1886. N°. 125.
Zaterdag 23 October.
73sle jaargang.
-cs<s>cs=<a3CP»-
uohi
De uitgave dezer Courant geschiedt Maaxdao, Woensdag en Vrijdaoavoxd
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen al» buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
coiiunt.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct, elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
GOES, 22 October 1886.
Hardheid.
De Standaard schrijft naar aanleiding van de ver
kiezing van den heer Van Diggelen:
«Van Diggelen vertegenwoordigt vhet onveranderd
behoud".
Alzoo de «onverzoenlijkheid."
Met hem stijgen de papieren der partij, die in de
schoolquaestie van geen recht doen weten wil.
Hiermeê echter daten weder de toch nog niet al te
hooge kansen, dat het ten slotte nog tot een vergelijk
tusschen de rechter- en linkerzijde komen zou.
Met het omlaag gaan van deze kansen nu gaan ook
omlaag de kansen, om de Grondwetsherziening door
de sluizen in zee te krijgen.
Wat triomfeert is dns eigenlijk de stagnatie-politiek.
De tactiek «an hard tegen hard. De meest bedenke
lijke parlementaire theorie voor de toekomst van ons
vaderland."
Wanneer dr. Kuyper deze theorie zoo verderfelijk
acht, dan had men mogen verwachten, dat hij zijne
aanhangers in de Kamer, die de non-possumus-politiek
voorstonden, had weten te bewegen om hunne hard
heid te laten varen en met het voorstel-De Beaufort
mede te gaan.
Of is bij De Standaard alleen de hardheid der te
genpartij verderfelijk en eigen hardheid geoorloofd
Zelf» de schijn dient vermeden
De Standaardden uitslag der verkiezing te Sneek
meldende, berekent daarbij, dat de anti-revolutionaire
candidaat 300 stemmen boven den liberalen vooruit
ging en eindigt het bericht dan met deze woorden
»De heer Heldt, die ook voor Sneek in de Kamer
zit, is, naar gemeld wordt, zeer ernstig ziek."
Laadt De Standaard door deze vreemde samenkop
peling van twee berichten niet den schijn op zich, dat
zij hoopt op eene nieuwe verkiezing in Sneek.
- Woensdagavond had de eerste lezing van dezen
winter plaats in het gebouw der Christel ij ke
jongelingsvereeniging «Ken den Heere in
al uwe wegen". Ditmaal trad voor een niet zeer groot
aantal toehoorders op ds. H. E1 f f e r s van Wolferts-
dijk, die zijne rede begon met de mededeeling, dat hij
wellicht dezen avond velen zou teleurstellen, die ge
komen waren om te hooren spreken over mr. Is. Da
Costa, zooals was aangekondigd. Dit toch zou maar
ten deele het geval zijn, daar hij meer bepaald wenschte
te spreken over zijne persoonlijke herinneringen aan
Da Costa.
Spreker schetste daarop dezen buitengewoon be
gaafden man als jongeling, die, in 1798 geboren, reeds
op 15jarigen leeftijd uitmuntte door zijn kunde boven
zijne medescholieren en die toen in kennis kwam met
zijn ouderen tijdgenoot mr. Willem Bilderdijk, welke
niet geringen invloed uitoefende op zijn jeugdigen vriend,
vooral ook wat betreft diens bekeering tot het Chris
tendom, waarvan hij op 20 October 1822, dus juist
dien avond 64 jaren geleden, het sacrament van den
doop ontving. Vervolgens teekende ds. Elffers voor zijne
toehoorders Da Costa als waar Christen, zich allereerst
beroepende op de getuigenissen van prof. Van Oosterzee
en dr. S. Van Ronkel, om ten slotte te komen tot
sprekers persoonlijke kennismaking met Da Costa, uit
welke periode menig treffend verhaal werd gedaan,
waaruit hij bleek te zijn een waarachtig Christen, een
groot geleerde, maar waarin hij ook geschetst werd
als mensch en als zondaar.
Geeft eene dergelijke lezing minder gelegenheid om
den rijken inhoud in beknopten vorm terug te geven,
de omstandigheid, dat zij werd gehouden door iemand,
die de meeste der geschetste tafereelen zelf had bij
gewoond, verleende er eene bijzondere belangrijkheid
aan. De boeiende rede van ds. Elffers werd dan ook
met de meeste aandacht door de aanwezigen gevolgd
en heeft andermaal getoond, dat dergelijke lezingen
uitermate geschikt zijn om aan menigeen een aange-
namen en leerrijken avond te bezorgen.
Nadat zich onlangs een geval van mazelen
in deze gemeente had voorgedaan, dat door geene
nieuwe werd gevolgd, koesterde men reeds de hoop,
dat de ziekte bij dit enkele geval zich bepalen zou.
Die hoop is ijdel geweest. In de laatste dagen zijn 11
nieuwe gevallen van mazelen ontstaan.
Heinkenszand. Woensdag had alhier de plechtige
teraardebestelling plaats van het stoffelijk overschot
van den weleerwaarden heer d s. C. S t e k e t e e A z.,
in leven predikant bij de Christelijk gereformeerde
gemeente alhier. Vooraf werd een korte kerkdienst
gehouden door ds. De Pree uit Goes, tot bijwoning
waarvan een groot aantal lidmaten der kerk waren
uitgenoodigd. Na afloop van dezen dienst begaf men
zich naar het sterfhuis van waar weldra de treurige
stoet zich naar het kerkhof in beweging stelde. Aldaar
aangekomen werd het lijk door leden der kerk graf
waarts gedragen en toen de kist in de groeve was
nedergedaald spraken ds. Elffers van Wolfertsdijk en
ds. De Pree uit Goes beiden een woord van herinne
ring aan wat de overledene door zijn handel en wan
del ter eere der Kerk had verricht, waarna de aan
wezigen het 2e vers van psalm 68 aanhieven. Ten
slotte herdacht ook de heer C. De Schipper, ouderling
dier gemeente alhier, den overledene met eenige woorden,
waarna hij ook namens de familie allen dank zeidc
voor de laatste eer aan den afgestorvene bewezen.
Kats. De mazelen heerschen hier in steeds er
ger mate. Daar zich ook een geval van mazelen bij
het hoofd der school voordoet is Dinsdagnamiddag
de school tot nader order gesloten. Gelukkig is de
ziekte van geen kwaden aard, zoodat zich nog geen
sterfgeval tengevolge daarvan heeft voorgedaan.
Z. M. heeft benoemd tot ontv. der dir. bel. en
acc. te Wommels c. a. J. N o ontvanger derzelfde
middelen te Breskens c. a.
Bij kon. besluit van den 9en dezer is pensioen
verleend aan jhr. mr. M. J. Schuurbeque Boeije,
gewezen president der arr.-rechtbank te Zieriksee, ten
bedrage van ƒ2334 'sjaars.
Bij kon. besluit van 14 dezer is pensioen verleend
aan P. J. Van Santen, gewezen directeur van het
postkantoor te Breskens, 305 's jaars.
Met ingang van 1 November e. k. zal de ijker
J. Schraverte Rotterdam zijne functie vervullen.
Het Kamerlid Heldt is ernstig ongesteld
zware koortsen paren zich aan eene ontsteking in de
keel. Volgens zijn geneesheer is een en ander het
gevolg van het lezen eener oude courant, waarin zich
vermoedelijk bacteriën bevonden. Gelukkig luiden de
laatste berichten omtrent den zieke gunstiger.
Hypnotisme en biologie. Zonderling,
zegt de Geneesk. Ct., neen, eigenlijk betreurenswaar
dig is het, dat dezelfde arts tot wien ieder bij ziekte
of ongeval zoo gaarne zijn toevlucht neemt, in wiens
hulp en raad men dan zoo'n onbeperkt vertrouwen
stelt, maar al te vaak wantrouwen ontmoet, als hij
zijne stem verheft tegen moeielijk verklaarbare zaken,
welke meestal ondernomen worden om uit de lichtge-
loovigheid munt te slaan. Hij mist zijn invloed als
het geld vertooningen, welke met het kleed der mys
tiek worden omhangen. Gold het enkel onbegrijpelijk
heden alleen dienstig tot uitspanning, tot aardige ver
rassingen, zonder dat ze voor eenig persoon schade
aanbrengen, dan zou men er nog vrede mee kunnen
hebben, maar daarbij laat men het niet.
Het is waar, de geneesheeren kunnen de verrich
tingen van een Donato evenmin direct verklaren als
die van andere goochelaars maar wel kunnen zij ver
klaren, dat die gevaarlijk zijn vanwege den schadelijken
invloed, dien de hypnotische en biologische bewerkin
gen op het sujet moeten uitoefenen. Die schadelijke
invloeden zijn door een zoo groot aantal feiten beves
tigd, dat het boven allen twijfel gevaarlijk is een fas-
cinateur vrijheid te laten, om zijn spel met de gezond
heid van het publiek voort te zetten, niet alleen met
de gezondheid van het sujet, dat er zich toe leent,
maar ook met die van geheel het toeschouwend pu
bliek. Of is men vergeten, hoeveel duizenden in het
begin der vorige eeuw vielen als het werk der con-
vulsionnairen te Parijs heeft men geen notitie geno
men van de onzinnige geestdrift der camisards, van de
afschuwelijke martelingen bij het houden der Ameri-
kaansche camp-meetings, van de Schotsche revivals,
van den epidemischen zelfmoord der Milaneesche maag
den, van de bekende epileptische epidemiën in het
weeshuis te Haarlem, en van zoovele andere treurige
verschijnselen, die meest allen door één voorbeeld
aanstekelijk werden Is het niet algemeen bekend,
dat epilepsie, Vitusdans en meer dergelijke zenuwziek
ten, alleen door het aanschouwen besmettelijk werden?
En als men nu ziet, dat daar personen plotseling, als
door eene toovermacht, op den grond worden gewor
pen, het bewustzijn verliezen of tot onwillekeurige
bewegingen worden gedwongen, ligt het dan niet voor
de hand, dat zulke tooneelen het gemoed, vooral van
kleine en groote kinderen, moeten schokken en allicht
tot navolging opwekken
Hier behoeft echter geen vraagteeken meer gezet
te worden, nu van die nadeelige uitwerkingen reeds
zijn bekend geworden. De Geneesk. Ct. meent, dat de
in haar voorlaatst nummer aan offlciëele rapporten
ontleende reeds meer dan voldoende moesten zijn voor
het openbaar gezag om paal en perk te stellen aan
die gevaarlijke aardigheden.
Het Geneeskundig Staatstoezicht wijdt minutieuse
zorg aan het voorkomen van besmetting der overige
organen, maar nu mag ook het zenuw- en hersenge
stel wel een beroep doen op diezelfde bescherming, al
wordt de aanval daarop ook bewimpeld in den vorm
eener vermakelijke voorstelling en door het publiek
met applaudissement begroet.
In het begin van dit jaar wendden zich een 25-
tal aspirant-landmeters bij het kadaster tot
den Minister van financiën met verzoek om verbete
ring van hunne positie. Allen hadden zij het examen
voor landmeter met gunstig gevolg afgelegd en allen
werden zij belast met werkzaamheden van aangestelde
landmeters, zoodat zij precies dezelfde functiën verrich
ten, zonder de daaraan geëvenredigde traktementen
te genieten. Immers de toelage voor adspirant-land-
meter bij het kadaster is 600 'sjaars en het trakte
ment van landmeter 3e klasse 4200 a 4400.
Daarbij komt nog, dat de leeftijd der aangestelde land
meters binnen een aantal jaren nog geen vacaturen
doet verwachten, zoodat de aspiranten èn voor het
tegenwoordige èn voor de toekomst, met het oog op
eventueel pensioen, in zeer ongunstige omstandigheden
verkeeren. Zij drongen dus aan op uitbreiding van het
personeel der landmeters.
De Minister van financiën vond geen aanleiding
terstond aan dat verzoek te voldoen, maar heeft nu
bij de staatsbegrooting zijn voornemen te kennen ge
geven, om aan verschillende aspirant-landmeters den
nieuw te scheppen rang toe te kennen van
landmeter 4e klop eene jaarwedde van 900.
Thans hebben de aspirant landmeters zich bij adres
tot de Tweede Kamer gewend. Zij wijzen er op, dat
in het voorstel zelf der regeering het bewijs is gelegen,
dat deze de billijkheid van den wensch van adressanten
tot uitbreiding van het landmeters-personeel toegeeft;
dat echter door het thans voorgestelde middel aan de
bezwaren niet wordt tegemoet gekomen;
dat immers, ook wanneer verschillende aspirant-land-
meters in plaats van, zooals tot nu toe, tot
landmeter 3e klasse op eene jaarwedde van 42004 400
te worden benoemd, zullen zijn bevorderd tot landmeter
4e klasse, nog verschillende andere in den tegenwoor-
digen ongelukkigen toestand zullen blijven;
dat van de 900 jaarwedde, die de gelukkigsten
dan zullen ontvangen, nog gedurende 5 jaren een vijfde
voor het pensioen zal worden gekort, zoodat zij zuiver
zullen ontvangen 720 gulden 'sjaars, en dat na een
gemiddelden diensttijd van 8 jaren; dat
de financiëele gevolgen van eene algeheele vervulling
van de wenschen van adressanten in totaal zullen zijn
ƒ8,500, zoodat zelfs met deze regeling de betrokken
afdeeling der begrooting nog lager blijft dan voor het
vorige jaar is toegestaan. Adressanten verzoeken de
Kamer derhalve den Minister van financien in de ge
legenheid te stellen om te voldoen aan de billijkheid,
en adressanten aan te stellen tot landmeter der 3e kl.
De Ned. Amer. Stoomvaart-Maat
schap p ij heeft hare schepen met een vermeerderd,
dat den naam «Rotterdam" zal dragen en den 6en
November a. s. zijne eerste vaart in haren dienst doen.
Het is een stoomschip met 4 dekken, 4 masten, 7
waterdichte schotten, eene krachtige compound stoom
machine en door zijne lengte van 392 voet het grootste
stoomschip dat onder Nederlandsche vlag vaart. Het
schip heeft geheel nieuwe inrichtingen voor ongeveer
450 kajuits-passagiers. Zoowel de eerste als tweede
klasse-slaapkamers en salons zijn in het midden van
het schip vóór de machineshierdoor zijn de kajuits
passagiers, méér dan anders, gewaarborgd tegen de
onaangename gevolgen van de slingerende bewegingen,
waaraan een stoomschip, bij eenigszins ruw weder,
altijd blootgesteld is. Voorts is de indeeling van het
stoomschip van dien aard, dat in alle opzichten aan
de eischen van het reizend publiek kan geacht worden
in de ruimste mate voldaan te zijn; o. a. treft men
er eene electrische verlichting aan, terwijl alle klassen,
ook de derde, door je stoomgeleiding verwarmd wor
den en de luchtverversching door machinale ventilators
geschiedt. Het verblijf in zulk een schip behoeft voor
zeker niet onder te doen voor dat in menig hötel.
Te Amsterdam en in Den Haag loopt het ge
rucht, dat een belangrijke wijziging in het mi
nisterie ophanden is.
De Minister Bloem zou de portefeuille van Financiën
neerleggen, welke door den heer Springer van Eyk
zou worden overgenomen. Als opvolger van laatst
genoemde aan het departement van Koloniën wordt
de heer Levyssohn Norman, oud-lid van den Raad
van Ned. Indië, aangewezen.
Bovendien zou de heer Van Rees aftreden als gou-
verneur-gpneraal, om te worden vervangen door luit.-
generaal Verspijck.
Volgens informatiën van het Handelsbl. heeft dit
gerucht geen ernstigen grond. Personen in Den Haag,
die in den regel wel ingelicht zijn, houden het voor
een canard.
In den Moniteur de Rome komt het bericht
voor, dat het Pauselijk Gouvernement bij de Neder
landsche Regeering stappen doet om het herstel van
de Nederlandsche legatie bij den Paus te
verkrijgen.
Uit Deu Haag werd aan L'Indép. getelegrafeerd,
dat dit bericht van allen grond ontbloot is.
Blijkens een van den Gouverneur-Generaal van
Nederlandsch-Indië ontvangen telegram wordt de
gonvernements-koffieoogst op Java voor
dit jaar thans geschat op 816,870 picols. (St. Ct.)
Omtrent de bank van leening te Breda
deelt de Tijd het volgende mede
«Voor zoover men reeds heeft kunnen nagaan is
slechts voor een waarde van 25,000 aan beleende
panden aanwezig. Het is zeker dat er verlies zal
worden geleden, doch om de hoegrootheid van dit
verlies te kunnen bepalen, zal men den staat van zaken
van 1830 af. zijnde het jaar der oprichting van de
bank, moeten nagaan. De gewezen directeur heeft
verder fictieve beleeningen geboekt. Om deze te be
dekken knipte hij strookjes, die anders aan de belee-
ners worden uitgereikt, uit het beleeningsregister; deze
werden zorgvuldig bewaard, zoodat zij alle nog gevonden
zijn. Hieruit volgt, dat de boeken steeds in orde werden
bevonden, zoodat zelfs de laatste rekening der bank
werd goedgekeurd door den Raad, onder toekenning
van lof voor het gehouden beheer 1
De directeur «bezweek" terwijl men bezig was den
jaarstaat met de beleende panden te vergelijken. De
commissie van beheer is gemachtigd een oproeping te
doen van sollicitanten naar de betrekking van directeur,
op een jaarwedde van ƒ1000 en vrije woning".
Naar men verneemt, bestaan er ook bij de H o 11.
IJ z e r e n S p m ij. plannen van conversie harer
4 pets. schuld.
Gedeputeerde Staten van Brabant hebben met
4 tegen 3 stemmen hun goedkeuring geweigerd aan
het besluit van den Gemeenteraad van Brussel be
trekkelijk de conversie, omdat, naar hun oordeel,
de voor de amortisatie van de nieuwe leening gestelde
termijn te lang is. Men denkt echter, dat de Regeering
dat besluit van Gedeputeerde Staten zal vernietigen.
De Vereeniging ter bevordering van volks
gezondheid te Leeuwarden heeft besloten aan
de Tweede Kamer der Staten-Generaal een adres in
te dienen, strekkende om te verzoeken dat bij de her
ziening der geneeskundige wetten door strenge verbods
bepalingen gewaakt worde tegen den verkoop in het
klein van geneesmiddelen en tegen de uitoefening van
de geneeskundige praktijk door onbevoegden.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
Te Pella, staat Iowa, in Noord-Amerika, heeft
zich eene vereeniging van mannen en vrouwen gevormd,
met het doel de Nederlandsche letterkunde te beoefenen.
Reeds heeft de heer Van 't Lindenhout, directeur der
weesinrichting te Neerbosch, de opdracht ontvangen,
de belangrijkste werken onzer letterkundigen uit den
Iaatsten tijd aan te koopen. Dit is, voor zoover bekend
is, de eerste vereeniging van dien aard in Amerika.
Woodite is de naam van eene compositie, uitge
vonden door eene vrouw, mevr. Wood, en bestemd
voor de bescherming von torpedobooten tegen projec
tielen, van welke zelfs de kleinste gevaarlijk zijn voor
deze soort van vaartuigen. De stof van mad. Wood
is beter dan caoutchouc, gelijkt op gevulcaniseerde
caoutchouc, is zeer elastiek en hecht zich aan de te
beschutten voorwerpen. De marine-autoriteiten, die de
uitvinding hebben onderzocht, roemen haar zeer.
Boekaankondiging.
Maandblad van het Genealogisch Heraldiek
Genootschap de Nederlandsche Leeuw. 's-Gravenhage.
Inhoud. 1886 no. 8. Benoemde leden, enz. Aan-
teekeningen omtrent de doopsgezinde familie de Vries,
door L. J. A. Braakenburg. Geslacht van Oldenbarne-
veld, door A. de Roever Nz. De ambachtsheerlijkheid
en het geslacht van der Nisse, door J. C. v. d. M.
(Met eene plaat.) Geslacht Mulert (vervolg). Familie
berichten.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bij de Woensdag alhier gehouden herstemming
voor twee leden van het kiescollege der N. H. gemeente
zijn gekozen de heeren J. Plazier Jz. met 414 en M.
A. Quist met 103 stemmen. De heeren A. L. Den
Hartog en J. Pijke bekwamen respectievelijk 87 en
85 stemmen.
Kloetinge. Met bijna algemeene stemmen zijn tot
leden van het kiescollege bij de Hervormde Gemeente
alhier herkozen de heeren A. Van de Linde, A. Van
Liere en J. Goedbloed.
De algemeene kevkeraad der Ned. Herv. gemeente
te Middelburg heeft op advies van het classicaal be
stuur met algemeene stemmen op éen na besloten
de verkiezing van Juni jl. van gemachtigden voor het
kiescollege te vernietigen, naar aanleiding van daarbij
plaats gehad hebbende onregelmatigheden, hoofdzake
lijk omdat 39 personen daaraan hadden deelgenomen,
die daartoe niet gerechtigd waren. Er zal nu eene
nieuwe vei kiezing worden uitgeschreven.
