1887. N°. 5.
Dinsdag 11 Januari.
74ste jaargang.
Het Israëlietisch Armbestuur,
VERPACHTING
IJk- en Herijk der Maten
en Gewichten,
Cf-
üOBüffi
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandao, Woensdao en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nornmers 5 ct., met bijblad 10 et.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets,
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
van den grond aan den Oosthavendijk,
bij de Meestoof „De Zon", sectie B
no. 238, 239 en 250, in pacht ge
weest bij C. Kloosterman,
voor 7 jaren, ingaande den 1 Januari 1887, op Zater
dag den 15 Januari a. s., des namiddags te éen uur,
ten raadhuize dezer gemeente. De pachtsvoorwaarden
liggen van heden af ter visie ter Secretarie, alwaar
tevens nadere inlichtingen te bekomen zijn.
Goes, den 8 Januari 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
3—w3bm—
De jaarletter voor den
gedurende het jaar 1887 te bezigen, zal zijn de letter
X in den gewonen drukvorm, schuin gesteld; bij den
ijk der gasmeters de KONINKLIJKE KROONterwijl
het merk van het kantoor, waar de eerste stempeling
heeft plaats gevonden, voor Middelburg, waaronder
de gemeente Goes ressorteert, blijft bepaald op het
cijfer 1^.
Goes, den 8 Januari 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN
De verificatie van de gewichten heneden het gram
(milligram-gewichten) geschiedt, uithoofde der daartoe
noodige fijne balansen, UITSLUITEND AAN HET
ITKKANTOOR TE MIDDELBURG, en de herijk aldaar
is voor dit jaar bepaald van den 11 Januari tot den
10 Februari a. s.
Goes, den 8 Januari 1887.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
aangezocht tot ondersteuning van een behoeftig gezin
en voortdurend giften moetende uitreiken aan door
trekkende noodlijdenden, zal op Woensdag den
12 Januari aanstaande aan de huizen van
alle ingezetenen eene ALGEMEENE COLLECTE doen.
Burgemeester en Wethouders vertrouwen, dat de
burgerij door ruime giften zal medewerken ora genoemd
Armbestuur tot het volbrengen van zijn taak in staat
te stellen, waartoe zij deze inzameling gunstig aan
bevelen
Goes, den 8 Januari 1887-
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 10 Januari 1887.
Aan de oproeping door het voorloopig comité
voor de feestviering op 19 Februari a. s.
hadden Zaterdagavond een twaalftal sociëteiten en
vereenigingen gehoor gegeven. Vertegenwoordigd waren
de sociëteiten «de Unie", «Van Ongenuchten Vrij",
j Eensgezindheid" en «de Vriendenkring", de zang-
vereenigingen «Streven naar hooger" en «Excelsior",
de tooneelvereeniging «Eloquentia", de gymnastiek-
vereeniging «Hercules", de handboogschutterij «Jacoba
van Beieren", de «Vereeniging voor Volksvermaken",
de werkliedenvereeniging «Eigen Hulp" en de kolf-
sociëteit «Prinses Marie".
Het bleek dat het meerendeel dier vereenigingen
bereid was betzij door eene financiëeie bijdrage, hetzij
door een werkzaam aandeel, hetzij op andere wijze
tot opluistering van het feest mede te werkeD, zoodat
na breedvoerige discussiën kon besloten werden in
eene weldra bijeen te roepen vergadering van belang
stellenden het volgende feestprogramma ter goedkeu-
ring aan te bieden
Des morgens zullen de kinderen van alle scholen
met de muziek eene wandeling door de stad maken,
waarna zij in verschillende lokalen zullen worden ont
haald. In de verwachting dat om 12 uren eene parade
van de schutterij zal gehouden worden, zal na afloop
daarvan de feestcantate, voor dezen dag vervaardigd
door den heer Coenen, worden ten gehoore gebracht,
■waarvoor men vermoedelijk over 60 mannenstemmen
zal kunnen beschikken. Daarna zal bij goed weder
eene matinée musicale op de Groote Markt worden
gegeven.
Des avonds zal de vereeniging voor «Volksvermaken"
in samenwerking met andere vereenigingen en met
de verschillende sociëteiten een feest arrangeeren, ter
wijl de dag zal worden besloten met een groot vuur
werk. Voorts zal worden aangevraagd om het feest
door klokgelui en bespeling van het carillon te doen
opluisteren, terwijl pogingen zullen worden aangewend
om een optocht te houden.
De bevolking dezer gemeente bestond
op 1 Januari 1886 uit 3116 m. en 3478 v., te zamen
6594. Zij vermeerderde in dat jaar met 228 geborenen
(123 m. en 105 v.,) en 390 ingekomenen (167 m. en
223 vte zamen 618 (290 m. en 328 v„) en ver
minderde met 172 overledenen (75 m. en 97 v„) en
341 vertrokkenen (146 m. en 195 v.) te zamen 513
(221 m. en 292 v.) Zij vermeerderde dus met 69 m. en
36 v. totaal 105 en bestond op 31 December 1886
uit 3185 m. en 3514 v. totaal 6699 ingezetenen. Er
werden 44 huwelijken gesloten.
Gedurende 1886 zijn in de Apotheek der
gemeente gereed gemaakt 6910 recepten tegen
4045 in 1885. Het aanzienlijk meerder aantal moet
aan de mazelen-epidemie worden toegeschreven. Terwijl
toch in September slechts 362 en in October 462
recepten ter bereiding werden aangeboden, bedroeg
dit getal in November 1003 en in December 874.
Vrijdagavond deed de heer J. H. Schuijlenburg,
directeur van de Nederlandsche pensioen-
vereeniging voor werklieden te 's-Graven-
hage, in de vergadering der vereeniging «Eigen Hulp"
alhier eenige mededeelingen omtrent het doel en de
werking van die pensioenvereeniging, met het oog op
de bij haar bestaande verschillende tarieven.
Wij kunnen die tarieven natuurlijk in ons blad niet
in het hreede bespreken en wij willen dan ook alleen
mededeelen, dat het tarief voor hot begrafenisfonds
der vereeniging inderdaad zeer laag is en om die reden
en om de soliditeit alleszins aanbevelenswaardig. Wat
daarentegen de tarieven voor uitkeering na overlijden
of op zekeren leeftijd betreft, de samenspreking daar
over leidde tot de conclusie, dat, hoe laag zij ook
gesteld waren, de som die wekelijks moet worden
afgedragen voor de meeste werklieden moeielijk zal
zijn optebrengsn, tenzij zij op zeer jeugdigen leeftijd
(b. v. 15 jaar) in het fonds beginnen bijtedragen.
Nog kwam een zeer belangrijk punt ter sprake nl.
de quaestie van het verzekeren door den werkgever
van zijn personeel. De heer Schuijlenburg was over
het algemeen geen groot voorstander daarvan, omdat
hij, ook voor den werkman, het aangenamer gedachte
vond zelf te zorgen voor den ouden dag, terwijl in slechte
tijden als na ook de werkgever zware lasten heeft te
dragen. Wij gelooven, dat daarbij echter niet mag
worden over het hoofd gezien, dat, wanneer de werk
gever voor een deel de zorg voor den ouden dag van
den werkman op zich neemt, daardoor een nauwer
band wordt gevormd tusschen beide personen, wat
toch zeker ook den werkgever ten goede zal komen,
omdat hij daardoor minder aan verwisseling van per
soneel blootstaat. Is hij bovendien door achteruitgang
of geheele liquidatie van zaken genoodzaakt zijn per
soneel te ontslaan, dan is het gestorte niet verloren,
want er wordt, en dit onderscheidt het fonds van vele
andere, altijd iets uitgekeerd. Wellicht zou ook den
werkgever het recht kunnen worden toegekend de ge
storte gelden van den eenen werkman op den anderen
te laten overschrijven, mits beiden van denzelfden leeftijd
en van goede gezondheid zijn
Wij gelooven wel, dat een werkman, die op jeug
digen leeftijd etn contract met de Ned. pensioenver
eeniging aangaat, zelf zijne bijdragen kan missen
voor hen, die echter reeds veertig jaren of ouder zijn,
nu de vereeniging pas bestaat, zou het wenschelijk
zijn, dat de werkgevers wat wilden medewerken. Het
is te hopen, dat èn zij èn de jeugdige werklieden
zullen kunnen besluiten van het fonds gebruik te maken.
Door den heer Alex. Faassen, directeur van
den nieuwen Rotterd. Schouwburg, is tegen Donder
dag 20 Januari de Schouwburgzaal der Sociëteit V.
O. V. aangevraagd tot het geven eener tooneel-
voorstelling.
Men schrijft ons nit Baarland van 6 Januari
Heden overleed de heer P. Bruggeman, oud-bur
gemeester van Baarland. Geboren den 29 October 1812,
verloor hij reeds vroeg zijnen vader. Deze was veer
man van Baarland op de verschillende havenplaatsen
van Zeeuwsch-Vlaanderen. In December 1824 naar
't land van Hulst uitgevaren, keerde hij op 24 De
cember terug. Onder den Baarlandschen wal gekomen,
sloeg het scheepje om en vonden de vier personen,
die er zich op bevonden, hun graf in de golven. Ter
wijl aan redden geen denken viel, .varen vrouw en
kind van den schipper I. Bruggeman ooggetuige van
dit ontzettend schouwspel. De dood zijns vaders heeft
voorzeker een diepen indruk bij den twaalfjarigen
knaap achtergelaten. Door vlijt en met zijnen gun-
stigen aanleg wist de eenvoudige schipperszoon zich
op te heffen in de maatschappij. Het beoefenen der
wiskunde was zijne aangenaamste bezigheid. Den 7
Augustus 1853 werd hij benoemd tot burgemeester
van Baarland en bleef dit tot ultimo 1885.
In Juli 1877 had hij ontslag aangevraagd uit deze
betrekking, maar trok zijne aanvrage om ontslag weer
vn op aandrang van den toenmaligen Commissaris des
Konings in Zeeland, den heer jhr. Six. In verschillende
kerkelijke waardigheden, als rentmeester van 't Am
bacht Baarland en als lid van den gemeenteraad
mocht de overledene zich aller achtmg verwerven,
hetgeen duidelijk bleek bij zijn 25jarig jubilé als bur
gemeester dezer gemeente. In 't vorig jaar mocht hij
het genoegen smaken zijnen zoon A. Bruggeman be
noemd te zien als zijnen opvolger in da betrekking
van burgemeester dezer gemeente. Diep betreurd door
allen, die hem nader leerden kennen, ontviel hij na
eene echtverbintenis van 54 jaren aan zijne familie.
Ondelande. Woensdag a. s. zal de heer Hartman
uit Goes als spreker optreden voor de leden der Ver
eeniging «Nut en Genoegen."
Ierseke. Uit den loop der bevolking blijkt dat
deze met 332 zielen is toegenomen en wat nog meer
de aandacht verdient, dat ruim 3 maal zooveel geboor
ten als sterfgevallen hebben plaatsgehad of 144 meer.
Dit moet ongetwijfeld daaraan toegeschreven worden,
dat gedurende eenige jaren veel mensehen van elders
ingekomen zijn, die meerendeels in de kracht huns
levens zijn, zoodat er betrekkelijk weinig oude menschen
in deze gemeente gevonden worden.
Ierseke. Op Woensdag 12 Jan. a. s. des avonds
te 6 uren hoopt in het kerkgebouw der Chr. Ger.
gem. alhier te spreken over het Christelijk krankzin
nigengesticht Veldwijk de heer B. M. Den Boet
te Goes, na een inleidend woord van ds. De Pree,
mede te Goes.
Kolijnsplaat. Door de ontslagaanvrage tegen 1 April
a. s. van den heer B. B i rk e n fe 1 d als gemeente
geneesheer lijdt deze gemeente, en wat ook al spoedig
te wachten is, Kats, een gevoelig verlies. De heer
Birkenfeld, die hier en te Kats reeds meer dan een halve
eeuw (ruim 58 jaar) zijn praktijk uitoefende, zal, wat
bij zijne hooge jaren wel te denken is, ook van liever
lede zijne gewone praktijk verminderen. Bij niet spoedige
vervulling der vacature waarvoor bij het gebrek
aan dokters tegenwoordig te vreezen is, zal men
zich dan vaak bij ziektegevallen te Kats gedwongen
zien, te Wissekerke (een afstand van drie uren) genees
kundige hulp in te roepen.
Moge de gemeenteraad in zijne pogingen slagen om
een flink dokter naar hier te roepen, dan zal het
dezen gewis niet aan eene zich steeds uitbreidende
praktijk ontbreken en zullen twee gemeenten op dit
eiland er zeer mee gebaat zijn.
Vlissing-n. Het stoomschip «Mercurius", gezagvoer
der Dijk Blok, van de Koninklijke Nederlandsche Stoom
boot Maatschappij te Amsterdam de dienstdoende
boot der nieuwe lijn voor het vervoer van schapen
van hier naar Londen (Deptford) vertrok Vrijdag
avond voor de tweede maal met een transport vee
naar Engeland.
De lading bestond ditmaal uit ruim 800 stuks
levende schapen, zijnde reeds het dubbele van het
aantal bij de eerste reis overgebracht.
Men hoopt echter het vervoer weldra nog belangrijk
te kunnen uitbreiden.
De leden der Eerste Kamer zijn tegen
hedenavond te 8 uren tot hervatting der werkzaam
heden opgeroepen.
De jaarlijksche belooning, verbonden aan de va
cante betrekking van deurwaarder der directe
belastingen voor het district Oostburg, wordt, na af
trek der kosten wegens reizen, drukwerk enz. ge
raamd op 720.
Men achtte het blijkens het afdeelingsverslag
over het voorloopig kiesreglement zeer
weinig rationeel Arnemuiden aan het district Goes
toetevoegen en gewenscht om D.en Bommel, Ooltgens-
plaat en Stad aan 't Haringvliet bij Zieriksee te houden.
Het in November door de Staten van Zeeland
gewijzigd vastgesteld reglement op de wegen
en voetpaden heeft Z. M. de Koning goed
gekeurd.
H. M. de Koningin heeft 500 geschonken
voor de uitbreiding van het Kinder-ziekenhuis te Rot
terdam.
Men schrijft ons uit 's-Hnge
Het nieuwe jaar heeft voorgoed een einde gemaakt
aan onze tramway-quaestie. De oude tram is over
gegaan in handen der nieuwe Maatschappij, welke zich
thans definitief bereid heeft verklaard de concessie
voor 40 jaren te aanvaarden, onder da talrijke bepa
lingen, haar door de gemeente opgelegd. Een van die
voorwaarden, hoezeer facultatief gesteld, is de invoering
van een electrischen tram naar 't Kurhaus te Sche-
veningen. Is dit niet erg geavanceerd voor 't Haagje?
De viering van 's Konings zeventigsten verjaardag
wordt hier wel besproken, maar ik geloof niet dat
't er van zal komen, dat zij uit den boezem der bur
gerij voortkomt, 't Gemeentebestuur zal natuurlijk niet
achterwege blijven aan 't feest buiteDgewonen luister
bij te zetten, terwijl de nationale zangschool, gesteund
door eenige notabelen, een gelegenheids-cantate zal ten
gehoore brengen, wat ook het plan is van den directeur
van de Fransche opera, den heer Desuiten, die een
cantate, door een hooggeplaatst Fransch militair ge
dicht, door den componist den heer S. De Lange op
muziek gebracht, door het geheele personeel der Fran
sche opera zal doen uitvoeren.
De commandant van de brandweer is met 1 Jan. niet
in functie getreden. De heerDeWijs bezoekt verschillende
voorname plaatsen van ons land om het brandweren te
bestudeeren. Van andere zijde wordt beweerd dat de
heer De Wijs nog niet opgetreden is, wijl hij moeielijk-
heden ondervindt om als officier van het O.-I. leger
te worden gepensioneerd.
Hierin zal ik mij niet verder ver,liepen maar ook
niet in het onderwerp, dat reeds in vier zittingen onzen
Raad heeft bezig gehouden en eigenlijk geen andere
strekking heeft dan om den koperen penning als uiterlijk
teeken van betaalde hondenbelasting in eere te her
stellen en de honden te belasten naar gelang hunner
grootte.
Volgens de N. li. Cl. hebben een aantal inge
zetenen der gemeente Woensdrecht, zich noemende
Roomsch-Katholieke en Protestantsche hoofden van
huisgezinnen, aan de regeering verzocht te willen bevor
deren, dat in de kom dier gemeente of in de zooge
naamde Woensdrechtschestraat eene openbare school
worde opgericht.
Dit is, dunkt ons, alweder een bewijs voor de meer
malen geuite bewering, dat de tegenzin in het open
baar onderwijs bij de bevolking, zoowel Katholieken
als Protestanten, niet zoo groot is als men van zekere
zijde wil doen voorkomen en dat de groote schoolstrijd
hoofdzakelijk aan het drijven van zekere personen te
danken is. Waar die invloed zich niet doet gevoelen
is er van strijd geen sprake en maakt men van het
openbaar onderwijs gaarne gebruik.
Het Vad. oppert de vraag, of de verhooren
der enquête-commissie niet van tijd tot tijd,
b. v. tweemaal per week, gepubliceerd kuunen worden,
't Zou de belangstelling wakker houden en aan het kennis
nemen van de vruchten der enquête bevorderlijk zijn.
Wacht men met de publicatie totdat alles is afgeloopen,
dan wordt het publiek vergast op een onmogelijk dik,
onhandelbaar, onverteerbaar boekdeel, dat men met
wanhoop ter zijde legt, omdat men er den weg niet
in vindt, en waarvan ook de pers zeer bezwaarlijk
een beknopt en toch genoegzaam volledig résumé kan
geven.
Op verschillende plaatsen, o. a. te Bergen-op-
boom, Venloo, Leeuwarden, heeft men plannen ofheb-
Zen zich commissies gevormd tot viering van den
70sten jaardag van Z. M. den Koning.
Te Bergen-op-Zoom is in beginsel aangenomen dat het
feest het karakter moet dragen van een echt volks-
en kinderfeest. Van militaire zijde zijn reeds verschil
lende toezeggingen gedaan. Financiëeie ondersteuning
zal aan het gemeentebestuur worden aangevraagd,
terwijl reeds deze week een aanvang zal worden ge
maakt met het inzamelen van giften laugs de huizen.
Alle op dien dag reeds vastgestelde carnavals-partijen
zijn verzet of onbepaald uitgesteld. De sympathie voor
het feest is algemeen.
Te Leeuwarden zal het programma voor den dag
bestaan uituitdeeling aan de armen, onthaal en-,
van de leerlingen der scholen voor on- en minvermo
genden (openbare en bijzondere scholen), groote mili
taire paradevolksspelenfeestrede in de Groote
Kerk en zanguitvoering, vuurwerk, volksvoorstelling
en vauxhall.
Door «gedroogd spek" is blijkens re
solutie van den Min. van financiën in den zin van
het tarief van rechten te verstaan spek dat niet al
leen gezouten, maar vóór het iDpakken in kisten in
de lucht gedroogd is om het beter te kuDnen be
waren.
Dat spek, veelal afkomstig uit Amerika en belast
met ƒ1.25 de 100 kg., is wel nog eenigszins vochtig,
maar toch door zijne hardheid gemakkelijk te onder
scheiden van het enkel gezouten spek, dat wegens zijn
grooter specifiek gewicht slechts met ƒ1 de 100 kg.
belast is.
Tot invoering van het kon. besluit van 13 Dec.
1886, houdende bepalingen omtrent het gebruik van
maltose in bierbrouwer ij en, welk besluit
den 6den Januari in werking is getreden, zijn door
den Minister van financiën eenige nadere toelichtingen
aan de ambtenaren verstrekt, vooral om te wijzen op
het gevaar dat deze stof oplevert uit het oogpunt van
heimelijke bijstorting van grondstof.