1887. N°. 34.
Zaterdag 19 Maart.
74
ste
Bij dit uonimep behoort een bijvoegsel.
GOESff
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Yrljdagarond,
uitgezonderd op feestdrgen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Adveitentiën voor dit blad
aangenomen bij de beeren NIJGH VAN DITMAR tv Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is va15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 18 Baart 1887.
Op de voorloopig vastgestelde kiezerslijst
voor ledeD van den gemeenteraad te Goes komen 440,
op die voor de Prov. Staten en leien der Tweede Kamer
265 namen voor.
Tengevolge van het opnieuw ingevallen strenge
winterweder, waardoor bovendien de werkzaamheden
buitenshuis weder gestremd zijn, heeft de commissie
voor de Oeconomische spijsuitdeeling
alhier besloten, de bereids ingekrompen bedeeling weder
tot de voile rol uit te breiden en Zondag eene extra-
bedeeling te doen. De ingezetenen zullen zeker met
genoegen vernemen, dat op die wijze weder in den
dringenden nood van velen wordt te gemofet gekomen
en billijkerwijze mag de commissie verwachten, dat
haar hierbij de eventueel noodige steun der burgerij
niet zal ontbreken.
Door de werkende leden der herleefde harmonie
»De Volharding" zijn dhrn. Z. D. Van der Bilt
La Motthe, G. H. Kakebeeke, S. De Meulemeester en
Ph. M. Van der Mandere uitgenoodigd het voorloopig
bestuur dier vereeniging te willen vormen, waartoe
deze heeren zich bereid hebben verklaard.
Hedenavond zullen de werkende leden uit hun midden
een vijfde lid van dat bestuur verkiezen.
Door Ged. Staten van Zeeland is vastgesteld het
aandeel, door de verschillende gemeenten in onze
provincie te dragen in de lichting voor de Nationale
militie van dit jaar. Dit bedraagt o. a. voor Baar
land 1, Borsele 2, Kats 2, Kolijnsplaat 3, Kortgene 3,
Driewegen 2, Ellewoudsdijk en 's-Heer Abtskei ke 1.
Goes 19, 's-Gravenpolder 2, 's-Heer Areadskerke 10,
's-Heerenhoek 3, Heinkenszand 4, Hoedekenskerke 3,
Kapella 7, Kattendijke 3, Kloetinge 4, Krabbendijke 5,
Kruiningen 7, Nisse 1, Oudelande 1, Ovezand 2, Rilland-
Bath 6, Schore 2, Waarde 2, Wemeldinge 6, Wisse-
kerke 12, Wolfertsdijk 7, Xerseke 8.
Naar aanleiding van het onlangs gehouden ver
gelijkend examen voor de Postspaarbank zijn drie pi r-
sonen aangesteld, o. a. met no. 1, mrj. J. De Laat
de Kanter alhier, met diploma eind-examen H. B.
S. en akte M. O. boekhouden en, met no. 3, de heer
J. K. Pilaar, te Middelburg, leerling van den heer
J. Bevelander Schoo, te Groede.
Ierseke. De opnieuw ingevallen vorst heeft hier een
groote stremming in de werkzaamheden aan de o e s-
tercnltuur en bij den landbouw veroorzaakt. Het
panr.en afsteken en krabben is gestaakt moeten worden
zoodat velen nu tijdelijk zonder werk zijn. De scherpe
koude wind zal zeker weer heel wat schade doen aan
de oesters op de ondiepe perceelen.
Bij Min; R-sol. is J. J. Brevet, commies 3de
klasse, van Hoedekenskerke naar Brouwershaven ver
plaatst.
De Staatscourant van 17 dezer behelst de sta
tuten der naamlooze vennootschap Middelburgsche
Bouw- en Verhuurmaatschappij", te Middelburg.
middelburg. Gisteravond is door de vereeniging
«Uit het Volk Voor het Volk" in de groote zaal
van het Schuttershof alhier, eene kunstbeschouwing
gegeven van eene verzameling van aquarellen van de
eerste schilders, in eigendom toebeboorende aan den
heer R. J. Kijzer te Amsterdam, en door dezen voor
een avond welwillend ter beschikking van genoemde
vereeniging gesteld. Deze prachtige verzam-ling be
staat uit 70 stuks teekeningen, vervaard.gd o. a. door
Allebé, Apol, Korff, Van de Sande Bakhuijzen, Bles,
Bosboom, Israels, Ten Kate, Maris, Mesdag, Rochussen,
Van Trigt, Verveer en anderen.
Een druk bezoek viel aan deze tentoonstelling ten deel.
Met algemeene stemmen is tot directeur der
stoomtramweg-maatsch. Breskens-Maldeghem benoemd
de heer G. H e u f f, civiel ingenieur te Winterswijk.
Aan Hare Majesteit onze Koningin is de
zeldzame onderschriding te beurt gevallen door den
Keizer aller Russen te worden begiftigd met het
grootkruis der in 1714 door Peter dsn Groote
gestichte orde voor dames, van de heilige Groot
martelares Katharina. Graaf Kapnist, de
Russische gezant bij ons hof, zal audiëntie aanvragen,
ten einde aan H. M. de insigniën der orde te kunnen
aanbieden.
Op'hoofd stuk III (kiesrecht) zijn nieuwe
amendementen voorgesteld
lo. van den heer Rooseboom, om achter het 1ste
lid van het gewijzigde art. 76 der Grondwet te doen
volgen een nieuw lid, aldus luidende
»De wet bepaalt, in hoeverre de uitoefening van
het kiesrecht wordt geschorst voor de militairen bij
de zee- en de landmacht voor den tijd, gedurende
welken zij zich onder de wapenen bevinden".
De voorgestelde wijziging heeft ten doel te voor
komen, dat de latere wetgever ooit in de noodzake
lijkheid gebracht wordt het kiesrecht te doen uitoefe
nen door de militairen hij de zee- en de landmacht,
zoolang zij zich onder de wapenen bevinden.
2o. van de heeren Van Houten en De Ruiter Zijl-
ker om art. 76 der Grondwet te vervangen door het
volgende artikel
8 De leden der Tweede Kamer worden gekozen door
de kiezers, die da wet aanwijst en op de wijze, bij
de wet te bepalen".
Nader verneemt men, dat H. M. de Koningin
(zie ons vorig no.) aan Kabelaar en aan den politite-
agent Blom ieder 100, Van Deijk ƒ25 en aaneen
derden agent 10 heeft geschonken.
De stalhouder Wegman ontving een gouden doek
speld met diamanten.
Bovendien werd aan Kabelaar gisteravond namens
120 Hagenaars uit verschillenden stand een gouden
remontoir-horloge aangeboden, als blijvende herinne
ring aan zijne moedige daad op 19 Februari jl.
Het horloge bevat in de kast het inschrift»Aan
Anton Kabelaar, 19 Februari 1887".
De wijzers zijn eveneens van goud, met diamanten
steentjes bezet. Een gouden ketting behoort bij het
uurwerk. Tevens is er bijgevoegd een gouden medaillon,
in de achterkast waarvan het stedelijk wapen is gegrift.
Het medaillon bevat de portretten van H. M. de Konin
gin en H. K. II. prinses Wilhelmina.
Voorts werd Kabelaar verrast met een prachtig ge-
calligrapheerde naamlijst van de 120 schenkers, welk
kunstwerk gevat is in een eenvoudige zwartbruine lijst en
waarbij een vereerende opdracht, eveneens keurig gecalli-
grapheerd, is gevoegd.
Z. M. de Koning heeft aan den beeldhouwer Bart
Van Hove te Amsterdam opgedragen een buste te
maken van Prinses Wilhelmina, waarmee de
heer Van Hove reeds is aangevangen.
De kapt. luitenant ter zee B u ij s k e s, die com
mandant was van de «Schorpioen" toen deze
zonk tengevolge van de aanvaring met de sleepboot
«Hercules", heeft, overeenkomstig de bestaande mili
taire wetten, te dier zake voor het hoog militair ge
rechtshof terechtgestaan. Hij is door dit college vrij
gesproken van alle schuld aan het ongeluk, zijn schip
overkomen.
De heer J. C. Koning te Amsterdam vraagt
met betrekking tot het adres aan den Koning betref
fende land- en zeemacht in Ned.-Indië of het niet doen
baar zou zijn aan Z. M. te toonen, dat het geheele
volk met dat adres irrstemt?
Omtrent de uitvoering van dit plan schrijft de heer
Koniog
«De verschillende kiesvereenigingen in den lande,
zonder onderscheid van kleur, richting of politieke ge
loofsbelijdenis, onderteekenen als éen man een adres
van adhaesie aan het reeds gezondene, waaruit Z M.
zal zien, dat heel het volk met den daarin geuiten
wenschspoedige, afdoende maatregelen te nemen
ter verbetering van leger en vloot volkomen instemst.
«Aan het hoofd zou zich een onzer grootste kies
vereenigingen moeten stellen, die het adres opstelt en
haar zustervereenigingen ter teekening aanbiedt."
De heer Koning zou dit adres tijdens de Apr ilfeesten
te Amsterdam aan den Koning willen doen aanbieden
door den Burgemeester van Amsterdam.
In de Woensdag te Amsterdam gehouden alge
meene vergadering der Vereeniging tot be
strijding van de knoei er ij en in den
boterhandel is besloten tot 't uitschrijven eener
prijsvraag naar opsporing en mededeeling eener scherpe,
zekere en eenvoudige methode om dierlijke of plant
aardige bijmengselen in zuivere natuurboter te onder
kennen. Voor 't beste antwoord, vóór Januari 1888,
zal 1000 gegeven worden; die som is door eenige
belangstellenden in den landbouw geschonken.
De commissie, door de aandeelhouders
van het Paleis voor Volksvlijt te Amster
dam belast met een onderzoek naar de middelen ter
verbeter ing van de financiën, constateert dat van bezui
niging weinig is te verwachten en de oorzaak der
zwakte ligt in te weinig steun bij het meer aanzienlijk
publiek. Daarom wil de comm. een geheele verande
ring in de exploitatie en het gebouw verhuren aan
een vereeniging van leden, die aan de aandeelhouders
een vasle jaarlijksche uitkeering zou doen.
In de Woensdag gehouden vergadering ondervraagd,
of h' t Bestuur in dien zin pogingen zou aanwenden,
antwoordde de heer A. C. Wertheim echter ontken
nend, waarop de heer Huizinga een der 4 opge
komen aandeelhouders repliceerde, er dan weinig
van te verwachten, en voor zijn principalen aankon
digde, liquidatie te zullen aanvragen als binnen drie
1 maanden geen verbetering komt.
Ten slotte gaf de heer Wertheim de verzekering,
dat het Bestuur gaarne alle pogingen daartoe zou
steunen.
Thans zijn volgens dr. Michel ook bacteriën
gevonden als oorzaak der Egyptische oogont
steking, welke riekte ook in Europa zulke groote
verwoestingen heeft aangericht. Zrj bestaan uit kleine
diplokokken, en geven binnen 2 dagen op voedings
stoffen gelijkmatige grauwe tot meikwitachtige cul
turen. Door inenting dezer bacteriën op het oogblind-
vlies is de typische ontsteking voortgeplant, en wet den
in de pathologische producten de beschreven bacteriën
weder aangetoond.
Aan een particulier schrijven uit Davos-Platz
ontleenen wij het volg nde:
De bazar ten behoeve van het «Diakonessenhuis",
waarover ik vroeger het een en ander mededeelde, is
thans afgeloopen. Zij heeft ruim 10.300 francs op
gebracht. Zoowel aan de dames van het comité, als
aan hen, die zich met den verkoop hadden belast,
vielen vele dankbetuigingen ten deel. Verkeerden wij
de vorige week in het denkbeeld, dat de warme zonne
stralen ons spoedig van de sneeuw zouden bevrijden,
wij werden daarin nu zeer teleurgesteld, daar de
sneeuw reeds drie dagen achter elkander met nieuwe
felheid den bodem bedekt.
Voor ons kurgasten is thans de tijd van vroeg op
staan weder aangebroken, daar het tegenwoordig in
den morgenstond of in den namiddag de beste tijd
is om groote wandelingen te ondernemenmidden op
den dag wordt het daartoe veel te warm. Velen maken
zich dan ook reeds tot het vertrek gereed, om zieh
aan «Vierwaldstattersee" of elders in Zwitserland te
gaan ophouden, ofschoon de dokters het meer geraden
vinden daartoe de Meimaand aftewachtenhet aantal
kurgasten bedraagt thans nog 1335, dit zal nu wel
spoedig sterk verminderen.
Staien-Ueneraal.
TWEEDE KAMER.
Het algemeen debat over het kiesrochthoofdstuk
is gisteren voortgezet. De besr Ruijs bleef aan een
vasten grondwettelijken census de voorkeur geven.
De heer Van Houten verdedigde het algpmeen stem
recht, en was voor onttroning van 't kapitaal in onze
wetgeving, maar zou ten slotte toch ook stemmen
voor het regeerings-voorrtel, indien zijn amendement
werd verworpen. De heer Mees bestreed het algemeen
stemrecht en verdedigde het regeeringsartikel.
De heer Schaepman leverde een krachtig betoog
voor de uitbreiding van het kiesrecht in den zin van
het regeeringsartikel. De heer Zijlker bepleitte het
algemeen stemrecht nader, en de heer Van Diggelen
bleef de uitdrukking«maatschappelijke welstand"
bestrijden.
De minister b streed niet absoluut het amendement-
Godin de Beaufort.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Naar men verneemt, zullen de volgers van wij
len den voorganger Bakker, die den hoofdzetel had
te 's-Gravenpolder, als hun hoofdman beroepen dm
doleerenden predikant ds. W. F. A. Winekel, vroegtr
Herv, pred. te 's-Gravenpolder. (D.)
Bedankt voor het beroep naar 's-IIeerhendriks-
kinderen en Wissekeike door ds. J. Van 't Hooft, te
Koudekevke.
In het Wageningsch Weekblad richt een rechts
geleerde (volgens het blad een tot oordeelen over der
gelijke quaesties zeer bevoegd juris") eene waarschu
wing aan kerkvoogden.
De tactiek der Neo-Geri formeerden, om niet gelijk
vroeger ieder zijn lidmaatschap van de Neder), llerv.
Kerk op te zeggen, en zich dus van dit kerkgenoot
schap af te scheiden, maar door den kerkeraad te
doen besluiten, dat de gemeente het «synodale dwang
juk" afwerpt, is men kan het niet genoeg her
halen geen daad van de in hunne consciëntie ge
troffen personen, maar eene aardschgezinde poging
om zich ten koste van andersdenkende gemeenteleden
al het kerkelijk goed der gemeente toe te eigenen.
Die poging is voor den kerkeraad zonder geldelijk
risico bij mislukking verlipst hij niets dan de achting
van een aantal leden der gemeent
Voor de kerkvoogden is echter, zoo zij met den
kerkeraad meegaan, de zaak zeer bedenkelijk. Zij ont
vingen als bestuur van de goederen der gemeente het
kerkegoed. Zij blijven daarvoor verantwoordelijk met
hun vermogen. Die verantwoordelijkheid blijft bij over
lijden op hunne nalatenschap kleven, en drukt dus
dan op hunne vrouwenkinderenerfgenamen.
leder wachte zich voor schade
Volgens de Baniergeredigeerd door predikan
ten van de streng rechtzinnige richting, heeft de vrije
universiteit met groote bezwaren te worste'en De
beide professoren Kuyper en Hoedemaker kunnen nog
maar niet met elkander overweg. De president-curator
dr. Felix heeft zich krachtig verklaard tegen het do-
leeren dat uit de vrije, universiteit ontstaan is. De
vacature ontstaan door htt ontslag van prof. Dilloo
blijft nog maar altijd onvervuld. De candidaten der
Vrije Universiteit, nog maar drie in getal, ofschoon
die inrichting meer dan zes jaren bestaat, nemen niet
zeer toe in aantal, terwijl de doleerende gemeenten
geen haast schijnen te maken om hun, die klaar zijn,
een beroep te bezorgen.
Naar men bericht zijn de examinatoren voor de
in April te houden onderwijzersexamens uitgenoodigd
de vragen voor het schriftelijk werk der kandidaten
vooraf in te zenden, opdat daaruit in eene vergadering
van inspecteurs eene keuze kan worden gedaan, die
voor al de verschillende commissiën zal gelden.
Het schijnt dus dat de zoo gewcnschte eenheid thans
zal verkregen worden. Schbl
-i
Boekaankondiging.
«De Indische Mail" 2de jaargang, no. 6 van
15 Maart 1887, uitgave van Blom Oliviersa, be
vat
P. C. Huijser, Het leger in Nederlandsch-Iodië.
Melatie van Java, Van slaaf tot vorst, VI. Onze
leestafel. Een Indische hoogeschool. De week.
XXX, Kronijk. Miles, Milittire brieven.Be
richten van gemengden aard enz.
Buiteniandsch Overzicht.
Na de zaak toch niet meer geheim gehouden kan
worden, komen er uitvoeriger berichten omtrent den
aanslag op het leven van den Russisclien Keizer. Op
den dag, dat de Czaar van Petersburg naar Gatschina
zou vei trekken, begaf hij zich vooraf met de Keizerin
en den Grootvorst-troonopvolgf-r per rijtuig naar de
kerk tot bijwoning van de mis ter eere van den over
leden Keizer. Op den weg van het paleis naar de
kerk bevonden zich een drietal studenten, de een met
een boek, de ander met een tasch, de d rde met een
pakje. Deze voorwerpen bevatten zooals later bleek,
toen de studenten waren gevat bommen met dyna
miet en vergiftigde kogels. De misdadigers weiden
gevat even vóór dat de Keizer het paleis zou verlaten
en de te volgen route werd daarop plotseling veran
derd. Toch beweren sommigen, dat er nog een bom
naar het rijtuig van den Czaar is geworpen, die echter
op de sneeuw niet ontplofte.
Er hebben tal van arrestatiën plaatsgehad en het
schijnt dat de politie vooraf was gewaarschuwd door
de politie te Berlijn, waardoor eerstgenoemde reeds
op de hoogte was van de plannen, die beraam i waren.
Zij had dan ook de bedoelde studenten scherp in het
oog gehouden, doch de arrestatie tot het laatste oogen-
blik uitgesteld. De Keizerin vernam de geheele zaak
eerst, toen zij in den trein naar Gatschina zat.
Men is in vele Fransclte kringen weinig gesticht
over de goede verstandhouding, die zich bij het bezoek
van De Lesseps te Berlijn heeft geopenbaard. Men
houdt het er voor, dat de grijze kanaalontwerper zoo
wat is beetgenomen en men is niet zeer gesticht, dat
de Fransche regeering juist op hem hare keuze heeft
laten vallen.
In den ministerraad schijnt daar te lande ook weder
oneenigheid te bestaan, waarvan de oorzaak andermaal
moet gezocht worden in dejeigenmachtige handelwijze
van den genera tl Boulanger. Da Minister wil namelijk
de polytechnische school niet meer gebruiken voor de
opleiding van officieren en de legercommissie wil zich
in dat opzicht houden aan het bestaande. Nu heeft
de Minister het geschil verergerd door een scherpen
brief over de zaak te schrijven aan de commissie en
dezen te publiceeren en dat wel zonder er met zijn
collega's over te hebben gesproken, en deze keuren
dit ten sterkste af. Sommigen spreken zelfs reeds van
een aanstaande crisis.
De Opinione, het orgaan van den bekenden mi
nister Robilant, betoogt, dat Italië's politiek het ge
volg van Frankrijk's bezetting van Tunis is. Hierdoor
zijn Italië's belangen in de Middellandsche Zee in ge
vaar, vooral nu door de versterkte haven van Biserta
Sicilië en Sardinië worden bedreigd. Italië is niet
voornemens, zijn invloed in de Middellandsche Zee
prijs te geven, en heeft daarom nauwere betrekkingen
aangeknoopt met Engeland, O 'stenrijk en Duitschland.
Toch heeft Frankrijk niets van Italië te duchten, in
dien het slechts den vrede van Europa niet verstoort,
en Italië's belangen in de Middellandsche Zee verder
onaangetast laat. Ook wanneer Frankrijk deze voor
waarden niet vervult, zal bij Italië geen oogenblik de
gedachte opkomen, om zijn voordeel te doen met eene
mogelijke nederlaag van de Fransche wapenen. Wie
beweert, dat in zulk een geval Italië voor zich Nizza
en Savoye zou eischen, is een lasteraar. «Onze woor
den zijn duidelijk", zegt de Opinione. Dat dunkt ons
ook,