
daartoe echter spoedig komen zal en of zij dan niet
onder een anderen vorm weder zouden worden ingevoerd
zijn vragen, waarop vooreerst nog wel geen antwoord
zal kunnen worden gegeven.
Ten slotte is het geheele hoofdstuk met 55 tegen 20
stemmen aangenomen.
De discussiën over hoofdstuk IX (van den waterstaat)
liepen in hoofdzaak over twee amendementen van dhrn.
Van der Borch Van Verwolde en Goekoop. De eerste
wilde in tegenstelling met de regeering niet aan de
Prov. Staten de bevoegdheid toekennen bestaande
waterschappen enz. opteheffen, maar de regelen daar
toe door de wet laten aangeven. De heer Goekoop
wilde de door de regeering voorgestelde bepaling doen
vervallen, waarbij de besturen van waterschappen enz.
volgens regelen door de wet te stellen, in het huishou
delijk belang van die instellingen verordeningen kunnen
maken.
Beide amendementen werden echter, zij het dan ook
met eene kleine meerderheid, verworpen en ten slotte
werd oak dit hoofdstuk aangenomen.
En hiermede zijn de discussiën genaderd tot hoofdstuk
X (over het onderwijs) en het daarop betrekking heb
bende voorstel van dr. Schaepman. Daarmede werd
gisteren een begin gemaakt.
Te oordeelen naar den eersten dag van het debat
kan de verwachting omtrent de aanneming niet groot
zijn. Het katholieke lid Vermeulen verklaarde slechts
noode met het voorstel-Schaepman te zullen medegaan.
De mede-katholieken Ruijs en Brouwers lieten zich
ongunstiger, hoewel met eenige reserve, uitniettemin
raadde de een intrekking aan, terwijl de ander er
zijne stem aan onthouden zou.
De heer Rutgers stelde het vervallen van het sub
sidie-beginsel als voorwaarde voor de aanneming. De
heer Buma achtte, na intrekking van het hoofdstuk
eeredienst, het voorstel vervallen.
De heeren De Beaufort en Lieftinck verklaarden
zich zeer stellig tegen het subsidie-beginsel; zonder
dat zou eerstgenoemde het voorstel g e w ij z i g d aan
nemen, maar de heer Lieftinck achtte het voorstel
geheel onaannemelijk en adviseerde tot intrekking
daarvan. De heer Schaepman verdedigde zijn voorstel
uitvoerig.
Tot dusverre dus slechts een zeer matige steun en
besliste tegenstand, die weinig hoop op overeenstem
ming op dit punt opleveren.
GOES, X Juni 1887.
Bij den langen duur van het gure en afwisselend
buiachtig weder, dat de Meimaand tot dusverre had
gekenmerkt, was het niet te verwonderen, dat de dag
van eergisteren, de dag waarop het door de Vereeni-
ging voor Volksvermaken uitgeschreven Festival
zou plaatshebben, door velen met eenige spanning
tegemoet werd gezien. Zulk een muziekfeest in de
open lucht toch slaagt of valt met het weder en dien
tengevolge was de vrees voor den val grooter dan de
hoop op slagen.
De 30e Mei kwam en met hem de eerste zomerdag.
Prachtig weder van den morgen tot den avond be
gunstigde een feest, dat steeds zeer in den smaak van
het volk valt, en was mede oorzaak, dat uit verschil
lende deelen van Zeeland eene groote menigte herwaarts
was getogen.
Zoodra de godsdienstoefening van den 2den Pinkster
dag was afgeloopen en de tonen van eenige aangekomen
muziekgezelschappen zich deden hooren, heerschte er
eene groote geestdrift onder de menigte, en ware het
niet, dat ook nu weder, evenals op eiken feestdag,
eenige onverbeterlijke sujetten zich met de politie in
botsing gebracht hadden, dan zou men kunnen zeggen,
dat tot aan het einde van het feest algemeen een
gulle feesttoon heeft geheerscht en door velen een
zeer voordeelige dag is genoten.
Men zal van ons niet vergen, dat wij al de ver
schillende muziekuitvoeringen afzonderlijk bespreken.
Wij zouden dan zeker een zeer verschillend oordeel
moeten uitspreken, dat uit den aard der zaak reke
ning zou moeten houden met den ons onbekenden
duur van bestaan van ieder der gezelschappen. Genoeg
zij het te zeggen, dat te half een des middags al de
gezelschappen gearriveerd waren en wel«Eendracht
maakt macht" van Kruiningen, «Concordia" van
Tolen, »Ons genoegen" van Vlissingen«Vlijt en Vol
harding" van Rozendaal, «Oefening kweekt kunst"
van Wemeldinge, «Vooruitgang is ons streven" van
Scherpenisse«de Scheldegalm" van Hansweerd,
«Hooger zij ons doel" van St. Maartensdijk«Een
dracht maakt macht" van Kortgene en «Accelerando"
van St. Annaland.
Al deze gezelschappen stonden op het genoemde uur
geschaard voor het Café-Hartmanin hetwelk hun
de eerewijn zou worden aangeboden.
Nadat de besturen en directeuren der muziekkorpsen
met hunne vaandels in de achterzaal vereenigd waren,
nam de heer J. P. S, Jonquière, voorzitter der feest
vierende vereeniging, het woord, om een hartelijk wel
kom aan de aanwezigen toe te roepen.
Den 31 Januari 1867 kwamen de heeren wijlen O.
Verhagen, dr. A. P. Fokker, thans hoogleeraar te Gro
ningen, en mr. M. J. De Witt Hamer, nu procureur
en advocaat te Middelburg, bijeen, om eene vereeniging
op te richten tot het regelen en bevorderen van volks
vermaken. Dat dit plan door de ingezetenen ge
steund werd, bleek daaruit dat de vereeniging reeds den
15 Februari geconstitueerd was en het eere-voorzitter-
schap aan den algemeen geachten burgemeester mr.
M. P. Blaaubeen werd aangeboden. Dat de vereeniging
in eene behoefte voorzag kan blijken uit haar twintig
jarig bestaan en uit haar ledental, dat circa 400 be-
bedraagt. Het bestuur der vereeniging meende dit
twintigjarig bestaan, dien twintigsten jaardag niet on
opgemerkt voorbij te mogen laten gaan, doch de winter
leent zich minder tot een volksfeest. Daarom besloot
het bestuur een feest te geven met muziek, in de open
lucht en op een schoonen Meidag, En zie, de opge
komen gezelschappen hebben gehoor gegeven aan de
roepstem om dien herinneringsdag tot een muziekfeest
te wijdende open lucht staat den feestvierenden ten
dienst, en de natuur schenkt een schoonen, een uit-
nemenden Meidag. Spr. bedankte de opgekomenen voor
hunne deelneming, in het bijzonder het fanfarenkorps
«Eendracht maakt macht" van Kruiningen, dat met
zijn ijverigen directeur, den heer H. C. Baarens, wel
zoo welwillend is geweest, om voor Goes, dat tot heden
nog een eigen muziekkorps mist, de honneurs waar te
nemen. Hij hoopte, dat de welluidende tonen der
muziek eene aangename stemming aan het feest en
een opgewekten geest aan alle feestgangers mocht geven.
En met dien wensch werd de eerewijn aangeboden.
Alsnu schaarden zich de verschillende gezelschappen
met hunne meerendeels zeer prachtige vaandels in eene
lange rij en had een muzikale promenade door de stad
plaats, natuurlijk onder begeleiding van eene ontelbare
massa menschen, wier joelen en zingen toch niet in
staat was de muziek geheel te verdooven.
Klokslag twee waren al de gezelschappen in de af
geschoten ruimte op de Groote Markt bijeen en had
de gemeenschappelijke uitvoering plaats van een Feest-
marsch van Viist, onder directie van den heer H.
C. Baarens van Kruiningen. Die feestmarsch was
ten ware triomf zoowel voor den heer Baarens als
voor de executanten. Vast en zonder eenige aarzeling
werden de eerste tonen ingezet en de bovendien zeer
schoone marsch werd met bewonderenswaardige nauw
keurigheid en juistheid ten einde gebracht. Als men
nagaat, dat geen enkele repetitie had kunnen plaats
hebben, dan pleit het voorzeker zoowel voor de juiste
instructiën van den dirigent als voor de juiste opvat
ting der muziekgezelschappen, dat dit no. van het
programma zoo uitstekend werd uitgevoerd.
De gezelschappen traden nu achtereenvolgens op om
ieder twee nummers van het programma op de estrade
uittevoeren. Middelerwijl trokken andere gezelschappen
door de stad en wij gelooven dat met uitzondering
van ééne straat, waar een ernstige zieke lag, geen
enkele buurt is vergeten. Zelfs werd eene muzikale
halt gehouden voor het oude mannen - en vrouwenhuis,
wat den oudjes blijkbaar genoegen deed en hen aan
deur of vensters te voorschijn deed treden, terwijl ook
aan een paar bestuursleden van Volksvermaken ovaties
werden gebracht.
Ongeveer te 7 uren was het dag-programma afge
loopen en had in het Slot Ostende de uitreiking plaats
der medailles. Aan ieder gezelschap werd met eene
toepasselijke aanspraak door den president van Volks
vermaken, den heer Jonquière, eene keurig bewerkte
herinneringsmedaille uitgereikt en door ieder der direc
teuren met een woord van dank aanvaard. Bij loting
viel eene premie ad 25 ten deel aan het gezel
schap van Wemeldinge, en eene ad 10 aan dat
van Scherpenisse, terwijl eene premie van 10 voor
het verst opgekomen gezelschap werd toegekend aan
Rozendaal.
Eene uitstekende gedachte van het Comité voor
Volksvermaken, die luide en welverdiende toejuiching
ondervond, was het om den heer Baarens, die
ook thans weder de ziel van het muziekfeest was,
een persoonlijk souvenir aan te bieden. Dit bestond
uit een keurig net glas met toepasselijke inscriptie
op zilveren voet, dat na afloop van de uitreiking der
medailles en premiën, met een woord van hulde en
dank door den voorzitter van Volksvermaken aan den
heer Baarens werd ter hand gesteld en door dezen
in gevoelvolle woorden en met dankzegging aanvaard
werd. Luide fanfares door de verschillende muziek
gezelschappen gaven bewijs, dat men algemeen deze
onderscheiding welverdiend achtte en inderdaad komt
den heer Baarens en zijn gezelschap hooge lof toe
voor de vele moeite, die zij zich in dezen gegeven
hebben en voor de hoogst loffelijke wijze, waarop zij in
het nog oogunblikkelijk gemis van een Goesch muziek
gezelschap hebben voorzien. Immers, ook nadat alle
andere gezelschappen, daartoe door trein of stoomboot
genoodzaakt, den terugtocht hadden aanvaard, bleef
het Kruiningsche gezelschap des avonds om op de
Groote markt nog een zevental schoone muziekstukken
ten gehoore te brengen, die door eene aanzienlijke
massa met bijval werden aangehoord.
Te 10 uren 's avonds was het programma en daar
mede het festival afgeloopen.
Het Comité heeft getracht op waardige wijze het
20jarig bestaan te vieren eener vereeniging, die nog
steeds zich in den bijval van het publiek mag ver
heugen en het is daarin naar wensch geslaagd.
In de civiele terechtzitting van het kantongerecht
alhier werd gisteren de heer jhr. mr. J. J. Pompe Van
Meerdervoort als kantonrechter geïnstalleerd.
Door den Minister van Waterstaat enz. is bepaald,
dat de nagenoemde surnumerairs bij de administratie
der posterijen hunne functiën zullen uitoefenen als volgt
M. A. Ramondt te GoesI. Le Grand te IJzendijke
K. A. Heyblom te Ter-NeuzenJ. G. De Fouw te
Amsterdam.
Gelijk bereids uit het verslag van de vergadering
op 9 dezer van de Vereeniging «Landbouw en Vee
teelt" te Wolfertsdijk, medegedeeld in no. 56 dezer
courant, gebleken is, was het plan om een fonds
tot stand te brengen in het belang van zieke en
bejaarde arbeiders, door het vaststellen van
een reglement, reeds zoo verre tot rijpheid gekom n,
dat aan alle hoofden van huisgezinnen eene circulaire
zou toegezonden worden, om een ieder met het voor
gestelde doel in kennis te stellen, en daarbij uit te
noodigen tot eene samenkomst op Pinkster-Maandag
in het schoollokaal op het dorp, ten einde te beproeven,
of zulk eene doelmatige instelling gewenschten bijval
mocht vinden. Dat veler belangstelling in die zaak was
opgewekt, is dan ook gisteren bij eene zeer talrijke
opkomst van werklieden, en tevens van eenige aan
zienlijke ingezetenen, gebleken. Bij het openen van de
samenkomst toonde de heer Adr. Van de Linde, die
als medelid van de daartoe benoemde commissie dan
ook, door zijn werkzaam aandeel aan het concipiëeren
van een reglement voor een ondersteunings- en pensioen
fonds, daartoe alleszins bevoegd was, op uitnoodiging
van het bestuur der vereeniging, zich ten volle bereid
tot het optreden als woordvoerder. Trouwens, die taak
kon wel aan niemand beter worden opgedragen dan
aan hem, die niet slechts als een begaafd spreker
bekend staat, maar, wat meer zegt, van wien de gansche
gemeente overtuigd is, dat hij tijd en moeite veil heeft
om de belangen van den arbeidenden stand daadwerke
lijk te bevorderen. Zijn inleidend woord, waarbij de
toestand geschetst werd van den werkman, wanneer
hij door ziekte of eenig ongeval buiten staat geraakt
zijn brood te verdienen, en hoe hij bloot staat, om na
een afgesloofd leven tot de armenfondsen de toevlucht
te moeten nemen, maakte zichtbaar op de aanwezigen
een diepen indruk. Daarna overgaande om het ont
worpen reglement kenbaar te maken, las hij elk art.
duidelijk voor, en gaf daarbij telkens de gelegenheid
om verlangde inlichtingen te verstrekken, zich zelfs
bereid toonende om de opmerkingen van enkelen, welke
eer van tegen- dan wel van medewerking blijk gaven,
te ontzenuwen, waarbij de predikant, ds. Hage, tot
tweemaal toe hem terzijde stond, en die ten slotte de
getuigenis aflegde, dat het doel der vereeniging om
den we"kman, zooveel mogelijk door eigen hulp, ge
legenheid te geven, om aanspraak te kunnen maken
op onderstand, wanneer zich daartoe de behoefte voor
doet, bij hem volledige instemming vindt. Aan de uit
noodiging om al dadelijk, of wel de gelegenheid daar
toe tot 18 Juni nog openstellende, als lid van het
ondersteunings- en pensioenfonds toe te treden, werd
op staanden voet door zoovelen bereidwillig gevolg
gegeven, dat tot genoegen der vereeniging de levensvat
baarheid van het voorgestelde plan geconstateerd mocht
worden, welke gewenschte uitslag wel hoofdzakelijk aan
de krachtdadige bemoeiingen van dhr. Adr. Van de Linde
dank te weten is, wiens naam als bevorderaar van het
waarachtig gemeentebelang bereids gunstig gevestigd is,
door de heilrijke vruchten, welke met erkentelijkheid ge
plukt worden vanwege het nu reeds een tiental jaren zoo
gunstig werkend en door hem opgericht kolenfonds.
De Landbouw-vereeniging zal nu ir. hare daartoe be
stemde vergadering op Maandag den 13 Juni a. s.
overgaan tot de verder vereischte organisatie, opdat
het fonds, natuurlijk nu slechts voor een half
boekjaar, met 1 Juli e. k. in werking kunne treden.
Batli. Het tractement voor het hoofd der
school, thans nog 800 met vrije woning, is in
eene gemeenteraadsvergadering alsnu voor het nieuw
te benoemen hoofd op ƒ700 gesteld.
Daarom hebben belangstellenden in goed en degelijk
onderwijs dezer plaats gemeend, een adres aan Ged.
Staten te moeten zenden, met verzoek deze verlaging
niet goed te keuren, maar de vroegere jaarwedde te
handhaven, aangezien er geene overwegende termen
bestaan, om haar met ƒ100 te verlagen, en die ver
laging slechts kan leiden tot eene vermindering van
het onderwijzersgehalte, daar het niet denkbaar is,
dat zich voor 700 gewenschte sollicitanten zullen
aanmelden, hetgeen voor 800 wel zal geschieden
Men is van meening, dat er een addertje in het
gemeentegras alhier schuilt.
Van de 515 miliciens, die in het begin dezer
maand in de provincie Zeeland zijn ingedeeld, werden
Vrijdag reeds 28 wegens lichaamsgebreken door Ged.
Staten afgekeurd en naar hunne haardsteden terug
gezonden. (N. R. Ct.)
Benoemd tot vice-president der arrondissements
rechtbank te Middelburg, mr. J. Van der Lek
de C 1 e r c q thans rechter in dat collegetot pre
sident der arrondissements-rechtbank te Breda, jhr.
mr. B. M. De Jonge vanEllemeet, thans
rechter in dat college.
De misdadigers, die den controleur G. F. M.
Liebert te Sekadau beschoten en verwondden, waren
den Panembahan van dat landschap in handen gevallen
en zouden eerlang aan het Europeesch bestuur uitge
leverd worden.
Te Ellemeet (bij Zieriksee) overleed de vorige
week de heer J. M. De G1 o p p e rburgemeester van
Ellemeet en Eikerzee, lid van de Provinciale Staten
in Zeeland, voorzitter van den calimateusen polder
«Burgh en Westland" enz.
Vlissingen. In de gemeenteraadszitting van jl Za
terdag werd o. m. besloten tot het aangaan van eene
nieuwe 4 pet. g-ldleening tot een bedrag van 60.000,
te verdeelen in obligatiën van 500 en aflosbaar in
dertig jaren, volgens een voorstel van de bankiers C.
R. C. Wibaut alhier en J. W. Laanen te Rozendaal.
Vlissingen. Op den eersten Pinksterdag werd onze
stad voor het eerst in dit jaar weer eens bezocht
door Belgische pleizierreizigers. Met een
drietal stoombooten werden er dien dag ongeveer 350
aangebracht. De eerstaankomende boot was de provin
ciale stoomboot «Zeeuwsch-Vlaanderen", die reeds des
ochtends te negen uren van Ter-Neuzen hier arriveerde
met ruim 200 passagiers.
Deze boot voer door het kanaal naar Middelburg,