1887. N°. 56.
Donderdag 12 Mei.
74ste jaargang.
onderzoek van schuUerpIiclitigen,
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
GOESCHE
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Adveitentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN D1TMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopei's en Postdirecteuren.
couiuivr.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande ea contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De commissie, bedoeld in art. 15 der wet, tot
die iu liet vorige jaar voorwaar
delijk zijn vrijgesteld, en van de
redenen linuuer vrijstelling
zal eene zitting houden op Donderdag den 26 Mei aan
staande, des middags te 12 uren, in eene der zalen
van het Raadhuis.
Goes, den 7 Mei 1887.
Burgemeester en Wethouders van Gors,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 11 Mei 1887.
Een medewerker der JU. Ct. heeft zich geroe
pen geacht zijne meening te openbaren over de quaestie
van de oprichting van een schietbaan alhier.
Dit kan zijne nuttige zijde hebben, want hoe meer
dergelijke zaken publiek worden behandeld, hoe ge
makkelijker het wordt zich daarover een oordeel te
vormen. Maar vóór of tegen, de beschouwing dient
dan toch deugdelijke argumenten te bevatten en die
heeft de schrijver o. i. niet aangevoerd. In de eerste
plaats toch constateert hij, dat er «van voordeel
op éene enkele uitzondering na, b. v. bij een schiet
wedstrijd wel geen sprake zal wezen en dat het
belang z. i. ook nog al twijfelachtig is, omdat men
zelfs bij het bestaan eener schietbaan geen goedscbie-
tende schutters zal vormen".
Wij gelooven niet, dat zelfs een schietwedstrijd
voordeel voor de gemeente zal opleveren, maar de
vraag doet zich voor of een gemeentebestuur alleen
iets moet oprichten of tot stand brergen om er voor
deel mede te behalen. Wij gelooven, dat een gemeente
bestuur door die overweging zich allerminst mag laten
leiden ca vooral in dezen niet, waar de zaak door de
wet bevolen is. En wat betreft de quaestie of men
goedschietende schutters zal vormen, dit hangt ge
heel af van den aanleg van het individu, maar in
ieder geval zal men beter schietende schutters vormen
met dan zonder schietbaan.
Dat voorts ieder schutter maar enkele schoten kan
doen is zeer waar, maar dit heeft hij dan maar met
alle andere schutters en zelfs met de soldaten gemeen,
voor welke laatste zelfs is voorgeschreven, dat zij per
oefening slechts 5 schoten mogen doen (enkele gevallen
uitgezonderd).
In hoeverre nu een schietbaan tot de »noodelooze
lasten" moet gerekend worden, willen wij hier niet
nader overwegen, dit kan voor een goed deel als een
subjectief oordeel worden beschouwd, maar vermake
lijk is het op te merken hoe de schrijver, die het
eene oogenblik weeklaagt over den geringen tijd van
oefening voor ieder schutter, daarop onmiddellijk laat
volgen«Hadden wij hier nog een garnizoen of ware
onze gemeente grooter en onze schutterij dientengevolge
sterker, dan zou het een ander geval wezen." Zou in
het laatste geval de oefeningstijd voor ieder schutter
dan soms grooter wezen 7 In zooverre geven wij den
schrijver echter volkomen gelijk, dat, hadden wij hier
garnizoen, het dan «een ander geval" 20U zijn, want
dan zou het Rijk voor een baan hebben te zorgen.
Dat «wij nog altijd best buiten zulk een baan kun
nen" moge voor den schrijver (als hij in Goes woont)
en vele anderen waar zijn, daartegenover staat, dat
ook een groot deel der inwoners, met name de schut
ters, er behoefte aan hebben, niet alleen omdat zij
het wenschen, maar omdat zij zonder een baan niet
kunr.en worden wat zij zijn moeten: «schutters', en
dat het Rijk er niet voor zorgt is een uitvloeisel van
een zeer verkeerde bepaling der wet, die niettemin
zoolang zij bestaat dient nageleefd te worden.
Maar het meest afkeurenswaardige in de beschou
wing van den schrijver in de M. Ct. dunkt ons de
blaam, die daarin geworpen wordt op de tegenwoordige
en vroegere voorstellers op dit gebied, door te zeggen
«De gansche beweging maakt op mij den indruk,
alsof «enigen, teneinde aan hun eigen liefhebberij voor
het schieten bot te vieren, alles op haren en snaren
willen zetten om eene schietbaan te verkrijgen onder
het voorwendsel dat die voor de schutterij zoo noodig
en nuttig is."
Noch van den heer Soutendam, die daartoe herhaal
delijk het initiatief nam, maar allerminst van de tegen
woordige voorstellers, beiden leden van den Raad, mag
toch zeker wel vermoed, veel minder beweerd worden,
dat zij een voorstel zouden indienen om iets tot stand
te brengen alleen om «aan hun eigen liefhebberij"
voor die zaak «bot te vieren".
Vooral om die miskenning van de goede bedoelingen
der voorstellers van voorheen en thans meenden wij
met een enkel woord tegen het geschrevene in de
M. Ct. te moeten opkomen.
Maandagavond hield de V e r e e n i g i n g tot
het regelen en bevorderen van Volksvermaken
alhier hare jaarlijksche algemeene vergadering. Tegen
woordig waren zestien leden, waaronder 7 leden van
het Bestuur. De Voorzitter, de heer A. R. Breetvelt,
mocht dan ook wel terecht opmerken, dat de thans
voor de eerste maal toegepaste maatregel om de leden
bij convocatiebiljet, in plaats van bij annonce, op te
roepen, weinig doe! had getroffen, aangezien slechts
16 van de 400 leden waren opgekomen. Destemeer
waardeerde hij het bewijs van belangstelling dezer 16.
Uit het door den Voorzitter uitgebracht verslag
over het dienstjaar 1886/87 bleek, dat het ledental
met 25 was afgenomen 396 tegen 421 het vorig jaar.
Ook de financiën waren, hoewel niet verontrustend,
in minder gunstigen staat dan in 1885/6. Werd toen
een batig saldo behouden, thans was er een nadeelig
slot. De rekening, welke staande de vergadering onder
dankbetuiging aan den penningmeester, den heer W.
Pelle, voor het gehouden accurate beheer, werd be
handeld en vastgesteld, toonde aan eene ontvangst van
518,76% tegenover eene uitgaaf van 560,11%,
zoodat er een nadeelig saldo was van 41,35.
Gelijk mede uit het verslag bleek, was deze minder
gunstige uitkomst een gevolg van de twee groote feesten,
door de Vereenigicg in het afgeloopen dienstjaar ge
geven, en dit in aanmerking genomen, mag men inder
daad verbaasd staan, dat de uitgaven niet hooger zijn
geloopen. Die feesten toch wareneen concert in den
tuin van «de Prins van Oranje" door de stafmuziek
van het 3e reg. infanterie, en een voornaam gedeelte van
het hier gehouden Koningsfeest, aan welk laatste door
de Vereeniging, behalve door eene gift van 100 voor
de muziek, door de feestcommissie geëngageerd, was
deelgenomen door het voor hare rekening nemen van
den bekenden optocht, die ieder zich nog met ge
noegen herinnert en door de avondvoorstelling in de
sociëteit Van Ongennchten Vrij. Was het eerste een
feest voor de leden, het laatste was inderdaad een
volksfeest. Door beiden meende het Bestuur, en terecht,
het doel der VereenigingVeredelend volksvermaak
te bevorderen, te hebben nageleefd. Een woord van
dank aan allen, die daartoe hadden meegewerkt, in
zonderheid aan de commissie uit het bestunr, de heeren
Baljé, Jonquière en Van der Poll, die het leeuwenaan
deel daarin halden gedragen, vond in het verslageen
verdiende plaats.
Wees het optieden der Vereeniging in het afgeloo
pen jaar en het voorgenomen festival op 29 Mei a. s.
op een krachtig leven, het deed den Voorzitter daarbij
leed te moeten wijzen op een afnemend ledental. Op
merkelijk was het, dat, wanneer feesten gegeven wor
den, waarvan uitsluitend de leden genot hebben, zooals
b. v. het St.-Nicolaasfeestdat dit jaar om de ma-
zelen-épidemie niet is gehouden men steeds op een
toenemend aantal leden kan rekenen, terwijl nu, nu
de deelneming aan het feest wijder was opengesteld
geworden, geene of nagenoeg geene vermeerdering te
constateeren viel. Willen de leden alleen feesten voor
zich zei ven of voor het algemeen? Het Comité hoopt,
dat men niet angstvallig vragen zal: geniet er ook
iemand anders van dan ik zelf? en dat de poging om het
vermaak van het volk ook buiten de leden te ver
edelen, in de hand zal gewerkt worden.
Alsnu werd voorzien in de vacatures tengevolge van
de periodieke aftreding der bestuursleden J. Van den
Berge en A. M. C. De Jonge Mulock Houwer. Laatst
genoemde werd herkozen, terwijl in plaats van eerst
genoemde, die verzocht had niet meer in aanmerking
te komen, benoemd werd de heer J. Bos.
Even voor de vergadering was een schrijven inge
komen van den Voorzitter der voorloopige commissie
van bestuur van het nieuw opgerichte Harmonie-gezel
schap alhier, waarbij de financië'ele steun der Vereeni
ging voor dit gezelschap werd gevraagd, aangezien die
steun geheel op den weg der Vereeniging lag. Dewijl
krachtens het reglement de beschikking over de gelden
der Vereeniging aan haar bestuur is opgedragen, kon
deze missive geen punt van behandeling in deze algem.
vergadering uitmaken. Op voorstel van een der ge
wone leden werd echter met algemeene instemming
eene motie aangenomen, waarbij de vergadering de
wenschelijkheid van het verleenen van steun door de
Vereeniging uitsprak, eene opdracht die het Comité
gaarne aannam.
Hiermede was de agenda afgeloopen en toen niemand
meer het woord vroeg, deed de Voorzitter de mede-
deeling, dat hij verleden jaar voorloopig de leiding
der Vereeniging op zich had genomen, doch dat voor
hem die taak te zwaar was. Zijne betrekking Het hem
niet toe, zooveel voor de Vereeniging te doen als van
haren Voorzitter mag gevorderd worden en dienten
gevolge was hij genoodzaakt te veel op de schouders
zijner medeleden te laten rusten- Intusschen, de Ver
eeniging was hem lief geworden en de verstandhou
ding met zijne medebestuurders van dien aard, dat hij
lid van het bestuur bleef. De heer Jonquiire, thans
vice-president, zou nu als Voorzitter optreden.
Deze mededeeling zal zeker met een gemengd gevoel
van leedwezen en dankbaarheid worden vernomen. Van
leedwezen, omdat in het afgeloopen jaar onder de
hoofdleiding van den heer Breetvelt de Vereeniging
indeidaad een krachtig leven, overeenkomstig het doel
der Vereeniging, heeft betoond en dus zijn aftreden
als Voorzitter, hoewel geëerbiedigd, moet betreurd
worden; van dankbaarheid, omdat de heer Breetvelt
lid van het bestuur blijft en dus deze zeer te waar-
deeren kracht voor de Vereeniging niet verloren gaat,
terwijl de optreding van den heer Jotquière als Voor
zitter de hoop wettigt, dat het verlies op evenredige
wijze vergoed wordt.
Hartelijke dank aan beide heeren in het bijzonder
en aan al de leden van het Comité in het algemeen
voor al de moeite, die zij zich in het belang der zaak
geven, en gegeven hebben, meenen wij hier namens
de Goescha burgerij te mogen betuigen.
Het voorloopig bestuur der nieuw op te richten
harmonie alhier vergaderde jl. Maandagavond ten
einde het resultaat te bespreken van de gehouden in
zameling van gelden tot aankoop van instrumenten.
Het bleek, dat de commissie niet te vergeefs een be
roep heeft gedaan op den steun der burgerij, daar
voor een bedrag van 400 aan geld en aan in
schrijvingen was ontvangen. Is dit resultaat eenerzijds
gunstig te noemen, anderzijds moest toch worden ge
constateerd, dat deze som nog niet toereikend was.
Wil werkelijk het nieuw te vormen harmoniegezel
schap op vaste grondslagen worden opgericht, dan
zullen nog ongeveer 200 noodig zijn en de commissie
heelt dan ook besloten zich allereerst te wenden tot
vereenigingen en sociëteiten in deze gemeente om ook
haren tinanciëelen steun te vragen. (Zooals uit het
verslag van de vergadering der Vereeniging van volks
vermaken in dit nommer blijkt heeft deze in beginsel
reeds de wenschelijkheid uitgedrukt, dat haar bestuur
aan die roepstem gehoor geeft.)
Bovendien hebben nog eenige ingezetenen eene ver
hooging hunner bijdrage toegezegd, wanneer het resul
taat der inschrijvingen eeuigszins gunstig mocht uit
vallen.
Er is dus alle kans, dat werkelijk een harmonie
gezelschap te Goes tot stand zal kumen. Intusschen
«de laatste loodjes wegen het zwaarst." Het is te
hopen, dat alsnog met vereende krachten die loodjes
zullen worden aangebracht en dat vooral de vereeni
gingen en sociëteiten zullen begrijpen, dat de oprich
ting van eene harmonie in de eerste plaats voor haar,
die zoo dikwerf een korps van elders moeten laten
komen, van groot belang is.
Het comité tot wering van schoolverzuim heeft
in zijn gisteren gehouden vergadering besloten de b e-
looningen voor getrouw schoolbezoek
uit te reiken op Dinsdag 17 Mei a. s. in de sociëteit
V. O. V.
Op het a. s. concert, 25 Mei alhier te hou
den, hebben als solisten van buiten hunne medewer
king toegezegd mej. Jeannette v. Hoffen uit Dordrecht,
sopiaan, en de heeren J. A. Van Walsem uit Rotter
dam, bas en H J. Withake uit Leiden, tenor. Voorts
hebben eenige dillettanten uit Middelburg en Goes en
een uit Zieriksee zich bereid verklaard het orkest uit
Crefeld te versterken.
De korporaal-milicien J. E k k e b u s en de
milicien Van Immerzee i, beiden van de lichting
van 1886, afkomstig uit Goes en in garnizoen te
Vlissingen, zijn bevorderd tot sergeant-milicien.
Bevorderd met ingang van den 1 Mei jl. de heer
J. Minderhout te Heinkenszand, van commies 3e
klasse tot 2e klasse. (Z. N.)
Van den landbouwer J. Tolhoek op de hofstede
«Stoomgemaal" onder de gemeente Nisse zijn een paar
stuks hoornvee aan miltvuur gestorven, terwijl zij
in de weide liepen. De prov. veearts te Heinkenszand,
dhr. B. J. Vermande, constateerde de ziekte en gaf
daarvan onmiddellijk kennis aan den heer Van Mer-
vennée alhier, die, na eveneens da ziekte te hebben
geconstateerd, de beesten liet verbranden.
Ierseke. Maandagavond werd weer eene verga
dering gehouden van oesterkweekers en
oesterhandelaars.
Het convocatie-biljet vermeldde als punten van be
handelingle rekening en verantwoording van het
tijdelijk bestuur; en 2e mededeeliDg van den uitslag
der audiëntie bij Z. E. den Min. van Financiën in
zake het politie-toezicht op de Ierseksche oesterbank
en afgifte van consenten.
De rekening werd in orde bevonden en uit de ge
geven mededeelingen, die zeer belangrijk waren, maar
voor openbaarmaking vooralsnog ongeschikt werden
geoordeeld, bleek dat de commissie lang niet had stil
gezeten. De heer Van den Broeke vond dan ook in
stemming toen hij haar zijn dank betuigde voor hare
ijvere bemoeiingen.
Daarna werd (als punt 3 der agenda) voorgesteld
een onderafdeeling van da vereeniging tot bevordering
van de Nederlandsche visscherijan op te richten. Dit
vond dadelijk zooveel instemming, dat uit Lrseke 16
en uit Wemeldinge 2 leden toetraden, die onmiddel
lijk overgingen tot de keuze van een bestuur. Ge
kozen werden de heeren D. Koeleman tot pres., dr.
De L-euw te Wemeldinge tot vice-pres., J. Sinke Jz.
tot le secr., 1. Hage tot 2e secr. en E. Muller tot
penningm.
Dit bestuur zal zich in de eerste plaats onledig
houden met het ontwerpen van een huishoudelijk
reglement.
Op de lijst der 62 hoogstaangeslage
nen in 's rijks directe belastingen in deze provincie
komen o. a. voor de heeren J. W. Vader te Kortgene
voor 2366,42A. Kakebeeke te Kloetmge voor
1209,93; M. Burger te Kloetinge voor ƒ1189,24;
mr. P. H. Saaijmans Vader te Kapelle voor 1098,92
mr. J. C. R. Van der Bilt te Heinkenszand voor
940 54G. J. Van den Bosch te ÏCattendijke vo; r
847.31 L. A. Paardekooper Overman te 's Graven
polder voor 819,65; P. Dekker Jz. te Wemeldinge
voor 772,94 J. A. A. Fransen van de Putte te
Goes voor 765,55mr. B. V. Van der Bilt te Ka
pelle voor 729,34J. Vereeke te Kruiningen voor
f 714,76; J. Dekker Lz. te Goes voor 678,40;
J. H. Bybau te Kolijnsplaat voor 639,23J. M.
Kakebeeke te Goes voor 614,94.
St. Maartensdijk. In de vergadering van de a f d.
T o 1 e n der Maatschappij van Landbouw,
die gisteren gehouden werd, bleek uit de rekening over
1885, dat de uitgaven hadden bedragen 3227,02%
en de ontvangsten 1927,34, zoodat er een nadeelig
slot was van 1299,68. De rekening over 1886
sloot met een nadeelig slot van 1049,68.
Gekozen werden tot Voorzitters der afdeeling in de
plaats van den heer J. C. Benteijn van Tolen, de heer
L J. Dorst van Stavenisse.
Tot bestuursleden werden benoemd de heeren J. Z.
Risch rijksveearts, te Scherpenisse, J. W. Wagtho vau
Tolen en Chr. Hartog van Scherpenisse en als zoo
danig werden herkozen de aftredende heeren E. C. W.
A. Geuze vau Poortvliet, L. Groenewege van Sint
Maartensdijk, M. J. Stoutjesdijk van Tolen, A. Wage-
maker van Tolen, welke laatste tevens tot vice-voor-
zitter werd gekozen.
Tot afgevaardigden ter algemeene vergadering werden
benoemd de heeren L. J. Dorst, en A. J. De Wit
Andriessen; tot plaatsverv. afgevaardigden dhrn. A.
Wagemaker en M. J. Stoutjesdijk, beiden van Tolen.
Door de Regeering zijn, in verband met aange
brachte wijzigingen der verschillende tot dusver aange
nomen ontwerpen der Grondwetsherziening, een aantal
wijzigingen voorgesteld in de Additioneele
artikelen.
Zoo werd o. a. nu de aangenomen formule voor de
verkiesbaarheid tot lid der Eerste Kamer daarin opge
nomen, en bepaald, dat de «hooge en gewichte openbare
betrekkingen" die zij bekleeden moeten of bekleed moeten
hebben om verkiesbaar te zijn, voor de eerste maal
zullen worden aangewezen bij algemeenen maatregel
van bestuur, welke van kracht blijft tot dat die door
eeue wet wordt vervangen. Het voorstel van zoodanige
wet wordt binnen twee jaren na het in werking treden
der veranderingen in de Grondwet bij de Staten-Gsneraal
ingediend.
Ook is een nieuwe bepaling toegevoegd luidende
De Koning is bevoegd den tekst der herziene Grond
wet bekend te doen maken en daarbij in de artikelen,
welke naar een ander artikel verwijzen, de verande
ringen van nummers aau te brengen, welke noodig
blijken te zijn.
H. M. de Koningin heeft nan de Israëlieti-
sche zangvereenigingen te Amsterdam, die haar bij
haar bezoek in de Valkenburgerstraat een lied toezongen,
een zilveren beker geschonken. Donderdag II. werd,
naar het Hbl. mededeelt, in eene plechtige bijeenkomst
van bestuurderen van de vereeniging «Zaaré Zion"
en van de zangvereeniging «Harpe Davids" die kelk
met een eersten heildronk op het welzijn van het
vorstelijk huis ingewijd. Hiervan werden HH. MM.
per telegraaf in kennis gesteld en weldra werd langs
denzelfden weg namens het vorstelijk gezin den voor
zitter van «Zaaré Zion", den heer A. de Haan, voor
dien heildronk dank gezegd.
Men seint aan de N. R. Ct. uit BerlijnNaar
uit Brussel wordt gemeld, zijn de Belgische directeur-
generaal der posterijen Gife en de minister Lapièrre
hierheen gereisd, om door rechtstieeksche onderhan
deling met de Doitsche posterij het verleggen van het
Duitsch-Engelsche postverkeer van Os-
tende over Vlissingen nog af te wenden.
Bedankt voor de beroepen naar Kolijnsplaat en
Scherpenisse door den heer Ph. Peter, pred. bij de
Herv. gem. te Serooskerke (W.)
Gtoede. Bedankt voor de beroeping naar de Ev. Luth.
gemeente te den Briel door ds. D. Fr-geres alhier.
