1887. N°. 39.
Donderdag 31 Maart.
74sle jaargang.
GOESCHE
De uitgave de.er Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke noram»rs 5 ct., met bijblad 10 ct.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Adveitentien voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN D1TMAR to Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentie!) is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 oent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 30 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 80 Maart 1887.
De arbeid der Grondwetsherziening isalthans
voorloopig, gestaakt.
Zoo.ils wij in ons vorig nommer mededeelden liepen
jl. Vrijdag de debatten in de Kamer over de samen
stelling der Eerste Kamer zoowel wat betreft het
aantal leden als wat aangaat de wijze waarop deze
zullen worden gekozen. De eerste quaestie liet den
Minister vrij koud de andere scheen Vrijdag en bleek
Maandag voor hem eene vraag van het hoogste belang.
Waar de regeering met hand en tand vasthield aan
de thans voorgeschreven wijze van verkiezing (door
de Prov. Staten uit de hoogstaangeslagenen), daar
verzette zij zich sterk tegen de beide amendementen
van dhrn. Mackay en De Beaufort, het eerste voor
stellende de keuze te doen plaatshebben deor dezelfde
kiezers als voor de Tweede Kamer zijn aangewezen.
het tweede om den eisch van hoogstaangeslagene voor
de verkiesbaarheid als lid der Eerste Kamer te doen
vervallen.
Dat de Minister zich tegen het amendement-Mackay
verzette is te begrijpen. Daargelaten of de tegen
woordige wijze van verkiezing van de leden der Eerste
Kamer door de Prov. Staten goed of niet goed is, door
daarin wijziging te brengen wordt er inderdaad eene
ingrijpende verandering gebracht in de inrichting van
ons staatsbestuur. Maar het amend.-De Beaufort had
eene zoo wijde strekking niet. Door dit amendement
werden de leden der Eerste Kamer, die thans zitting
hebben, geenszins uitgeslotenalleen werd de kiing
der verkiesbaren uitgebreid, werd ruimte gelaten om
beo, die minder met aardscbe goederen zijn bedeeld,
maar minstens evenzeer met intellectueele gaven,
naar de Eerste Kamer aftevaardigen en hoe moeielijk
het in de practijk ook moge zijn met de capaciteiten
voldoende rekening te honden bij verkiezingen, daar
waar het zonder bezwaar kan, daar dient toch kunde,
zooal niet bij de kiezers, dan toch zeker bij de geko
zenen, een eerste vereischte te zijn.
Er werd bij het debat over deze zaak o. a. aange
voerd, dat de Eerste Kamer een bolwerk zou zijn voor
de verdediging van de rechten der kroon, omdat zij
zou kunnen verhoeden, dat te vaak van het recht van
weigering van het contreseign zou moeten worden ge
bruik gemaakt. Ook dit argument houdt geen steek.
In de eerste plaats toch veronderstelt het van de toe
komstige Tweede Kamer het aannemen van amende
menten of het voorstellen van wetten, waarvan de
strekking niet door de regeering zou kunnen worden
goedgekeurd; maar inde tweede plaats zou, wanneer
men tegen een dergelijken stroom van ontwerpen een
dam wilde opwerpen, het eenige gevolg kunnen zijn
een herhaalde botsing tusschen de Tweede Kamer aan
de eene zijde en de Eerste Kamer en de regeering aan
de andere zijde. Welke resultaten zulk een toestand
baart, daarvan zien wij in Noorwegen en Denemarken
de treurige voorbeelden.
Bovendien, nu eindelijk de census als eisch bij de
Tweede Kamerverkiezingen is vervallen, is het in hooge
mate irrationeel haar voor de Eerste Kamer te doen
voortbestaan. Niemand minder dan de minister Heems
kerk zelf heeft dan ook op verschillende gronden in
zijn werk Practijk der Grondwet de thans bestaande
wijze van verkiezing van de leden der Eerste Kamer
veroordeeld.
Waarom dezelfde minister Heemskerk dan nu aan
het behoud der tegenwoordige bepaling de gansche
grondwetsherziening schijnt te verbinden Waarom
dit punt van verschil met de meerderheid der Kamer
van zulk eene beteekenis geacht, dat daarvoor het
reeds verworvene dreigt prijsgegeven te worden Wie
zal op deze vragen antwoord geven?
Intusschen het is een feit, dat andermaal het groote
werk is afgebroken, en eene ministeriëele crisis niet
tot de onmogelijkheden behoort. Mocht het ministerie
na rijpe overweging kunnen besluiten om aan dit
inderdaad niet zoo iDgrijpend besluit der Kamer niet
al het andere ten offer te brengen, gewis zou de natie
daarvoor de regeering dankbaar zijn.
Gelukkig althans dat bij deze staking van de Grond
wetsherziening nu eens de partijen niet elkander de
schuld kunnen geven. Rechts en links vond men voor-
en tegenstanders van het amendement, dat tot de crisis
aanleiding gaf en het heeft voor de kiezers in het
hoofdkiesdistrict Goes zelfs eenigszins zijne vermake
lijke zijde te ervaren, dat zij door hunne stem op de
heeren Lohman en Schimmelpenninck uit te brengen,
het ministerie zoowel gesteund als omvergeworpen
hebben, met andere woorden: eigenlijk wederom bij
een gewichtig punt van staatsbelang totaal niets zijn
geweest. Want bij da stemming op jl. Maandag ston
den onze beide Goesche afgevaardigden andermaal
tegenover elkander. Andermaal stemde de beer Loh
man vóór, de heer Schimmelpenninck tegen ander
maal legden bij deze vraag de kiezers in het district
Goes volstrekt geen gewicht in de schaal.
Is nu daarvoor de groote anti-revolutionnaire trom
zoo geroerd moeten worden om de argelooze kiezers
er zoo te laten inloopen? Ons dunkt de leiders der
verkiezing aan dien kant mochten wel schaamrood
worden over hun werk, dat veel van misleiding blijkt
te hebben. Door het gehoor geven aan de schoone
aanbevelingen ten gunste van de anti-revolutionaire
candidaten Lohman en Schimmelpenninck blijken onze
kiezers nu eigenlijk niet vertegenwoordigd. En toch
heetten beiden te zijnmannen van streng anti-revo
lutionaire beginselen. Welke zijn dan eigenlijk die be
ginselen, wanneer zij ten opzichte van zulke belangrijke
punten als het kiesrecht tot twee juist tegenoverge
stelde meeningen leiden?
Zal men dit als er weder gekozen moet worden
indachtig zijn
Maandagavond vergaderde de Goesche feest
commissie van 19 Februari jl. voor de
laatste maal, teneinde het hoofdcomité in de gelegen
heid te stellen rekening en verantwoording
te doen van het beheer der gelden. Daarbij bleek, dat
de rekening in ontvang en uitgaaf bedroeg ƒ1175,98,
zoodat er geen voor- of nadeelig saldo overbleef.
Alvorens de commissie te ontbinden bracht de voor
zitter, dhr. Z. D. Van der Bilt La Motthe, zijn har-
telijken dank aan de leden dier commissie en aan de
vereenigirgen, die hun krachtigen stenn hadden ver
leend tot het welslagen van het feest. Na een heil-
wensch voor het geëerbiedigd hoofd van den Staat,
verklaarde hij ten slotte de commissie voor ontbonden.
Dat daarmede echter niet alle banden, die de leden
der commissie verbonden hielden, waren verbroken
bleek niet alleen uit de woorden van erkentelijkheid,
die jhr. Flugi Van Aspermont ook namens zijne mede
leden richtte tot den heer Van der Bilt La Motthe
voor zijne uitstekende leiding zoowel van de voorbe
reidende maatregelen als van het feest zelve, maar zij
bleek ook uit de aangename en gezellige wijze waarop
men daarna nog gedurende eenigen tijd samenbleef.
Gisteren hield de afdeeling Heinkenszand
der maatschappij tot bevordering van landbouw en
veeteelt in het koffiehuis »De Prins van Oranje" eene
vergadering, waarin na voorlezing en goedkeuring d r
notulen zonder hoofdelijke stemming de president en
de secretaris der afdeeling benoemd werden tot afge
vaardigden naar de voorjaars- en zomervergaderingen
van het hoofdbestuur. Vervolgens werd de rekening
van den penningmeester over 1886 goedgekeurd in
ontvang op ƒ803,69, in uitgaaf op ƒ429,38, en aldus
met een voordeelig saldo van 374,31. Tot leden
der commissie tot het nazien der rekening waren door
den voorzitter, dhr. E. Van den Bosch, aangewezen
dhrn. H. Van Weel, Woutersen en Van Iwaarden.
De penningmeester deed daarop voorlezing van de
begrooting voor 1887, waaruit bleek, dat daarbij de
ontvangsten zijn geraamd op 962,31, de uitgaven
op 448, zoodat er een vermoedelijk goed slot zal
zijn van ƒ514,31.
Alsnu kwam aan de orde het rapport der commissie
waaraan was opgedragen het nemen van proeven met
kunstmeststoffen. Dhr. J. Oele Hz., aanvankelijk tot
lid dier commissie benoemd, had voor die benoemiDg
bedankt uithoofde van zijne vele drukke bezigheden en
in zijne plaats had de commissie den heer M. De Jager
van Kapelle uitgenoodigd deel daarvan uittemaken,
zoodat zij bestond uit dhrn. Labrijn, Woutersen, beiden
te 's-Gravenpolder, Padmos te Kloetinge, Van Iwaar
den te 's-Heer Abtskerke, V. d. Voorde te Wolfertsdijk
en M. De Jager te Kapelle.
Bij monde van den heer Labrijn deed de commissie
thans de mededeeling, dat besloten was 26 verschil
lende proeven te nemen met 26 soorten van mest
stoffen voor verschillende gewassen op verschillende
gronden. De proeven zullen worden genomen op lande
rijen, behoorende aan de leden der commissie en
gelegen in de gemeenten, waar deze wonen. De lande
rijen zijn alle gelegen aan den openbaren weg en met
bordjes zal worden aangegeven welke proef er genomen
wordt, zoodat ieder belangstellende zich zelf van het
resultaat van een en ander kan overtuigen.
Op de landerijen van den heer M. De Jager zullen
worden verbouwd: vlas en suikerbieten, op die van
den heer Labrijnvlas, zomergerst, oude wei en ajuin,
op die van den heer Van Iwaarden: tarwe, op die
van den heer Woutersen: tarwe, zomergerst, oude
wei en erwten, op die van den heer V. d. Voorde:
tarwe, wintergerst, erwten en aardappelen en op die
van den heer Padmos: wintergerst, erwten, mangels,
suikerbieten en aardappelen. Van de kunstmeststoffen
zullen worden toegepast guano bij vlas en aardappelen
(van beide 2 proeven), thomansphosphaatmeel voor
suikerbieten en aardappelen (van beide 2 proeven),
voor de overige gewassen superphosphaat en Chili-
salpeter in verschillende verhoudingen.
Nog werd op voorstel van den voorzitter besloten
op de aanstaande algemeene vergadering namens de
afdeeling de vraag te doen behandelenWelke zijn de
bevindingen in Walcheren omtrent de daar ingevoerde
Poland-China varkens en de afstammelingen daarvan.
Bij de daarover gevoerde discussie bleek nog, wat
trouwens vroeger reeds door de bladen is gemeld, dat
dhr. A. Padmos te Kloetinge in het bezit is van een
beer van gekruist Deensch ras, die vermoedelijk op de
aanstaande hier te houden veemarkt zal worden aan
gevoerd. Daarna werd de vergadering gesloten,
Gisteren zijn de officier van justitie c. s. uit
Middelburg naar Ellewoudsdijk geweest, teneinde een
onderzoek in te stellen in zake het door den heer P.
afgehaalde kind, dat uitbesteed was bij Leijs te Drie
wegen.
{Zie laatste berichten
Maandag werd te Borsele door den Dijkraad
van het calamiteuze waterschap Ellewouts-
dijk Borsele eene vergadering gehouden tot
behandeling van de begrooting over 1887/8,
vaststelling van dijkgeschot en bijdragen voor hetzelfde
dienstjaar, aanwijzing van fondsen voor stormschade
en verhooging van kosten voor uitgaven ten behoeve
der inlaagkade te Ellewoudsdijk.
De begrooting van de ontvangsten en uitgaven
voor het aanstaande dienstjaar werd vastgesteld op
65907,23%, het dijkgeschot op 58623,62% en de
bijdragen op ƒ6157,61, De onvoorziene uitgaven wer
den voor zooveel noodig aangewezen voor kosten van
stormschade en van vrijgebleven gelden voor buiten
gewone werken bestemde de vergadering een zeker
bedrag voor uitgaven, >n 't belang der inlaagkade
voorme d.
Bij K. B. zijn benoemd tot kantonr.-plaatsver
vanger te Middelburg mr. W. A. Van HoekOost
burg W. C. De SmidtTer-Neuzen mr. J. P. Dron-
kers; Zieriksee jhr. mr. J. W. D. Schnurbéque Boeije;
Tolen C. J. De Vulder van Noorden.
Middelburg. Aan het in druk uitgegeven verslag be
treffende de gemeente-gasfabriek alhier over
1886 ont'eenen we het volgendein de fabriek is een
oven vernieuwd en van zes ovale retorten voorzien
de retorten en het vuurvast materiaal werden even
als vroeger geleverd door de firma Sugg Co. te
Gentde oude stoomketel werd door een nieuwen
vervangen. Volgens aanwijzing van den fabrieksmeter
werden 586 006 M3. gas geproduceerd tegen 588 875 M3.
in 1885. De lichtkracht werd bij voortduring gemeten
met den verificateur van Giroud en bedroeg gemiddeld
16.28 kaarsen.
Het aantal gasverbruikers beliep 627 met 661 meters;
in 1885 was dit getal 617 met 651 meters. Het gas
verbruik bedroeg 405.824 M3. tegen 405.781 M3. in
1885. Ofschoon het aantal gasverbruikers met 10
vermeerderde, bleef het gasverbruik derhalve in 1886
vrijwel stationnair; de prijs van het gas bedroeg 9
cent per M\ Het saldo der exploitatie-rekening bedraagt
21157,63% tegen 21614,97 in 1885.
Een Reuter-telegram uit Londen meldt, dat
lord John Manners in het Lagerhuis eene mededee
ling heeft gedaan betreffende de toelating van
Hollandsch vee in Engeland. De Britscbe
regeering had bericht ontvangen, dat onder het vee
in Nederland geenerlei besmettelijke ziekte heerscht.
Aangezien echter de Nederlandsche bepalingen betref
fende den doorvoer van schapen uit Duitschland niet
als voldoende beschouwd werden, kon het verbod van
invoer van vee uit Nederland niet ingetrokken wordm.
De Slct. no. 74 bevat de statuten der vereeni-
gingen, erkend volgens de wet van 22 April 1855
{Stbl. no. 32): Meubelmakers vereeniging vEensgezind
heid" en nUit het Volk voor het Volk", beiden
te Middelburg.
Men schrijft aan de N. R. Ct.
Zeer dikwijls wordt in de dagbladen de aandacht
gevestigd op levensmiddelen, die schade
lijk voor de gezondheid zijn, doch men
schijnt tot dusver geen acht geslagen te hebben op
den invoer van versch vet voor dage'ijksch gebruik,
dat dagelijks bij eene groote hoeveelheid uit het bui
tenland, vooral uit Pruisen, wordt ingevoerd.
Het is overbekend, dat in ons land vee, hetwelk
na de slachting door den keurmeester bevonden wordt
lijdende te zijn aan eene inwendige ziekte, zooais
parelzucht, pokken, borstwater, waterzucht, enz. als
schadelijk voor de gezondheid wordt afgekeuid, en
geheel, met al den afval, tot de kleinste onderdeelen
toi vernietigd wordt. In Pruisen en vooral in Crefeld
heeft echter het tegendeel plaatswel het vleesch,
doch niet het vet en vetstukken worden vernietigd.
Dit laatste wordt in den handel gebracht, zoodat het
ook ongemerkt naar ons land wordt ingevoerd. Het
daarbij gevoegde gezondheidsbewijs is alzoo wel een
waarborg tegen besmettelijke ziekte, doch volstrekt
niet voor den mensch, die zulk vet kan verorberen
dat hem in zijn eigen land niet kan aangeboden
worden. De algemeene aandacht dient daarop wel ge
vestigd te worden.
De gep. luit.-generaal jhr. Verspyck, die de ge-
lukwenschen van Z M. onzen Koning aan den Duit-
schen Keizer overbracht, is Zaterdag van zijne zen
ding teruggekeerd. De heer Verspyck ontving van
den Duilschen Keizer eene zeer kostbare gonden doos,
waarin 's Keizers portret met diamanten omzet.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren zijn aangenomen de ont
werpen op de grensverandering van Delfzijl en Sloch-
teren, de wettelijke bepalingen, betreffende het houden
van bevolkingsregisters en den verkoop van grond onder
Zondert.
Heden worden andere kleinere wetten behandeld.
Er werd door de regeering geen mededeeling gedaan
betrekkelijk het Maandag gevallen besluit tot schorsing
der werkzaamheden tot Grondwetsherziening.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep naar Scherpenisse (cl.
Zieriksee) door ds. P. Kerper, te Goedereede (cl. Brielle)
voor dat naar 't Woud door dr. G. J. Brutel de
la Rivière, te Houtrijk en Polanenvoor dat naar
Zutfen door ds. P. J. Romijn, te Zieriksee.
-Bij het heden gehouden eind-examen van de bur
geravondschool alhier is het diploma uitgereikt aan
de leerlingen H. Loggers, P. L. Buitendijk, S. J. De
Jonge, S. Le Clercq en S. Duvekot.
Landbouw en Veeteelt.
Door den heer John Lawes is in de Schotsche
Landbouwcourant Scottish Agricultural Gazette
eene vraag over de voeding behandeld. Hij had zich
tot taak gesteld te onderzoeken, wat voor den land
bouwer het voordeeligst isde opbrengst van een
gemet haver te verkoopen of daarmede vee te vetten.
Door proeven op zijne boerderij genomen is bewezen,
dat 1530 KG. haver (30 HL. van 51 KG.), 2290 KG.
stroo (aangenomen als de opbrengst van een gemet land)
met nog 900 KG. gepelde katoenkoeken, het gewicht
van osst n. levend gewogen, met 436 KG. kunnen ver
zwaren. Aangenomen nu, dat zij dan twee derden van
dat gewicht schoon aan den haak wegen, dan krijgen
wij ongeveer 290 KG. en reken nu de KG a 0,66
dan krijgen wij eene som van 191,40. Rekenen wij
nu voor de koeken 63, dan blijft er over als on -
brengst van de gevoederde haver ƒ128,40. Veronder
stellen wij voorts, dat de haver 51 KG. per HL. weegt
en dat een HL. de waaide van 4,20 bezit, dan is
de opbrengst van éen gemet 126. Wij hebben der
halve door het vervoederen een voordeel van 2,40,
terwijl hierbij de mest in waarde gelijk gesteld is met
die van het stroo, ingeval dit zoowel als het graan
verkocht is.
Aldus redeneert de heer John Lawes. Evenwel zijn
de getallen, welke hij vaststelt, voor ons land en onze
prijzen niet juist. Zoo is het twee derden van het
levend gewicht niet altijd gelijk aan het slachtgewicht.
Dit slachtgewicht mogen ossen, die drie a vier zomers
geweid en daarna gemest zijn, behalen, of ossen van
8 a 900 KG. bruto gewicht, gemiddeld zal ons vee
drie vijfden en minder aanhouden. De opbrengst van
het vleesch zouden wij dus minder moeten schatten,
maar daar de prijs der haver geen 4,20 maar
hoogstens 3,50 zal bedragen, zoo is het voordeel,
dat J. Lawes in het licht wil stellen, voor ons grooter.
Neem evenwel aan, dat het voordeel volgens zoo'n
berekening nihil is, dan nog is het hoogst verkiese
lijk het graan te vervoeren, want al vloeit da winst
niet dadelijk in den zak, later krijgen wij eene dub
bele terug.
De winst zit in den mestput en die geeft haar niet
terug vóór dat de mest op het land gebracht en het
graan geoogst is.
Zoo het voeder is, zoo is ook de mest. De mest
van ossen, die te vetten staan en goed voeder krijgen,
zal heel wat beter zijn, dan mest van dieren, die al
leen den winter moeten overgehouden worden
Wil men groote oogsten dan moet er goed gemest
worden. Dat ziet niet alleen op de hoeveelheid mest
maar ook op de qualiteit. Wie dus een goeden mest
put heeft, zal niet over slechte oogsten behoeven te
klagen. Al zijn de prijzen der granen sterk achteruit
gegaan, door grootere opbrengsten moet men de ver
schillen zien te effenen.
Beursoverzicht.
Er valt in algemeenen zin over de afgeloopen beurs-
week weinig bijzonders te constateerenzaken van
groote beteekenis kwamen niet voor en van een be
paalde strooming kan moeilijk gewag worden gemaakt.
De slotcijfers zijn meerendeels ongunstiger dan de
vorige week, niet omdat deze of gene ingrijpende ge
beurtenis daling veroorzaakte, maar alleen omdat bij
verkoopen geene ernstige tegenpartij viel waar te
nemen, terwijl aankoopen voor geldbelegging nagenoeg
