1886. N°. 138.
Dinsdag 23 November.
73sle jaargang.
Landbouw en Veeteelt.
-CSsCïsCSsCBCï*»
GOESCHE
Da Ditgave dezer Courant geschiedt Maandao. Wobnsdao en Vrijdaoivokd
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 st.
In ons land vervoege men zich' voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advortentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen warden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
IMIA-ZEOLjIElSr.
In de week van 14 tot 20 November 1886 zijn in
deze gemeente VIJF LIJDERS aan mazelen overleden.
Goes, den 22 November 1886.
De Burgemeester van Goes,
J. G. DE WITT HAMER
GOES, 22 November 1888.
Door den burgemeester dezer gemeente is aan
de besturen van al de bijzondere scholen
alhier in ernstige overweging gegeven, met het oog
op de heerschende mazelen-epidemie, tot sluiting dier
inrichtingen over te gaan. Met genoegen vermelden
wij, dat hieraan met ingang van heden ten opzichte
van de R. K. school op de Vlasmarkt is gevolg ge
geven.
Naar wij vernemen is het eerste concert der
Goesche zangvereeniging bepaald op Woens
dag 15 December a. s.
Rilland-Batli. Bij het leggen van eene tweede lijn
tusschen Bergen-op-Zoom en Kruiningen zullen nevens en
tegenover het station alhier plankieren worden ge
legd ten behoeve der reizigers, liet uitstappen der reizi
gers aan de zijde van 't station, wanneer een andere trein
den toegang daarnaar belet, zoodat men tusschen twee
treinen komt te staan, is dan onnoodig. De controle der
kaartjes kan daarenboven gemakkelijker plaats hebben.
Hoewel deze verandering weder ten goede aan het
reizend publiek komt, ware het toch te wenschen. dat
het station juist aan de andere zijde der lijn lag. Rei
zigers moeten zich altijd over de rails begeven, willen
zij naar het dorp kunnen. Bij avond en vooral wan
neer goederentreinen staan te wachten, levert dit veel
bezwaar.
Rieds meermalen is door den raad dezer gemeente
op dien toestand van het station gewezen. Laatst is
door dit college een verzoekschrift bij den Minister
om verandering ingediend. Of daarop al antwoord is
ingekomen weten we niet, maar een onderzoek vanwege
de regeering zou zeker wel ingesteld mogen worden.
Rilland-Bath. Gedurende het suikerbieten-
vervoer zijn van het station alhier 130 wagens ver
zonden. Als men nu nog meerekent a! de scheeps
ladingen, die uit den Engelschen polder zijo getrans
porteerd en de verzendingen per scheepsgelegenheid uit
Bath, dan kan men nagaan, dat hier nog heel wat
bieten verbouwd worden.
Hoedekenskerke. Op 1 December a. s. zal alhier
eene verkiezing plaatshebben voor een lid van
den gemeenteraad, ter vervanging van wijlen
den heer Helmstrijdt.
De heer J. Z. R i s c h, veearts te Kortgene, is
als zoodanig te Yarsseveld benoemd. (Vad.)
Vlissingen. In eene Vrijdagavond gehouden, nog al
woelige vergadering van leden der Kiesvereeniging
«Plicht en Recht" alhier werd met meerderheid van
stemmen (24) tot candidaat voor het lidmaatschap
van den gemeenteraad (vacature A. Koppejan Sen.)
geproclameerd de heer J. L. Gruber, directeur der
duinwaterleiding alhier.
In diezelfde vergadering werd besloten dat de kiesver
eeniging zich zal aansluiten bij de «Liberale Unië".
Aangezien de heer Gruber voor de hem aangeboden
candidatuur bedankte, vergaderden de leden van «Plicht
liet mag dus als vrij zeker worden beschouwd, dat
deze heeren bij eerste stemming zullen worden her- of
gekozen.
Rats. Door het ruwe weder en het ten gevolge
daarvan wegblijven der steenschepen kon men, zooals
eerst 't plan was, aan den calamiteusen Leendert-
Abrahampolder Vrijdag 11. niet zinken. Eerst
Zaterdag II. in den namiddag is het tiende stuk met
succes bij het «Bergschor" gezonken. Behalve de di
rectie en den opzichter-ingenieur waren daar bij tegen
woordig de provinciale ingenieurs uit Goes en Terneuzen.
Nog twee stukken resten, die waarschijnlijk binnen
2 of 3 weken wel zullen gezonken worden. Rekent
men echter daarbij de bestorting der gezonken stuk
ken, dan kan het wel Maart of April wezen, eer dit
groote werk is afgeloopen.
TFissekerke. Donderdagnamiddag is de zoo deerlijk
geteisterde en gelukkig reeds voor een groot deel van
binnen afgegraven dijk aan den Vlietepolder
doorgebroken. De kuip heeft echter door de verzwa
ring van den tot zeedijk gepromoveerden spekdam
niets geleden.
Het is thans een bedrijvig plekje, dat deel van den
Vlietepolder. De aannemer van het eerste werk, de
heer J. Van den Band c. s., heeft ongeveer 140 man
in zijn dienstde aannemer van het tweede werk,
de heer C. D. Bolier van Scherpenisse, is de vorige
week ook al met zijn volk begonnen. En dat moet
wel, want de eerste moet 't werk in vijf, de ander
in zes weken klaar hebben.
Zooals wij reeds raeldden is door den heer
B a h 1 m a n n als amendement op de Wet op de Mid
delen voor 1887 voorgesteld de 21% opcent op de
grondbelasting van de ongebouwde eigendommen te
doen vervallen. Het doel is de landbouwnijverheid in
Nederland te steunen in den zwaren strijd tegen bniten-
landsche mededinging. Mocht het voorstel bij enkele
leden bezwaar ontmoeten, omdat zoodoende een bate
wordt prijs gegeven van 1.190.025, dan wenscht
de voorsteller er op te wijzen, dat verleden jaar in
Nederl.-Indië met goed succes afschaffing van uitvoer
rechten is opgewogen door verhooging van invoerrech
ten, een voorbeeld dat ook in Nederland navolging
verdient, vooral omdat uitvoerrechten op landbouw
producten in Nederl.-Indië niet anders kunnen beschouwd
worden, dan als een bijslag tot de landrente.
Er is iets aantrekkelijks in dat voorstel omdat men
hier te doen heeft met opcenten op eene belasting.
Het is echter de vraag wien deze ontheffing ten goede
zou komen den landbouwer of den grondbezitter 7
Naar wij hoorden moet de reden van de vertraging
der werkzaamheden op Belgisch grondgebied voor den
tram van Bergen-op-Zoom op Antwerpen
gelegen zijn in het overnemen van een paardenspoor
weg MerxemAntwerpen, die nu in deze lijn wordt
opgenomen. Dit maakte een hoogere bijdrage van de
onderscheidene gemeenten noodzakelijk.
(iV. en Advb. van B.-op-Z.)
Hit een door den Min. van Binn. Zaken open
baar gemaakte lijst van de geneeskundigen en vroed
vrouwen, op 31 October in de verschillende gemeenten
gevestigd, blijkt o.a. dat er op dien dag 1857 prak-
tiseerende geneeskundigen en 778 vroedvrouwen over
het land, verspreid woonden, maar dat geen genees
kundige is gevestigd in het volgende aantal ge
meenten Limburg 105, Brabant 103, Zuid-Holland
58, Zeeland 57, Noord-Holland 37, Gelderland 36,
Utrecht 29, Overijsel 21, Drente 13, Groningen 6,
Friesland 2.
Het wetsvoorstel van den heer W. Van Dedem
c. s. betrekkelijk de Suikercultuur op Java zal mor
gen in de afdeelingen der Tweede Kamer worden
onderzocht.
Bij het reg. grenadiers en jagers is de officier
van gezondheid 2e kl. (arts) L. F. K. De F o u w
van het 3e bij het 5e bat. overgeplaatst.
Z. M. de K o n i n g heeft ƒ200 doen toekomen
aan den burgemeester te Wageningen, om te dienen
voor werkverschaffing aan behoeftige werklieden in
den a. s. winter.
Uit Den Haag is een adres uitgegaan aan den
Minister van Binnenlandsche Zaken, houdende bezwa
ren tegen de overlading bij het o n d e r w ij s,
meer bepaald wat het voorbereidend hooger onderwijs
betreft. In het adres worden de gronden ontwikkeld,
waarop de onderteekenaars vreezen, dat men, bij het
thans gevolgde stelsel van gezonde en sterke jongens
zwakke mannen, van aanvankelijk vlijtige leerlingen
luiaards, van knapen met goeden aanleg lieden zal
maken, die ten aanzien der dingen, welke zij het meest
xullen behooren te weten, weetnieten zullen blijken
dat, in éen woord, door het te veel in de eerste jaien
de vrucht in de kiem zal verstikt worden.
Adressanten spreken alleen den wensch uit, dat het
Grieksch ophoude een verplicht leervak te zijn, maar
onthouden zich voor het overige van een oordeel over
de middelen, waardoor verbetering kan worden aan
gebracht.
Voor het oogenblik verwachte men niet veel van
dit adres, zegt de Arnh. Ct. maar er is nu
althans een begin gemaakt met een verzet, zij het ook
maar in woorden, tegen de overlading van onze jon
gens. Door talloos velen wordt er over geklaagd, maar
de zaak blijft zooals zij is. Nu eenige invloedrijke
mannen, o. a. de heeren jhr. mr. W. F. Rochussen,
jhr. mr. G. De Bosch Kemper, het initiatief hebben
genomen, zal de beweging misschien eene uitbreiding
erlangen, die ten slotte het gevolg heeft, dat men
verlangt.
Het kwaad is gelegen in het programma der eind
examens, zoowel voor gymnasiën als hoogere burger
scholen zoo lang geëischt wordt dat alle jongelieden
alles weten, zal hunue opleiding niet deugen en niet
kunnen deugen.
Op den aanstaanden Nieuwjaarsdag zal weder
gelegenheid bestaan tot overbrenging per telegraaf van
nieuwjaarskaarten, in het onderling verkeer
der Nederlandsche rijkstelegraafkantoren.
Volgens telegram uit Aden heeft men met pom
pen opgehouden en is het stoomschip «Prins Hen
drik" vlot gekomen.
De onbeschadigds lading zal worden verscheept.
Op een verzoek van mevr. B u 1 k 1 e y, om de
bekende, door haar onderteekende verklaring terug te
geven en haar daardoor vrij te maken van eene belofte,
waardoor zij zich zedelijk gebonden rekent, maar die
zij onbillijk en voor nakoming niet vatbaar acht, is
door den Minister van justitie afwijzend beschikt.
Mevr. Bulkley heeft thans een adres ingediend aan
de Tweede Kamer, waarin zij aandringt «op een nauw
keurig onderzoek en op herstel van grieven." Zij
beklaagt er zich hoofdzakelijk over, dat de Minister
van Justitie afwijzend heeft beschikt op haar tweeledig
verzoek om een afschrift van het Kon. Besl. waarbij
haar gratie is verleend en om teruggave van de
door haar onderteekende verklaring. Zij deelt daarbij
mede, dat zij de bewuste verklaring had geteekend na
van haar raadsman te hebben vernomen, dat zij een
voorwaarde was voor een eventueele invrijheidstelling.
Door den Min. van W., H. en N. is beschikt
op het adres van den heer C. J. B r u t e 1 De la
Rivière, te Haarlem, en op dat van C. Kroon
c. s. aldaar, waarbij werd verzocht om aan de ver
schillende spoorwegdirectiën de verplichting op te leg
gen om geen andere beambten in dienst te hebben,
dan die het gebruik van sterkedrank geheel nalaten.
De beslissing van den Min. is gegrond op de vol
gende feitendat misbruik van sterkedrank in dienst
bij de verschillende spoorweg-ondernemingen onverbid
delijk wordt gestraft met ontslag; dat gebruik van
sterkedrank wordt tegengegaandaar de bepaling
bestaat, dat locomotief-personeel, dat betrapt wordt
van sterkedrank met zich te voeren op de machine,
onmiddellijk uit den dienst wordt verwijderddat een
absoluut vei bod om sterkedrank te gebruiken eensdeels
te ver, anderdeels niet ver genoeg zou gaan, daar
onachtzaamheid van het personeel ook van andere
oorzaken, b. v. het onmatig gebruik van bier, het
gevo'g kan zijn.
Verder werd ook aangenomen, dat da spoorweg
ondernemingen maatregelen hebben genomen ter voor
koming van dronkenschap van het personeel buiten
dienst. B.)
Over de ontwerp-Z ondagswet bevat ook
de Israëliet (te Rotterdam verschijnende) een afkeu
rend artikel. Hoofdzaak is, zegt het blad, dat de staat
den Z >ndag, door de christenkerk tot rustdag gewijd,
stempelt tot een maatschappelijken, officiëden rustdag,
tot een «rustdag van Staat." En juist dat is beden
kelijk bij zijne neutraliteit jegens de verschillende be
lijdenissen in zijn midden. Tegenover den staat is er,
wat zijne wetgeving en houding betreft, noch meer
derheid, noch minderheid uit het oogpunt van «belij
denis" en wat van «kerkelijk karakter" is. Elke in
menging, elke bemoeiing, elke voorkeur zou het bur
gerlijk karakter van den staat bederven, terwijl juist
zijne onpartijdigheid ten deze de beste staatkunde voor
rust en orde is. Onder de tegenwoordige wet, hoezeer
bij ons niet meer toegepast, gaven en geven de Israë
lieten blijk, dat zij de consciëntie hunner christen-mede
burgers in de Zondagsviering eerbiedigden. Wederkeerig
respecteert die meerderheid de viering van een anderen
rustdag dan den hare. Dat bewerkt het religieus be
wustzijn over en weder, niet da wet, niet de vrees
voor rechtsstraf. De behoeften der maatschappij aan
periodieke verpoozing en de godsdienstzin der natie,
zij zullen, beter dan het staatsgezag, de kerkelijke
rustdagen, zoo goed als het volk zelf, beschermen en
bestendigen.
De kiesvereeniging «Arnhem" te Arnhem heeft
zooals te denken was tot candidaat voor de
Tweede Kamer gesteld den heer Pb. W. Van der
S 1 e ij d e n. Ook de overige liberale kiesvereenigingen
in het district ondersteunen deze candidatuur.
Door de Stoomvaart-Mij. «Nederland" en de
«Rotterd. Lloyd" is per circulaire bekend gemaakt,
dat zij besloten hebben eene reductie van 2 5 pet.
voor alle voorwerpen boven 500 kilo gewicht toe te
passen op de tariefvraehten naar directe havens
op Java voor toestellen en machinerieën tot verbe
tering der fabricatie op bestaande suikerfabrieken.
Het Vaderland meldt, dat volgens particuliere
berichten uit Indië door den Gouv.-Generaai aan de
eigenaars der suikerfabriek SiDdanglaoet in Cheiibon
uitstel van de betaling van den cijns ad
f 30,000 is verleend. Tot nog toe was op verzoeken
om uitstel in den regel afwijzend beschikt.
De heer Domela Nieuwenhuis heeft in een te
's-Gravenhage gehouden vergadering van de Christelijke
Werklieden-vereeniging«Onze hulp zij in naam des
Heeren" eene afdeeling van «Patrimonium" sym
pathie betuigd met het door den heer Kater
gesprokene. Laatstgenoemde sprak hoofdzakelijk om
da liberalen eens flink te hekelen.
Ook den heer Keuchenius werd door den heer D.
N. een pluim op de muts gestoken.
Die zwenking van de sociaal-democraten naar de
rechterzijde teekent, zegt de Amst. Ct.
Indien zij er eenmaal in mochten slagen met behulp
van deze de linkerzijde te vernietigen, dan is de beurt
aan de rechterzijde om vernietigd te worden.
Doch men make zich voorloopig nog niet ongerust.
Een groot aantal deurwaarders bij de
verschillende rechts-collegies in Nederland hebben in
een adres verklaard, hunne volledige en algeheele
adhaesie en goedkeuring te schenken aan het adres,
door de Vereeniging van deurwaarders aan den Mi
nister van Justitie ingezonden ter zake van het door
den Minister aan de procureurs-generaal te kennen
gegeven verlangen, dat voortaan alle exploten zooveel
mogelijk aan rijksveldwachters zullen worden op
gedragen.
Het Hoofdbestuur der Vereeniging voor Lijk-
verbrand.ng heeft bij adres den Minister van Binnen
landsche Zaken opnieuw ten dringendste medewerking
verzocht tot opheffing van de belemmeringen, die alsnog
de facultatieve lijkverbranding hier te
lande in den weg staan.
Kerkelijk® Zaken m 0 ids?wijs.
Bedankt voor het beroep naar Kolijnsplaat door
ds. J. W. F. Troostenbnrg De Bruin, te Berkel en
Rodenrijs.
Dit is, sedert het vertrek van ds. A. Steehouwer
in Mei II., de vierde predikant, die bedankt heeft.
De algemeene Syaode der Ned. herv. kerk zal
voor de behandeling der Amsterdamsehe tnchtzaak
morgen weder bijeenkomen.
De Synod, comm. heeft voor kennisgeving aan
genomen verscheiden ingekomen berichten o. a. van
kerkvoogden van Kapelle en Vlissingen, alsmede van
het gemeentebestuur van 's-Heer Arendskerke, dat de
kerktoren is onder toezicht der burgerlijke gemeente.
Voorts bericht van dr. E. H. Van Leeuwen, dat hij
zijne benoeming als kerkelijk hoogleeraar te Utrecht
aanneemt.
De Synodale commissie heeft voorts beslist over
den uitslag der stemming over de aanvulling van art.
3 van het Algem Reglement. De vergadering, zich
stipt houdende aan de letter van het voorgeschrevene
in de slotbepaling van het algemeen reglement, vol
gens welke de toestemming van der gezamenlijke
leden der prov. kerkbesturen noodig was, heeft nu
dit getal niet was verkregen het voorstel voor ver
worpen verklaard.
Na beraadslaging werd besloten te voldoen aan de
opdracht der Synode door het moderamen uit te
noodigen zich na 1 Dec. e. k. tot den Minister van
Binnenlandsche Zaken te wenden, met verzoek om
bestendiging van den maatregel, betreffende het tijde
lijk verlof aan aanstaande theologanten, bij wijze van
proefneming voor éen jaar genomen.
Voor de nieuwe normaalschool op den Klokken-
berg te Nijmegen is reeds meer dan 48,000 ont
vangen. Hoogstwaarschijnlijk zal de feestelijke inwij
ding in het begin van het volgend jaar kunnen plaats
hebben.
In België, waar men den invoer van varkens
nit Nederland heeft verboden, onder voorwendsel de
Belgische varkens tegen insleeping van de varkensziekte
en Recht" Zaterdagavond andermaal, tot het kiezen
van een nieuw candidaat-raadslid.
In deze vergadering werd de heer Corns. J. Rekkers
gekozen, door wien de candidatuur is aanvaard.
Weinig valt omtrent deze verkiezing te voorspellen.
Niet minder dan vier personen toch zijn candidaat
gesteld.
De anti-revolutionaire kiesvereeniging wil per sé den
heer A. Koppejan Sen., door wiens bedanken de vaca
ture in den raad ontstond, weer op den door hem
geheel vrijwillig verlaten zetel plaatsen. Hare kansen
staan echter niet gunstig.
De beide andere candidaten zijn de heeren J. Le
Sage van Hoeve en H. J. Van der Meer, die door
«eenige kiezers" worden aanbevolen.
Wie nu van dit viertal kampioenen de palm der
overwinning zal wegdragen, is niet te voorzien.
In aanmerking nemende de verschillende toestanden
en verhoudingen zou het ons meêvallen als deze ver
kiezing reeds dadelijk tot een definitief resultaat leidde.
Het laat zich aanzien dat de verkiezing op a. s.
Dinsdag, 23 dezer, van zeven leden voor de Kamer
van Koophandel en Fabrieken alhier, wel vlotter van
stapel zal ioopen.
Tot dusverre zijn namelijk geen andere candidaten
gesteld dan de reeds vroeger vermelde, zijnde de heeren
J. Verkuijl Quakkelaar, P. J. Siegers, M. Pot, C. V.
Riemens en Jac. Dommisse Czn., allen aftredende leden
der Kamer, en de heeren Jos. Van Raalte en J. Wilkens.
