1887. N°. 37.
Zaterdag 26 Maart.
74ste jaargang.
De AANBESTEDING
HET EINDEXAMEN
De Overgangsexamens
GOESCIl
De uitgave dezer Courant geschiedt Haandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 et., met bijblad 10 ct.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van i5 regels 50 centj elke regel meer 10 cent#
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
DKR SC KOON MAAKWERKEN van de openbare ge
bouwen en scholen zal plaats hebben op Zaterdag den
36 Maart 1887, des namiddags te 1 ure, ten Raadhuize.
Bestek en VOO' waarden liggen van heden af ter Se
cretarie ter inzage voor belanghebbenden, op eiken
werkdag van 's morgens 9 tot 's namiddags 2 aren.
Goes, den 19 Maart 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
aan de BURGER-AVONDSCHOOL zal dit jaar gehou
den worden, wat het mondeling gedeelte betreft, op
Woensdag den 30 Maart, van des voormiddags 91/, tot
ll1/j, welk examen door belangstellenden kan worden
bijgewoond.
Goes, den 25 Maart 1887-
Bnrgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
der leerlingen van de BURGER-AVONDSCHOOL zuilen
in het openbaar gehouden worden in het schoolgebouw,
op Donderdag 31 Maart a. s., volgens onderstaand pro
gramma
Eerste klasse.
910 uur. Nederlandseh.
1010 Geschiedenis.
10 3411 Kennis der Natuur.
Tweede klasse.
12 uur. Wiskunde.
22 Aardrijkskunde.
2%3 j> Kennis der Natuur.
De ouders en betrekkingen der leerlingen en voorts
alle belangstellenden worden tot bijwoning van deze
examens uitgenoodigd
Goes, den 25 Maart 1887.
Burgemeester en WethouderB van Goes,
i. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN
GOES, 25 Haart 1887.
Het genre van de tooneelstukjes, die Woensdag
avond in de schouwburgzaal der sociëteit V. 0. V.,
werden opgevoerd, behoort eenigermate tot een vroe-
geren tijd. Tegenwoordig schept men in vaudevilles
weinig behagen en dit maakt dat de enkele toonee-
listen, die indertijd hun fort maakten van die stukjes,
bij de meesten grootendeeis onbekend zijn. Van be
groeten met eothousiasme, zooals men een ouden be
kende hulde brengt, was dan ook geen sprake, al viel
ons de opkomst van het publiek niet tegen. Trouwens
alleen het bijzondere om een zeventigjarigen acteur,
die zestig jaren lang voor de voetlichten is verschenen,
te zien spelen en dan wel in rollen, zooals de heer
Eduard Bamberg Woensdag vervulde, is wel een
gang naar de comedie waardhoeveel te meer dan,
wanneer men weet, dat het een afscheid zal zijn.
En wie kwamen, hebben zich zeker met ons ver
baasd over de kracht en het vuur, die dhr. Bamberg
nog in spel weet te leggen. Inderdaad men zou niet
wanen met een grijsaard te doen te hebben als men
hem in zijn dronkemansrollen ziet optreden en als hij,
zooals in >de jubilaris", met vluggen tred als zanger
op het tooneel verschijnt en een paar coupletten zingt.
Bamberg was altijd rijk aan chansonnetten en had
een onuitputtelijken voorraad fragmenten uit opera's
en coupletten. Zingen is zijn lust en leven geweest en
het publiek hoorde hem gaarne" aldus getuigt dhr.
Róssing in zijne levensschets van dezen acteur. Het
was dan ook geea wonder, dat, bij de bekende liefde,
die Bamberg vorst en vaderland toedraagt, hij bij zijne
afscheidsvoorstellingen het laatste couplet van het
Wien Neerland's bloed ten gehoore brengt en moge
het ons ook wat vreemd in de ooren klinken als hij
dat lied zingt »op de manier van den beroemden
Vrugt", zooals de heer Róssing mededeelt, toch zal
men kunnen begrijpen, dat hij in 1830 door zijne vader-
iandsche liederen in het leger geestdrift wist te wekken.
Dhr. Bamberg werd tamelijk goed ter zijde gestaan
door meerendeeis jongere acteurs en actrices, zoodat
de geheele opvoering goed en vlug van stapel liep.
Wij gunnen den grijzen jubilaris nog lange jaren van
onbekommerde rustl
,Hij kan praten als Brugman". Met deze woor
den ving ds. J. C. Re esse gisteravond zijne lezing
in het gebouw der Christelijke Jongelingsvereeniging
alhier aan en bracht zijne hoorders tevens dadelijk
op de hoogte bij weiken persoon hij hunne aandacht
wenschte te bepalen. Van pater Johannes Brugman
is thans weinig meer bij de groote menigte bekend en
zelfs bovenbedoelde spreekwijze w, rdt gebruikt zonder
dat men meer weet, dat Brugman werkelijk de naam
is van den grootsten redenaar der 15e eouw.
Ds. Reesse begon dan ook met voor zijn gehoor in
enkele trekken de geschiedenis van ons vaderland in
die dagen te schetsenhij herinnerde er aan hoe de
Hoeksche en Kabeljauwsche twisten in Holland, Zee
land en Utrecht, de Schieringers en Vetkoopers in het
Noorden ons volk in verschillende partijen verdeeld
hadden; hij schetste handel en wandel van de monni
ken in die dagen en toonde aan dat beide veel te
wenscben overlieten en hij wees er op hoe dat slechte
voorbeeld van hen, die voor het geestelijk heil van het
menschdom hadden zorg te dragen, verkeerd moest
werken op dat menschdom zelf. En te midden van
zulk eene omgeving kwam Johaones Brugman, die in
het begin der 15e eeuw te Kempen was geboren en
zich reeds vroeg aan den geestelijken stand had ge
wijd, in een klooster. Geen wonder, dat ook hij zich
aanvankelijk aaD eene slechte levenswijze overgaf. Maar
toen hij tot inkeer was gekomen, stelde hij zich ten
doel om zijne medemenschen op het goede pad terug
te voeren en deed dit o. a. als reizend prediker,
evenals Geert Groote. Hij trok daarbij inzonderheid
te velde tegen het (dobbel-)spel, de ontheiliging der
kerkelijke feesten en de onderlinge twisten, die het
volk verdeelden, en wist door zijne bijzondere gaven
als redenaar zijn gehoor niet alleen te boeien en te
overtuigen, maar ook op een beter spoor te brengen.
Van zijne redevoeringen is slechts éene voor het na
geslacht bewaard gebleven en hoewel deze vermoedelijk
niet eens tot zijne beste behoort, geeft zij toch reeds
een denkbeeld van de phantasie waarmede Brugman
was bedeeld en van den gloed, waarmede hij zijne
leerredenen uitsprak.
Hoewel Brugman overtuigd was van de vele mis
bruiken en verkeerdheden, die door de geestelijkheid
werden gehuldigd, was hij toch geen hervormer omdat
hij nog te veel aan de kerk en hare instellingen
hechttemaar toch kan hij als een vooriooper beschouwd
worden, die den weg bereidde, dien Luther en zijne
tijdgenooten zouden bewandelen en als zoodanig heeft
Brugman zeker groote beteekenis ook voor niet-Katho-
lieken.
Op zeer boeiende wijze deelde ds. Reesse tal van
wetenswaardigh eden uit het leven van Brugman mede
en inzonderheid de voordracht van sommige gedeelten
uit de bovenbedoelde voor het nageslacht bewaarde
preek was zeer schoon. Wij zijn dan ook overtuigd,
dat de aanwezigen zijne belangrijke rede met de meeste
aandacht hebben gevolgd.
De poging om het M e i c o n c e r t der zang-
vereeniging alhier dit jaar meer uitgebreidheid te
geven heeft, dank zij de ruime inschrijvingen voor
geldelijke bijdragen, veel kans van slagen, hoewel het
geraamde bedrag nog niet is volteekend. Wanneer
echter de benoodigde gelden bijeen zullen zijn, bestaat
het voornemen te trachten de muziek uit Crefeld te
eDgageeren, waarmede men ook te Middelburg onder
handelingen heeft aangeknoopt ter opluistering van
het aldaar op 24 Mei te geven concert. De uitvoering
der Goesche zangvereeniging zou dan bepaald worden
op Woensdag 25 Mei, en bestaan in das Lied von
der Glocke van Romberg en Athene's worstelstrijd
en verlossing. Alles hangt echter af van de nog te
verwachten inschrijvingen. Wij hopen, dat ook de mu
ziekliefhebbers buiten Goes tot het welslagen der po
gingen van de zangvereeniging het hunne zullen willen
bijbrengen.
De Minister van Binnenl. Zaken heeft goedge
vonden met ingang van 24 Maart de artt. 1 en 2
van het koninkl. besluit van 7 November 1886 toe-
tepassen op de gemeente K a p e 11 etengevolge
waarvan het vervoer van schapen, huiden, onbe
werkte wol, klauwen, vleesch, mest en afval van
schapen uit en naar die gemeente is verbodeneven
eens ig verboden het aldaar houden van schapen-
markten en openbare verkoopingen van schapen.
Door een viertal leden van den kerkeraad te
Ellewondsdijk is tegen hun medelid A. Postmus
proces-verbaal opgemaakt, omdat hij een door dit
armbestuur, met goedvinden van den voogd, in de
naburige gemeente Driewegen besteed minderjarig
meisje uit de woning, waar dit kind besteed was,
heeft weggehaald en met zich heeft meegevoerd naar
zijne woning en hardnekkig blijft weigeren dit kind
af te geven. (M. Ct.)
Door den Minister van waterstaat is aan den
heer A. HartogAzn. concessie verleend voor den
aanleg van een stoomtramweg IersekendamHans-
weerd, in aansluiting met een paardenspoorweg van
den rijksweg op Zuid-Beveland naar de buitenhaven
te Wemeldinge. (M. Ct.)
De commies 4e kl. P. A. L o e ff is van Sas-
van-Gent naar Hoedekenskerke verplaatst.
In Westelijk Zuid-Beveland, waar in 't begin
van Maartdus vóór de laatste vorst, de meeste
aardappels, zoowel vroege als lat«, zijn gepoot, heeft
men hier en daar een onderzoek ingesteld naar den
toestand van het zetgoed.
Terwijl de een gunstig kon rapporteeren bevond
een ander dat de vorst vele knollen had bedorven.
Waar de akker na het diep poten is geëgd, gereven
of opgehakt en goed dicht gemaakt zal de schade niet
groot zijn, maar ongelukkig hij die ondiepe putten
maakte en den grond niet voldoende heeft gesloten.
Menigeen is tot het besluit gekomen nog meer breedte
voor aardappels te bestemmen en het ingenomen land
met andere vrucht te bezaaien in afwachting van hetgeen
het vroege poten zal opleveren. Zoodoende heeft men
twee kansen.
De jonge groenten, die reeds boven den grond staan,
hebben weinig van de koude geweten, dank zij de
beschutting van de sneeuw. De Lentezon als zij
komt zal daarop ook gunstiger invloed uitoefenen
De bevolking der provincie Zeeland
bedroeg op i Januari 1886: 96.943 m., 99.430 v.
of 196.373 personen en is alzoo toegenomen in den
loop van 1886 met 1225 m., 969 v., totaal 2194.
De loop der bevolking dezer provincie was geboren
werden 3620 m., 3313 v., samen 6933, terwijl stierven
2157 m., 2092 v., samen 4249.
Het aantal personen, die zich in de gemeenten ves
tigden, bedroeg 5791 m., 5649 v., samen 11.440,
terwijl vertrokken 6029 m., 5901 v., samen 11.930.
Het staat thans vast dat H H. MM. de K o-
ning en de Koningin met het Prinsesje
den 12n April de hoofdstad zullen bezoeken. Z. M.
betoonde groote ingenomenheid met de feesten die voor
bereid worden. De eerewacht zal 45 leden tellen. 4000
kinderen zullen den 14n April 's morgens te 9 uur
een aubade brengen voor het paleis. Het aantal buurt-
comité's is thans 150.
Het hoofdbestuur der Maatschappij van landbouw
in Limburg heeft besloten zich tot de Tweede Kamer
te wenden met het verzoek, het kapitaal te be
iasten op denzelfden voet als de gronden.
Volgens Het Vad. is de bedoeling van het wets
ontwerp tot verlenging van den diensttijd der
militieplichtigen niet ben feitelijk in dienst
te houden, maar alleen om aan de regeering de bevoegd
heid te geven hen, zoo noodig, voor den dienst op te
roepen.
De Staats-commissie tot herziening van het Wet
boek van Koophandel, benoemd bij Koninklijk Beslu.t
van 22 November 1879, heeft thans aan Z. M. den
Koning aangeboden een ontwerp van wet op
het failissement en de surseance van be
taling.
Bood zij reeds vroeger een ontwerp op het handels
papier aan, zij heeft gemeend vergunning te moeten
vragen om het thans aangeboden ontwerp ook afzon
derlijk te publiceeren, zoowel omdat de overtuiging
begint veld te winnen dat partiëele herziening de voor
keur verdient boven de vernieuwing van geheele wet
boeken als omdat naar de bedoeling der Commissie
dit onderwerp niet langer deel zal uitmaken van het
wetboek van koophandel.
Eenstemmig was de commissie van oordeel dat bij
eene herziening van het faillietenrecht, het thans be
staande onderscheid tusschen kooplieden en niet-koop-
lieden niet behoorde te worden bestendigd. Haar ont
werp heeft dan ook het karakter verkregen van een
zelfstandig en afgerond geheel.
Het ontwerp schept geen nieuw recht, is geen uit
vloeisel van nieuwe theorieën, maar beoogt niet anders
dan eene lontering van het geldend recht, door ver
werking van de resultaten eener nagenoeg vijftigjarige
ervaring. Alleen waar een critiseh onderzoek van de
werking der bestaande wet, een gestrenge toetsing
daarvan aan de behoeften van het verkeer, eene nauw
keurige raadpleging der rechtspraak en van de litera
tuur wijziging van het bestaande als w.nschelijk deden
kennen, is daartoe in het ontwerp overgegaan.
liet ontwerp beperkt het faillissement niet tot koop-
Heden maar maakt het toepasselijk op iederen schulde
naar.
Aan de Tweede Kamer der Stateu-Generaal is
het volgende adres gericht
Geeft met verschuldigde gevoelens te kennen, P. P.
De Crane, zoutzieder te Zieriksee.
Dat hij met belangstelling heeft kennis genomen
van het wetsontwerp, houdende bepalingen omtrent
den accijns op het zout, aan uwe vergadering inge
diend bij koninklijke boodschap van 4 Januari jl.;
dat hij zich met de algemeene strekking van het
ontwerp zeer kan vereenigen, in het bijzonder met
de vervanging van doorloopand crediet met dat van
afloopend crediet
dat toch niet kan ontkend worden, dat het thans
vigeerende stelsel voor de schatkist geen voldoende
contröle aanbiedt en velerlei ontduikingen toelaat, die
uit fiscaal oogpunt wel is waar afkeuring verdienen,
doch onder den drang van scherpe mededinging voor
de zoutzieders een onmisbaar hulpmiddel zijn gewor
den om hun bedrijf in stand te houden
dat deze ontduikingen van zelve ophouden te be
staan met het tijdstip, waarop bet afloopend crediet,
gepaard met het daaraan verbonden stelsel van vrij
verkeer, in werking zoude worden gebracht
dat wel is waar ook andere middelen tot betere
uitvoering der wet op den zoutaccijns zijn aan de
hand gedaan, in bet bijzonder de bepaling om zekere
uitgestrektheden rondom de zoutziederijen tot onvrij
territoir te verklaren
dat adressant daarin een ernstig bezwaar ziet voor
zijne industrie; de last toch, die uit de administra
tieve bepalingen voortvloeit, is hoogst bezwarend;
daargelaten nog de belemmeringen in den aangewezen
kring, zoowel voor de neringdoenden als voor het
publiek
dat hij vertrouwt, dat het ontwerp, eenmaal tot
wet verheven, in milden geest zal worden uitgevoerd,
doch dat bij toch in art. 5 eenigen meerderen waar
borg dan een Koninklijk Besluit zoude wenschen voor
de handhaving van die losplaatsen, die als het ware
aanleiding hebben gegeven tot de vestiging en ont
wikkeling der zout-industrie, waarbij adressant voor
zich het oog heeft op de haven van Zieriksee, waar
bijna uitsluitend al het zout, door hem verwerkt, uit
zee wordt aangevoerd. In het jaar 1886 werden 15
brikken en schooners in zijne zoutkeet gelost;
dat adressant, behoudens de reserve betreffende ar
tikel 5, zich veroorlooft het gevoelen uit te drukken,
dat de verheffiDg van het bedoelde ontwerp tot wet
wenschelijk is in het belang van den betrokken tak van
handel en nijverheid.
Op het aanhangige ontwerp tot wijziging van
Hoofdstuk III zijn voorgesteld door de heeren Van
Houieo, Kerkwijk en Schaepman twee
amendementen:
lo. om de laatste zinsnede van artikel 85 der Grond
wet te lezen als volgt:
Deze schadeloosstelling wordt niet genoten door de
leden, die het ambt van minister bekleeden, noch ook,
voor den tijd der zitting, door ben, die gedurende de
geheele zitting afwezig bleven".
Bedof ld wordt de schadeloosstelling van 2000
als Kamerlid.
2o. Om aan 15 als nieuw lid toe te voegen
»De bepaliDg van het vorige lid, volgens welke bij
aanneming van een bezoldigd staatsambt het lidmaat
schap wordt verloren, is niet van toepassing ingeval
een lid van de Staten-Generaal bet ambt van minister
aanneemt".
Voorts twee amendementen Van den heer D e
Beaufort om in het artikel 78, betreffende de
Eerste Kamer, te doen vervallen de bepaling dat zij
tot de hoogstaangeslagenen behooren, en enkel te be
palen dat zij door de Provinciale Staten worden gekozen
overeenkomstig de opgenomen tabel en om in art. 79
de vereischten voor lid der Tweede Kamer te doen
gelden voor lid van een der beide Kamers.
De heer Van Asch van Wijck heeft eene wij
ziging voorgesteld in de verhouding, waarin afgevaar
digden naar de Eerste Kamer zullen worden gezonden,
hoofdzakelijk met het doel om geen wijziging te bren
gen in het aantal afgevaardigden voor Utrecht, oor
spronkelijk voorgedragen.
Te dien einde stelt hij voor, in het regeeringsvoor-
stel het aantal leden te brengenvoor Zuid-Hol land
van 10 op 9; voor Noord-Holland van 9 op 8; voor
Utrecht van 2 op 3voor Overijsel van 3 op 4.
Als redenen, die voor het amendement pleiten, wordt,
behalve verschillende berekeningen van het aantal zielen
op 1 lid der Eerste Kamer, aangevoerd, dat het niet
wenschelijk is aan de provinciën Noord- en Zuid-Hol
land, die ieder reeds met uitzondering van de overigen,
eene vermeerdering van 2 leden verkregen, in de Eerste
Kamer nog meer invloed dan Vs te geven.
Uit het feit, dat de Provinciale Staten slechts bij
hooge uitzondering personen nit andere provinciën kie
zen, trekt de voorsteller de conclusie, dat bij verkie
zingen voor de Eerste Kamer, naast beginselen, vooral
op provinciale belangen gelet wordt.
De le luitenant der artillerie J. C. F a b i u s
heeft wegens zijne bevordering tot kapitein zijn ont-
elag genomen als lid der Tweede Kamer. Er zal dus
te Delft eerlang eene verkiezing voor de Tweede Ka
mer moeten plaatshebben, waarbij vermoedelijk zal
gekozen worden dhr. J. C. Fabius.
Tot dusver hebben reeds 58 van de 86 leden
der Tweede Kamer bij de beraadslagingen over de
Grondwetsherziening éen- of meermalen het woord
gevoerd. De heer Lohman heeft reeds over de 50
keeren zich doen hooren. Het getal grootere en klei
nere redevoeringen, die van de Ministers medegeteid,
bedraagt reeds meer dan er dagen in een schrikkeljaar
zijn. En wij zijn pas in de zesde week en er is eerst
ongeveer de helft afgedaan. Eenige zelfbeperking ware
niet overbodig. (JJM)
