1887. N°. 42.
Donderdag 7 April.
74ste jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, "Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad -
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COIRANT.
De prijs der gewone advertentiën is van i5 regels 50 ceut, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 6 April 1887.
Door de politie alhier is proces-verbaal opgemaakt
tegsa een ingezetene van VVilhelminadorp wegens het
in de gemeente Goes vergezeld zijn van een hond
zonder dien, ingevolge art. 4 der verordening, aan een
touw of ketting te geleiden.
Ten einde ook onze plattelandsbewoners in dezen
voor onaangename ontmoetingen te vrijwaren, laten wij
bieronder het betrokken vigeerend artikel volgen
Honden, gehouden a. ter bewaking van gebouwen
en erven b. tot bet drijven van karn- of andere molens;
c. tot het hoeden van schapend. om eenig voertuig
te trekkene. om een blinde te leidenzoomede de
honden van schippers en elderswonenden, mogen zich
niet op den openbaren weg bevinden, dan vastgehouden
aan een stevig touw of eenen kettirg.
De eigenaars der honden zijn voor de nakoming dezer
bepaling aansprakelijk.
Van dit gebod zijn uitgezonderd de honden sub c
en <2 genoemd, gedurende den tijd, dat zij voor de
daaromschreven doeleinden gebezigd worden.
Naar men ons mededeelt zal a. s. Zaterdag alhier
in het koffiehuis »De Prins van Oranje" door dr.
Smidt uit Apeldoorn eene lezing over algemeen stem
recht worden gehouden.
Middelburg. In de heden gehouden
buitengewone zitting der Prov. Staten
van Zeeland is tot lid van Gedep. Staten
(vacature Fransen Van de Putte) ge
kozen mr. D. A. Berdenis Van Berle-
kom, vice-president van de rechtbank te
Middelburg, die de benoeming aannam.
Tot lid der Eerste Kamer werd ge
kozen jlir. mr. J. Roëil, oud-lid der 2e
Kamer. (Zie uitvoerig verslag hierachter.)
lerseke. In de gemeenteraadsvergadering
van Maandagavond waren afwezig de heeren Van
Oeveren en Hartog.
Ingekomen was een brief van den heer Lacroix,
waarin bij meldt, dat bij zijne benoeming tot onder
wijzer aanneemt.
Van Gedep. Staten was ingekomen de goedkeuring
van het Raadsbesluit, waarbij de wijze van aflossing
der geidleeningen is bepaaldook was ingekomen de
goedkeuring der begrooting voor 1887.
De heer A. A. Van Teilingen had een verzoek in
gediend om van de 8e naar de 7e kl. van den hoof-
delijken omslag te worden teruggebracht. Dit zal later
worden behandeld.
Nu kwam in behandeling het herziene reglement
voor het Burgerlijk of Algem. Armbestuur, dat zonder
veel discussie en na een paar aanmerkingen met alge-
meene stemmen werd aangenomen. Deze aanmerkingen
betroffen art. 11 en art. 18. Het eerstbedoelde maakt
art. 2 en 3 ook toepasselijk op den secretaris-penning
meester.
De Voorz. deelde mede, dat bij de herzieningscom
missie stemmen waren opgegaan om ook art. 4 (het
welk den bestuursleden verbiedt om ten behoeve van
het Armbestuur aannemingen of leveringen te doen)
op hem toepasselijk te maken. Anderen waren er tegen
omdat de secretaris-penningmeester toch geen stem
heeft. De stemmen hadden gestaakt.
De heer Sauer stelde nu voor ook art. 4 op hem
toepasselijk te maken, doch dit werd met 3 tegen 2
stemmen verworpen.
Art. 18 schrijft voor, dat ondersteuning wordt
geweigerd aan ouders of voogden, die hunne kinderen
geen school-onderwijs doen genieten, en aan lieden,
die zich aan landlooperij of bedelarij, aan drankmis
bruik of ergerlijk levensgedrag schuldig maken.
De heer Sauer wil ook bedeeling weigeren aan
lieden die de kerk niet bezoeken, omdat de godsdienst
den mensch zedelijk ontwikkelt en opbouwt.
De Voorz. meent dat dit met de armenwet in strijd
is en het is ook niet algemeen toe te passen. Er zijn
hier bijv. eenige katholieken en er kunnen ook belijders
van andere gezindten komeD, die bij gemis van een
kerk hunne godsdienstplichten niet kunnen waarnemen.
Dwang is ook altijd onaangenaam en moeilijk. Dit punt
ia ook bij de commissie ter sprake gebracht Men kan wel
dwingen tot het bezoeken van eene school, maar niet van
eene bepaalde school. De ouders moeten vrij blijven in de
keuze. Zoo zou men nu wel kunnen dwingen tot
kerkbezoek maar niet van een bepaalde kerk. Ais
men de menschen wil vrijlaten waar zij ter kerk
willen gaan, dan kan het denkbeeld van den heer
Sauer toegepast wordeD.
De heer Sauer wilde dit ook zooen als het voor
schrift niet toepasselijk is op katholieken of andere
gezindten, die in de toekomst hier nog vertegenwoor
digd mochten worden, laat men dan nu vast maar
beginnen met de 3 bestaande kerkgenootschappen.
De heer Sinke wilde de aansporing tot het waar
nemen der kerkelijke plichten aan de geestelijkheid
overlaten, en hij achtte godsdienst, die uitgeoefend
wordt om een kruimeltje brood te verdienen, ook
niet de ware.
De heer Schipper vroeg of er godsdienst of kerk
dienst bedoeld wordt door den h-er Sauer.
Deze antwoordde, dat de heer Schipper heel goed
het verschil tusschen die twee kent, maar dat komt
hier niet te pas. Spreker beweert niet dat de min
dere klasse slechter is dan de rijker bedeelde, maar
zij is toch minder ontwikkeld en godsdienstonderwijs
strekt tot zedelijke ontwikkeling. Hij blijft dns bij zijn
voorstel, om ondersteuning te weigeren aan personen
die, tot de Ned. Hervormde, de Christ. Geref. of de
Oud-Geref. gemeente behoorende, hunne kerkelijke
plichten niet getrouw waarnemen of ook hunne kin
deren geen godsdienstonderwijs, naar hunne godsdien
stige gezindte, doen ontvangen.
Dit voorstel werd met 3 tegen 2 st. aangenomen.
Bij art. 19, dat onderzoek voorschrijft of de aan
vrager om ondersteuning werkelijk behoeftig is, merkte
de heer Van der Burght op, dat dit dikwijls zoo
moeilijk is. De heer Schipper antwoordde, dat het
door de armenwet al voorgeschreven wordt, waarbij
de Voorz. nog voegde, dat men den aanvrager niet
onbedeeld behoefde te laten totdat het onderzoek is
ingesteld.
Nu las de Voorz. een brief van den districtsschool
opziener voor, waarin deze zijn leedwezen te kennen
gaf, dat de Raad nog niet tot het vergrooten van
school 1 heeft besloten. Hij kon nu reeds verzekeren,
dat art. 5 der schoolwet zou worden toegepast en
dus de school zou gesloten worden, indien niet aan
de voorschriften der wet voldaan werd.
De heer Sauer zon het laatste of het naar huis
zenden ook maar van die kinderen, welke de school
sief bevatten kan, betreuren. Hij stelde dus voor op
de minst kostbare wijze 2 lokalen aan te bouwen.
De Voorzitter herinnerde, dat dit nog altijd bet
voorstel is van B. en W., en hij bracht het nu op
nieuw aan de orde. Het werd met aigemeene stemmen
aangenomen.
Daarna deelde de Voorzitter mede, dat bestek en
teekening van het te verbouwen post- en telegraaf
kantoor door den gemeente-architect, in overeenstem
ming met de aanmerkingen van den Minister, is ge
wijzigd. De begrooting is er niet door vermeerderd
of verminderd.
Er werd goedgevonden bestek en teekening op nieuw
aan den Min. op te zenden, en wel met verzoek om
spoedige behandeling, opdat de geschikte tijd tot bou
wen niet nutteloos voorbij ga.
Daarna werd in geheime zitting het kohier van den
hoofdelijken omslag vastgesteld.
Door Z. E. den Minister van Justitie is tot on
bezoldigd rijks-veldwachter benoemd J. Walraven
te Rilland-Bath.
Middelburg. Gisteravond te negen uren brachten
de officieren der dienstdoende schutterij alhier eene
serenade met fakkellicht aan den nieuwbenoemden
burgemeester dezer gemeente jhr. mr. L. S c h o r e r,
die des namiddags in eene plechtige zitting van den
gemeenteraad welke door een talrijk publiek werd
bijgewoond zijne betrekking had aanvaard. Reeds
tijdig had eene groote menigte zich trachten meester
te maken van eene plaats vóór het hotel «Nieuwe
Doelen" nabij de Groote Markt, alwaar de nieuwe
burgemeester tijdelijk zijn intrek heeft genomen
doch toen de eerste tonen der muziek zich deden
hooien, zag men bijna de gansche bevolking daar
bijeen, om ook haren nieuwen burgervader eene
ovatie te brengen, en oorvei doovend was het gejuich,
toen jhr. mr. Schorer zich buiten begaf en daar eene
korte toespraak hield. Met een «leve de burgemeester"
eindigde ook deze plechtigheid. Morgennamiddag zal
de burgemeester ieder, die hem wenscht te spreken,
daartoe ten raadhuize in de gelegenheid stelleD.
De liberale kiesvereeniging te Zieriksee verkoos
tot candidaat voor het lidmaatschap van den Gemeente
raad in plaats van den van daar vertrokken heer mr.
Van Kinschot, mr. A. J. F. Fokker.
De heer J. K. B o e ij e ontvanger der regi
stratie, bewaarder der hypotheken en van het ka
daster en arrondi8sements-betaalmeester te Zieriksee,
heeft ontslag uit die betrekkingen gevraagd.
De door de regeering benoemde landbouw-
commissie hield Maandag in het gebouw der Eerste
Kamer eene vergadering en zal morgen andermaal
bijeenkomen.
In de Stemmen voor Waarheid en Vrede schrijft
dr. Bronsveld
Het heeft mij leed gedaan, dat onze Tweede Kamer
het voorstel heeft afgestemd, om het gebruik van de
woorden »b ij de gratie Gods" verplichtend te
maken.
Wat mij echter nog meer leed gedaan heeft, is, dat
helvlaartoe strekkende voorstel werd ingediend. Tot
heden heeft nooit eene onzer grondwetten het bewuste
voorschrift bevat, waarom zou het nu op eenmaal
moeten opgenomen worden
Om eene zegepraal te bezorgen aan een der maximen
van het anti-revolutionaire staatsrecht? Doch men
wist zeer wel, dat de liberalen niet op eenmaal tot
dat staatsrecht zich zouden bekeeren. En was het, nu
men dat wist, niet verstandiger geweest, geen stem
ming over die woorden »bij de giatie Gods" uit te
lokken? Wat heeft men er nu mee gewonnen? Nu
moet ieder Minister en ieder Koning of regent, d'e een
besluit of wet uitvaardigt, zich beraden, of hij de ge
ïncrimineerde woorden zal laten staan of doorhalen,
wat zeer onaangenaam moet heeten. Tot heden was
daar niet aan getornddie woorden stonden er, en
het sprak van zelf, dat zij bleven staan. Voortaan
wordt hun leven elk oogenblik bedreigd.
Misschien heeft men er mee beoogd, eene klinkende
grieve te meer aan te kunnen voeren tegen de liberalen.
Het verwonderde mij dan ook volstrekt niet, dat De
Stand, over deze zaak een hoofdartikel ten beste gaf,
waarin dit «droeve feit" den volke in de eigenaardige
taal van het blad werd kenbaar gemaakt. Bij de aan
staande verkiezing kan men er dan ook op rekenen,
dat de liberalen zullen worden afgeschilderd als men
schen, die «weigeren te erkennen, dat de Koning van
Nederland regeert bij de gratie Gods". Doch tot zulk
een doeleinde moest men Gods naam toch niet ge
bruiken. Prof. De Geer, die, zooals De Stand, zegt,
voor deze gelegenheid «opwaakte uit zijne wel ietwat
te mild genomen en te kwistig genoten ruste", had
zijn voorstel moeten intrekken, toen hij bemerkte, dat
het geen kans van slagen had.
Bovendien, wij, christenen, gehoorzamen onze over
heid om des gewetens wil, en al blijven die woorden
uit i» g. üüdvvet verwijderd, wij zien m den Koning
iemand, die ons regeert bij de gratie Gods. Daarom
herhaal ik, wat ik zooeven zeide; de verwerping van
het voorstel van den heer De Geer spijt mij, maar de
indiening ervan spijt mij nog meer.
Uit de residentie schrijft men aan het Z. D.
«Men heeft in den laatsten tijd weder allerlei onrust
wekkende berichten verspreid nopens den gezond
heidstoestand van Z. M. den Koning.
«Tegenover de sensatie-tijdingen is het mij aange
naam zoo pertinent mogelijk te kunnen verzekeren,
dat de Koning zich zeer wel bevindt; de nierpijnen
hebben opgehouden. De geneesheeren ontraden Z. M.
echter nog uit te gaan omdat het ongunstige weder,
hetwelk jeugdige en gezonde menschen aantast, zoo
licht kwade gevolgen voor des Konings toestand zou
kunnen opleveren. O /erigens kan worden geconstateerd,
dat de Koning goed slaapt, met smaak eet en zijn
werkzaamheden met lust verricht. Hij is des ochtends
weder vroeg bij de hand en geeft van groote opge
ruimdheid blijk.
«Er worden altijd lieden gevonden, die liefst het
ergste denken en verspreiden. Zoo heeft men nu woder
uit het feit, dat de Koning te kennen gaf, dat Hij
liever niet, bij zijn verblijf te Amsterdam, van de
eerewacht, welke zich zon gevormd hebben, gebruik
zou maken, afgeleid, dat de toestand van Z. M. minder
gunstig was. Niets is echter minder waar dan dat.
De waarheid is, dat Z. M. persoonlijk de eerewacht
wel zou hebben willen aanvaarden, doch zijn genees
heeren waren daar in zoover tegen, dat een eerewacht
wellicht aanleiding zou geven, dat de Koning meer
nog dan anders uit zou gaan. En dit oordeelde m»n
onraadzaam. De artsen des Konings vonden er geen
bezwaar in, dat Z. M. zijn gewoon bezoek aan de
hoofdstad zou breDgendoch zij adviseerden, dat Z. M.
uit voorzorg zich niet zou vermoeien. De Koning zal
dus te Amsterdam wellicht niet bij al de feestelijk
heden kunnen tegenwoordig wezen."
Naar de Amst. van bevoegde zijde verneemt, zal
niet het werfdepot van Harderwijk naar Utrecht ver
plaatst worden, doch bestaat bij de regeering het plan,
eene Indische brigade op te richten en die in
garnizoen te Utrecht te leggen.
Die brigade zou duizend man sterk zijn en onder
commando staan van een Indisch hoofdofficier, vier
Indische kapiteins en acht luitenants, en elk oogenblik
gereed zijn om naar Indië te worden uitgezonden.
Tevens is omtrent de keuring bepaald, dat deze
gewijzigd is volgens eene aanschrijving van het mini
sterie van oorlog dd. 10 Juni 1873, en dus niet zoo
scherp meer is, en ten slotte dat militairen die met
een paspoort zonder certificaat uit den dienst zijn ont
slagen, weder zonder daarvoor te reqnesteeren kunnen
aangenomen worden, alsook zij die niet gediend hebben,
die wegens kleine diefstallen veroordeeld zijn.
Naar het V. D. verneemt, rijpte bij den lieer
Kenchenius reeds voor eenigen tijd het voornemen,
als iid der Tweede Kamer ontslag te nemen en zich
uit het openbare leven terug te trekken. Alleen dan,
wanneer de Tjiotnas-zaak, waarvoor hij zich met hart
en zie' interesseert, niet vóór de e'.gemeene verkiezin
gen mocht worden afgedaan, zou hij daarom
alléén nog eenigen tijd zitting willen blijven houden.
We kunnen, na vertrouwbare inlichtingen ingewon
nen te hebben, verzekeren, zegt De Standaard, dat
dit bericht onder de Aprilgrappen tehuis behoort en
dat het dus verzonnen ismr. Keuchenius heeft zulke
plannen niet.
Ter vervulling van de vacature als hoofdredac
teur van 't Dagblad van Zuid-Holland en 's-Oraven-
hage schijnt zeer in aanmerking te komen de heer
B. De Vries, verslaggever voor dat blad van het
verhandelde in de Staten-Generaal, oud-hoofdredacteur
van de Noordstar te Groningen en translateur bij on
derscheidene gezantschappen te 's-Hage. Er was eerst
sprake van mr. D. Graaf Van Hogendorp (Damas),
maar hoe gewenscht zulks ook is voorgekomen, tot
overeenstemming is men niet geraakt.
Volgens alle berichten, welke uit Transvaal
tot ons komen, blijkt meer en meer, dat er voor dit
land, dat nog luttel tijd geleden beschouwd werd als
op het punt financieel bankroet te gaan, een onge
dachte toekomst is weggelegd. De tijdingen omtrent
het ontdekken van nieuwe goudvelden houden voort
durend aan, en er heerscht dan ook een ware goud
koorts. Men heeft witte quarts gevonden, rijk in zicht
baar goud, en te Pretoria zijn zeer schoone monsters
ontvangen uit Zoutspanberg.
Naar men zegt heeft de heer Els, onlangs een bod
van 100.000 p. st. geweigerd, dat hem door een
Londensch syndicaat gedaan werd voor zijne hoeve
te Witwatersrand. IndMere.)
O.-Indië Overgeplaatst bij den g»w. en pi. gen.
dienst in de le mil. afd. op Java (Serang), de off.
van g«z. k'i. .W. F. V. Sterk, van dien van
Palembang (Bandar).
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen te Axel en Zuiddorpe ds. C. Bouthoorn,
te Sprangte Standdaarbuiten ds. J. Post, te
Charlois en Katendrecht, vroeger te Goes.
Bedankt voor het beroep naar Kats door ds.
Loen, te Grijpskerkevoor Tolen, door T. J. Rin
geling, te Krimpen aan de Lek voor Sirjansland,
door P. Van Binnendijk, cand. te Anjum.
Bij de Herv. gemeente te 's -Heeren hoek bedraagt
het getal te bevestigen nieuwe lidmaten dit jaar nist
minder dan 34.
Het classicaal bestuur van Middelburg heeft
Maandag de kerkeraadsleden van Vrouwepolder in hun
ambt geschorst.
Naar men aan de if. Ct. meldt, is het kerkelijk
gebied van ons vaderland door de doleerenden provin-
ciesgewijze verdeeld tusschen de eminentste leiders der
bezwaarden met de inrichting van de Ned. Herv. kerk.
Aan den heer Klaarhamer te Middelburg is de prov.
Zeeland aangewezen om de belangen der gewichtige
zaak te bevorderen.
Men meldt uit Vrouwepolder, dat de consulent,
de heer Peter, predikant te Serooskerke, Zondagna
middag zijne predikbeurt ongehinderd heeft kunnen
vervullen. Het getal toehoorders was op ongeveer een
honderdtal te schatten.
Ook de doleerenden hielden hunne godsdienstige bij
eenkomsten en maakten daartoe gebruik van eene
schuur. De voorganger was de slachter en rietdekker
C. De Kam, aldaar.
Uit Venendaal wordt aan het 27. D. gemeld
Was ds. E. J. Homoet, die altijd nog ter dezer plaatse
vertoeft, eerst voornemens te Oldeboorn zijn afscheid
te prediken, en had de minister hem daartoe genoeg
zame bescherming toegezegd, thans heeft hij, naar men
verneemt, van dat voornemen afgezien.
Reeds worden te Oldeboorn zijne meubelen gepakt,
en za) hij zich dadelijk van hier naar zijne nieuwe
standplaats Opheusden begeven.
Het provinciaal kerkbestuur van Zuid-Holland
heeft ds. W. F. A. Winckel van Oudewater uit zijne
bediening ontzet verklaard.
Tot onderwijzer aan eene school met den bijbel
te Oud-Beierland is benoemd de heer C. Staal, te
Aalten.
Rechtszaken,
Door het Kantongerecht te Middelburg zijn
gisteren o. a. veroordeeld: wegens dronkenschap, J.
O. K. en J. L., te Wilhelminadorp, en K. M. en J. V.,
te Goes. (M. Cf.)
De Hooge Raad heeft Maandag verworpen het
cassatieberoep van den logemeDt- en koffiehuishoudfr
te Ter-Neuzen, die met bevestiging van een vonnis
der rechtbank te Midlelhurg, door het gerechtshof te
