1886. N°. 137.
Zaterdag 20 November.
73sle jaargang.
J?8**
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandao, Woensdao en vwjdaaavom)
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen al» buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 et.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel
GOES, 19 November 188#.
Aan de memorie van beantwoor
ding op hoofdstuk V der Staatsbegrooting
ontleenen wij nog het volgende
De Min. betwist dat de leerlingen der rijks-land
bouwschool, in de omgeving, waarin zij daar verkeeren,
buiten hun stand en niet overeenkomstig de eischen
der praktijk zouden worden opgeleid.
De goede resultaten der school blijken ook z. i.
wederom hieruit dat van de 150 leerlingen, die in
1885 de lessen volgden, 44 zonen van landbouwers
waren.
De inspecteur, directeur en docenten waren telkens
van gevoelen, dat wijziging van het aan de school
gevolgde stelsel niet wenschelijk is. Ook met de be
hoeften der jongelieden, die voor Indië bestemd zijn,
wordt zooveel mogelijk rekening gehouden. Door den
heer dr. K. W. Van Gorkom werden ook in het ver-
loopen jaar voordrachten gehouden over den kolonialen
landbouw.
Over de vraag of het ten voordeele der bedoelde
inrichtingen zou kunnen zijn, indien het toezicht daarop
kon worden opgedragen aan een man van het vak,
dan wel aan een bijzonder college, wenscht de Minis
ter de onlangs ingestelde landbouwcommissie te raad
plegen.
In den strijd omtrent het voortbestaan van rijks-
subsidiën aan middelbare meisjesscholen wenscht de
Min. zich niet opnieuw te mengen. Hij heeft ze niet
opnieuw voorgesteld uit zuinigheid in de begrooting
van uitgaven, en omdat hij gelooft, dat de meeste
van die scholen, ook zonder subsidie van rijkswege,
wel zullen blijven bestaan. Hij meent de beslissing te
mogen overlaten aan de Kamer, wier votum, nog niet
lang geleden, aan de subsidiën een einde maakte. In
opzegging van eene eenmaal verleende rijkssubsidie
ziet hij ook geen schending der goede trouw, waar
van in het adres van den Leidschen gemeenteraad vrij
hoog wordt opgegeven, mits die opzegging tijdig ge
schiede. Al de hier besproken subsidiën werden, tot
wederopzeggens toe, jaarlijks verleend.
Uit de memorie van beantwoording op
hoofdstuk Financiën blijkt o. a. het volgende
Omtrent de vragen en opmerkingen nopens de her
ziening der belastbare opbrengst van de ongebouwde
eigendommen heeft de Minister inlichtingen gevraagd
van de hoofdcommissie voor die herziening. Daarop is
het volgende antwoord ingekomen
«Ten opzichte van den stand der werkzaamheden
dient in herinnering gebracht, dat een afschrift van
de schalen van schatting en een opgaaf van de als
typen geschatte eigendommen in alle districten, waarin
het Rijk voor de herziening is verdeeld, ter visie hebben
gelegen in November 1885, met uitzondering van de
districten Winschoten en Groningen, waar die neder-
legging opvolgelijk 18 Januari en 24 Augustus 1886
plaats vond. Behoudens laatstgemeld district, hebben
de commissiën de schalen en de belastbare opbrengst
der typen, naar aanleiding van de ingekomen bezwaren,
opnieuw overwogen. De uitkomsten van die nadere
overweging, bereids voor 16 districten aan de hoofd
commissie aangeboden, zullen volgens toezegging voor
de overige weldra volgen. Na vergelijking, en zoo noodig
na verbetering, zal de hoofdcommissie de schalen en
de belastbare opbrengst der typen kunnen vaststellen.
Dan zal tevens gelegenheid zijn om een overzicht te
geven van de grondslagen van het werk".
Aan het kadaster is nog veel te verbeteren; maar
o. a. om financiëele redenen moet dat geleidelijk gaan.
Den maatregel ten behoeve der adspirantlandmeters
verdedigende, zegt de Minister, dat, ware verhooging
van bezoldiging mogelijk geweest, dan daarvoor in de
allereerste plaats de ingenieurs-verificateurs in aan
merking zouden zijn gekomen.
De collecten der collecteurs van de Staatsloterij
worden trapsgewijze, naar hun opgaven van hun debiet,
gewijzigd. Tegen openbaarmaking van die opgaven
omtrent het debiet heeft de Minister bezwaar.
Ook de Minister is van oordeel, dat de Staat het
recht heeft en verplicht is, de kapitalen, welke het
Burg. Pensioenfonds thans te veel bezit, voor een ge
lijksoortig doel aan te wenden. Maar om aan de we
duwen en weezen der burg. ambtenaren slechts een
zeer matig pensioen te verzekeren, is veel meer noodig,
nl. het geheele kapitaal van het Burg. Pensioenfonds,
terwijl dan de Staat de burg. pensioenen geheel voor
zijn rekening zou moeten nemen. Evenmin als zijn
twee voorgangers, heeft de Minister gemeend, een
voorstel te mogen doen om dat offer van den Staat
te vergen. Maar er is ernstig onderzocht, of de finan
ciëele gevolgen niet minder bezwarend waren te maken
en dat onderzoek heeft tot niet geheel onbevredigende
uitkomsten geleid, zoodat nu een wijziging in de voor
stellen der Staatscommissie in bewerking is.
Bij de Wet op de middelen zegt de Minister
De 5 buitengewone opcenten dienen alleen tot dek
king van het tekort, omdat eenige belastingen, vroeger
toenemende, nu stationnair bleven of zelfs daalden.
Het tekort te dekken door nog meer besnoeiing van
de uitgaven, acht de Regeering onmogelijk. De tijde
lijke heffing moet dus, in deze buitengewone omstan
digheden, blijven.
Een nieuwe volledige regeling van den zoutaccijns
is bij den Raad van State.
Een in Dec. 1885 door de Exploitatie-Maatschappij
ingediend voorstel tot conversie van haar 5 in 4 pets.
schuld is, als nadeelig voor den Staat, afgekeurd. In
het begin dezer maand is nu een conversie-plan voor
3% pets. schuld ingekomen.
Door den heer Bahlmann is als amendement op
de wet op de middelen voor 1887 voorgesteld de
21% opcenten op de grondbelasting
van de ongebouwde eigendommen te doen vervallen.
Ierseke. Tot president der zangvereeniging «Oefening
en Uitspanning" alhier is gekozen de heer J. L.
M o e r d ij k, in de plaats van den heer D. Glerum,
die zijne betrekking wenschte neer te leggen.
De vereeniging mag zich in een toenemenden bloei
verheugen. Zij telt thans 45 leden, waaronder 13 vrou
welijke. Door de ijverige bemoeiingen van haren direc
teur, den heer J. Van D ij k e, zal het gelukken nog
dezen winter één of meer uitvoeringen te geven.
Ierseke. Woensdagavond behandelde het Nuts-
departement alhier een gewichtig onderwerp.
Vanwege de Zondagsschoolvereeniging «Eben Haëzer"
zal eene christelijke bewaarschool worden opgericht
bij de Ned. Herv. kerk, maar dit zal niet kunnen ge
schieden dan na de voltooiing van den toren. Daar
dit nog tamelijk lang zal duren, en omdat de school
op een minder gunstige plaats van de gemeente zal
staan en eene bepaalde godsdienstige kleur zal hebben,
overwoog het bestuur van het departement en eergister
avond ook de vergadering de vraag, of er naast de
bedoelde geen plaats zou zijn voor een tweede bewaar
school in den geest van het Nut en op een geschikter
plaats voor de bewoners van den Dam en Polen, zon
der evenwel bepaald de andere concurrentie aan te wil
len doen.
De vergadering was van oordeel, dat het om het
schoone doel te wagen was, hoewel zij voor de ver
wezenlijking van het denkbeeld vreesde. Zonder hulp
van het hoofdbestuur van 't Nut en van het gemeente
bestuur zal het zeker niet gelukken en men besloot
dus bij deze aan te kleppen. Ook zal men een inschrij-
vingslijst in de gemeente doen rondgaan. Het ware
te wenschen, dat door deze bemoeiingen de stichting
van een zoo nuttige inrichting, die Ierseke met eene
bevolking van ongev. 3500 zielen nog altijd ontbeert
en waaraan het toch zoo groote behoefte heeft, werd
bespoedigd.
Verder werden nadere bepalingen gemaakt voor de
volksbibliotheek tot welks oprichting reeds in beginsel
besloten was en werd bij het subsidie van 30 van
het hoofdbestuur voor dit jaar eene som van 25
gevoegd voor een begin.
De heer P. Dijkwel werd als lid aangenomen en 3
heeren werden als leden voorgesteld. Met dezen zal het
getal leden tot 48 stijgen.
Het gemeentebestuur van Tolen heeft van den
heer J. H. Bybau, lid van Gedeputeerde Staten van
Zeeland, met dankbaarheid het aanbod aanvaard om
het portret van diens eerwaardigen vader d r. J. J.
Bybau, in leven stadsdoctor, lid van den raad en
wethouder van Tolen, in de raadszaal eene welverdiende
plaats te geven. Met algemeene stemmen werd besloten
het juist tegenover het portret van wijlen mr. IC.
Wagtho, burgemeester van Tolen, te plaatsen.
Benoemd tot bouwkundige aan het waterschap
Bruinisse de heer G. Bolier Gz. te Scherpenisse.
(M. Ct.)
's-Gravenhage. Benoemd tot rijksontvanger te Sas
van Gend dhr. Van der Heijden, thans te Venray.
Amsterda m. Na twee middagzittingen en een avond
zitting, waarin de voordracht van B. en W. betref
fende den gasthuisbouw behandeld werd, is
deze Woensdagavond met 24 tegen 11 stemmen aan
genomen. 't Was te verwachten, al had de voordracht,
meer dan ooit eenige andere van het dagelijksch be
stuur, een zeer sterken, om niet te zeggen scherpen,
tegenstand te verduren. Voor vele voorstemmers zal
vermoedelijk wel steun en staf zijn geweest het «een
parig" gunstig advies van de klinische hoogleeraren
en de commissie van beheer en toezicht over het gast
huis, en bovenal de krachtige verdediging van den
burgemeester in de middagzitting van Woensdag. Hoe
'tzij, het Buiten-gasthuis zal nu door nieuwe inrich
tingen vervangen worden, waarin 392 lijders aan
niet-besmettelijke ziekten kunnen worden opgenomen
(100 meer dan nu), terwijl besmettelijke zieken in
barakken zullen worden verpleegd. Zooals men weet,
zijn de kosten op ƒ1,457,500 geraamd. Hierbij komt
nu ƒ315,500 voor verbouw van het Binnen-gasthnis,
dat dan gelegenheid zal bieden voor 524 te verplegen
zieken in ziekenzalen, alsmede collegezalen, laboratoria
enz. Amsterdam behoudt dus twee gasthuizen.
Ouk deR. K. kiesvereeniging «Recht
voor Alle n", in het kiesdistrict Arnhem, heeft be
sloten, bij de aanstaande verkiezing voor een lid der
Tweede Kamer geen candidaat te stellen.
Door het Koninklijk Nederlandsch Handelsmu
seum is een tweede wedstrijd uitgeschreve n voo
Nederlandsch e meubel-, spiegel- er
t a p ij t f a b r i k a n t e n. Hij zal in de maandenn
Maart en April van het volgende jaar werden gehouden.
De inzendingen moeten in Nederland door Neder -
landsche fabrikanten vervaardigd zijn.
Aanmeldingen en inlichtingen ten kantore van het
Handelsmuseum, Keizersgracht 133, te Amsterdam.
Aan den heer T. van der Zee, burgemeester
van Enschedé, is Maandag door eene commissie namens
de burgers een prachtalbum overhandigd. Het is gebon
den in donkerbruin granaat fluweel, waarop is aange
bracht in zilver het wapen van Enschedé, kronende
een blank schild. Op het schild het monogram T. v.
d. Z. Aan weerszijden van het schild, mat gewerkt,
de lauwerbladeren doorslingerd met een band, waarop
de namen Atjeh en Enschedé met dato en jaartallen
wijzen op de afhangende Militaire Willemsorde met
het devies «voor moed, beleid en trouw", en die van
den Nederlandschen Leeuw met zijn virtus nobilitat".
Het album bevat 261 namen.
Dinsdag werd te Beesd een belangrijke Raads"
vergadering gehouden. Ingekomen waren nl.lo. een
voorstel van den arr.-schoolopziener, om aan den on
derwijzer U d o ontslag te geven uit zijn betrekking
aan de openbare school, en 2o. een adres, ondertee
kend door protestanten, katholieken en Israëlieten,
eenvoudigen en aanzienlijken, in éen woord door na
genoeg alle bewoners van het dorp, die belang stellen
in het onderwijs der jeugd, houdende het met redenen
omkleed drieledig verzoekom den beer U. te hand
haven door afwijzend te beschikken op het voorstel
tot ontslag, 's Raads invloed aan te wenden, dat de
heer U. als onderwijzer niet langer op onredelijke
wijze worde bemoeielijkt, en den heer Mieras kenbaar
te maken dat hij als hoofd der school het vertrouwen
der ingezetenen mist, zoodat een betamend gevoel van
eigenwaarde, zoowel als de belangen van het open
baar onderwijs, vorderen, dat hij als hoofd der school
zijn ontslag vrage.
De Gemeenteraad heeft nu met groote meerderheid
beslotenafwijzend te beschikken op het voorstel
van den schoolopziener, en daarna met algemeene
stemmen besloten, een afschrift van bovenvermeld adres
te zenden aan bedoeld hoofd der school.
Aan het verzoek der ingezetenen is dus ten volle
voldaan. Het hoofd der school zal nu wel eershalve
gedwongen zijn, ontslag te vragen.
Deze zaak was een uitvloeisel ^van de veelbesproken
schoolquaestie van 't vorig jaar, over het weglaten
van het woord «God" uit een schoolversje. Sedert had
men den heer Udo «gezocht" en allerlei kleine grieven
tegen hem opgezameld. (Z).)
De buitengewone traagheid waarmede van Bel
gische zijde de aanleg van den stoomtramweg
Bergen-op-Zoom Antwerpen vordert, is
oorzaak, dat deze lijn onmogelijk met Januari a. s.
voor het publiek verkeer geopend kan worden.
Zooals destijds gemeld werd, is in eene op 31
October te Utrecht gehouden buitengewone vergadering
der «Vereeniging van deurwaarders bij
de verschillende rechts-collegiën in Nederland" beslo
ten zich tot den Minister van justitie te wenden met
hare bezwaren tegen de circulaire van 2 October 1886,
waarin het verlangen wordt uitgedrukt om voortaan
alle exploten in strafzaken zooveel mogelijk aan rijks
veldwachters optedragen, dus ook de beteekening van
verstek-vonnissen en dagvaardingen van getuigen. Een
adres in dien geest is thans door de Vereeniging op
gezonden. Aan het slot daarvan wordt het verzoek
gedaan, dat het den Minister moge behagen niet te
volharden bij het verlangen, uitgedrukt in die circu
laire, maar alle exploten in strafzaken weder te doen
opdragen aan deurwaarders, althans voor het minst te
gedoogen, dat hetgeen plaats vond vóór de uitvaardi
ging dier circulaire, met betrekking tot de opdracht
van exploten in strafzaken aan de deurwaarders, ge
handhaafd blijve.
Een afdruk van dit verzoekschrift is gevoegd bij een
adres, hetwelk te dezer zake door de Vereeniging ge
richt is aan de iTweede Kamer der Staten-Generaal.
O -I. Geplaatst bij de 13e comp. art. te Batavia
de 2e luit. A. F. G e i 11.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren zijn ingediend ontwerpen
der heeren VV. Van Dedem, Van Gennep en Mees tot
opheffing van het uitvoerrecht van suiker op Java en
ontheffing der gouvernementscontractanten van cijns
van vrijen aanplant in en na 1887.
De discussie is voortgezet over de motiën betrekkelijk
de Ombiliënvelden. Nadat alle sprekers hunne motiën
verdedigd hadden, verklaarde de Minister dat, nu er
quaestie gerezen was of de spoorweg naar de Ombi
liënvelden door den Staat of door particulieren moet
worden aangelegd, de Regeering daaromtrent eene be
slissing van de Kamer zal uitlokken, waarvan het ge
volg zal zijn, dat de aangekondigde uitbesteding tegen
het einde van 1887 niet zal doorgaan.
Hierop zijn alle motiën ingetrokken.
Nadat de Minister aan den heer Seret verzekerd
had, dat voor de verdediging der haven van Soerabaia
zal geschieden wat noodig blijkt, is hoofdstuk Indische
uitgaven aangenomen met 56 tegen 1 stem. Ook hoofd
stuk uitgaven in Nederland is aangenomen. De dis
cussie over het ontwerp tot aanleg van een spoorweg
Tjijalengka-Tjilatjap is aangevangen.
Kerkelijks laken en Onderwijs.
Ierseke. Bij de herstemming voor een notabele is
de heer P. Dijkwel gekozen met 11 van de 18 stemmen.
Hiermede is het college weer voltallig. Gelijk wij
vroeger meldden zijn de beide andere gekozenen de
heeren J. Mieras en A. W. Den Boer.
Voor de verkiezing van 21 leden voor het kies
college der Nederd. Herv. gemeente te Middelburg
waren ingeleverd 831 biljetten. Gekozen zijn met 462
tot 478 stemmen de Knyperiaansche candidaten. De
gematigde orthodoxen bekwamen 346 tot 362 stemmen.
De modernen hebben vrij algemeen niet aan de stem
ming deelgenomen.
In de gisteren gehouden zitting der algem. Syn.
Commissie bleek als uitslag der stemming van de leden
der prov. kerkbesturen, over de verschillende door de
Synode dezes jaars voorloopig aangenomen wetsvoor
stellen, dat alle op éen na met algemeene of met bijna
algemeene stemmen definitief aangenomen waren, en
dus kracht van wet zullen krijgen.
Ierseke. Den len Dec. zal eindelijk het openbaar
onderwijs in het Fransch een aanvang nemen. Van de
14 leerlingen, die zich hadden aangemeld, werden na
een examen 12 toegelaten: 7 rnann. en 5 vrouwelijke.
St.-Aimaland. Door den gemeenteraad alhier is in
zijne vergadering van 17 dezer met 4 tegen 3 stemmen
besloten, om onder nadere goedkeuring van Gedep.
Staten, tegen een bezoldiging van 450, een onder
wijzer aantestellen aan de openbare lagere school alhier.
Voor de betrekking van onderwijzer met hoofdakte,
tegen een bezoldiging van 600, zijn geen sollicitanten
opgekomen.
Bij de akte-examens M. O. te 's-Gravenhage is
voor aardrijkskunde toegelaten de heer Landman van
Zierikseevoor boekhouden de heer J. C. Fischer,
en voor wiskunde (IC 1) de heer C. R. Koning, beiden
van Middelburg.
Het examen voor de akte 1. o. voor handteekenen
is voor de eerste drie groepen met goed gevolg afge
legd door J. Van Boven, te Rilland.
Bij de keuze van een lid van het hoofdbestuur
in de afdeelingen van het Nederl. Onderw.-gen. zijn
uitgebracht 1298 stemmen, waarvan 672 op den heer
C. H. Den llartog en 626 op den heer T. Terweij,
zoodat eerstgenoemde gekozen is.
Voor een lid buiten Amsterdam woonachtig moet
eene herstemming plaatshebben tusschen de heeren
C. A. C. Kruijder te Deventer, die 486, en II. Van
Braam Ilzn. te Enschedé, die 275 stemmen bekwam.
Door den gemeenteraad van Amsterdam is bij
het onderwijs aldaar benoemd: tot lf-ten onderwijzer
aajn de Van den Endeschool J. H. Thiel Jzn. te Mid-
de burg.
Rechtszaken.
Kantongerecht te Goes.
Ia de zitting van heden Vrijdag, 19 November 1886,
werd voordeeld J. D. te Goes, wegens openbare dron
kenschap tot 3 boete subs. 2 dagen hechtenis en
in de kosten.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft gisteren
de socialisten Van der Stadt en Fortuijn wegens het
verspreiden van oproerige geschriften ieder veroordeeld
tot zes maanden gevangenisstraf, onder aftrekking der
eerste van 70, der tweede van 71 dagen preventieve
gevangenisstraf.
De Rechtbank te Zieriksee velde dezer dagen
vonnis in een geding, dat reeds 2 jaren aan de orde
was. II. C., molenaar te Ouwerkerk, was oorzaak,
dat zijn knecht D. B., thans bakker aldaar, bij een
werkzaamheid aan de wieken een ernstig onceluk be
kwam waardoor hij zes weken bedl"g> tig was en een
