voor de winners der volksspelen beschikbaar gesteld
zijn20. Een wagen, waarop plaats nemen de mede
dingers naar de uitgeloofde prijzen.
Na den optocht, die des avonds met fakkellicht her
haald wordt, znllen volksspelen plaatshebben.
De Burgemeester werd in deze vergadering met al-
gemeene stemmen tot eere-voorzitter benoemd. De
uitteloven prijzen zullen uitsluitend bestaan in levens
middelen en kleedingstukken.
Sedert Vrijdag hebben zich slechts 4 nieuwe gevallen
van mazelen voorgedaan, maar ook 2 sterfgevallen.
Totaal zijn aangegeven 648 lijders, hersteld 478 en
overleden 10, zoodat er nu nog 160 lijders zijn.
Het spreekt wel van zelf, zou men haast geneigd
zijn te zeggen, dat het ijs weder menschenlevens kost.
Ook ditmaal is het zoo ten minste: te Ammerstol,
te Doodewaard, te Geldersch-Veenendaal, te Breda ver
dronken knapen die zich te vroeg op het ijs waagden.
Een zeer treurig geval heeft te Alblasserdam
plaats gehad. Van den heer H., watermolenaar aldaar,
zijn drie kinderen, van 7, 10 en 13 jaar, nabij den
molen door het nog zwakke ijs gezakt en verdronken,
in het bijzijn van de moeder, die, aan vertwijfeling
ten prooi, vergeefs alle inspanning deed om haar lie
velingen te redden.
Te Amersfoort hebben vijf huzaren bekend den
paarden de staarten te hebben afgesneden. Zij hebben
het haar verkocht bij een zadelmaker, bij wien het
haar gevonden is.
Dezer dagen heeft de inspecteur der posterijen
weder een langdurig bezoek gebracht aan het post
kantoor te Waalwijk. Daarna is iemand ontboden om
de sloten op de laden der beambten na te zien en
zoo noodig te veranderen. Die maatregel schijnt niet
overbodig te zijnvelen meenen te hebben opgemerkt
dat er den laatsten tijd gebruik werd gemaakt van
een gesloten trommel in eene gesloten lade.
Zondagavond gleed te Breda eene vrouw van
72 jaren bij de Gasthuis-kazerne in het water en
verdronk. De soldaten hebben het lijk er uit gehaald.
In het gebouw der volksgaarkeuken te Leeuwar
den is, ten behoeve van werklieden, de gelegenheid
opengesteld om voor ƒ0,40 per nacht en f 2,per
week nachtverblijf te houden.
Te Szegedin stierf onlangs een cavalerie-officier.
Na zijn dood legde zijn paard daarover droefheid aan
den daggedurende 48 uren weigerde het dier alle
voedsel, en op een goeden morgen vond men het dood
in den stal. Het trouwe paard was blijkbaar van ver
driet gestorven.
Hevige stormen en overstroomingen hebben in
de westelijke Staten van Amerika gewoed en groote
verwoestingen aangericht. Te Louisville werden ver
scheidene huizen en kerken vernield en men had ook
het verlies van menschenlevens te betreuren.
Bij da jongste algemeene verkiezingen in Groot-
Brittannië bleek het, dat 1.6 pet. van de kiezers in
Engeland niet schrijven kunnen voor Schotland is dit
cijfer 1.3, voor Ierland 18.5 pet.
Ingezonden Stukken.
SLAAPBOLLEN-CULTUUR.
Het is eene onloochenbare waarheid dat de mensch
slaaf van zijne vele behoeften is geworden. Men be
hoeft geen fijn opmerker te wezen, om op allerhande
gebied, dit waar te nemen. In de huizen der rijken,
zoowel als in die der minderen, en der armen, is dit
te aanschouwen, en elke stand stelt eischen, die vroe
ger niet, als mogelijk, bij name gekend waren.
Om mijne stelling te verduidelijken, wil ik u in
onze woonkamer rondleiden, waar men de vroegere
klei- en leien vloeren veranderd ziet in planken,
waarop matten of tapijten zijn uitgespreid. De vroegere
harde ruwe stoelen zijn veranderd in nette matten
of mahoniehouien luie stoelen, voorzien van zachte
zittingen of springveren. Het eenvoudige keukenlampje
of de vetkaars is thans onbekend en overal v.ndt men
hanglampen, die onophoudelijk veranderen en waar
onder de lampe Beige toon geeft. Het stroo- of kaf bed
in eene bedstede heeft plaats gemaakt voor ledikant
met pluimen of donzen bed en tot overmaat van zacht
heid daaronder een springveren matras. Ook de kleeder
dracht bij mannen en vrouwen heeft hare eenvoudig
heid verloren, daar modezucht onophoudelijk werkzaam
is om de schoone vormen van het lichaam te ver
wringen en groote mismaaktheden doet geboren
worden. En als ik alle veranderingen, op elk gebied,
wilde aanstippen, die de wisselingen der tijden hebben
te weeg gebracht, waarin het ondermaansche al
heeft moeten deelen, en den mensch het juk heeft op
gelegd, dan zeker zou er wel een begin maar geen
einde te vinden zijn. Genoeg is het, dat de mensch
oneindige behoeften heeft, waarin hij, door gewoonte
moet trachten te voorzien, waardoor groote uitgaven
zijn ontstaan, die vaak de inkomsten verre overtreffen
en die maar al te dikwijls gegronde bezwaren na
zich slepen. De eenvoudigelevenswijze der Chineezen
kan ons tot leering dienen, daar zij te vreden zijn
met een matje om op te liggen en een paar plankjes
die door een bamboe zijn verbonden tot hoofdkussen,
wel eenvoudig en zonder nu de Chineezen in alles te
willen navolgen zal het toch waarheid blijven, dat
»Die zijn tering naar de nering zet,
Staat vrolijk op en gaat gerust naar bed".
Geen wonder is het. dat elk mensch naar middelen
grijpt, die onder zijn bereik komen, om te trachten
het evenwicht te bewaren tusschen uitgaven en in
komen. De landbouwers zijn reeds begonnen kanarie-,
mosterd-, juin- of karweizaad te zaaien, of chalotten
en veel aardappelen te telen, maar nog te veel zijn
er, die veel te veel suikerbieten zaaien, waardoor arme
boeren, arm land, arme paarden en tuig veroorzaakt
wordt. Ik weet het, dat het moeielijk is om eene
juiste keus te doen wat te zaaien en daarom waag ik
het eene vrucht aan te bevelen, waaraan onze grond
geheel vreemd is, en daardoor mogelijk eene goede
opbrengst kan verkregen worden.
Enklaar, »de vriend van den landman", is mijn
gids, en hij is het die eenmaal de cultuur der slaap
bollen, man- of maankoppen, aanbeval.
De slaapbol is een oliegewas en kan zeer goed het
koolzaad vervangen, waarvan de opbrengst tegenwoor
dig zoo variabel is. De slaapbol is een makkelijk te
telen plant, die geene nadere omschrijving behoeft,
daar ieder dezelve kent onder den volksnaam van heul-
bol. De slaapbollen vereischen een lossen, vruchtbaren
grond, van ten minste middelmatige deugdelijkheid,
en die zich nog in goede mestkracht bevindt of op
zettelijk gemest moet zijn. Het land moet voor den
winter goed geploegd zijn of gespit Op het mul ge
worden land zaait men in April, ook wel in Maart tot
het begin van Mei en brengt het met de rijf ol lichte
egge onder den grond.
Is het weder gunstig, dan komen de slaapbollen
binnen acht of tien dagen op Wanneer de jonge
plantjes zooverre opgegroeid zijn, dat de kleine blaadjes
een kruis vormen en men dezelve op 50 of 60 schreden
onderscheiden kan, moet men dezelve met de houweel
zuiveren, maar tevens, waar ze te dik staan, uitdunnen.
Zuiveren en uitdunnen moet herhaald worden, zoodat
de planten 2 of 3 palm van elkander komen te
staan. De bollen komen dikwijls in Augustus tot rijp
heid wanneer dezelve goed droog en hard op het ge
voel zijn en tevens het zaad inwendig rammelt, dan
snijdt men dezelve boven aan den stengel af, doet ze
in zakken en brengt ze op een luchtigen zolder; zijn
de bollen door den regen nat geworden, dan wordt
de oogst uitgesteld tot droog weder wordt verkregen.
Muizen en vogels vallen zoo wel op het land als
in de schuur op de bollen aan, veroorzaken soms
groote schade, weshalve men dezelve zooveel mogelijk
moet trachten afteweren. Uit de gedroogde bollen wordt
het zaad op verschillende wijzen te voorschijn gebracht
door uitloopen als de bollen met een mes worden
opengesneden
door uitdorschen op een linnen kleed
door kortsnijden, en
door de slaapbollen te malen.
Het op de een of andere wijze gereinigde zaad wordt
op linnen kleeden een halven voet dik geschud om be
hoorlijk te drogen. Het zaad levert bij koud persen
en zindelijke behandeling eene olie van uitnemend
zuiveren smaak, welke zelfs boven de gewone boom
olie te verkiezen is.
Thaer zegt in zijne Grundsatze der rationelle Land-
wirthschaft het volgende:
De slaapbollen verlangen eenen humusrijken en zorg
vuldig toebereiden grond. Bij het verbouwen iu het
open veld kiest men zooveel mogelijk eene beschutte
plaats. Een ned. pond op een bunder is voldoende
als men in rijen zaait op een afstand van 3 palmen
kan men met veel minder zaad toekomen. Men kan
bij goede behandeling omtrent 20 mudden van den
bunder maken.
Ziet daar een kort uittreksel uit Enklaar; de kui
tuur is te beproeven, onderzoekt alles maar behoudt
het beste. De marktprijs is aannemelijk, daar de 50
kilo ruim 19 genoteerd staan. Elk kan het in het
kleine beproeven, en mochten de resultaten naar wensch
slagen, dan zal mijne belooning groot zijn, als ik
door dit schrijven mijne mede-landbewoners mag op
gewekt hebben iets te onderzoeken, dat tot instand
houding mag dienen tan den g.'drukten landbouwer.
Informatiën genomen bij den zaadhandelaar C. G. Van
Tubergen te Haarlem, naar den prijs van het blauw
slaapbollen-zaad, is mij geantwoord, dat Zijned. dit
tegen 50 cent per kilo aflevert.
Nisse, 7 Februari 1887. J. A. GEILL.
Laatste en telegraphische berichten.
's-Gravenhage. TWEEDE KAMER. Grondwetsher
ziening. De heer Clerci was tegen de motien en vóór
de herziening, mits art. 194 inbegrepen. De heer
Schaepman bestreed ook de motien, daar alleen door
een voorafgaande kiesrechtherziening mogelijkheid be
staat tot herziening van art. 194. De heer De Beau
fort bestreed den heer Lohman en spoorde de over
zijde aan tot toenadering.
De heer Schimmelpenninck Van der Oye wijt mis
lukking der grondwetsherziening aan de liberalen als
zij niet meewerken tot kiesrechtherziening. De heer
Rooseboom achtte herziening noodig voor defensie
regeling de heer Heldt verzekerde dat het volk wel
herziening wil, maar niet deze waarbij niet aan de
volkswenschen wordt voldaan. De heer Van Diggelen
formuleerde eene nieuwe redactie van het kiesrecht
artikel en vroeg het advies der regeering. De heer
Reuther bestreed de herziening met het oog op de
onwaarschijnlijkheid van slagen en omdat zij te veel
aan den gewonen wetgever overlaat. De heer Beelaerts
bestreed de herziening en den aanval van den heer
Gleichman. Morgen voortzetting.
Ter openbare civiele terechtzitting der Arron-
dissements-R-chtbank te Middelburg van heden (16
dezer) is dhr. mr. J. Loeff te Koudekerke als advo
caat beëedigd.
Posterijen.
Staat van brieven, verzonden door het postkantoor
te Goes, waarvan de geadresseerden op de plaats van
bestemming onbekend zijn, over de 2e helft der maand
November 1886.
Meegens, Amsterdam.
Van het hulpkantoor 'sHeer Arendskerke:
Jacobus Meeunse, 's-Gravenhage.
Krabbend ij ke: Pastana, Sneek.
Verzonden geweest naar Amerika.
Van het hulpkant ior Heinkenszand: C. M.
Van Noppen, Durham.
I e r s e k e Jacobus Van den Boomgaard, Ottawa.
Over de le helft der maand December 1886.
Vrouw Hol, Steenwijk.
Van het hulpkantoor Hansweerd: S. Van
Aarde, sG-ravenhage.
Heinkenszand: Ilestog, Nieuwe diep.
Krabbendijke: Ceuleman, Tiel.
Verzonden geweest naar Amerika.
D. C. Hennij, Chicago.
Van het hulpkantoor K 1 o e t i n g e Jan Schou
ten. Mason.
Rilland: J. Dekker, Kenoscha.
Engeland. Van het hulpkantoor Ierseke: Sort
Febor, Londen. Bayter, Londen.
Druk F. Kleeuwens Zoon Goes.
