1886. N°. 107.
Zaterdag 11 September.
73ste jaargang.
Het driemanschap van Europa.
-Gjp'OtseïKfeCï»»-
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewene advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regeL
De groote feiten, waarvan de wereldgeschiedenis
gewaagt, hebben, voor zoover zij betrekking hebben
op de plaats, welke iedere staat van Europa in de
rij der mogendheden in den loop der tijden heeft in
genomen, steeds eene uitbreiding van macht aan de
eene zijde, eene inkrimping aan de andere ten gevolge
gehad. De republiek der Vereenigde Nederlandsche
gewesten, eenmaal een staat waarmede in ons wereld
deel en daarbuiten rekening moest worden gehouden,
is te niet gegaan en heeft plaats gemaakt voor het
Koninkrijk der Nederlanden, welks oordeel bij de groote
politieke vraagstukken niet wordt gehoord. Het mach
tige Frankrijk der 17de eeuw en de stichting van
Napoleon I hebben veel van hun aanzien verloren,
niet het minst door het thans zoo krachtige Duitseh-
land, dat toch slechts zijn oorsprong heeft gevonden
in het kleine keurvorstendom Brandenburg. Het een
maal zoo trotsche Spanje is uit de rij der groote
mogendheden weggevaagd en heeft plaats gemaakt
voor Italië, vroeger eene verzameling van tal van
kleine staatjes. Rusland, langen tijd door zijn stilstand
op het gebied der beschaving voor Europa en zijne
geschiedenis van weinig belang, is thans de grootste
der mogendheden en de voortdurende schrik van Tur
kije en niet minder van het Britsche rijk, dat, door
zijne natuurlijke grenzen van uitbreiding in Europa
verstoken, steeds op uitbreiding daarbuiten bedacht
is geweest.
Het kan niet anders of bij de ongelijke verdeeling
van ons werelddeel over een groot aantal staten en
bij het ongelijke gewicht, dat deze bij de behandeling
der Europeesche belangen in de schaal leggen, moeten
de groote mogendheden nagenoeg geheel het lot der
overige rijken in banden hebbenen zoolang bij de
behartiging dier belangen onpartijdigheid, billijkheid
en vooral gemeen overleg voorzitten, zal niet alleen
geen enkel der kleinere rijken zich daartegen verzetten,
maar zij vinden dan zelfs in die samenwerking een
zekeren waarborg voor hunne onschendbaarheid. Maar
waar het gemeen overleg ophoudt, waar tractaten wor
den geschonden en de eene mogendheid ingrijpt in de
rechten van allen, daar loopt de zelfstandigheid der
kleinere staten ernstig gevaar.
Feitelijk is dit thans de toestand in Europa. Sedert
de jaarlijksche samenkomsten der drie keizers en van
hunne eerste ministers worden de Europeesche aan
gelegenheden beheerscht door den wil van Rusland,
Duitschland en Oostenrijk. Wel worden bij conferentiën
en congressen de vertegenwoordigers van Engeland,
Frankrijk en Italië gehoord, maar hun invloed schijnt
weinig grooter dan die van den Sultan van Turkije.
Zeer zeker ligt voor een groot deel de schuld daarvan
bij de regeeringen dier landen zelf. Zij hebben hetzij
door de vele beslommeringen hunner binnenlandsche
politiek, hetzij door andere oorzaken niet die kracht
naar buiten getoond, die noodig is om te maken, dat
Europa het oog vragend naar hen richt. Maar dit
neemt niet weg, dat, waar tractaten worden gesloten
en bezegeld door alle groote mogendheden, de hand
having daarvan ook door hen allen moet worden
nagekomen.
Intusschen willen wij gaarne aannemen, dat het
keizerlijke driemanschap in allen deele berekend is
voor de taak om den Europeeschen vrede te bewaren
en het heeft ongetwijfeld steeds een goeden dunk
gegeven van de behartiging dei Europeesche belangen,
wanneer het werkelijk waarheid bleek, zooals na
iedere samenkomst der drie potentaten werd verklaard,
dat de vrede in ons werelddeel volkomen was verzekerd.
Een treurigen indruk heeft het daarom teweeggebracht,
dat de dappere vorst van Bulgarije in de laatste we
ken zoo de speelbal is geweest van de Russische
politiek en dat zonder eenig protest der andere mo
gendheden. Het is volkomen waar, wat de Duitsche
officieuse bladen herhaaldelijk hebben verzekerd, dat
Duitschland's belangen bij hetgeen in Bulgarije is
geschied niet zijn betrokken. Maar wanneer men zich
zelf opwerpt als beschermer van den Europeeschen vrede,
dan heeft men de gebeurtenissen in andere rijken niet
slechts te toetsen aan den invloed, dien ze op de eigen
belangen hebben, maar heeft men ook te waken tegen
onttroning van vorsten en zorg te dragen voor de
bescherming der kleinere staten en in die taak zijn
Duitschland en Oostenrijk te kort geschoten. Heeft
werkelijk de toenmalige vorst van Bulgarije in de
Oostersche quaestie gehandeld in strijd met de voor
waarden, waarop hij tot den troon werd geroepen,
dan had de conferentie, die daarvan het gevolg is ge
weest, hem dit kunnen doen verstaan en hem des
noods kunnen dwingen of tot abdiqueeren óf tot her
roeping zijner daden; hij was nu eenmaal vorst bij
de gratie der mogendheden. Maar nu dit niet is
geschied en die conferentie zonder groot resultaat
is uiteengegaan, werpt het een eigenaardig, maar
tevens treurig licht op de wijze, waarop in Europa
de vrede wordt gehandhaafd, dat de vorst van Bulgarije
zonder zelfs eenig protest der andere mogendheden
door éen hunner gedwongen wordt zijne kroon neder
te leggen.
Het spreekt wel van zelf, dat, waar er hier sprake
is van de kleinere staten, in hoofdzaak die in het Oosten
van Europa zijn bedoeld en dat allerminst vrees voor
de onafhankelijkheid van Nederland bestaat. Hoe be
geerlijker de buit, hoe eerder hij tot naijver opwekt
en wij achten ons vaderland begeerlijk genoeg om
oorzaak te zijn, dat, wanneer een der grootere mogend
heden er de hand werkelijk naar wilde uitstrekken,
de overige dit zouden beletten. Eerst wanneer ons
geliefd prinsesje de teugels van het bewind zal hebben
aanvaard en zich pretendenten naar de hand van Neer-
land's Koningin zullen opdoen, zal er van wering van
vreemden invloed in ons vaderland sprake kunnen zijn.
Doch vóór dien tijd kunnen de geschiedenis heeft
het meermalen bewezen gansch andere verhoudin
gen in Europa in het leven zijn geroepen; en zelfs
wanneer ook dan nog het keizerlijk triumviraat over
vrede of oorlog in Europa te beschikken heeft, zal
toch nooit een staatsgreep van de inmenging van
vreemde machten het gevolg kunnen zijn.
Maar juist die gerustheid over onze eigen onafhan
kelijkheid maakt dat wij wel een oogenblik tot over
de grenzen van ons vaderland het oog kunnen laten
weiden om te zien hoe door gestadige uitbreiding der
macht van enkele staten de vrede in Europa wordt
gehandhaafd zoolang totdat zij onderlingin
oorlog zullen geraken.
GOES, 10 September 1886.
Gaarne voldoen wij aan een tot ons gericht ver
zoek om de bijzondere aandacht van belanghebbenden
te vestigen op de in dit no. opgenomen advertentie
betreffende de zangschool der afdeeling Goes van
de Mij. ter bevordering der Toonkunst. Aan die school,
verdeeld in drie klassen en bestemd voor leerlingen
van acht jaren en daarboven, wordt door den hoogst
bekwamen muziek-directeur, den heer Samans, onder
wijs gegeven in de theorie der mnziek, het koorgezang
en den solozang.
Op goede gronden durven wij verzekeren, dat dit
oDderwijs in ieder opzicht degelijk mag heeten, ook
als grondslag voor verdere muzikale ontwikkeling. Wij
hopen daarom dat deze zangschool met den aanvang
van den nieuwen cursus weder een groot aantal nieuwe
leerlingen moge tellen.
De firma Wed. J. C. MasseeJfc Zoon te
Goes behaalde op de te Gorinchem gehouden tentoon
stelling van de Hol!. Mij. van Landbouw den 2en prijs
voor een gecombineerde dorsch- en schoonmaakmachine
met sorteerder, ijzeren wielen, stuurboom en waterdicht
dekkleed met 6 paardenkrachts vervoerbare horizontale
stoommachine, ingericht zooals de Nederlandsche wet
dat voorschrijft, op ijzeren wielen, stuurboom voor de
paarden, drijfriem en waterdicht dekkleed, beide uit
de fabriek van R. Hornsby Sons te Grantham
den len prijs voor een verzameling werktuigen voor
den akkerbouw, alsploegen, eggen, zaai werktuigen,
graanmaaiers enz. en den bestuursprijs voor een wasch-
machine met kachel, nieuw model.
Voor het examen voor surnumerair bij de
posterijen, dat op 10 October a. s. een aanvang
zal nemen, hebben zich 61 aspiranten aangemeld. De
examen-commissie is op dezelfde wijze saamgesteld als
de vorige maal, zoodat dhr. W. J. Van Gorkom alhier
daarvan ook weder deel uitmaakt.
Ierseke. Het plan om hier in de kermisweek zoo
mogelijk een zeilwedstrijd te organiseeren, gaat
uit van de heeren C. Van der Sluijs te Kralingen,
G. Schipper en E. Muller te Ierseke en T. Aukes en
G. H. Kakebeeke te Goes, allen oesterkweekers. Deze
heeren hebben verschillende personen tegen Zaterdag
1 nur tot eene bijeenkomst in het café Harthoorn
alhier uitgenoodigd, om over de zaak van gedachten
te wisselen.
Rilland-Bath. Nu de verbodsbepalingen tegen het
vangen, dooden en vervoeren van verschillende musch-
soorten en eenige andere vogels van 26 Juli 1886 tot
31 Maart 1887 zijn opgeheven, is door de land-
bouwvereeniging alhier met algemeene stem
men een voorstel aangenomen om onderling dat scha
delijk goedje zoo veel te verdelgen als mogelijk is.
Bovendien is de secretaris der vereeniging gemachtigd
om voor iedere doode musch, bij hem bezorgd, een
halven cent uit te betalen.
Op het adres van den raad der gemeente
Rilland-Bath om het aantal vergunningen voor den
kleinhandel in sterkedrank één beneden het maximum
te stellen, is door den Koning afwijzend beschikt.
Ellewoudsdijk. Bij de verkiezing voor 1 lid
van den gemeenteraad te Ellewoudsdijk den
8sten dezer zijn uitgebracht 28 stemmen, waarvan
een van onwaarde.
Johannes Rotte verkreeg 11 stemmen, Andries Post
mus mede 11 stemmen, terwijl op Dirk Meulenberg
5 stemmen werden uitgebracht, zoodat er herstemming
moet plaatshebben.
Van onze landgenooten, die aan den internatio-
len schietwedstrijd te Brussel deelnamen, behaalden
o. a. een prijs dhr. J. B o o n e te Middelburg met
42 punten, terwijl nog de heeren A. W. Den Doop
en J. A. P e e t e r s te Middelburg elk een rozenprijs
behaalden.
Op de vrije baan (afstand 225 M. maximum 30
punten in 5 schoten) zijn nog prijzen behaald door
dhrn. W: Heijboer met 28 en A. W. Den Doop
met 24 punten, beiden van Middelburg.
Naar de M. Ct. verneemt zal binnen kort wêer
een proefblad met prospectus verschijnen van eene
nieuwe kaart van Zeeland, die minder voor
schoolgebruik is bestemd, maar die voor gemeentebestu
ren, polders en particulieren van groot nut zal zijn.
Deze kaart zal in kleuren op de schaal van 1 a
50,000 worden gedrukt, zoodanig dat iedere gemeente
door eene kleur wordt aangeduid, waardoor, in tegen
stelling met alle tot nu toe uitgegeven kaarten, waar
de grenzen door lijnen zijn aangeduid, met een oog
opslag de omvang van iedere gemeente is te vinden.
Verder wordt de kaart geheel in overeenstemming ge
bracht met de door Ged. Staten van Zeeland vastgestelde
liggers en kaarten van de gemeenten, vervaardigd
naar aanleiding van het tegenwoordige reglement op
de wegen en voetpaden in Zeeland.
Evenmin zullen ontbreken alle sluizen, duikers en
bruggen enz., waterleidingen, de oevers en stranden,
naar de laatste metingen, zandplaten en banken, mossel
en oesterbanken, benevens de oesterputten, de plaats
der peilschalen met de gemiddelde hoog- en laagwater-
standen naar de uitkomsten van het laatste jaar enz.
een en ander wordt in het prospectus meer uitvoerig
beschreven.
Daar nog geen kaart van Zeeland bestaat, waarop
de toestand na 1874 is aangeduid, behoeft het wel
geen betoog dat zulk een uitgave voorziet in eene werke
lijke behoefte en zij zal zoowel voor iedere gemeente en
polderbestuur en voor allen die tot onze provincie in
eenige betrekking staan eene onmisbare vraagbaak zijn.
De kaart wordt naar officiëele gegevens bewerkt
door den heer J. Holm, ambtenaar bij den provincialen
waterstaat in Zeeland. Het blad, dat men der redactie
heeft laten zien, getuigde van de zorgvuldigheid en
netheid, waarmee de bewerker zijn taak vervult en
die boven haren lof zijn verheven.
De uitgave zal worden bezorgd door den heer A.
W. den Doop te Middelburg, die de kaart ook op
steen brengt.
Kortgene. Alhier heeft dezer dagen zich een geval
van dolheid voorgedaan bij eene kat, die onmiddellijk
is afgemaakt en daarna door den districts-veearts on
derzocht, die gemelde ziekte constateerde, waarop door
den burgemeester een bevelschrift is afgekondigd, dat
gedurende vier maanden alle honden, die zich buiten
woningen of vaartuigen (geene openbare middelen van
vervoer zijnde) in deze gemeente bevinden, en niet
binnen een afgesloten erf aan een ketting liggen, moe
ten voorzien zijn van een muilkorf, volgens een bij de
wet vastgesteld model. Een tweede kat, bij wie ook
verschijnselen voorkwamen, is, na afgemaakt te zijn,
opgezonden ter onderzoek aan den directeur van
's Rijks veeartsenijschool te Utrecht.
Gisteren overleed plotseling, tengevolge eener be
roerte, het oudste lid der Tweede Kamer mr. S. W y-
beDga, sedert 1855 afgevaardigde voor het hoofd
kiesdistrict Sneek. Zijn dood zal zeker algemeen met
diep leedwezen worden vernomen.
Woensdag werd te Wageningen het lOjarig be
staan der Rijkslandbouwschool feestelijk her
dacht. De stad was door de inwoners op verschillende
punten door eerebogen versierd, terwijl alom de Neder
landsche driekleur wapperde. Ook de Waldeck-Pyr-
montsche en Oranjekleuren tooiden het schoolgebouw.
Inwendig was dit keurig versierd met vlaggen, groen
en landbouwattributen, waartusschen schilden met toe
passelijke inscripties en met de namen van hen. die
tot het het ontstaan en den bloei der inrichting hebben
bijgedragen, 's Middags had een feestmaaltijd plaats,
waaibij menig hartelijke dronk werd ingesteld, o. a.
op Z. M. den Koning en het vorstelijk huis. 's Avonds
had de ontvangst plaats der oude leerlingen, die aan
de inrichting een prachtig vaandel vereerden, waaraan
namens de sociëteit van de landbouw-leerlingen nog
eene gouden medaille werd gehecht.
Gisteren werd het feest voortgezet met het houden
van volksfeesten en van een historischen optocht, waarbij
eenige belangrijke feiten en personen uit de geschiedenis
van den landbouw worden voorgetseld.
Naar men verneemt, zou aan prof. dr. C. A.
Pekelharing, hoogleeraar in de geneeskunde aan
de Utreeldqche hoogeschool, vanwege de regeering
opgedragen zijn, een speciaal onderzoek in te stellen
naar de berri-berri-ziekte, en zou hij met dat doel
in de helft van de volgende maand naar Indië ver
trekken.
In de zaak van het lid van den raad van Lit
M. Reis is thans door den Koning beslist. Wij brengen
in herinnering, dat de feiten neerkwamen op het
volgendeBij de periodieke aftreding van drie leden
van den gemeenteraad in 1881 werden o. a. gekozen
bij de eerste stemming J. P. F. A. Van Roosmalen,
en bij de herstemming M. Reis. Deze twee personen
bestonden elkander in den tweeden graad van zwager
schap en konden alzoo niet beiden tegelijk zitting
nemen in den gemeenteraad. Van Roosmalen was de
oudste in jarenhij zond zijne geloofsbrieven in en
werd toegelaten. Reis zond zijne geloofsbrieven niet in,
zelfs niet toen in Maart 1884 de vrouw, die de zwager
schap veroorzaakte, overleed. Eerst in 1886, alzoo 5
jaren na zijne benoeming, legde Reis zijne geloofsbrieven
aan den raad over. De raad weigerde hem toe te
lateD, vermits art. 22 der gemeentewet in dit geval
den oudste in jaren als den benoemde aanwijst. Gede
puteerde Staten vernietigden de beslissing van den raad
en bevalen de toelating van Reiszij achtten art. 22
der gemeentewet ten deze niet van toepassing, omdat
de een bij eerste stemming, de ander bij herstemming
was benoemd. Zij overwogen voortsdat de wet niet
voorschrijft binnen welken tijd de geloofsbrieven der
nieuwbenoemde leden van den raad moeten ingezonden
worden, en dat volgens art. 21 der gemeentewet de
zwagerschap ophoudt door het overlijden der vrouw,
die haar veroorzaakte, zoodat de verbodsbepaling van
dat artikel niet meer in den weg stjjnd aan de toe
lating van Reis.
De beslissing van Gedeputeerde Staten is in hooger
beroep door den Koning gehandhaafd. (IV. R. Ct.)
Uit Bern wordt van 6 dezer gemeld: Bij de
hier vergaderde internationale conferentie tot het slui
ten eener overeenkomst ter bescherming van
letterkundigen en artistieken eigen
dom hebben Duitschland, Frankrijk, Italië, Zwitser
land, België, Groot Brittanje en de Britsche koloniën,
henevens Haïti, Liberia en Tunis verklaard, tot de
conventie toe te treden. De onderteekening volgt waar
schijnlijk overmorgen. Andere staten, als; Oostenrijk-
Hongarije, Nederland, Zweden-Noorwegen, Denemarken
en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika, hebben
óf waarschijnlijkheid óf voldoend vooruitzicht op latere
toetreding gegeven.
Men leest in het Bat. Handelsblad:
Uit een particulier schrijven uit 's-llage nemen wij
het volgende over sOngeloofelijk moge het schij
nen, maar het is toch waar, wat men op de sociëteit
vertelde, dat bij het Departement van Koloniën de
Indische Spoorweg-begrooting 1887
zoek is geraakt. Trots het meest ernstige onderzoek
is het niet mogen gelukken dit stuk, dat naar men
zegt, minstens een centimeter of drie dik is, terug te
vinden. Men verhaalt daarbij dat men »ten langen
leste" den Gouverneur-Generaal om een nieuw exem
plaar heeft getelegrafeerd.
Verbeeld u nu eens, wat zou men moeten doen
tegenover de Kamers, wanneer er geen telegrafische
verbinding ware
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Kapelle. Zondag 19 dezer hoopt de heer J. S.
Van der Kamp, beroepen tot herder en leeraar bij de
vrije Evangelische gemeente alhier, als zoodanig zijn
intrede te houden. Als bevestiger zal optreden de heer
A. Mooi, predikant bij die gemeente te Wemeldinge.
Ds. J. Vonk te Dalfsen heeft het beroep naar
's-Heer Hendrikskinderen en Wissekerke niet aange
nomen.
De Herv. gemeente te Arnemuiden is reeds 12
jaar vacant. Alle beroepen, sedert dien tijd uitgebracht,
waren vruchteloos.
Door het prov. kerkbestuur van Zeeland is tot
den dienst in de herv. kerk toegelaten de heer C. J.
Six Dijkstra, theol. cand. van Utrecht, te Cadzand.
Op de 8e algemeene jaarvergadering van »De
Unie", eene school met den bijbel, die op 14 October
te Utrecht zal gehouden worden, wordt ook behandeld
het verzoek van het locaal-comité te BiezelingeHet
bestuur der »Unie" geve een klein week- of maand
blad uit, om het doel en de begiDselen der rUnie"
meer algemeen bekend te maken.
De totaal uitslag der examens voor de hoofd
akte in 1886 was dat van de 1083 mannel. candi-
daten 300 en van de 115 vrouwel. cand. 58, dus
totaal van de 1198 cand. 368 of 30.9 pet. zijn ge
slaagd. In 1885 slaagden van de 1199 cand. 371 of
31 pet., in 1884 van de 899 cand. 295 of 32.8 pet.
Dit jaar werd te Groningen 32.7, te Deventer 33.3»
