1886. N". 148.
Donderdag 16 December.
jaargang.
•Jstc
Be uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag on Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Gons, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 at., met bijblad 10 «t
In ons land vervoege men zich' voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DIT HAR en varder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
mum.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
It a a tl der gemeente CJoes,
op VRIJDAG den 17 DECEMBER 1886,
des namiddags te 2 uren.
Goes, den 15 December 1886.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
I. Notulen.
II. Mededeelingen.
III. Ingekomen stukken.
IV. Begrooting van ontvangsten en uitgaven voor
de gasfabriek over 1887.
V. Verordening regelende de voorwaarden, waarop
het gas geleverd zal worden en vaststelling van
het tarief.
VI. Vacature der betrekking van geneesheer, met
voorstel van Burgemeester en Wethouders om
trent de vervulling.
VII. Voorstel van B. en W. tot ontslag van den
keurmeester van het vleesch enz. met benoe
ming van zijn opvolger.
VIII. Adres van bewoners van den Oostsingel tot het
rooien van de boomen aldaar, met voorstel van
B. en W.
IX. Voorstel van B. en W. op een mondeling ver
zoek van C. Kloosterman, om ontslag van
paeht van den grond bij de Zonstoof.
X. Verzoek van S. Van der Peijl en A. Foudraine
om gebruik van water in de Vest.
XI. Tweede suppletoir kohier van den H. O.
XII. Benoemingen van leden van Commissiën en
besturen tengevolge van periodieke aftreding.
GOES, 15 December 1886.
Gisteren werd in het koffiehuis «De Prins van
Oranje" alhier eene talrijk bezochte vergadering ge
houden van belanghebbenden bij de suikerbie
tenteelt, teneinde middelen te beramen om deze
teelt voor den landbouwer gunstiger resultaat te doen
verkrijgen.
Het presidium werd waargenomen door den heer
J. M. Kakebeeke, die de vergadering opende met erop
te wijzen boe deze bijeenkomst hoofdzakelijk het ge
volg was van de circulaire, door de dorpsvereeniging
«Landbouw en Veeteelt" te Wolfertsdijk aan de ver
schillende landbouw-corporatiën op Zuid- en Noord-
Beveland en Walcheren toegezonden. Hij gaf daarom
het woord aan den heer A. Van de Linde van Wol
fertsdijk, om de zaak in quaestie bij de vergadering
in te leiden.
Deze wees er op, dat de suikerbietenteelt voortdu
rend achteruit gaat en dat de opbrengst dit jaar verre
beneden het middelmatige is gebleven. De fabrikanten
hadden zaad gegeven, waarvan de vrucht rijk was aan
suikergehalte, maar schraal van beschot. Wanneer in
dien toestand geene verandering kwam, dan zouden de
landbouwers van de teelt moeten afzien, tenzij er mid
delen konden worden beraamd om in een en ander
verbetering te brengen. Daartoe heeft de Wolferts-
dijksche vereeniging een eersten stap gedaan door te
trachten aaneensluiting te verkrijgen tusschen alle be
langhebbenden en zoodoende een bond te vormen, die
wel is waar niet tegenover den bond van fabrikanten
behoeft te staan, maar die het toch mogelijk maakt om
van de zijde der landbouwers eenige bepaalde eischen
te stellen en daarover met de fabrikanten te beraad
slagen. Op de roepstem der Wolfertsdijksche vereeni
ging was thans deze vergadering bijeengekomen.
Achtereenvolgens werden nu de volgende punten uit
de contracten ter sprake gebracht
a. Contracteeren naar het suikergehalte of naar het
gewicht. Vele stemmen gingen er in de vergadering
op ten gunste van het contracteeren naar het suiker
gehalte. Men meende, dat, waar de fabrikanten zelf
het zaad leveren, deze wijze van contracteeren de meest
billijke was. Wanneer men contracteert naar het ge
wicht, dan kunnen de fabrikanten zaad leveren, waar
van de vrucht wel veel suiker geeft maar weinig be
schot, terwijl bij de andere wijze van contracteeren het
meerdere gehalte ten goede komt aan beide partijen.
Bovendien is ook de aard van den grond in hooge
mate van invloed op het suikergehalte en zal dus
werkelijk de opbrengst van goeden grond grooter zijn
dan van minderen. Bewerking met superphosphaat
werd zeer aanbevolen.
De vraag werd echter geopperd of het niet uitte-
maken was welk zaad de meest suikerhoudende vruch
ten opleverde. Dan toch kon den fabrikanten gevraagd
worden daarvan te leveren. Daarop werd geantwoord,
dat zeer zeker de eene soort zaad in dat opzicht boven
de andere de voorkeur verdient, doch dat de invloed
van den grond op het suikergehalte toch te groot
was, om positief in dezen te kunnen zeggen, welk
zaad het beste was. Het z~ tl wordt hoofdzakelijk
gekocht in Frankrijk en Duitschland en dat uit laatst
genoemd rijk wordt het beste geacht omdat de vrucht
daarvan meer suikergehalte heeft.
Nog werd erop gewezen, dat in het afgeloopen voor
jaar de fabrikanten niet op het gehalte wilden con
tracteeren. Toch vermoedde men dat, wanneer daarop
van de zijde der landbouwers sterk werd aangedrongen,
de fabrikanten wel zouden willen toegeven. Eindelijk
werd nog het denkbeeld aangegeven om de teelt der
bieten evenals b. v. die van vlas voor eigen rekening
der landbouwers te doen geschieden en het gewas dan
te velde te doen taxeerendoch hiertegen werd bezwaar
geopperd, omdat de landbouwer, die eventueel met
zijn gewas bleef zitten, dit niet zooals vlas zelf kon
laten bewerken en hij op die wijze dus nog meer j aan de
willekeur der fabrikanten zou zijn overgeleverd.
De voorzitter meende, dat uit de discussiën genoeg
zaam gebleken was, dat de vergadering verre de voor
keur gaf aan het contracteeren naar het suikergehalte
en hij stelde mitsdien voor aan het eind der vergade
ring eene commissie te benoemen, om te onderzoeken
welke de geldelijke resultaten daarvan zouden kunnen
zijn en zoo mogelijk gegevens te verzamelen omtrent
de opbrengst van verschillende soorten van zaad.
b. De termijn van oplevering. Een der aanwezigen
meende, dat de tijd van oplevering, in het contract
gewoonlijk gesteld op 15 September, niet in het belang
van den landbouwer was, o. a. ook omdat gebleken
is, dat in October de suikerbieten nog veel kunnen
winnen in suikergehalte. Anderen echter meenden,
dat dit punt niet zwaar woog, omdat de fabrikanten
te dien opzichte niet streng waren. Niettemin erkende
men, dat zij aflevering op 15 Sept. eischen kunnen
en aangezien een contract bestaat om nageleefd te
worden, ware het wenschelijk een anderen termijn
vasttestellen. Uit de discussiën bleek echter, dat de
meeningen hierover te veel verdeeld waren, waarom
besloten werd aan bovenbedoelde commissie een advies
daaromtrent te vragen.
c. Wijze van betaling. Velen achtten het wensche
lijk, dat in alle contracten werd uitgedrukt, dat de
betaliDg geschiedt onmiddellijk na de levering, of dat
in ieder geval vaste bepalingen werden gemaakt om
trent den tijd van betaling, de wijze waarop en den
persoon door wien die zal geschieden. Tegen betaling
na aflevering bad men geen bezwaar, mits die betaling
evenals de aflevering zelve bij gedeelten plaats vindt.
Sommigen hadden bezwaar tegen h?t contracteeren
en uitbetalen door middel van een agent, omdat
men meende, dat dit niet genoegzaam waarborg op
leverde, hetgeen gestaafd werd door een voorbeeld van
een agent, die gefailleerd was. Anderen echter meen
den, dat, tenzij op juridische gronden het tegendeel
kon worden bewezen, de kracht van het contract door
een agent gesloten even groot is als van dat, tusschen
verkooper en kooper der suikerbieten direct gesloten.
De betaling alzoo eisehende na aflevering en bij
gedeelten, had men tegpn de conti acten door agenten
gesloten geen overwegend bezwaar. Iutusschen zou
toch ook op dit punt de commissie wellicht meer licht
kunnen ontsteken.
d. Wegen met de fairbank. Men opperde bezwaar
tegen het wegen met mandjes en men gaf verre de
voorkeur aan het gebru.k van de fairbank. Iutusschen
is tegen dit instrument éen bezwaar, nl. dat het ge
bruik ervan alleen dan financieel voordeel oplevert,
wanneer minstens plus minus 4,000,000 kilogram
moeten worden gewogen. Waar echter zulk een weeg
instrument met vrucht kon gebruikt worden, wilde
men het zien toegepast, terwijl tevens erop werd aan
gedrongen, dat de weging zou geschieden onmiddellijk
of althans binnen een bepaalden tijd na aankomst op
de ladingsplaats, omdat de landbouwer niet verant
woordelijk mag worden gesteld voor de vermindering
tijdens het liggen op da ladingsplaats, dat bij niet
genoegzaam aantal vaartuigen of spoorwagens soms
van langen duur kan zijn.
Na deze punten werd overgegaan tot de benoeming
eener commissie. De voorzitter deelde mede, dat bereids
in eene vergadering van het bestuur der Wolferts
dijksche vereeniging met hem en den heer E. Van den
Bosch, die het secretariaat waarnam, eenige namen
waren genoemd. Hij stelde om langdurige stemmingen
te voorkomen voor, dat de vergadering die lijst met
namen verder zoude aanvullen en dan aan de Wolferts
dijksche vereeniging zou overlaten daaruit eene defini
tieve keuze te doen. Op die lijst waren bereids geplaatst
de heeren: C. J. Labrijn, J. Oele Hz,, J. J Van Weel,
T. J. Voorbeijtel, H. J. E. Gerlach, J. Polderdijk, I.
Van Schouwen, Voogt, Heijboer, G. De Jager, O.
Zuijdweg, Ch. G. Harrison, G. J. Van den Bosch en
J. Nieuwenhuijzen.
De vergadering voegde hieraan geene nieuwe namen
toe. Wel stelde de heer J. J. Van Weel voor om nog
den voorzitter, den heer J. M. Kakebeeke, daarbij te
plaatsen, doch deze verklaarde bereids voor die onder
scheiding te hebben bedankt uithoofde van zijne vele
werkzaambeden.
Daarna sloot de voorzitter de vergadering, die ruim
twee uren geduurd had, onder dankzegging voor de
talrijke opkomst en voor den steun hem bij de leiding
der bijeenkomst verleend. Ware de hamer van den
voorzitter niet zoo spoedig gedaald, zeer zeker was er
dan uit de vergadering nog een woord van dank ge
rezen voor de wijze, waarop de heer Kakebeeke zich
van zijne taak heeft gekweten.
Kapelle. Door de jongste stormen is aan den
Willem-Aunapolder nog al schade aange
richt, zoodat spoedige voorziening noodig is. De
schade wordt op f 9000 geraamd.
Het ontsmettingsdetachement, hier ge
detacheerd geweest met het oog op de schaapspokken,
is thans definitief vertrokken, na ook de kudde van
den heer A. Nijssen te hebben ontsmet.
De mazelen breiden zich hier nog steeds uit en
zijn thans epidemisch heerschende verklaard.
Hoedekenskerke. Sedert eenige dagen hebben een
paar vissehers hunne netten uitgezet, maar de vangst
is zoo gering, dat de overige tot de vischvangst
gerechtigden hunne daarvoor noodige moeite voorloopig
wel kunnen sparen, 't Is wel jammer, want eene ge
lukkige vangst verschaft in den winter aan menigeen
nog een tamelijk stuk brood.
Een der vissehers verzocht onlangs aan het Dijks-
bestuur te mogen beschikken over een perceel ten
Noorden aan de haven, om daarop oesters of mosselen
te kweeken, maar ontving een weigerend antwoord.
Daarna deed hij een verzoek om te mogen pachten
een paar Heet., zeer geschikt voor oestercuituur, tegen
over den WilIem-Anua-poIder, maar ook dit werd hem
door het bestuur der visscherijen op de Schelde enz.
geweigerd op grond«dat de uitgifte van de door
adressant bedoelde slikken alleen kan geschieden bij
openbare mededinging en wel bij verloting."
Uit deze weigering blijkt echter, dat eenige aandrang
van belanghebbenden «mededinging en verloting" ten
gevolge zou kunnen hebben.
Gisteren werd bevorderd tot doctor in de rechts
wetenschap aan de rijks-universiteit te Leiden de heer
E, P. Lenshoek (geboren te Wolfertsdijk), met
academisch proefschrift, getiteld: «Het strafproces bij
de landmacht".
De aanbeveling aan aandeelhouders van de stoom
trammaatschappij Breskens—Maldegem, eergisteren door
commissarissen opgemaakt voor de betrekking van
directeur, bestaat uit de heeren D. E. C. De Voogt,
ambtenaar voor de comptabiliteit bij de staatsspoor
wegen te Zwoile, en A. H a m m a c h e r, adj. commies
ter provinciale griffie van Zeeland te Middelburg.
Kolijnsplaat. In de raadszitting van gisteren
werd aan mejuffrouw K. A. Pervoost, sed rt 16 April
1884 als onderwijzeres alhier in betrekking, en thans
als zoodanig te Amsterdam benoemd, op haar verzoek
eervol ontslag verleend tegen 1 Januari 1887. Ook werd
er tot eene nieuwe regeling van de jaarwedden der
onderwijzers besloten. Volgens deze zal, overeenkomstig
het vooistel van burg. en weth. behoudens goedkeuring
van Ged. Staten, de jaarwedde van het hoofd der
school onveranderd blijven, evenals die van den eersten
onderwijzer, tevens plaatsvervangend hoofd, en die der
overige onderwijzers zal beginnen met 450 gld., met
geregelde driejaarlijksche verhooging van 50 gld., tot
een maximum van 600 gld. Deze regeling heeft alleen
betrekking op nog aan te stellen onderwijzers en
onderwijzeressen.
TeveDS werden nog als naar gewoonte 8 obligatiën
groot 100 gulden van eene leening van 15000 gulden
uitgeloot.
Bij kon. besl. zijn, met ingang van 1 Januari
1887, ter vervanging van de op 31 Dec. e. k. aftredende
en niet herkiesbare leden van den geneeskundigen
raad van Zeeland tot leden van dien raad benoemd
dr. J. E. Callenfels, te Hulst; dr. J. P. Berdenis Van
Berlekom, te Middelburg; dr. J. M. Boom, te Tolen;
dr. J. Kosten De Bruyne. te Zierikseedr. IJ. Keyzer,
te Middelburg; dr. J. J. Couvée, te Middelburg; S.
G. Nauta Van der Grijp, te Zieriksee; mr. A. P.
Snouck Hurgronje, te Middelburg; en tot plaatsver
vangende leden dr. J. C. De Man, te Middelburg; dr.
Q. J. M. Janssen, te Wissekerke; A. Walraven, heel-
en vroedmeester, te Nieuw- en St. JooslandJ. De
Visser, heel- en vroedmeester, te Stavenisse; Th. F.
Martin, heel- en vroedmeester, te Hulst; P. M. De
Ligny, apotheker, te Middelburg; G. A. De Looze,
apotheker, te Zieriksee, M. N. Baert, apotheker, te
Vlissingenmr. W. A. Van Hoek, te Middelburg.
In de Maandag gehouden zitting van den Ge
meenteraad van Zieriksee is mededeeling gedaan
van een brief van Gedep. Staten van Zeeland, houdende
mededeeling dat zij bezwaar maken om gevolg te geven
aan den door den Raad uitgedrukten wensch tot ver
hooging der jaarwedde van den Burgemeester.
Tengevolge van het in werking treden op 1 Jan.
1887 der nieuwe statuten van de vereeniging het
Nederlandsch Rundvee-Stamboek, waarbij
zooveel mogelijk provinciale afdeelingen moeten worden
opgericht, is Maandag, onder voorzitterschap vaD den
heer H. J. E. Gerlach te Middelburg, eene vergadering
belegd van leden der vereeniging in Zeeland woon
achtig. De opkomst was niet zeer talrijk.
Nadat algemeen de wenscbelijkheid was erkend om
ook aldaar eene afdeeling te vestigen, werd besloten
dat de nieuwe afdeeling den naam «Zeeland" zal
dragen en zich zal uitstrekken over de gebeele pro
vincie. Tot bestuursleden van de afdeeling werden
benoemd de heeren H. J. E. Gerlach, A. M. Tak, A.
Van der Have te Oosterland, J. Riemens te Seroos-
kerke en Jan Polderdijk te Nieuw- en St. Joosland.
In de daarop gehouden bestuursvergadering werden
benoemd tot voorzitter de heer H. J. E. Gerlach, tot
2en voorzitter de heer J. Riemens en tot secretaris
penningmeester de heer Jan Polderdijk. De contributie
voor de gewone leden werd bepaald op 1.50.
Wij wenschen deze jeugdige vereeniging aller steun
en medewerking toe. Het stamboek, in Zeeland nog
zoo weinig bekend, kan ook hier veel nut stichten en
het schoone doel dat men zich voor oogen stelt
veredeling van den veestapel mag wel terecht op
waardeering van velen aanspraak maken. (M. Ct.)
Door de Algemeene Vergadering der Vereeniging
tot bevordering van Fabriek- en Handwerks-
n ij verheid in Nederland van 9 en 10 Aug. jl.,
gehouden te Middelburg, is besloten tot de instelling
van een fonds voor wedstrijden van handwerkslieden,
voornamelijk met het doel om door het brengen van
verband tusschen de verschillende besturen van wed
strijden, door kennisneming van elkanders arbeid, door
het bestudeeren van de verschillen, door het gebruik
maken van elkanders ondervinding nut te stichten.
Eensdeels zouden de wedstrijden daardoor allengs beter
georganiseerd worden, anderdeels zouden zij kunnen
plaatshebben ook in plaatsen, waar dit tot nogtoe
niet werd beproefd of afstuitte op gebrek aan onder
vinding.
Thans heeft het bestuur bij circulaire alle belang
stellenden bij de hand werksnij verheid aangezocht
deel te nemen in het fondsdoor toetreding als
oprichter tegen eene bijdrage in ééns van 100,
als beschermer tegen eene jaarlijksche bijdrage van 25,
als begunstiger van 10, of als lid van 5.
Het U. D. meldt, dat de nationale feest
zang, ter gelegenheid van den 70sten verjaardag van
Z. M. den Koning (woorden vau Fiore della Neve,
muziek van C. Coenen), onder leiding van den componist
zal worden ten gehoore gebracht te Utrecht op den
feestdag zelf, in de residentie Maandag daaraan
volgende, terwijl te 's-Gravenhage toezegging schijnt
te zijn ontvangen, dat H. H. M. M. de Koning en de
Koningin de uitvoering aldaar zullen bijwonen.
In Noord-Brabant en Limburg maken verschillende
liedertafels zich gereed den feestzang op den feestdag
insgelijks ten gehoore te brengen.
Te Hoogkarspel is op 71jarigen leeftijd overleden
de heer K. D e J o n g, oud-lid der Tweede Kamer,
burgemeester van Hoogkarspel.
Het Volksbladorgaan van Volksonderwijs,
meent, dat er wel niet aan zal kunnen getwijfeld worden,
of het voorstel van den heer Schaepman,
tot wijziging van art. 194, zal ook weldra de reeks
mislukte pogingen tot oplossing van het onderwijs
vraagstuk met éene vermeerderd hebben. Maar toch
is het van belang op éene bijzonderheid te wijzen,
welke een eigenaardig licht werpt op het standpunt,
door de geestverwanten van den heer Schaepman, en
evenzeer door hunne Calvinistische medestanders in den
schoolstrijd ingenomen. Vrijheid van onderwijs, zegt
de heer Schaepman, is niet slechts de vrijheid om
onderwijs te geven, maar ook om den kinderen het
onderwijs te verschaffen, dit met de godsdienstige
overtuiging der ouders strookt, en voor on- en min
vermogenden zou die vrijheid niet, bestaan, «wanneer
ook voor hen geen scholen open stonden, waarop zij
het naar hunne overtuiging noodig onderwijs voor
hunne kinderen kunnen verkrijgen". Met zulk eene
«rechtsgelijkheid" zouden, gezwegen van de principiëele
bezwaren, katholieken en orthodoxen in eenigszins
bevolkte gemeenten en buurten vrij wel gebaat zijn,
maar wat moet er nu geschieden met de kinderen
van hen, diejj éen uur of meer in den omtrek met
hunne overtuiging alleen staan, zoodat voor die kin
deren geen «school openstaat? De overtuiging van den
katholiek in een protestansch dorp en van den protestant
ergens in den Noordbrabantschen achterhoek zal toch
wel even heilig zijn als die hunner geestverwanten in
dichtbevolkte streken. En naar het stelsel van den
heer Schaepman zullen in dergelijke plaatsjes alleen
gesubsidieerde gezindte-scholen worden gevonden, zoodat
in de practijk zijn voorstel juist tot de grootste onge
lijkheid en tot onderdrukking der kleine minderheden
leidt. Moet dit niet iedereen, die niet door den harts-