1887. N°. 15.
Donderdag 3 Februari.
74ste jaargang.
G0ESC11
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 «t.
In ons land vervoege men zich* voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 cm
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel
Oerdeel over de enquête.
De Tijd vindt de enquête op zich zelve niet
af te keuren, maar acht aan haar bezwaren verbonden,'
die med waarschijnlijk te licht geteld heeft. Nu men
eenmaal a gezegd heeft, zal men b moeten zeggen, en
zoo ver volgens. Met tal van stukken aan te toonen,
dat de maatschappelijke verhoudingen niet deugen, en
dat de werkman in veel gevallen niet behandeld wordt
zooals recht is, zonder met krachtige middelen naar
de verbetering dier toestanden en herstel van geleden
onrecht te streven, zou zijnkoren dragen op den
molen der socialisten. Men zou, als der Zauberlehr-
ling van Göthe, geesten hebben opgeroepen, die men
daarna niet bezweren kan. Wetsvoorstellen op den
arbeid zijn dus van nu af noodzakelijk geworden. Doch
terwijl het blad dit toegeeft, wenscht het ook de vraag
te stellenZou het niet goed zijn geweest, met de
openbaarmaking der getuigenverhooren tot de indiening
dier wetsvoorstellen te wachten? Men zou dan de
kwaal en het geneesmiddel tegelijkertijd hebben aan
getoond veel valsche oordeelvellingen, en als gevolg
daarvan veel verbittering en prikkeling van revolutio
naire hartstochten, zouden achterwege gebleven zijn.
Dit oordeel van De Tijd komt ons minder juist voor.
Het bekend maken van de slechte toestanden, waar
die zich voordoen, zal te sterker prikkelen tot het
nemen van maatregelen. Wij zijn het dan ook meer
eens met de Delftsche Ct., die zegt, dat een schier
hopelooze toestand door de enquête aan het geheele
Nederlandsche volk is bloot gelegd. Het geheele volk
wordt er in zekeren zin voor aansprakelijk, want ter
wijl er wel niemand in ons land is, die geen diep
medelijden heeft met die slachtoffers van de nijverheid,
kan thans niemand meer zeggen dat hij er geen kennis
van draagt. Wij mogen niet berusten en zeggen: »wat
zijn die menschen, wat zijn die kinderen ongelukkig!"
Er moet iets gedaan worden; wij moeten dit doen uit
menschënliefde, niet uit menschlievendheid. De ver
andering in den toestand der arbeidende klasse moet
geen werk zijn van philantrophie, maar een uitvloeisel
van ons besef wat wij als menschen verplicht zijn
jegens onze naasten. Wij zeggen niet: zoo wij, wei-
gestelden en bemiddelden, daarin geen verandering
brengen, zal het volk zelf die met geweld ons afdwin
gen want zoo de arbeidende bevolking den tegen
woordige!) toestand met geweld omver wierp, omdat
er te hard moet gewerkt worden voor te weinig
loon, dan verwachten wij daarvan alleen, dat er in
het geheel niet zal worden gewerkt, omdat er geen
werk zal gevraagd worden, als kapitaal en vermogen
zijn verwoest, en de weelde en welvaart hebben opge
houden te bestaan. Dan zal er in het geheel geen loon
meer verdiend worden. Maar er zijn schikkingen moge
lijk niet alle patroons toch bejegenen hunne onder
geschikten op gelijke wijze. Er zijn industriëelen, die
het welzijn van hen, waarvoor zij in zekeren zin
geroepen zijn te zorgen, beter behartigen. Men kan
dus allereerst de misbruiken tegengaan om dan voor
den meer normalen toestand te zorgen, tot leiddraad
nemende hetgeen door de enquête aan het licht zal
zijn gebracht, en waarschijnlijk ook voorgelicht door
hetgeen de werklieden zeiven naar aanleiding van die
enquête in overweging zullen geven.
Als de wil er is, zal ook de weg gevonden worden
en de enquête kan en zal tot gids strekken op dien weg.
aan bedeelde als niet bedeelde armen op gelijke wijze
als dit door de Nieuwjaarscommissie geschiedt. Hiervoor
is door het comité een bepaalde som uitgetrokken,
die op zichzelf wel niet geheel voor die bedeeling toe
reikend is, doch waarvan met vrij groote zekerheid de
aanvulling mag verwacht worden.
Ten opzichte van een vuurwerk zal het comité zien
in hoeverre daartoe financiën beschikbaar zijn. Aan
gezien er echter nog niet bepaald kan worden, welke de
kosten der muziek zullen zijn, kan omtrent een vuur
werk voorshands nog niets worden beslist.
Omtrent de muziek werd medegedeeld dat de har
monie uit Zele had kennis gegeven, dat zij verhinderd
was het feest te komen opluisteren, evenals het muziek
korps uit IJzendijke, dat bij de feesten daar ter plaatse
moet assisteeren. Thans is het comité in onderhande
ling met de harmonie-maatschappij «Constantia" te
Borgerhout en tracht het nog een Nederlandsch muziek
korps te eDgageeren.
Het totaal bedrag, waarover het comité thans te
beschikken heeft, is 775 behalve enkele giften,
die ingekomen zijn voor eene bedeeling, waaronder
eene van 25.
Na deze verschillende mededeelingen opende de voor
zitter de discussiën over het ontwerp-programma. Toen
niemand daarover het woord wenschte te voeren en
dit onder luid applaus werd vastgesteld, sprak de heer
La Motthe namens het feestcomité een warm woord
van dank aan de vergaderden voor dit blijk van sym
pathie voor de plannen van het feestcomité. Hij achtte
het hoogst vereerend en eene streelende zelfvoldoening
voor de commissie, dat niemand eenige bedenking had
en hij verzocht aan de burgerij, dat zij den steun,
haar aanvankelijk geschonken, ook verder zou blijven
verleenen. Hij wekte de aanwezigen op om door vlaggen,
versieringen en illuminatie en door algemeene feest
vreugde het bewijs te leveren, dat Goes in achting
en liefde voor vorst en vaderland bij geene enkele plaats
in Nederland wil achterblijven, waarop de vergadering
door staande het volkslied aan te heffen een welsprekend
antwoord gaf.
Nadat de vereenigingen, die aan den optocht wenschen
deeltenemen, waren uitgenoodigd daarvan aan den heer
A. R. Breetvelt kennis te geven, voor zoover dit nog
niet was geschied, en nadat op voorstel van den heer
Roskes nog was besloten op 19 Febr. a. s. per tele
gram een gelukwensch aan den Koning te richten,
werd de bijeenkomst gesloten.
Naar men ons van goederhand mededeelt, wordt
door den Min. van Binn. Zaken, tengevolge van de
in Engeland in sommige distrieten heerschen 'e long
ziekte, thans geene vergunning tot invoer van fi.k-
rundvee uit dat land meer verleend, en is den heer
E. Van den Bosch deze week vergunning tot invoer
van twee fokstieren geweigerd.
Wij zagen bij den heer J. P. Van der Does,
goud- en zilversmid alhier, zeer nette insignes voor
het aanstaand Koningsfeest. Het portret
van Z. M. is omgeven door een lauwerkrans van mat
zilver, hangende aan een strikje van rood, blauw en
oranje. Het geheel vormt een nette versiering om zich
op 19 Febr. a. s. daarmede te tooien, terwijl de matige
prijs van 50 cents het binuen het bereik van velen
doet vallen.
OPENBARE VERGADERING
van den
Baad der gemeeute Goes,
op VRIJDAG den 4 FEBRUARI 1887,
des namiddags te 2 uren.
Goes, den 2 Februari 1887.
De Secretaris,
HARTMAN.
Pdnten van behandeling:
I. Notulen.
II. Mededeelingen.
III. Ingekomen stukken.
IV. Begrooting der ontvangsten en uitgaven van
het Burgerlijk Armbestuur voor 1887.
V. Rekening der administratie van de leenbank
over 1886.
VI. Kosten van de gemeente-apotheek over 1886.
VII. Verzoek van A. Okkee, om afstand van grond
in erfpacht.
VIII. Verordening op de honden.
IX. Adres van het feestcomité voor de viering van
's Konings zeventigsten jaardag.
X. Verzoek van dr. N. J. F. Verschoor om ontslag
als lid van het Burgerlijk Armbestuur en der
openbare gezondheidscommissie en (eventueel)
vervulling der daardoor ontstane vacature in
de openbare gezondheidscommissie.
Kuyperiaansche Christelijkheid.
Door lijn mede-leden van het Classikaal Bestuur
is onlangs aan dr. Vos te Amsterdam een stoffelijk
blijk van erkenning gebracht voor zijn bemoeiingen
in den kerkelijken strijd aldaar. Hem werd een pels
jas vereerd.
Naar aanleiding daarvan schrijft de Heraut, die
natuurlijk erg op dr. Vos gebeten is, het volgende
aHeeft men hem een Bijbel aangeboden?
Natuurlijk, dat ging niet. Men vereert geen bijbel
aan iemand, die juist lijnrecht tegen hen die voor
Gods Woord streden is ingegaan.
Neen, men heeft blijkbaar symbolisch willen handelen.
Geen eeretitel bood men hem, en geen ruimer in
komen, neen, maar een symbolische hulde moest hem
gebracht.
En toen, ja, is het geschied, dat men, in zeer on
betamelijke symboliek vervallende, op den Dam, in
het zooveel besproken lokaal aan de Nieuwe kerk,
plechtiglijk aan Vos heeft omgehangen het vel van
een verscheurend dier.
Een bonte dierenpels is hem cadeau gemaakt.
En den man, wiens eigen naam van Vos reeds dit
gansche jaar zoo droeve symboliek in zich droeg, en
die heel het land door nu bekend staat als iemand,
die aan zijn broederhart en aan zijn menscbelijk ge
voel het zwijgen heeft opgelegd, om ten behoeve der
Synodale Hiërarchie, zijn broederen in de vacht te
vliegen dien man hangt men, in symbolischen
zin, nu een huid om de schouders, waar de reuke
van het wilde dier nog aan zit.
Natuurlijk is niet die symboliek bedoeld.
Integendeel, bedoeld kan door de gevers alleen zijn,
wat warmte aan te brengen aan het wat al te koud
geworden hart, dat zooveel van zijn liefdegloed ge-
bluscht had.
Maar de historieschrijver heeft toch ook een sym
bolisch oog, haast zeiden we een symbolisch reukor
gaan.
En als het dan op het historieblad zal beschreven
worden
«In den jare 1886, toen het winter was,
is het in de goede stad van Amsterdam komen te
passeeren, dat een der dominees Vos heette, en deze
dominee Vos wreedelijk, als stake in zijn borst geen
menschen- en geen broederhart meer, zijn broederen
in de vacht vloog en hun het hart openscheurde. En
toen het daarop dat jaar in December wederomme
winter werd, hebben de naastzijnde vrienden van
dezen geweldenaar hem uit erkentelijkheid voor zijn
drukke besogne in deze misselicke zake de pels ofte
het vel van een verscheurend dier gepresenteerd en in
hun saamvergaderinge om de schouders gehangen".
Dan zal elk lezer er toch bij denken en meer dan
één er bij fluisteren »Dit was meer dan casueel I"
Tot zoover de Heraut. Is het niet ergerlijk, vragen
wij, dat een blad, hetwelk zulke dingen schrijft, zich
nog den titel van christelijk durft toeëigenen Zoo
te schimpen en iemand te bespotten om den naam,
dien hij-draagt, is dat wellicht christelijk? En waarom,
dr. Kuyper 1 het symbool met uwe pen geteekend,
■wanneer gij zelf erkent, dat met de gift die symbo
liek niet is bedoeld? Inderdaad, in stede van te
spreken van het al te koude hart van anderen, ware
het beter eerst de temperatuur van uw eigen hart
eens aan den thermometer der christelijke liefde te
toetsen. Ge zoudt dan zien, dat daarin het kwik tot
ver beneden het vriespunt daalt.
GOES, 2 Februari 1887.
De vergadering der Goesche burgerij, door het
comité tot regeling van het a. s. Koningsfeest
tegen gisteravond in het slot »Ostende" belegd, werd
door eene overtalrijke menigte bijgewoond en terecht
leidde de voorzitter, de heer Z. D. Van der La Motthe,
daaruit af, dat er iu deze gemeente eene klimmende
belangstelling in dat feest bestaat, naarmate de 19e
Februari nadert.
Deze vergadering was in hoofdzaak belegd om het
feestprogramma, door het comité in overleg met de
verschillende vereenigingen en sociëteiten opgemaakt,
aan de goedkeuring der ingezetenen te onderwerpen.
Het programma is als volgt samengesteld
Feestelijke ontvangst van de muziekkorpsen, die
de feesten zullen opluisteren, aan het station.
Optocht (alleen bij zeer gunstig weder) der school
kinderen van alle lagere scholen.
Vereeniging der kinderen in de verschillende
schoollokalen, alwaar hun eene versnapering zal
worden aangeboden.
Parade der dienstdoende schutterij.
Feestrede, uittespreken door dr. R. A. Soetbrood
Piccardt in het gebouw der Ned. Herv. kerk.
Feestcantate van den heer Coenen (woorden van
Fiore della Neve), uittevoeren door een mannenkoor
in de sWandelkerk".
Optocht der verschillende vereenigingen en socië
teiten.
Avondfeesten in de verschillende sociëteiten en
muziek op de openbare pleinen.
Bovendien zal er eene bedeeling plaatshebben zoowel
Bij de Maatschappij tot exploitatie van staats
spoorwegen is benoemd tot klerk-telegrafist le kl.de
heer B. W a b e k e aan het centraalbureau.
Ierseke. Uitslag der herstemming voor een lid van
den gemeenteraad op I Febr. Uitgebrachte stemmen
123, waaronder éen van onwaarde. Gekozen de heer
C. A. E. Sauer met 71 stemmen.
Ierseke. Na de kiesvereeniging «Recht voor allen"
is vroeger reeds eene andere «O ra et Labora" opgericht.
Gisterenavond is eene vergadering gehouden om eene
derde vereeniging te stichten, die «Eendracht
maakt macht" zal heeten en zich ten doel stelt
mannen voor den gemeenteraad te kiezen, van eene
christelijk godsdienstige overtuiging, en die van hunne
godsdienstige beginselen doen blijken door een zedelijk
maatschappelijk leven. Op hun kerkgenootschap zal
niet gelet worden. Dien avond zijn 15 personen toege
treden, die een voorloopig bestuur gekozen hebben,
bestaande uit de heeren Ds. II. Vermaas, voorz., Joost
Sandee, secr., M. Van Oosten, penningm. en C Van der
Endt en M. Reijngoudt, commissarissen.
Hansweerd. In eene gisteravond gehouden vergade
ring, belegd tot bespreking van eene feestelijke herden
king van 's Konings 70sten verjaardag
werden tot leden der feestcommissie benoemd de heereu
E. Spaan, E. Van Krieken, I. B. Van Acker, J. D.
De Raad en L. Luik.
Er werd besloten bij de ingezetenen eene lijst te
doen circuleeren tot inning van geldelijke bijdragen
waarvan 2/3 zal bestemd worden tot bedeeling der
armen en het overige tot viering van een feestje.
De heeren dr. Leo De Leeuw te Wemeldinge
en P. A. De Jong Az. te Ierseke hebben aan oester
handelaren een circulaire gezonden, inhoudende den
toestand van den oesterhandel en de wilde
concurrentie die daarbij heerscht. De beide laatste
campagnes 1885/87 hebben gevoelig doen ondervinden
dat dit artikel met onvaste prijzen tot op het scherpste
punt van concurrentie liep, zonder dat er op gelet
werd of de qualiteit der oesters niet boven andere
stond in waarde. Ja, meest wordt er ook veel op het
gewicht gelet en de waarde daarnaar berekend.
Heeren adressanten meenen dit een bond nood
zakelijk wordt om den handel te verbeteren, die hun
een voordeel zal aanbrengen dat anders ten bate komt
van groote binnen- en buitenlandsche handelaren. Gedu
rende de campagne zou het comité der vereeniging
eenmaal 's weeks vergaderen om voorkomende zaken
te regelen; ook zouden telkens de prijzen van een
maximum tot een minimum moeten worden vastgesteld,
en zou de vereeniging na verkregen rechtspersoonlijk
heid ook met groothandelaars in binnen- en buiten
land de levering van groote partijen kunnen afsluiten
ieder lid zou daaraan evenredig aan zijn voorraad kunnen
bijdragen. Het belang der oesterteelt in het algemeen
zou zoodoende de hand kunnen reiken aan de vereeni
ging tot behartiging van de bilangen der oestercultuur
gevestigd te Bergen-op-Zoom.
Het bezit der circulaire geeft persoonlijk toegang
tot de vergadering die gehouden zal worden Donderdag
3 Februari des voormiddags ten één ure in het café
«de Schelde" te Ierseke.
Men schrijft aan het li. Nbl.
Toen ik uw mededeelingen uit Wolfertsdijk las
over handelingen van den raad dier gemeente, schoot
mij een voorval in de gedachten, dat een paar jaren
geleden in Friesland plaats had.
Do burgemeester van W., tevens lid van den ge
meenteraad, werd wegens herhaalde openbare dronken
schap door den Commissaris des Konings voorloopig
in zijn functie (als burgemeester) geschorst.
De oudste wethouder werd waarnemend burgemees
ter en wie denkt u dat door den raad tot oudsten wet
houder werd benoemd? Niemand anders dan] de ge
schorste burgemeester
Nu geheel Nederland zich aangordt om den aan
staanden verjaardag van Z. M. den Koning waardiglijk
te vieren, heeft jhr. II. C. Van der Wijck zich ge
dwongen gevoeld, bij een in druk gegeven geschrift,
de meening te uiten, dat geen schooner geschenk aan
Z. M. den Koning zou kunnen worden aangeboden dan
wanneer de Staten-Generaal mochten besluiten, aan
H. K. H. Prinses Wilhelmina der Nederlanden den
Haar van rechtswege toekomenden titel van Prinses
van Oranje toe te kennen. Jagbl
Den dag vóór den 19den Februari hoopt nog
een ander Vorst, een Koning op het gebied der knnst,
zijn zeventigsten verjaardag te herdenken. De wereld
beroemde schilder J. B o s b o o m, de waardige echt
genoot onzer overleden talentvolle romancière mevrouw
A. L. G. BosboomToussaint. viert den 18 den Fe
bruari zijn 70sten verjaardag. Door vele schilders zal
hem buide gebracht worden. O. a. is men voornemens
dien dag een borstbeeld in maimer, vervaardigd door
den heer Bart van Hove, in het Rijksmuseum te Am
sterdam te plaatsen. (JV. B.)
De Haagsche kouter in de Prov. Gron. Ct.
breekt den staf over een ingezonden stuk, verleden
'week ir. het Dagblad opgenomen, welks schrijver den
raad gaf, op den 19den Februari geen uiterlijk
vertoon te maken, geen «luidruchtige" volksviering
uit te lokken. «Neen", zegt hij, «het is mogelijk,
dat de toekomst ons somber aangrijnstmaar den 19en
Februari zullen wij, ondanks uw nuchteren raad, in
het openbaar met vliegende vaandels en slaande trom,
juichend en jubelend, zingend en dansend, lachend en
springend, met wapperend dundoek, schitterende lichten
en knetterend vuurwerk vieren. Wij houden te veel
van ons Vorstenhuis, om aan den laatsten manne-
lijken telg van dat geslacht, bij zijn zeventigste jaarfeest,
geen schitterend blijk onzer verknochtheid te geven.
«Dank zij de energie onzer Regeeringzegt de
Ldb. Ct. blijft Nederland, trots de nabijheid van
België, waar de longziekte sinds jaren voorkomt
en blijft voorkomen (het laatste eenige geval, in Neder
land, even over de grenzen in éen stal met, als wij
goed zijn ingelicht, éen stuk rundvee, was meer dan
waarschijnlijk aan Belgischen invloed toe te schrijven),
sinds geruimen tijd van longziekte vrij. Gelukkig.
Geen enkel Rijk kan zich tot heden op zulk een
victorie beroemen."
Men leest in het D. v. Z.-H.
«Zijn wij wol geïnformeerd, en wij meeneB dat te
wezen, dan is er bij onze regeering niets bekend van
het voornemen van den Gouverneur-Generaal
van Nederlandsch-In liê van hetwelk in het Bata-
