1886. N°. 115.
Donderdag 30 September.
73ste jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct, elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijz slecht»
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
Kaad der gemeente Gees,
op VRIJDAG den 1 OCTOBER 1886,
des namiddags te 2 uren.
Goes, den 29 September 1886.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
I. Notulen.
II. Mededeelingen.
III. Ingekomen stukken.
IV. Benoeming van een onderwijzeres in de hand
werken.
V. Rekening van het gasthuis over 1885.
VI. Vaststelling instructie Directeur gasfabriek.
Haagscha Brieven,
ii.
Waarde Redacteur 1 Ik heb een plainte tegen uwen
corrector, die de eerste de beste gelegenheid dat ik in
uw geëerd blad mijn intrede heb gedaan, mij reeds bij
de letterkundig ontwikkelde Goesenaren onder verden
king zal hebben gebracht van het plegen van letter
kundigen diefstal. Hij heeft een paar guillemets ofte
wel aanhalingsteekens verwijderd uit den aanhef van
mijn eersten brief en daardoor op mij den schijn ge
laden van frauduleuss soustractie eener phrase, waar
mede een der brieven uit den roman Willem Lee-
vend" van de merkwaardige juffrouwen Wolff en Daken
aanvangt. En nu roep ik U, Mijnheer de Redacteur,
op om mij van dien blaam te zuiveren, want U zult,
indien er althans geen gemoedsbezwaren tegen den eed
bij U mochten bestaan, onder eede kunnen getuigen
dat de zinsnede: sDaar kom ik, zooals 't spreek
woord zegt, met de deur in huis", in mijn handschrift
staat gelijk hierboven, d. w. z. behoorlijk aangehaald.
Niet alleen aan de geachte Goesche lezers, aan de naar
ik hoop reeds zalige schrijfsters van Sarah Burger-
hardt", Willem Leevend" enz., maar ook aan mij
zeiven ben ik deze opheldering verplicht.
Blijkens de dezer dagen ingediende staatsbegrooting
voor 1887 heeft de Minister Bloem er naar gestreefd
den belastingdruk niet te verzwaren, doch die heuge
lijke tijding wordt vrij wat getemperd door de keer
zijde van de medaille, dat ons aanslagbiljet bedrukt
blijft met de vijf buitengewone opcenten op het
personeel. Neen, dat had ik van het voormalige
raadslid Bloem niet verwacht, dat hij als Minister
zoo goed met die opcenten overweg zou kunnen, die
in onzen Raad zoo menigmaal zijn weerstandsvermogen
prikkelden! Gaarne had ik hem als equilibrist van
den eersten rang toegejuicht, wegens zijne behendigheid
bij het schiften van gewone en buitengewone uitgaven
in verband met het evenwicht op 't budget; gaarne
had ik hem in dit opzicht den palm der consequentie
en getrouwheid aan zijn verleden als raadslid uitge
reikt, hadde hij ons in zijn millioenen-speech verrast
met de mare dat 's lands centen niet zóo op zijn,
of de bedoelde opcenten zouden kunnen worden gemist.
Wat echter niet is kan komen en de tijd tusschen
nu en de aanneming der middelenwet is lang genoeg
om belangrijke gebeurtenissen in zijn schoot te ver
bergen. Wellicht dat in dien tijd reeds onze voorname
bronnen van bestaan, handel, nijverheid en landbouw
zéo verlevendigd zijn, dat 's lands inkomsten ruimer
zijn gaan vloeienDe Regeering zal te dien effecte
niets onbeproefd laten. Heeft zij niet reeds getoond
dat 't haar daarmede ernst is en zij met bekwamen
spoed er achter henen trekt f Daags na de aankondi
ging in de Troonrede van de instelling eener «konink
lijke" commissie tot onderzoek naar de oorzaken van
de malaise in den landbouw behelsde de Staatscourant
reeds haar samenstelling uit mannen, die, wanneer
't van hunne bekwaamheid en groote ervaring op dit
gebied afhing, met een tooverslag de vette jaren,
welke den landbouwer zoo van harte gegund worden,
zouden in het leven roepen. En kijkt eens aan wat
de impulsie van Regeeringswege reeds vermag. Nauwe
lijks bekomen van de voldoening over de landbouw-
enquête welke zoo gelukkig samenvalt met de voor
gestelde sociale enquête of daar werpt zich een
eerbiedwekkende schare mannen op om den landbouwer
met dat «gehate" kapitaal te schragen, 't Prospectus
van die Landbouw-bank belooft veel, maar 't is de
vraag of de protectionnisten, die aan self-help en 't
particulier initiatief vele zusjes dood hebben, met die
hulp van twee kanten geboden wel gediend zullen
zijn, hoewel ik gulweg moet erkennen, dat zoo Bastiat
mij niet door merg en been zat, de tegenwoordige
toestanden veel bevatten, dat aanleiding kan geven tot
het ontstaan of de bevordering van wankelmoedigheid
op 't gebied van de economische politiek. En zoo ge
beurt het dat ik mij in den laatsten tijd honderdmaal
afvraag of ik mijne landgenooten zou aanraden, geen
teug te drinken zonder suikerverbruik, alleen slechts
om die arme slachtoffers van de suikercrisis te hulp
te komen, wat wij Hagenaars te meer verplicht zijn,
omdat zoovele suikerlords en suiker-mylady's in de
vette jaren in de residentie razend veel geld «onder
de menschen hebben gebracht", dan wel mede te
doen in het luidruchtig koor dat den «hoogen nood"
daarginds op allerlei varianten bezingt en dat niet
zal zwijgen voor uit 's lands schatkist die lieflijke
akkoorden zullen ruischen, die daarmede in harmo
nie zijn.
Harmonieverrukkelijk schoon woord, maar wie
denkt daaraan bij de schrille tegenstellingen van deze
dagen? Van Rees en de Tjiomaszaak, art. 194 en
de grondwetsherziening, concentratie op Atjeh steeds
zoo krachtig door Fransen v. d. Putte voorgestaan,
onlangs door de uitgave zijner parlementaire redevoe
ringen volhardend gehandhaafd en het woest gehuil
van de vechtersbazen van beroep, waarvan de residentie
het broeinest is, Zeeuwsche oesters, puik puik
en fiasco voor die van de Zuiderzee (reden te meer
om haar spoedig droog te maken). "Waarlijk is 't
niet of tegenstellingen eisch der natuur zijn en daarin
de wordende en vormende kracht van het ware en
goede is gelegen
Philosophie meneer 1 De menschen zijn op de wereld
om 't elkaar onaangenaam te maken. Harmonie is
slechts een mooi woord, een leus, een uithangbord,
een vlag om de lading te dekken, evenals de spreuk
onzer vaderen Eendracht maakt macht" tegenwoor
dig meer in materiëelen dan in ethischen zin behoort
te worden opgevat. «Eendracht maakt macht", ja, dat
bewijzen sociale inrichtingen, als onze naamlooze ven
nootschappen, onze coöperatieve vereenigingen, maar
wat is er van ons sconcordia res parvae crescunt"
overgebleven op staatkundig en kerkelijk gebied 1 Niet
met al. En of nu al de voorzitters van de beide tak
ken onzer wetgevende macht bij de aanvaarding van
hun gewichtig ambt een warm beroep hebben gedaan
op harmonie, op eendracht ter wille van de verjonging
van het palladium onzer vrijheden, van de wet der
wetten, 't zou niet de eerste keer zijn, dat hun
stem de vox clamantis in deserto bleef.
Tot zekere hoogte schijnt onze premier, de heer
Heemskerk, er evenzoo over te denken. Van Z. Exc.
zijn geen transactiën omtrent art. 194 der Grondwet
meer te wachten, luidt 't belangrijkst deel van het
regeeringsantwoord op de algemeen® beschouwingen
der grondwetsherziening. De heeren moeten 't onder
elkaar uitvechten. De regeering bepaalt zich tot den
inzet van art. 194 gelijk het bestaat, een artikel hoe
gebrekkig van redactie ook, welks «verandering
practisch niet noodzakelijk is voor de behartiging der
belangen van het openbaar onderwijs, noch ook tot
verzekering van de vrijheid van onderwijs, zóó en op
die voorwaarden als de grondwetgever van 1848 die
vrijheid heeft bedoeld te verleenen." (Zou er in de
laatste voorwaardelijke bijvoeging niet een addertje
schuilen) 1
In plaats van een harmonisch samengaan zal er
dus nog heel wat en heet gestreden worden voor en
aleer een practische formule is gevonden t. o. van
het openbaar lager onderwijs. Ik voor mij zou een
gansch anderen weg inslaan, bestond er slechts niet
artikel 121 van ons nationaal strafwetboek dat
nationale doet me goed want alhoewel ik blaak
van vaderlandsliefde, zou ik mij toch nog wel eens
willen bedenken alvorens mij aan twaalf jaren gevan
genisstraf niet eens de fatsoenlijke hechtenis
bloot te stellen. Ik verklaar vooraf dat 't een paarden
middel is, maar bij uitnemendheid practisch. Paarden
volk, grenadiers en jagers om de Staten-Generaal te
omsingelen en uiteen te jagen heb ik niet noodig.
Ils sont passés ces jours de fête. Maar ik stel der par
tijen voor naar de diensten van Donato te dingen.
De meestbiedende heeft hem en die hem verovert kan
haar tegenpartij naar haar pijpen laten dansen, dank
zij de biologische en magnetische gaven van dit natuur
wonder, dat 't onderwerp van conversatie in de Haag-
sche salons uitmaakt en zóódanig onder 't jonge volkje
heeft huisgehouden, dat hij op last van onzen burge
meester als «gesundheitsgefahrlich" zijn biezen pakken
en een reeks voorstellingen in den steek heeft moeten
laten. Donato blufte nu wel dat Parijs hem onverwacht
had opontboden, doch dit was slechts een doekje voor
het bloeden. Zulk een middel heeft de Belgische ver
zekeringsmaatschappij «l'Union Beige" niet noodig,
wijl zij niet den minsten zin heeft gehad om zich voor
het afgebrande Kurhaus te veel bloed af te tappen.
De on-dits willen dat «het Zeebad Scheveningen" zich
met 60 pet. van het getaxeerd bedrag heeft moeten
tevreden stellen, ongeveer/ 720,000 van de ƒ1,200,000.
Gelukkig overschrijdt dit het bedrag der penningen,
welke de gemeente in deze onderneming heeft ge
stoken en wanneer de Vereeniging voor Handel en
Nijverheid even nauwgezet toekijkt op den herbouw
van het Kurhaus als op de aanstaande reorganisatie
van onze brandweer, dan kan zij het best buiten
haar tegenwoordigen voorzitter, den architect-aannemer
den lieer Van Lilh stellen, die zich bij beide onder
werpen heeft verschoond de algemeene belangen te
dienen, vermoedelijk omdat hij evenals in de Tram-
wey-aaDgelegenheden door andere oorzaken thans ge
neutraliseerd is geworden door zijne aanvaarding der
benoeming tot expert van de gemeente bij de schatting
van de bouwvallen van 't Kurhaus. Dit geval en andere
hebben in de jongste week alhier nog al aanstoot ge
geven, waar tevens niet onopgemerkt is gebleven een
arrest van den Hoogen Raad welk college met
het hoogst bekwame lid der Haagsche balie mr. Eijssell
staat vermeerderd te worden waarbij is uitgemaakt,
dat een vonnis, houdende veroordeeling ter zake van
het op den openbaren weg te zijn bevonden in kenne-
lijken staat van dronkenschap niet voldoende met
redenen is omkleed, indien dat feit als bewezen is
aangenomen alleen op grond van een proces-verbaal,
waarin dat feit is gerelateerd, als berustende op eigen
waarneming van den verbalisant, zonder opgave van
eenige door deze of andere bewijsmiddelen bewezen
omstandigheid, waaruit door den rechter de kennelijke
staat van dronkenschap, d. i. ook volgens de toelichting
der wet, eene zoo duidelijk zichtbare dronkenschap,
dat daardoor aan anderen aanstoot kan gegeven worden,
is afgeleid.
Hiermede gevoel ik dat 't tijd is te eindigen, ook
opdat mij het verwijt bespaard blijve te zijn vervallen
in »kenn6lijken staat" van langdradigheid, en dien
«aanstoot" wensch ik niet te geven.
's-Gravenhage 27 Sept. 1886. Vivo.
Zie Weekblad van het Recht van 23 September,
no. 5325.
GOES, 29 September 188G.
Door de centrale anti-revolutionaire Kiesvereeni-
ging is tot candidaat voor de Tweede Kamer in het
district Sneek gesteld mr. W. G. baron Brantsen Van
de Zijp, oud-lid der Kamer voor Zutfen.
Een twaalftal oud studenten der Utrechtsche
hoogeschool, uit verschillende oorden van ons land,
woonden Maandag in het Gebouw v. K. en W. te
Utrecht de eerste alg. vergadering bij van de «Ver
eeniging tot instandhouding van het
oud-studentenfond s", opgericht bij gelegenheid
van het 250jarig bestaan dier hoogeschool, wier sta
tuten dezer dagen zijn goedgekeurd.
Op deze vergadering werd het reglement vastgesteld,
waarbij enkele punten der statuten nader worden om
schreven.
Het doel der vereeniging is de bevordering van den
bloei der Utrechtsche universiteit:
1. door de aanschaffing van boekwerken en instru
menten
2. door het geven van subsidie aan studenten van
genpemde universiteit voor wetenschappelijke onder
zoekingen, zoowel hier te lande als in den vreemde
3. door al datgene, wat overeenkomstig de statuten
tot bereiking van vermeld doel zal geacht worden oor
baar en nuttig te zijn.
Het fonds, dat na aftrek der kosten 17185,21%
bedraagt, is bijeengebracht door 705 oud-studenten.
Door de 75 personen, die minstens 50 bedroegen, is
de vereeniging opgericht. Nieuwe leden zijn zij, die
minstens 50 ineens storten of jaarlijks 5 bijdragen.
Het bestuur bestaat uit minstens 10 leden, van welke
de helft in Utrecht moeten wonen. Daarin heeft o. a.
zitting jhr. mr. W. C. M. De Jonge Van Ellemeet.
De akte van oprichting van de Société Anonyme
IIollando-Belge de Tramways is vastgesteld. Het
doel der vennootschap isa. de exploitatie van den
tramweg van de Hollandsch-Belgische grens naar Breda
en Oudenbosch, en van dien van Kruiningen
naar Ierseke; b. den aanleg en de exploitatie
van andere tramwegen.
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt 3 millioen
frs. Commissarissen zijn mr. H. Gaade, advocaat en
procureur te 's-Gravenhage, en F. Davids, rentenier te
Brussel. De Raad van administratie is samengesteld
als volgt: jhr. C. A. Van Sijpesteyn, te 's-Gravenhage;
J. C. Snouckaert Van Schauburg, id.E. graaf De
Ficquelmont, te Gent; II. Schomerus, te 's-Graven
hage, en dr. II. Bennet, te Brussel.
De campagne aan de suikerfabriek der
heeren Adolphe Meeus en Co. te Dordrecht
is gisteren begonnen.
Met het stoomschip »W. A. Scholten", kapt.
Stenger, van New-York, zijn Zaterdag 11 September
te Rotterdam aangekomen dhrn. J. en J a c. Van
't Lindenhout.
Naar de N. R. Ct. verneemt, is thans het ko
ninklijk besluit geteekend, waarbij aan prof. Pekel
haring en dr. Winkler te U trecht wordt opge
dragen een onderzoek in te stellen naar de berri-berri-
ziekte in Nederlandsch-Indië.
De beide geleerden zullen zich op 25 October te
Marseille inschepen aan boord van het stoomschip
«Prins Alexander", hetwelk op 13 October uit Am
sterdam vertrekt.
Dr. C. Eykroan, officier van gezondheid bij het
Nederlandsch-Indische leger, zal met opoffering van
den verderen tijd van zijn verlof zich tegelijk met de
heeren Pekelharing en Winkler naar Indië begeven,
en, aldaar aangekomen, waarschijnlijk hun ter adsis-
tentie zal worden toegevoegd.
Binnen-kort zullen de briefkaarten voor
het buitenlandsch verkeer, voorzien van
een zegelstempel van 5 cent met nieuw opschrift,
worden uitgegeven.
De commissie, belast met het examineeren van
hen, die een akte van bekwaamheid wenschen te ver
krijgen tot het geven van middelbaar onderwijs in
hand- en rechtlijnig teekenen en boetseeren, voor het
jaar 1886 zal zitting houden te Amsterdam; aan die
commissie is tevens opgedragen het examineeren van
hen, die in 1886 de akte van bekwaamheid verlangen
voor het handteekenen, bedoeld in art. 65bis der wet
tot regeling van het lager onderwijs.
Het beeld van Hugo De Groot te Delft
stelt dezen voor in toga, met een boek in de eene
en een pen in de andere hand. De wijde toga, in
plooien neerhangende en van onderen saamloopende,
laat de net geschoeide voeten vrij, terwijl aan den
hals het open kleed den geplooiden kraag laat zien,
die den krachtigen kop van den denker voordeelig
doet uitkomen. De vervaardiger de heer Stracké is
er bijzonder in geslaagd de aandacht te trekken voor
het fijnbesneden gelaat, dat tot den toeschouwer
spreekt.
De Italiaansche regeering heeft thans gevolg
gegeven aan de voorstellen der internationale sanitaire
conferentie, ten vorigen jare te Rome gehouden. Zij
heeft namelijk een ontwerp voor eene internationale
sanitaire overeenkomst aan de verschillende mogend
heden, die aan de conferentie hebben deelgenomen,
toegezonden.
In de hoofdzaak komt dit ontwerp overeen met de
voorstellen der technische commissie dier conferentie.
De minister van buitenlandsche zaken heeft bij
de staatsbegrooting aan de Kamer te kennen gegeven,
dat hij nog geene bevredigende mededeeling kan doen
omtrent een nieuw te sluiten bandelstractaat met
Spanje. Dat het indertijd geteekende nieuwe tractaat
niet tijdig zijn beslag kreeg, is oorzaak, dat zich bij
zondere moeielijkheden in deze zaak hebben voorgedaan.
Ofschoon het zoogenaamde reciprociteits-verdrag tus
schen Spanje en de Vereenigde Staten van Amerika
inderdaad niet tot stand gekomen is, en dus thans
geen beletsel meer voor ons oplevert, hebben de politieke
omstandigheden in Spanje het weder opvatten van het
vraagstuk der handelstractaten geruimen tijd ver
hinderd.
Met Engeland is echter thans, ofschoon niet zonder
moeite, eene bevredigende regeling tot stand gekomen,
en ook door ons wordt ijverig met de Spaansche re
geering onderhandeld.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Middelburg. Door mevr. de wed. Thibout Matthijs-
sen, onlangs alhier overleden, is aan de armen der
Nederd. Hervormde gemeente alhier een legaat bemaakt
van 1000.
Landbouw en Veeteelt.
Schouwen en Duiveland. Met de aflevering der
suikerbieten is men hier begonnen. Er is niet meer
zooveel drukte te bespeuren als vroeger. Nu de fabri-
kantenbond wel wat krasse voorschriften gegeven heeft
(o. i. niet geheel ten onrechte), doet men aan de teelt
van suikerbieten niet zooveel meer. Waar we vroeger
in onze havens tal van schuiten zagen laden, daar
ziet men nu slechts enkele. Onze weegbruggen, (we
hebben er in ons eiland een achttal), hebben den druksten
tijd gehad en het zal lang duren, vreezen we, eer zij weer
zoo druk bezocht zullen worden als vroeger. Is de
suikerbietenteelt minder geworden, de meekrapteelt
begint te herleven. Meestoven, die jaren lang tot niets
doen gedoemd waren, zijn weer gereed gemaakt om
de campagne te beginnen. In de meeste is men reeds
met de werkzaamheden begonnen.
Het delven van aardappels is hier in vollen gang.
De aardappelziekte is, daDk zij het droge weder der
laatste tijden, achterwege gebleven. Toch vallen zij over
het algemeen niet mee. Ze zijn klein en er worden niet
veel uitgedolven. Dit heeft reeds invloed op de prijzen.
Waren ze de vorige week 1,75 per H. L., thans
wordt al 2 besteed. Met het oog op te verwachten
hoogere prijzen, zijn velen met inkuilen bezig.
Drcisclior. Alhier heeft een landbouwer een proef
genomen met de teelt van hop. De opbrengst is goed.
Er zijn eene massa hopbellen g»plukt, die thans ge-
