1887. N°. 29.
Dinsdag 8 Maart.
74ste jaargang.
MILITIERAAD
bij voorkeur bij een of auder korps
Z E E - M I L I T I E
Ontheffing van Dienst,
Politiek Overzicht.
GOESCIIE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren NIJGH VAN DITMAR te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
Da prijs der gewone advertentiën is va^ 5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De eerste zitting van den
voor deze gemeente zal gehouden worden op WOENS
DAG DEN 23 MAART 1887, des morgens te 10 uren,
in het gewone lokaal in de Abdij te Middelburg.
Deze zitting is bestemd tot het doen van uitspraak
omtrent de vrijwil liters voor de militie, de lotelingen,
bij artt. 55 en 56 aer wet bedoeld, en alle overige
lotelingen.
IN PERSOON moet voor den militieraad in zijne
eerste zitting verschijnen de vrijwilliger voor de militie,
de loteling, die vrijstelling verlangt wegens ziekelijke
gesteldheid of gebreken, of gemis van de gevorderde
^lengte, en in zijne TWEEDE ZITTING hij, die voor
^en loteling als plaatsvervanger of als nummerverwis-
aelaar verlangt op te treden.
Goes, den 5 Maart 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De loteliogen voor de Nationale Militie, die mochten
verlangen
van het leger te worden ingelijfd, kunnen zich daartoe
ter secretarie der gemeente aanmelden voor den 31 dezer
maand, ofschoon geen zekerheid kan worden gegeven
dat aan het verlangen zal worden voldaan.
Goes, den 5 Maart 1887.
De Burgemeester van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De lotelingen voor de Nationale Militie dezer gemeente
voor de lichting 1887, die dienstplichtige nummers ge
trokken hebben en welke verlangen mochten bij de
te dienen, kunnen zich daartoe voor den eersten April
eerstkomende ter gemeentesecretarie aangeven, alwaar
de verlangde inlichtingen te verkrijgen zijn.
Goes, den 5 Maart 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WiTT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De aanvrage door miliciens, die geestelijke en be
dienaren van den godsdienst bij erkende kerkgenoot
schappen of studenten in de godgeleerdheid zijn, om
moet tusschen den 20 Maart en den 1 April met het
bewijsstuk worden ingediend bij den Burgemeester der
gemeente, binnen welke zij voor de Militie zijn inge-
M*hrPvAn
Goes, den 5 Maart 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Van 28 Februari tot 4 Maart.
In de beide voorgaande weken gaven wij een over
zicht omtrent de voornaamste punten van debat bij
de behandeling der Grondwetsherziening, die zich toen
nog tot de algemeene beschouwingen bepaalden.
De Kamer is thans aan het praktisch gedeelte, nl.
de verschillende ontwerpen zei ven, bezig en uit den
aard der zaak kunnen wij niet over ieder punt breed
voerig handelen.
Dit is o. a. het geval met de hoogst belangrijke
quaestie der troonopvolging die in de afgeloopen week
behandeld werd. Wij bepalen er ons dan ook ditmaal
toe om te vermelden, dat vooral de liberale afge
vaardigde uit Haarlem, de heer Farncombe Sanders,
blijk gaf van zijne grondige studie op dat gebied
en dat het resultaat der debatten hierop neerkomt
dat, tengevolge van een amendementDe Ranitz en
Hartoghthans in de Grondwet bepaald blijft, dat
allen, die zich op het grondgebied van het Rijk be
vinden, gelijke aanspraak hebben op bescherming van
persoon en goederen en wat betreft de naturalisatie,
dat de wet de gevolgen zal regelen der naturalisatie
ten aanzien van de echtgenoot en minderjarige kin
deren van den genaturaliseerde.
De troonopvolging (hoofdst. II) is thans opnieuw ge
regeld en voor zoover noodig zijn de desbetreffende vroe
gere bepalingen verduidelijkt, terwijl ten slotte beslist
is, dat, wanneer daarin wijziging wenschelijk is, de
Koning daartoe een voorstel kan doen en de Staten-
Generaal daarover in dubbelen getale in vereenigde
zitting zullen besluiten. In de tegenwoordige Grondwet
is bepaald dat dit moet geschieden op dezelfde wijze
als alle andere wijzigingen in de Grondwet.
Mogen sommigen ook ai van oordeel zijn, dat wij
ziging van dit hoofdstuk der Grondwet niet dringend
noodzakelijk is, de enkele veranderingen die reeds zijn
aangenomen, bewijzen dan toch dat de meerderheid
der volksvertegenwoordiging verduidelijking der tegen
woordigs redactie alleszins gewenscht acht. Waar wij
voerigens die discussiën met stilzwijgen voorbijgaan,
daar geschiedt dit alleen, omdat zij quaesties betreffen,
waarover niet in korte trekken een oordeel is uitte-
sprekenpunten, die alleen door grondige studie tqt
klaarheid kunnen worden gebrachtbepalingen, bij de
overweging waarvan wij dankbaar mogen zijn een
minister aan het hoofd van het Kabinet te hebben van
zoo groote kunde als dhr. Heemskerk en een Kamer,
waarvan leden als dhr. Farncombe Sanders deel uit
maken.
Toch leverden de Kamerzittingen een paar punten
op, die der beschouwing wel waard zijn. In de eerste
plaats de woorden van den premier, waarmede hij
zijne rede van Woensdag jl. aanving
«Inde eerste plaats betuig ik mijne vreugde over
het voorrecht, dat Nederland geniet, wellicht door
zeer weinig landen ter wereld gedeeld, dat wij hier
in eene openbare vergadering gerust kunnen spreken
over dynastieke quaestiën. Alleen bet uitea dezer
beide laatste woorden heeft in andere landen wel
eens zeer gevaarlijke hartstochten opgewekthier
te lande is daarvoor, Goddank, geen nood. Zoumin
bij de leden dezer Kamer als bij het gansche volk
in alle zijne lagen de enkele uitzonderingen, die
niet verdienen genoemd te worden, kan ik veilig met
stilzwijgen voorbijgaan bestaat er geene dynas
tieke quaestie in dien zin, alsof niet ieder zou ver
langen, dat God zoolang mogelijk aan Nederland het
voorrecht schenke te leven onder den scepter van
nazaten van het Huis van Oranje-Nassau. Die wensch
is eenparig, daaromtrent bestaat geen verschil.
Wij kunnen met gerustheid en kalmte hier be-
oordeelen de gewichtige vragen der toekomst, die
ons bez ghoudenwij hebben niet te vreezen, dat
daardoor binnenlandsche moeielijkheden kunnen ont
staan. Evenmin is er eenige sprake van den aller-
minsten schijn van invloed van buiten".
Inderdaad, hoe treurig een tafereel dikwerf wordt
opgehangen van den toestand van ons land, van het
mindere gewicht dat Nederland in de politieke weeg
schaal van Europa legt, het is een verblijdend verschijn
sel en het geeft moed voor de toekomst en hoop voor
de blijvende vrijheid van ons vaderland, dat het hoofd
van het ministerie in de vergadering van de volksver
tegenwoordigers een dergelijke verklaring kan afl-ggen
zonder dat éen enkele stem zich daartegen verklaart.
Een tweede punt van het debat, dat wij even willen
releveeren, vinden wij terug in het vervolg der rede
van den minister, waar hij in herinnering brengt eene
verklaring van den heer Lohman, in diezelfde zitting
afgelegd, namelijk dat hij «de zaak (der troonopvol
ging) geheel objectief wil beoordaslen en zijne stem
richten naar zijne meening over den inhoud der arti
kelen".
«Ik wensch van harte", liet de minister daarop
volgen, «dat dit het geval zal zijn met meer onder
werpen, die nog aan de orde zullen komen. Want
indien de politieke geestverwanten van den heer Lohman
van gevoelen waren, dat het nationale werk der grond
wetsherziening moest worden geschoven op de schou
ders van eene tijdelijke meerderheid dezer vergadering,
zoodat het niet was een zaak waaraan met hart en
verstand moest worden deelgenomen door de geheele
vertegenwoordiging van het geheele Nederlandsche volk,
dan zou ik dat diep betreuren voor het vaderland.
Uit het oogpunt van het vaderland zou ik het treurig
vinden, dat men in vervolg van tijd zou kunnen zeg
gen, dat deze grondwetsherziening het werk van era
partij was geweest."
Meer onomwonden verklaring, dat de rechterzijde,
indien zij bij haar obstructionisme blijft volharden en
alle samenwerking met de meerderheid der Kamer
weigert, zelf oorzaak zal zijn zoo er eene partijwet van
de Grondwet wordt gemaakt, is zeker zelden afgelegd.
En toch stuurt zij het dien weg heen, want harer
zijds is nog van geene toenadering gebleken. De her
ziening van het eerste hoofdstuk der Grondwet is
alleen door de eenstemmigheid der linkerzijde aange
nomen; ook ten opzichte van het tweede hoofdstuk,
dat thans nog in behandeling is, en dat, volgens de
eigen verklaring van den heer Lohman, door hem
geheel objectief zou worden beschouwd, verwachten
wij ten slotte eene eenparige verwerping van auti-
revolutionnaire en Katholieke zijdeen eindelijk kwam
dr. Schaepman deze week mot eene motie betreffende
de behandeling van hoofdstuk III, die, wordt zij aan
genomen, opnieuw struikelblokken en hinderpalen tegen
de herziening zal opwerpen en die de totstandkoming
der geheele Grondwetsherziening weder belangrijk zal
verminderen.
Zoo blijft de rechterzijde weêrstrevend om medete-
werken tot datgene wat noodig is geworden èn door
den drang der omstandigheden èn door den wil des
volks. De les, die zij bij de verkiezingen in htt vorige
jaar heeft ontvangen, heeft haar niet tot inkeer gebracht
eene tweede les zal daartoe noodig zijn.
GOES, 7 Maart 1887.
De Vert enigirg voor "Volksvermaken werd
opgericht op 15 Febr. 1867 en bereikte mitsdien in
de afgeloopen maand haren twintigjarigen leeltijd. Het
bestuur der Vereeniging heeft besloten dien g"d< nkdag
te vieren met een groot festival op den tweeden
Pinksterdag. Ter bestrijding der kosten zal de mede
werking der burgerij worden gevraagd.
De op aanstaanden Vrijdag voorgenomen too-
neelvoorstelling van den heer Alex. Faassen
zal niet plaatshebben.
Eenigen tijd na d»ra dood van den Amerikaan-
schen spoorwegkoning Van der Bilt wist men elders
mede te deelen, dat Z.-Bevelandsche naamgenuoten
familie van den overledene zouden zijn en dat aan
dezen door hem een sommetje was vermaakt. Wij
trachtten zooveel mogelijk inlichtingen te verkrijgen of
éen der op Zuid-Beveland wonende Van der Bilts van
deze zaak iets naders bekend was, doch overal werd
onze vraag ontkennend beantwoord, op grond waar
van wij meenden aan de juistheid van het bericht te
mogen twijfelen.
Toch werd het volgehouden.
In het jongste nummer der M. Cl. wordt nu uit
officiëele bronnen bevestigd, dat «het gerucht van
allen grond ontbloot is".
Kruiningen. Door den Gemeenteraad werd Zaterdag
aan den heer H. Wondergem, wegens vertrek
uit de gemeente, eervol ontslag verleend als lid van
het Algemeen of Burgerlijk Armbestuur en in zijne
plaats als zoodanig benoemd de heer P. C o k.
Vlissingen. Zaterdagmiddag werd alhier, onder voor
zitterschap van den heer Arie Smit, president-commis
saris der Koninklijke Maatschappij »de Schelde", de
gewone jaarlijksche algemeene vergadering van in die
Maatschappij deelhebbenden gehouden.
Uit het in die vrij druk bezochte vergadering er
waren 418 aandeelen, vertegenwoordigende 87 stem
men, gedeponeerd door den voorzitter, betreffende
de balans en de winst- en verliesrekening, en door
den directeur der Maatschappij uitgebrachte verslag
over het verschenen elfde boekjaar blijkt, dat de ex
ploitatie der fabriek en werf in dat tijdvak alleszins
bevredigende en bemoedigende resultaten heeft opge
leverd.
Was in de laatst voorgaande jaren de toestand vrij
bedroevend, in 4886 verbeterde die aanmerkelijk en
werd de verrassende uitkomst verkregen, dat eene
winst werd behaald van 51471,96%. (Dit bedrag
zal worden aangewend tot gedeeltelijke delging van
vroeger geleden verliezen.)
Deze gunstige wending is hoofdzakelijk het gevolg
van de verschillende bestellingen, waaronder enkele
bijzonder belangrijke, waarvoor door de directie met
het rijk, de provincie of particulieren werd gecontrac
teerd en die haar in staat stelde een personeel van
pl. m. 500 man geregeld aan het werk te houden.
Ook voor het loopeude jaar zijn de vooruitzichten
niet onbemoedigend.
Vlissingen. De eerste nieuwe mailboot voor den
dagdienst der Maatschappij «Zeeland", het stoomschip
«Duitschland", gezagvoerder S. Brouwer Jun., is Za
terdag te 5 uren, na eene zeer voorspoedige reis, van
Greenock hier aangekomen.
Zij was des morgens te 14 uren Dover gepasseerd en
legde dus den afstand van daar in slechts zes uren af.
De boot werd, zooals bekend is,' evenals de andere
schepen der Maatschappij «Zeeland", op de werf der
«Fairfield Shipbuilding and Engineering Company",
limited (voorheen firma John Elder Co te Govan
bij Glasgow gebouwd.
Zij is een prachtexemplaar derhedendaagsche scheeps
bouwkunst en, zoowel wat schip als machities betreft,
in hoofdzaak van hetzelfde type als de oude mailbooten,
hoewel van geheel andere inrichting dan deze.
Hare voornaamste afm-tingen zijnlengte, van steven
tot steven, 300 Eng. voettusschen de loodlijnen 286
vt.breedte, tusschen de rader kusten, 35 vt. 3 duim
en holte 23 vt. 3 duim.
Zij heeft zeer krachtige, oscilleerende machines, die
een vermogen van ruim 600 ird. of 3000 nom. paarde-
kracht ontwikkelden en maakte bij de officiëele proef
tocht op de «Clyde" eene gemiddelde vaart van 18,1
knots.
Op het achterdek der boot bevindt zich een groot
dekhuis van teakhout, bevattende, behalve eene ruime
gezelschapssalon, versierd o. m. met een twaalftal schil
derstukken van levende Nederlandsche meesters, een
rooksalon en een zestal privé kajuiten.
Tusschendeks is eene groote eetsalon, 50 voet lang
en 33 breed en niet minder dan 9 voet hoog (zeld
zame afmetingen in een schip van dit soort). Voorts
eene afzonderlijke, ruime damessalon, wasclikamers en
verdere gemakken.
Ook de inrichtingen voor 2e klasse reizende passa
giers, waaronder óok eene afzonderlijke kajuit voor
dames, zijn naar verhouding uitstekend en ruim in-
ger icht.
De buitengewone ruimte op deze boot ontstaat, door
dien hier niet, zooals op de nachtbooten, slaapsteden
behoefden te worden aangebracht, die natuurlijk op
slechts bij dag varende schepen vrijwel kunnen worden
gemist.
Behalve de inrichtingen voor passagiers, heeft de
boot ook twee flinke laadruimen voor het vervoeren
van goedereneen voor de mails en postpakketten en
voorts zeer nette kajuiten en hutten voor de bemanning.
Allerwege zijn geleidingen voor electrische verlich
ting aangebracht en alles is naar de nieuwste uitvin
dingen en verbeteringen ingericht, waarbij met de
meeste nauwgezetheid is rekening gehouden met de
eischen van degelijkheid, snelheid, sierlijkheid en gemak.
De «Duitschland" kan dan ook ongetwijfeld als de
grootste fraaiste en snelstvarende van alle mailbooten
tusschen het vasteland en Engeland worden beschouwd.
Kabelaar, de koetsier, door wiens zweep
de hollende paarden van het rijtuig der Koningin op
19 Februari tot staan werden gebracht, ontvangt voort
durend uit verschillende deelen des lands brieven met
hulde en dank voor zijne daad.
Naar het \ad. verneemt zal hem door particulieren
een gouden horloge met ketting worden aangeboden.
In het horloge zal een inscriptie worden gegraveerd,
vermeldende zijn verdienstelijke daad. Zaterdag ontving
hij nog een keurig souvenir, nl. een zilveren lucifers
doosje, waarop gegraveerd«Voor Moed, Beleid en
Trouw, 19 Februari 1887", en van den heer F. Van
Ditmar te Utrecht een groen pluche portefeuille,
waarin eenige boekjes over het Vorstelijk Huis.
Wij misgunnen natuurlijk den koetsier volstrekt niet
die bewijzen van waardeering voor zijne daad, doch
wij wijzen tevens gaarne op een bericht uit Biervliet
aau de M. Ct., waaruit blijkt dat Woensdag een
12jarige knaap een niet minder moedige daad verrichtte.
Toen buiten die gemeente, nabij een zeer bevolkte
buurt en spelende kinderen op den weg drie hollende
paarden aankwamen, gespannen voor een waleploeg,
had de jongen de koelbloedigheid met uitgestrekte ar
men te gaan staan.
De loop der paarden was gestuit, hij greep ze bij
de teugels, en de jongen ontving van den landbouwer,
die tevreden was, dat er geen ongelukken geschied
waren, een flinke belooning.
Intusschen blijkt uit het volgende schrijven aan de
Haagsche bladen door den burgemeester der residentie
den heer Patijn, dat de toedracht van het ongeval
met het rijtuig van H. M. de Koningin anders is ge
weest dan men aanvankelijk meende.
«Uit een zoo nauwkeurig mogelijk ingesteld onder
zoek is gebleken zoo schrijft de heer Patijn dat
het voorkomen van ernstige gevolgen in de voornaamste
plaats is te danken aan de omstandigheid, dat niet
ver voorbij den stal van den stalhouder Wegman in
het Noordeinde een rijtuig stond, waarin het rijtuig,
waarin H. M. de Koningin was gezeten, is vastgereden.
De eenige ernstige poging om, vóórdat de aanrijding
plaats had, de paarden tot staan te brengen, is gedaan
op den hoek van de Oranjestraat, door den agent van
politie P. Van Deijk, die daarbij gevallen is.
Eerst toen de aanrijding had plaats gehad en de
paarden daardoor links uitweken, zijn deze door ver
schillende personen gegrepen, waaronder mogen ge
noemd worden de koetsier A. Kabelaar, de stalhouder
G. M. Wegman, de agent van politie Blom, e. a.
Dat daarbij de een meer verdiensten zou hebben dan
de ander, is in geenen deele gebleken.
Hoezeer ik wil gelooven, dat, had de aanrijding niet
plaats gehad, door iemand zou beproefd zijn de paarden
tot staan te brengen, zoo staat het toch bij mij vast,
dat de redding uit het gevaar, waarin zich H. M.
de Koningin en H K. H. de Kroonprinses hebben be
vonden, is te danken aan de hierboven door mij ver
melde, van den wil van menschen geheel onafhanke
lijke aanrijding in het Noordeinde.
De heeren Reuther en Ruijs Van Beerenbroek
hebben thans als amendement op art. 76 der
Grondwet (Kiesrecht) voorgesteld op te nemen
de redactie door de Regeering bij haar eerste Me
morie van Antwoord voorgesteld (maatstaf der huur
waarde of aanslag in de Rijks-belasting). Zij wen-
schen in de Grondwet stellige bepalingen omtrent
het kiesrecht te doen opnemen, bij gebreke waarvan
krachtens de thans door de Regeering voorgestelde
bepalingen der Grondwet, het algemeen stemrecht,
zelfs reeds in de naaste toekomst, door den wetgever
zou kunnen worden ingevoerd.
De Min. van Binnenl. Zaken heeft aan de com
missie, belast met het onderzoek van het d r i n k -
water in Nederland, verzocht om zoodra mogelijk
aan hem te doen toekomen een verslag, betreffende
het watir dat in iedere gemeente wordt gedronken.
Ten einde de voormelde commissie daartoe in staat
