1887. N°. 21.
Donderdag 17 Februari.
74ste jaargang.
-twfCïsG5=<*sCS»--
GOESCHE
Da itgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buitan Goes, f d,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 et.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 cent.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Bij di( Rommer behooi'l een bijvoegsel
«lat afzonderlijk wordt verzonden.
Bij het gisteren gehouden debat in de 2e Kamer
heeft de Goesche afgevaardigde jhr. De Savornin Lohman
weer eens een staaltje van zijn heftigheid geleverd en
den liberalen aangewreven, dat zij trachten het monar
chaal beginsel en het Huis van Oranje er onder te
brengen, uitdrukkingen die van de linkerzijde door een
hevig protest werden beantwoord, zoodat dhr. Lohman
een oogenbhk verplicht was zijne redevoering te staken.
Hij lichtte daarna de bedoeling zijner woorden nader
toe door te verklaren, dat hij allermeest het oog had
gehad op de geschiedenis van vroeger eeuwen, op
het tijdperk der stadhouderlooze legeering, op Hugo
De Groot, op de regentenfamiliën, die trachtten het
stadhouderschap er onder te houden. Is het vroeg
hij op den huidigen dag niet precies zóo? Wel
geeft men den Koning alle verschuldigde eer, gelijk
zal blijken op 19 Febr. a. s., doch het streven der
liberale partij sinds 1838 is altijd geweest het over
brengen der koninklijke macht op de Tweede Kamer.
De Koning mocht niets doen, ziedaar het adagium. En
dat middel heeft men bereikt, door het budget te
weigeren aan eiken minister, die zich niet aan haar
wilde onderwerpen.
Tot zoover dhr. Lohman.
Moet niet ieder, die de geschiedenis der laatste jaren
nagaat, zich er over verbazen, dat dhr. L. zulke bewerin
gen in 's lands vergaderzaal durft uitspreken 1 De libe
ralen 's Konings gezag ondermijnen Maar van wie ging
dan ten vorigen jare het verzet uit tegen de behandeling
der Grondwetsherziening eene herziening, die door-
den Koning was voorgesteld nadat de beslissing
over ait. 194 was gevallen?
Wie hebben de Kamerontbinding afgekeurd, die
daarna door den Koning was bevolen
Wie knnnen het nog steeds niet verkroppen, dat
de wet van 1878 door den Koning is bekrachtigd
Wie eindelijk verzetten zich tegenwoordig tegen de
Synode, door bet Koninklijk gezag in het leven geroepen
Zijn het niet steeds de antirevolutionairen, die,
instede van zich aan de gestelde wet te onderwerpen,
voortdurend het voorbeeld geven van onverzettelijkheid
en van gemis aan eerbied voor het hoofd van den Staat
Wanneer dhr. Lohman durft zeggen, dat de leus
der liberalen is: «de Koning mag niets doen", dan
is dit eene onwaarheid en een bewijs van verblindheid
omtrent de gevolgen van eigen politieke richting.
En wat eindelijk bet stukje geschiedenis betreft,
dat dhr. Lohman ten beste gaf? Is dat wellicht de
historie, zooals zij op de scholen met den Bijbel wordt
geleerd? De regentenfamiliën, die zich tegenover het
stadhouderlijk gezag stelden, waren toch zeker wel
geene liberalen.
Inderdaad de Christen-staatsman Lohman, die steeds
in de voorste rijen staat van heD, die zich kanten
tegen de wet, wanneer die niet overeenstemt met de
wenschen der antirevolutionairen, heeft gistpren weder
getoond wat mannen als Lohman onder Christelijke
beginselen verstaan.
GOES, 16 Februari 1887.
Het naar buiten schutten van schepen aan het
Goesche Sas bij sterken Oostenwind levert steeds
veel moeielijkheden op. Ook thans hebben sommige
schepen reeds 8 a 10 dagen, naar gelang van den
inhoud van het schip en van de bevrachting, moeten
blijven liggen vóór zij naar buiten konden en ten slotte
hebben een drietal beurtschippers nog moeten beslui
ten een sleepboot te ontbieden um zich te ?3ten sle
pen. Zoodoende is de oostenwind, die toch nooit be
vorderlijk is voor de vaart op Holland, dubbel lastig,
omdat, zoolang de schepen niet op de Schelde zijn,
ook het tij niet kan worden benut.
Teneinde de belangrijke scheepvaart alhier (vooral
ook voor de stoommeelfabriek) zooveel mogelijk tege
moet te komen, hebben enkele schippers naar men
ons mededeelt zich tot den gemeente-architect ge
wend met het denkbeeld om van gemeentewege buiten
de haven op stroom een boei te plaatsen, bestaande
uit een ton, waaraan door middel van een ketting
een steen is bevestigd en aan welke ton dan een ring
is gemaakt. Door middel daarvan zouden dan de
schepen buiten de haven kunnen warden gebracht.
Van bevoegde zijde wordt echter de opmerking ge
maakt, dat de remedie wel eens erger kon zijn dan
de kwaal, aangezien de boei wel eens een gevaarlijke
zaak voor het binnen komen van schepen kou
zijn. Ook zouden er andere bezwaren in vei band met
den waterstaat aan het plaatsen eener boei in den
weg staan.
Het is het feestcomité alhier gelukt ook nog
het fanfaren-m uziekcorps »De Hoop" uit Ossen-
drecht, ter sterkte van 25 man te angageeren om de
feesten van 19 Februari a. s. te komen opluisteren.
Het gezelschap zal dien dag te 1.17 alhier aankomen
om te 2*4 uren aan den optocht deel te nemen.
Naar wij vernemen zijn door het Burger).
Armbestuur alhier, ter voorziening in de bij
dat college bestaande vacatures, de navolgende aan
bevelingen opgemaakt.
Vacature-Knitel: 1. E. F. Van Kalmthout.
2. H. J. Stieger.
Vacature- Verschoor1. A. Dekker Jz.
2. S. J. J. De Jonge Mulock
Houwer.
Maandagavond hield ds. P. Huet andermaal in
het gebouw der Chr. Jongel. Ver. alhier eene bespre
king, waarin hij aandrong oponthouding van
sterkedrank. De inhoud zijner rede was natuur
lijk gelijk aan die der vorige maal, terwijl van de
gelegenheid tot debat slechts spaarzaam werd gebruik
gemaakt. Staande de vergadering verbonden zich 13
personen tot algeheele of gedeeltelijke onthouding van
sterkedrank en bier. De meesten hunner hadden het
gebruik daarvan toch reeds laten varen, zoodat de
onthouding voor hen geene bijzondere zelfbeheersching
meer zal behoeven.
Men verzoekt ons te melden, dat a. s. Zaterdag
avond van 6 7 uren in de zaal boven «de Koop
mansbeurs" voor de gewone en buitengewone leden
der werk lieden-vereeniging Eigen Hulp" gelegenheid
zal bestaan tot bezichtiging van het vaandel, door mej.
M. A Hartman voor die vereeniging vervaardigd, alsmede
van het album door «Eigen Hulp" als souvenir aan
mej. Hartman aangeboden. Levert eenerzijds het vaandel
het bewijs van de kunstvaardigheid op dat gebied van
onze stadgenoote, anderzijds toont het album, dat op
de drukkerij der firma F. Kleeuwens Zoon alhier
keurig werk wordt geleverd. Wij kunnen dan ook den
leden wel aanbevelen Zaterdagavond even beide kunst
producten in oogeusehouw te gaan nemen.
De heer A. Van Schelven, hoofd van school
B alhier, nam het initiatief tot het doen circuleeren
van een lijst tot inzameling van giften, waardoor een
kleine doofstomme uit deze gemeente in de
gelegenheid zal worden gesteld om in een doofstommen-
instituut te worden geplaatst. De kosten bedragen 80
in eens voor de uitrusting en verder slechts 60
'sjaars. Men kan door een jaarlijksche gift of een gift
in eens tot de bereiking van het beoogde doel mede
werken. Reeds hebben verscheidene ingezetenen dezer
stad van hunne hulpvaardigheid door een milde gift
blijk gegevenwij hopen dat ook bij anderen niet
te vergeefs zal worden aangeklopt.
Z»o langzamerhand begint onze stad reeds een
feestelijk aanzien te krijgen door de moeite, die boek
handelaars, winkeliers, manufacturiers en hou iers van
modemagazijnen zich geven om hunne ramen op eene
of andere wijze te tooien met de nationale kleuren
of het geliefde Oranje. Wij kunnen geen bepaalde namen
noemenmaar dat behoeft ook nietieder kan
zich overtuigen van de nette versieringen, die hier en
daar zijn aangebracht, en voor het meerendeel met de
portretten van de leden van het Vorstelijk huis prijkende.
We twijfelen niet of ieder oprecht Vaderlander en
Oranjeman zal zulks met genoegen bemerken en stellig
zal het ook den leden van het feestcomité aangenaam
zijn te zien, dat hunne bemoeiingen om 19 Februari
in waarheid een feestdag te doen zijn, ook in dit op
zicht bij de burgerij steun vinden.
De heer G. A. VorstermanVanOijen
van Aardenburg, die in 't laatst dezer maand eene
spreekbeurt zou vervullen voor de vereeniging «Eigen
Hulp" alhier, heeft bericht gezonden daarvan tenge
volge van omstandigheden ditmaal te moeten afzien.
Uit Wolfertsdljk deelt men ons mede, dat het
adres, in het belang van den heer P. V a n der
Voorde Tz. voor de betrekking van gemeente-se
cretaris, nog voortgaande met geestdrift door onder-
teekening wordt gesteund, waarbij ruim een 70tal
kiesbevoegde leden der gemeente zich bereidvaardig
hebben aangesloten.
Uit Oudelande wordt ons gemeld dat Zondag
jl. ook aan burg. en weth. dier gemeente van den
heer E. Van Hoboken, heer van Oudelande, is ontvangen
eene gift van f 100, grootendeels bestemd oin op
's Konings feest 19 Februari e. k. da armen en min
vermogenden feestelijk te onthalen door uitdeeling van
spek en brood. Voor het restant zal op gemelden dag
de schooljeugd feestelijk op koekjes en chocolademelk
worden getracteerd.
Door de commissie voor de suiker
bietenteelt is een uitgebreid rapport verzonden,
in de eerste plaats bevattende een kort résumé van
hare werkzaamheden en vervolgens het vroeger reeds
door ons medegedeelde concept-contract. Dit laatste is
aan onderstaande fabrikanten toegezonden met ver
zoek aan de commissie te doen weten, of zij geneigd
zijn op die voorwaarden contracten te sluiten
Laane, Rogier, Daverveldt Cie. te Bergen-op-
Zoom, De Suikerfabriek »St. Autoine" te Gastel,
Jules De Cock Cie. te Moerbeke, Daverveldt, Binck
8c Cie. te Oudenbosch, J. O. Mechelijnck te Gent,
J O Mechelijnck te Terdonk, De Ram Cie. te
Rozendaal, Ravenswaaij, Fercken, Jaeger Cie. te
Rozendaal, Suikerfabriek «Sas van Gent" te Sas van
Gent, Van Breda, Dolk en Van Voss te Leur, Van
der Linden Cie. te Bergen-op-Zoom, Paul Wittonck
te idem, Paul Wittouck te Breda, Frantz Wittouck
te Selzaete, Beetwortelsuikerfabriek »De Mark" te
Oudenbosch, Sociélé «La Ruche" te Gent De Bosson
en Houben te Zevenbergen, Labrat Cie. te Idem,
Maatschappij voor Landbouw en Beetwortelsuiker-
Industrie te Idem, Granpré Moliè-e, Jager Cie. te
Oudenbosch, Ad. Meeus Cie. te Dordrecht, Beet
wortelsuikerfabriek te Ondenbosch, Gastelsche Beet
wortelsuikerfabriek te Gaste), Tijdgadt Cie. te
Selzaete, Dosséa en Vergouts te Lillo, Van Loon
Co. te Steenbergen, Suikerfabriek «de Phenix" te
Zevenbergen.
Slechts zeven antwoorden mocht de commissie ont
vangen en het resumé daarvan deelt zij hieronder mede.
r> Zonder opgaaf van redenen verklaarden zich slechts
drie fabrikanten ongenegen op het bedoelde concept
contracten te sluiten, waarvan de ééne de voor waarden
zóó onaannemelijk scheen te achten, dat zijn antwoord
slechts bestond uit de woorden «nooit niet en voor
menigvuldige reden
Het was ons daarom des te aangenamer van de
vier anderen te vernemen, dat zij volmondig moesten
erkennen dat de tegenwoordige wijze van verkoop der
suikerpeen alleszins afkeuring verdient en dat bij hen
reeds sedert langen tijd in ernstige overweging is ge
nomen op welke wijze daarin verbetering zou zijn aan
te brengen.
Een dezer fabrikanten schreef zelf:
«Het concept uwer commissie voldoet zeer zeker
«aan den eisch eener juiste verhouding die er tussen en
«den boer en den fabrikant moet bestaan, daar het
«voorziet in eene bestaande leemte, dat is, dat heide
«partijen niet even groot belang hebben in het ver-
«krijgen van een rijken beetwortel" (rijk aan suiker).
Verder werd aangevoerd dat in 't algemeen het
stelsel van contraeteeren op suikergehalte, in Neder
land hoogst moei- lijk zou zijn toe te passen, en wel
omdat het aantal contractanten bij te kleine partijen
peen te groot is, waardoor ook het te onderzoeken
aantal monsters zoo aanzienlijk zou worden, dat eene
nauwkeurige analyse ondoenlijk wordt. Bij contracten
van minstens tien Hectaren werd het contract echter
uitvoerbaar geacht.
De dikwijls vrij groote afstand, waarop de peen van
de fabriek zijn verwijderd en waardoor er dus eenige
tijd moet verloopen voor ze verwerkt kunnen worden,
wo-dt ook als bezwaar opgegeven, daar het suiker
gehalte van het monster in verschen toestand geana
lyseerd, niet zal overeenkomen met dat van de partij,
vooral niet wanneer deze eenige dagen aan regen of
zonneschijn is blootgesteld geweest; zoodat de bedoelde
methode alleen zon kunnen worden toegepast op die
velden, welke in de onmiddellijke nabijheid der fa
brieken gelegen zijn.
De door ons ontworpen schaal kwam aan éan wel
wat hoog voor, en hij vestigt daaiom de aandacht op
het feit dat het door analyse verkregen of bepaalde
suikergehalte nimmer volkomen door een fabrikant is
te bereiken, daar de wortelen wel nooit op hel zelfde
oogenblik zullen kunnen worden verwerkt als waarop
het monster is onderzocht en dat dit laatste dus ver
keert in verschen en alroo in verschillenden toestand
dan de partij.
Niettegenstaande deze aangevoerde bezwaren ver
klaarde zich toch éen fabrikant bereid op de voorge
stelde wijze contracten te sluiten, onder voorwaarde
echter dat de vtldrn op zeer korten afstand van de
fabriek gelegen zijn.
Toen wij in 't bezit waren van de hier voren mee
gedeelde antwoorden, stelden wij ons de vraag ter
beantwoording of de gewenschte verbetering uitvoer
baar is.
Hoewel door de fabrikanten de wensch was te kennen
gegeven, dat de analyse der monsters zou geschieden
aan de laboratoria der fabrieken z-lf, meenden wij
dat een onderzoek aan het Rijks-proefstation te Wage-
ningen de voorkeur zou verdienen.
Om echter in staat te zijn de mogelijkheid van zulk
een onderzoek te beweren, meenden wij niet beter te
kunnen doen dan ons te wenden tot den directeur
van 't proefstation prof. dr. Adolf Mayer, die ons met
zijne bekende welwillendheid met zijn advies in dezen
ter zijde stond.
Zijne meening was dat, bij de tegenwoordige in
richting van 't proefstation, reeds een aantal van twintig
monsters, ieder bestaande uit een niet al te groot
getal wortelen, gemakkelijk dagelijks zou kunnen
worden onderzocht.
Met deze wetenschap moeten wij wel erkennen dat
j het proefstation te Wag-ningan onmogelijk in staat
zou zijn om al de monsters te onderzoeken, wanneer
door de Nederlandsche vei bouwers van suikerbieten
werd besloten alleen en uitsluitend op suikergehalte
te contracteeren, doch wij meen-m met gerustheid te
mogen voorspellen dat wanneer het inderdaad
mocht blijken, dat te Wageningen de krachten tekort
schieten de Regeering wel onmiddellijk zal ge
hoor geven aan den reeds meermalen uitgedrukten
wensch tot oprichting van meer Proefstations, terwijl
ook wellicht de laboratoria der Rijks-Hoogere Burger
scholen daarvoor tijdelijk door de Regeering zouden
kannen worden beschikbaar gesteld.
De commissie beantwoordt dus die vraag toestem
mend en aarzelt niet als hare meening uit te spreken,
dat zij het tot stand komen van contracten op suiker
gehalte van 'tgrootste belang voor de landbouwers acht."
Een afdruk van het rapport is gezonden aan het
hoofdbestuur der Maatschappij van landbouw en vee
teelt in Zeeland, met verzoek, het in de voorjaarsver
gadering ter sprake te brengen.
Door eenige grondeigenaren en belanghebbenden
bij den landbouw is besloten tot oprichting van een
veeverzekering-maatschappij, waaraan
sedert geruimen tijd groote behoefte bestaat.
Behalve bij de commissarissen, de heeren mr. W.
C. Baron Van Pallandt te Neerijnen, Jhr. G. J Dom
mer Van Poldersveldt te Berg en Dal, mr. D. J. R.
Brants te HeerenveeD, H. J. E Gerlach te Middelburg,
mr. C. baron De Bieberstein te Roermond, en B. Den
Ouden te Opijnen, zijn bij mr. J. Moolenburgh, voor
zitter der Zeeuwsche landbouwmaatschappij en lid der
Eerste Kamer te Zieriksee, als voorstander dezer zaak
de noodige inlichtingen te v-rkrijgen.
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt 100000,
verdeeld in 400 aandeelen, elk groot f 250.waar
op bij de oprichting slechts 10 pet. of ƒ25,per
aandeel moet worden gestort De inschrijving op dit
kapitaal is opengesteld, waarvoor men zich wenden
kan tot den heer J. C. Van de Blocquery te Gel-
dermalsen.
Door gedeputeerde staten van Zeeland is uitbrei
ding gegeven aan de voorschriften betreffende a a n-
teekeningen vau de uitkomsten der v ij fj aar
lij k s c h e doorpeilingen aan de oevers der
polders of waterschappen in deze provincie. Bij de
betrekkelijke circulaire zijn den besturen dier lichamen
toegezonden teekeningen van dwarsprofielen der rivieren
en stroomen, zooals deze zich bevonden gedurende de
onderzoekingen in 1882/3 en vroeger, op welke stukken
in rood behoort te wordeo aangeduid welken vorm
genoemde vaarwaters enz. in 1887 zullen hebben aan
genomen, teneinde op die wijze door vergelijkingen
bekend te worden met de werking of vervorming der
stroomgeulen.
Het bericht, uit de Z. N. overgenomen, dat de
wethouders te Hoofdplaat hun ontslag zouden genomen
hebben, is volgens de M. Ct. onjuist. Van een derge
lijk besluit is nog niets bekend.
Het volgende argument voor kerkelijk onderwijs
op de scholen wordt door de Standaard aangevoerd
«Een schuttersmaaltijd op 19 Februari e. k.waarop
ieder van den Koning zweeg, en men, volkomen neu
traal, geen dronk op den Koning instelde, zou wel ter
dege krenkend zijn voir het Oranje-minnend hart.
«En zoo ook is een school, waar een gedoopt kind
jaren van zijn leven slijt, en waar zijn Heer en zijn
Heiland stelselmatig geweerd blijft, wel terdege kren
kend voor het hart dat den Christus mint".
Welk een verwarring van begrippen I zegt de Arnh.
Ct. Op een schuttersmaaltijd, ter eere van den Koning
aangelegd, zou men wel degelijk den naam des Konings
noemen, maar als de schutters exerceeren en manoeu
vreeren, dan zou het geen pas geren, dat men gedu
rende die oefeningen eene toespraak hield over de
macht des Konings, de prerogatieven der Kroon, de
erfopvolging en wat dies meer zij. Men komt samen
om in den wapenhandel zich te oefenen en niet om
met de staatsinrichting zich bezig te houden.
De Standaard moet zijne vergelijking nog eens her
zien zooals ze nu luidt, houdt ze geen steek.
Ofschoon in de laatste dagen de vorst geen ge
lijken tred hield met de vinnige koude, waren
er in Schouwen reeds verseheidenen, die zich op 't
bedriegelijk ijsvlak waagden. Geen zeldzaamheid was
het echter, dat de eene of andere een wat al te
frisch bad nam. Zeker vertrouwden bedoelde liefheb
bers op de spreekwoordelijke kou van midden-Schou
wen. Werkelijk is die daar vrij wat grooter dan in
het westen en het oosten van 't eiland. «Eikerzee en
Noordgouwe scheelt een rok", zegt men. Rondom de
dorpen in de beida uitersten dezer streek vindt men
nogal boomgewas, terwijl de middelmoot daarvan ge
heel verstoken is. Daardoor ligt deze bloot voor alle
windenen de over de Noordzee waaiende Boreas
kan me zoo eventj-s snuiven. Bij zeer veel hofsteden
ziet men dan ook óf aan alle kanten, óf a'laen aan
de noordzijde boschjes, die als windbrekers dienst
doen.
