1887. N°. 3.
Donderdag 6 Januari.
74sle jaargang.
GOESCHE
De oitgave dezor Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoeg! men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets
Bij dirocte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen warden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel
GOES, 5 Januari 1887.
De talrijke opkomst in de vergadering, gister
avond in het koffiehuis »de Prins van Oranje" alhier
gehouden ter bespreking van eventueele feestviering op
19 Februari a. s. bij gelegenheid van den zeven
tigsten verjaardag van Z. M. onzen Ko
ning, bewees dat voor een dergelijk feest bij een
zeker deel der Goetche burgerij warme sympathie
bestaat.
Toen dan ook de heer Z. D. Van der Bilt La Motthe,
die namens het vijftsl ingezetenen, dat tot deze ver
gadering het initiatief had genomen, met het eerste
vers van ons volkslied de aanwezigen tot deelneming
aan eene feestelijke herdenking van Zr. Ms. geboorte
dag opwekte, waren de aanwezigen daartoe allen be
reid. Allereerst zou nu eene feestcommissie moeten
worden benoemd en de heer La Motthe achtte het
wenschelijk, dat uit de verschillende vereenigingen
hier ter stede een bestuurslid zou worden gekozen
om deel van het feestcomité uit te maken. Het
bleek echter, dat niet alle vereenigingen, veel minder
hare bestuursleden, algemeen bij de vergadering be
kend waren, weshalve besloten werd, dat het vijftal
ingezetenen, die de -vergadering hadden belegd, een
voorloopig comité zonden vormen, terwijl de vereeni
gingen dan zouden worden uitgenoodigd, daaraan éen
hunner bestuursleden toe te voegen, en mr. J. G.
De Witt Hamer, burgemeester dezer gemeente, bij ac
clamatie tot eere-voo rzitter en de heer M. J Souten-
dam, majoor-commandant der dd. schutterij alhier, tot
lid van het feestcomité werden benoemd.
Alsnu werden verschillende middelen aan de hand
gedaan om een feestprogramma samentestellen, welke
punten aan het comiité ter bespreking zullen worden
onderworpen, waarna dit programma in eene nader
bijeenteroepen vergadering van belangstellenden zal
worden vastgesteld. Allereerst werd besloten een mu
ziekkorps te engageeren, zoo mogelijk uit Nederland,
of, als dit ondoenlijk bleek, uit den vreemde. Voorts
werden de volgende punten in overweging gegeven
het aanbieden van een gelukwensch aan Z. M. den
Koning een optocht van de kinderen van alle scholen
met de muziek, waarbij de volksliederen zullen worden
gezongenhet uitvoeren der feestcantate voor deze
gelegenheid vervaardigd door den heer Coenen (woorden
van Fiore Delia Neve) door de hier bestaande zang
verenigingen een i;root vuurwerkilluminatie van
het stadhuis en van particuliere woningenuitdeeling
van levensmiddelen aan de bedeeldenhet bespelen
van het carillon en het luiden der klok. Bovendien
verklaarde dhr. Breet velt als voorzitter der vereeniging
«Volksvermaken", dat die vereeniging bereid was op
den 19 Februari a. s. door het geven van een feest
tot opluistering van dien dag mede te werken.
Ten slotte werd nog de wenschelijkheid geuit om
aan de gemeente eene subsidie te vragen voor 'de
feestviering, terwijl verder ter bestrijding van de
kosten aan de ingezetenen eene inteekenlijst zal worden
aangeboden.
Nadat de voorzitter, dhr. Van der Bilt La Motthe,
had toegezegd, dat de verschillende wenken door het
comité zouden worden ter harte genomen en voorde
verwezenlijking der plannen de noodige stappen zouden
worden gedaan, sloot hij de vergadering, doch niet
dan nadat dhr. I. D. Fransen Van de Putte namens
de vergaderden een woord van dank had gebracht aan
hen, die tot eene feestelijke herdenking van 19 Februari
a. s. het initiatief hadden genomen.
Aan het telegraafkantoor alhier wer
den van 1 Januari31 December 1886 verzonden
10882, ontvangen 10173, doorgezonden 6698 tele
grammen; alzoo totaal behandeld 27753 stuks.
Wij herinneren er nogmaals aan, dat a. s. Vrijdag
7 Januari des avonds te 8 uren in het locaal boven
de Korenbeurs alhier dhr. Schuijlenburg, direc
teur van de Ned. Pensioenvereeniging voor werklieden,
over de inrichting en werking van het Ned. werklieden
fonds zal spreken in eene daartoe belegde buitengewone
vergadering der werklieden-vereeniging «Eigen Hulp".
De Gedep. Staten van Zeeland hebben het tijd
stip, waarop de herijk der maten en gewich
ten in 1887 zal plaatshebben, bepaald als volgt:
Kortgene 29 MaartWissekerke 30 en 31 Maart
Kolijnsplaat, ook voor Kats, 1 en 2 April.
Goes, ook voor Kloetinge en Kattendijke, benevens
's-Heer Hendrikskinderen en Wissekerke (gemeente
's-Heer Arendskerke), 18, 19, 20, 21,22,23,25,26,
27, 28 en 29 AprilWolfertsdijk 30 AprilHeinkens-
zand, ook voor 's-Heer Arendskerke, 2 Mei en 3 Mei
des voormiddags's-Heerenhoek, ook voor Borsele en
Nieuwdorp (gemeente 's Heer Arendskerke), 3 Mei des
namiddags en 4 MeiOvezand, ook voor Nisse, 5 Mei
Ellewoudsdijk, ook voor Driewegen, 6 MeiBaarland,
ook voor Oudelande, 7 Mei; Hoedekenskerke 9 Mei
des voormiddags; 's-Gravenpolder, ook voor 's-Heer
Abtskerke, 9 Mei des namiddags; Kapelle, ook voor
Schore, 10 en 11 Mei; Wemeldinge, 12Mei; Ierseke,
13 Mei; Kruiaingen 14 Mei en 16 Mei des voormid-
dags; Krabbendijke, ook voor Waarde, 16 Mei des
namiddags en 17 Mei; Rilland-Bath, 18 Mei.
Stavenisse, 6 Juni; St. Annaland, 7 en 8 Juni;
St. Filipsland, 9 Juni; Oud-Vosmeer, 10 Juni; Tolen,
11 en 13 Juni; Poortvliet, 14 Juni; Scherpenisse, 15
Juni; St. Maartensdijk, 16 en 17 Juni.
Ierseke. Op Maandag 17 Januari a. s. zal alhier
eene verkiezing plaats hebben voor een lid van den
gemeenteraad.
Te Wemeldinge zijn de mazelen epidemisch
heerschende verklaard.
De maatschappij tot bevordering van landbouw
en veeteelt had weder de beleefdheid ons een exem
plaar van haar jaarboekje ter kennismaking
toe te zenden. Het boekje in het bekende handige
formaat en omgeven door een stevigen band bevat
als altijd vele opgaveD, die voor den landbouwer schier
onmisbaar mogen geacht worden, terwijl deheerVor-
sterman Van Oijen uit Aardenburg zijne opmerkingen
over het paard, waarmede hij in den almanak van
1886 aanving, erin voortzette. Ü8 heeren J. C. enW.
Al tor (Lr te Middelburg zorgden ook nu weder voor
eene nette uitvoering.
Het letterteeken, bedoeld in art. 2 der wet van
21 Juni 1881 houdende bepalingen omtrent de zee-
visscherijen. is o. a. voor de gemeenten Middelburg M.
G. Nieuw-Vosmeer N. V. Tholen T. H.
Veere V. E. Vlissingen V. L. I. Ierseke V. E.
Naar men verneemt, zoude de heer P. J. V e r-
b i s t te Hontenisse, minste inschrijver tot het uit
voeren van werken tot bedijking van buitengronden,
gelegen in het Akselsche Gat of Braakman, gemeente
Ter Neuzen, verzocht hebben daarvan ontslagen te
worden, tengevolge van een begaan abuis bij de in
schrijving, ter som van 25,500. De opvolgende in
schrijving was 29,675 en de hoogste ƒ45,678.
Z. M. de Koning heeft den heer F. Gediking,
hoofd eener openbare school te 's-Hage, opgedragen
aan H. K. H- Prinses Wilhelmina onderwijs
te geven in de beginselen van het lager onderwijs
zij ontving Maandag de eerste les.
«Eigen Haard" leidt zijn nieuwen jaargang in met
een biographie van Z. M. onzen Koning,
ter gelegenheid van HD. 70n jaardag in Februari
aanst., geschreven door Hofdijk en geïllustreerd o. a.
met een welgelijkend portret van Z. M. en een gravure,
bij 's Konings geboorte vervaardigd en daarvan een
allegorische voorstelling gevende.
Van de gelegenheid tot verzending per tele
graaf van nieuwjaarskaarten schijnt geen
druk gebruik te zijn gemaaktvan verschillende zijden
ontving de Arnh. Ct. mededeeling, dat het gebruik
dezer kaarten ver beneden dat van 't vorige jaar is
gebleven.
Toen was het een nieuwtjenu heeft men begrepen,
dat de briefkaart, waarbij men niet gebonden was de
uiting zijner wenschen tot een zeker maximum van
woorden te beperken, evengoed aan het doel beant
woordt. En dit voor slechts een derde van den prijs.
Als een evenement in den boekhandel mag zeker
wel vermeld worden, dat van de door de wed. J. R.
Van Rossum te Utrecht bezorgde pracht-uitgave van
dr. Schaepman's Aya Sofia de eerste oplage van
■1000 ex. binnen den tijd van 6 weken geheel is uit
verkocht. Naar wij vernemen, is de uitgever reeds
bezig met een tweeden druk, die in kleiner formaat
zal verschijnen, vermeerderd met een narede van den
schrijver, vooral over de verschillende recensiën.
(Nbl. o. d. B.)
Blijkens het overzicht, aan de Eerste Kamer
overgelegd, is de Staatsbegrooting, met uit
zondering van Marine, door de Tweede Kamer vast
gesteld in uitgaaf ad 126,220.097 en in ontvang
ad 115,973.075. Het gezamenlijk bedrag der ver
minderingen, door de Tweede Kamer aangebracht, is
1,613.100.
Men zal zich herinneren, dat de jongste alg.
vergadering van leden der Vereeniging van
Landmeters en het Kadaster een treurigen afloop
had. Een onnoozel bestuursvoorstel, om een lezing op
den eersten der beide vergaderdagen te doen houden,
gaf aan 29 aanwezigen aanleiding om het debat in
een Babelsche spraakverwarring en eindelooze stem
mingen te doen verloopen en het besluit te doeu nemen
om de vereeniging te ontbinden. Aangezien er echter
slechts een derde der leden ter vergadering was, werd
besloten, ook de afwezigen schriftelijk over dat voor
stel tot ontbinding te doen stemmen. Deze stemming
leverde dezer dagen het resultaat op, dat 110 leden
ontkennend, 30 toestemmend antwoordden en 10 leden
zich onthielden. In deze stemming zag het Bestuur,
dat en corps in de laatste ver-gadering was afgetreden,
en herkozen daarbij bleef volharden, een bewijs van
vertrouwen, en het verzond nu ook aan da leden de
onafgedaan gebleven gewijzigde statuten, om zoodoende
en met vermijding van een buiteng. alg. vergadering
de vereeniging te reconstrueeren. Aan het gelukken
van deze poging wordt door zeer vele leden niet ge
twijfeld. 1)
In de gisteren te Amsterdam gehonden buiten
gewone vergadering van aandeelhouders der Maat
schappij tot exploitatie van Staats
spoorwegen werd het voorstel tot conversie
der 5 en 4 pets. leening der Maatschappij met 528
tegen 264 stemmen aangenomen.
De commissie van rapporteurs der Tweede Kamer
over de opnieuw inde afdeelingen onderzochte voor
stellen tot grondwetswijziging (kiesrecht
en voorloopig kiesregkment) komt heden bijeen tot
het voorloopig opmaken van het verslag.
De ontslagaanvrage van den Minister van
Marine is, naar men verzekert, nog altijd hangende.
De geruchten, dat de ministerraad Z. M. geadviseerd
zou hebben het verzoek van den heer Gericke niet in
te willigen, en dat de Minister zich bij 's Konings
wensch om aan het bewind te blijven, zou hebben
nedergelegd, zijn nog niet bevestigd.
De Minister heeft gisteren geen gel ruik gemaakt
van de gelegenheid om bij Z. M. op audiëntie te gaaD.
Men vermoedt dat geen beslissing op het aange
vraagd ontslag in een anderen zin te wachten is voor
dat de Eerste Kamer de kredietwet voor Marine zal
hebben afgedaan.
Vóór drie maanden mochten wij er op wijzen,
dat voor 'teerstsedert 1881 de prijzen der voor
naamste handelsartikelen dooreengenomen,
een eeuigszins beteekenenden vooruitgang vertoonden.
Men is gewoon de algemeene richting der prijzen
aan te duiden door hunne verhouding, wat 22 voor
name handelsartikelen betreft, op te geven tot die van
ruim 30 jaren herwaarts. Stelt men den toenmaligen
prijs van elk op 100, te zamen dus 2200, dan vindt
men voor het verhoudingscijfer van Januari 1883 2442.
Sedert is dit van jaar tot jaar gedaald op 1 Januari
1886 was het slechts 2023, op 1 April jl. 2017.
Daarna is een langzame rijzing begonnen. In Juli was
het cijfer 2026, in October 2108.
In de drie laatste maanden des jaars is echter die
hoopvolle wending niet voortgezet. In het eind des
jaars waren een groot getal artikelen weder lager in
prijs dan in Oct., zoodat het verzamelcijfer tot 2048
is teruggeloopen. Toch is dit cijfer nog hooger dan
dat van het begin des vorigen jaars. Lager staan nog
aanmerkelijk genoteerd ijzeren spoorstaven, koper,
hennep, gerst en haver, rijst, vooral suiker, voorts thee
en petroleum. Bijna alle overige artikelen zijn gestegen
en de rijzing is belangrijk geweest in Schutsch ijzer,
tin, wol, zijde, vlas en koffie.
De vooruitzichten zijn, indien althans de vrede be
houden blijft, ni-t ongunstig. Er begint meer leven
te komen in den handel, vooral in Engeland en de
Noord-Ameiikaausehen Unie. Hbld
Koloniën.
Het is bijna ongeloofelijk, dat, terwijl de beri-beri
besmettelijk verklaard wordt en op Atjeh zelf out-
smettings maatregelen genomen worden, dezelfde sioom-
booten, die de beri-berilijders van Atjeh overbrengen,
gébruikt worden om troepen naar Atjeh over te brengen,
en zelfs daartoe volgepropt worden. Opeengepakt worden
door hen op een van beri-beri-besmetting doortrokken
boot somtijds negen dagen doorgebracht.
Wil men het resultaat? Een vorige boot, die een
500 personen, voor Atjeh bestemd, aan boord ge
kregen had, soldaten en vrouwen (en men begrijpt,
dat men geen beri-berilijders naar Atjeh zendt), kwam
te Oleh-leh aan met 49 aan beri-beri lijdende en 55
verdachte personen. De eersten worden in 't hospitaal
opgenomen, om dadelijk weer terug te gaande anderen
in een daartoe bestemde wijk gehuisvest. Een der offi
cieren, L., pas gezond en wel van zijn vrouw en kin
deren op Java vertrokken en, die nooit geweten had
wat beri-beri is, werd na deze reis, twee dagen na
aankomst, bevonden vrij erg beri-beri te hebben.
(A. DU.)
De redacteur der Soerab. Ct., beschuldigd van
hoon en smaad aan 's Konings vertegenwoordiger,
opruiing tot minachting tegen het gezag, hoon en
smaad jegens Regeeringspersonen en colleges, is vrij
gesproken op grond van gemis van bewijs van booze
bedoeling.
Da Soerab. Ct. schrijft tegenover de onlangs
door haar vermelde gevallen, waarin bij uitzondering
een enkele suikerfabriek nog met winst gewerkt heeft:
In het Rembangsche is de suiker-cultuur voor het
oogenblik dood. Het eertijds zoo prachtig rendeerende
Toelis bijvoorbeeld, is reeds 'n paar jaar gesloten.
Pamofan volgt dit jaar het voorbeeld, het komt onder
den hamer althans van de derde fabriek (in aanbouw)
werd de aanleg gestaakt.
Eerst onder betere omstandigheden zal daar de suiker
cultuur in het groot weer mogelijk zijn.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep naar Oostburg door
ds. J. G. Klomp te 's-Gravelandvoor Zwartsluis
door ds. J. A. Van Boven te Oost- en West-Souburg.
De toegang van het te Amsterdam gehouden
Gereformeerd congres staat alleen voor zulke leden
dar kerken open, «die niet schromen voor de belijdenis
van het Koningschap van Christus tegenover de Syno
dale hiërarchie uit te komen en dit met huu naam
willen onderteekenen."
Doel van het congres is; «eene algemeene beweging
te wekken en te leiden, om al onze kerken van onder
het juk der Synodale hiërarchie uit te brengen en
aan Christus, haren'Koning, te hergeven."
O. a. zal aan de orde komen het voorstel tot een
petitionnement aan Z. M. den Koning, om onverwijlde
intrekking van de kon. besl. tusschen 1816 en 1852
uitgevaardigd betreffende de tegenwoordige synodale
organisatie, alsmede een onderzoek naar de beste wijze,
om de zaak te brengen voor den burgerlijken rechter.
De Theologische school te Kampen telde op
1 Jan. jl. 76 leerlingen. Van de 31 theologischen be-
hooren er 13 tot het le, 10 tot het 2e en 8 tot het
3e of laatste studiejaar.
In het jaar 1886 werd door de leerlingen van
school B te Goes bij de rijkspostspaarbank ingebracht
284 op formulieren van 1 cent en 168 op form,
van 5 cent, samen 452, tegen 419 in 1885.
Naar aanleiding van een advertentie in zijn
nummer vau 26 December schreef het Katholiek onder
wijsblad Ons Recht:
Katholieke hoofdonderwijzers worden attent gemaakt
op de vacature van hoofd der school te Wiene en
Zeldam, gem. Ambt Delden. De raad dier gemeente
is voor verreweg de meerderheid Katholiek; komt er
alzoo een Katholiek op de nominatie, zoo is hij zeker
benoemd te worden. De school ligt aan den straatweg
van Delden naar Goor op uur afstands van eerst
genoemde plaats en kan daarom gemakkelijk van.uit
Delden bediend worden. De tegenwoordige titularis
was steeds aldaar woonachtig. Om zijn aangename
ligging, gezellig verkeer en niet dure levenswijze is
het stedeke Delden nogal gezocht."
Deze opmerking geeft het Volksblad, het orgaan
voor Volksonderwijs, de volgende woorden in de pen
«Niet om Ons Recht over deze aanbeveling bijzon
der hard te vallen, vermelden wij ze hier. Omgekeerd
toch zijn de gevallen, helaas! niet zeldzaam, dat een
gemeenteraad een in de eerste plaats voorgedragene
niet benoemt, omdat hij Katholiek is. Protestanten en
Katholieken doen in dit opzicht, vooral op het platte
land, in bekrompenheid niet voor elkander onder.
Maar droeve miskenning der beginselen, waarop de
regeling van ons openbaar onderwijs berust, is het
ontegenzeglijk, dat men zelfs reeds openlijk durft
schrijven, dat, hoe verdienstelijk zijn mededingers ook
wezen mogen, een Katholiek toeh bij voorbaat van de
benoeming zeker is, alleen omdat hij Katholiek is."
Het hoofd eener school maakt aangaande de
opgaven omtrent het schoolverzuim in 1885 en '86
de volgende opmerking
De maandelijksche uitkomsten voeren, zelfs in den
tijd ven het meeste verzuim, tot geen hoogere per
centen dan 35, 40 en 45dit schijnt klachten, als
meermalen werden aangegeven over ontvolking der
scholen, wel niet geheel teniet te doen, maar toch
als overdreven te brandmerken. En echter waren deze
klachten volkomen juist. Genoemde cijfers zijn gedistil
leerd uit de verzuimen van alle. kinderen van 6 tot
12 jaarhet behoeft geen betoog, dat de jongeren
onder dezen het minst schuldig zijn. Juist is de jaren
van 10 tot 12, den tijd dus, die zoo vruchtbaar kon
zijn, wordt het maximaalgetal gevonden. Berekent men
voor dezen leeftijd afzonderlijk de percenten, dan ver
anderen de getallen in 60, 70, 80 en meer. Men late
zich dus door een kunstmatige, optimistische groepee
ring van cijfers niet in slaap wiegen.
Beursoverzicht.
De laatste tonen op de effectenmavkten in den af-
geloopen en de eerste klanken in den nieuw inge
treden jaarkring waren redelijk opgewekt. Ook nu
vormden deze dagen een zeldzaam contrast bij die,
welke gewoonlijk bij elke jaarverwisseling wordeu door
leefd. Meestal toch bestaan er door de absentie van
vele personen weinig redenen om de koersen der toon
gevende fondsen te doen balanceerenthans echter
schenen er redenen te over om fluctuaties in het leven
