1886. N°. 92. Zaterdag 7 Augustus. 73ste jaargang. Het uitvoerig eo beredeneerd Verslag GOESW De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75. Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct. In ons land vervoege men zich-voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren. COURANT. De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct, elke regel meer 10 ets. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend. Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel. In de raadsvergadering van den 2en dezer zijn be noemd tot leden der Flnauciëele Commissie, de heeren C. L H LAMBRECHTSEN (tevens voorzitter), J. P. S. JONQÜ1ERE en B M. DEN BOER. Goes, den 5 Augustus 1886. Burgemeester en Wethouders van Goes, J. G. DE WITT HAMER. De Secretaris, HARTMAN. VAN DEN TOESTAND DER GEMEENTE OVER 1885 is gedrukt en ter secretarie der gemeente voor een ieder ter inzage nedergelegd, terwijl exemplaren daar van tegen betaling van vijf en zeventig cents verkrijg baar zijn Goes, den 6 Augustus 1886. Burgemeester en Wethouders van Goes, J. G DE WITT HAMER. De Secretaris, HARTMAN. GOES, 6 Augustus 1886. Woensdagavond werd in «de Prins van Oranje" alhier de eerste schietoefeningsbijeenkomst gehouden van de kadervereeniging der dd. schutterij. De majoor-kommandant en de officieren Stigter en Roskes waren daarbij tegenwoordig, terwijl het dage- lijksch bestuur der gemeente, daartoe uitgenoodigd, vertegenwoordigd was door den wethouder Ramondt en den secretaris. De sergeant-majoor W. Tempermanvoorzitter der nieuwe vereeniging, opeqde de bijeenkomst met een woord van dank aan den kommandant, de officieren en de vertegenwoordigers van het gemeentebestuur, die door hunne opkomst ter plaatse blijk van belang stelling gaven. Niet zonder moeite en opoffering was de vereeniging er in geslaagd deze schietbaan in te richten. Hij beval haar aan in den steun van belang stellenden en hoopte, dat zij ertoe mocht bijdragen om, wanneer onverhoopt de Goesche schutterij werd geroepen om vaderland en koning te helpen verdedigen, althans het kader der schutterij genoegzaam geoefend zou zijn om zich van dien plicht te kwijten. De wethouder Ramondt wenschte de vereeniging geluk er mede, dat zij aanvankelijk haar pogen had bekroond gezien en zich nu in de gelegenheid bevond zich in het schieten te oefenen. Waar het gemeente bestuur niet bij machte is om de schutterij een schiet baan te verschaffen, daar apprecieert dat bestuur het te meer, dat men uit eigen initiatief pogingen aanwendt om de schutterij aan haar bestemming te doen be antwoorden. Hij gaf gaarne de verzekering dat, wan neer het gemeentebestuur, binnen den kring zijner bevoegdheid en krachten, eventueel stenn aan deze vereeniging verleenen kon, op dien steun geen vruch teloos beroep zou worden gedaan. Hierop nam de heer Stigter het woord. Hij ver haalde hoe ten onrechte de legende aan Willem Teil de bekende historie van het schieten van een appel van het hoofd zijns zoons toedichtte. Die eer komt toe aan een onzer Germaansche voorvaderen. Althans onder de heldensagen, waartoe de godenmythen der Germanen na de invoering van het Christendom werden omgewerkt, komt de volgende voor: i> Eigil, de vader van den held Orendel, was beroemd om zijne groote bekwaamheid in het schieten. Koning Nidung, zich omtrent dat hooggeroemde talent van zijn hoveling willende overtuigen, gelastte Eigil in één schot den appel te schieten, die op het hoofd van zijn driejarig zoontje was geplaatst. Des vaders pijl mocht noch boven, noch ter linker-, noch ter rechterzijde van den appel snorrenzijn zoontje te treffen was evenwel den vader niet verboden Met vaste hand legde de zwaar beproefde held aan en trof den appel juist in het midden. Vol bewonde ring noemde de koning Nidnng Eigil's proefstuk het meesterschot. Sedert dien tijd werd de held, wiens roem dien van alle mannen overtrof, de schutter genoemd." Deze sage is eeuwen later in Zwitserland tot die van Willem Teil verwerkt en als zoodanig vrij alge meen bekend. Spreker stelde nu Eigil als een wellicht niet te evenaren maar als een benijdenswaardig voor beeld van wat een vaste hand en juiste blik vermogen, en hij hoopte dat de oefeniDgen der nieuwe vereeni ging er toe leiden zouden dat, wanneer ooit noodig, evenzeer het juiste doel zou worden getroflen. Ook luitenant Roskes gevoelde zich genoopt een enkel woord te spreken. De tegenwoordigheid van een deel van het dagelijksch bestuur dezer gemeente achtte hij een aangenaam bewijs van belangstelling in de zaken der schutterij. Ofschoon de oprichting dezer schietbaan een stap op den goeden weg was, zoo kon hij het niet verhelen dat zij hem voor de schutterij niet afdoende schijnt. Nu werd wel het kader, maar werden niet de schatters geoefend. Hij vertrouwde, dat deze schietbaan de overgang tot eene voor de geheele schutterij zou vormenhij hoopte dat de kom mandant, hoewel op hoogen leeftijd, niet versagen zou om andermaal pogingen aan te wenden ten einde de gansche schutterij in het schieten te kunnen oefenen en eindigde met den wensch, dat de kommandant het slagen dier pogingen nog beleven mocht. Alsnn werd tot schieten overgegaan. Het eerste schot werd gedaan door den majoor-kommandant. In het algemeen schijnt de inrichting wel te voldoen, ofschoon de flikkering van het licht eenigszins hinder lijk was. Van gevaar kan geen sprake zijn. Wij hopen dat de vereeniging zich in een voortdurenden bloei moge verheugen en dat zij aanleiding geve tot een broederlijken band tusschen de leden van het kader. Omtrent de vermindering van de oevers in Zuid- Beveland meldt men aan het Dagblad De toestand van den oever aan den Anna-Friso- polder (Wissekerke) was ook in het laatete jaar achteruitgaande, hoewel niet zoo sterk als vroeger. Gemiddeld kwam de laagwaterlijn 9 M. landwaarts in. Aan de westzijde werden de grootste verdiepingen waargenomen van 2,5 M. tot 6 M. De grootste verdieping aan den Leendert-Abraham- polder (Kats) bedroeg het laatste jaar 4,2 M., nl. van 7,5 M. tot 11,7 M. De laagwaterlijn naderde slechts 5 M. den oever op sommige plaatsen, terwijl deze op andere plaatsen zeewaarts was gegaan. Bij den Raad van State, afdeeling voor de geschil len van bestuur, zijn Woensdag ingekomen k o n i n k- lijke besluiten, waarbij o. a. beslissing is genomen in zake de beroepen van den schoolopziener in het district Middelburg, van een besluit van Gedep. Staten van Zeeland, waarbij goedkeuring werd verleend aan een besluit van den Raad der gemeente Arnemuiden tot regeling der jaarwedde van het hoofd der open bare lagere school in de kom dier gemeente. Dat beroep werd niet ontvankelijk verklaard- burg. en weth. van Hontenisse, van eene beslissing van Gedep. Staten van Zeeland, omtrent den legger der wegen en voetpaden in die gemeente. Eveneens niet ontvankelijk verklaardW. Van den Broek te Middelburg, van eene uitspraak van Gedep. Staten van Zeeland tot handhaving van zijne aanwijzing tot den dienst bij de nationale militie. Met handhaving der uitspraak van Gedep. Staten is het beroep onge grond verklaard. Middelburg. Omtrent den gezondheidstoestand dezer gemeente in de maand Juli II. strekt het volgende. Het totaal der overledenen bedraagt 29. Aan klier- tering stierven 4, aan longlijden 3, aan darmontste king 3, aan levenszwakte 3, aan hersenontsteking 2, aan longtering 2, aan maagkanker 2, aan leverziekte 2, aan diarrhee 2, aan ouderdomszwakte 1, aan bloedvergiftiging 1, aan beroerte 1, aan hartziekte 1, niet geneeskundig behandeld 2. Naar de leeftijden was de sterfte als volgt: beneden het jaar 12, van 15 jaren 1, van 2530 jaren 1, van 3540 jaren 3, van 4045 jaren 1, van 5055 jaren 2, van 5560 jaren 2, van 6065 jaren 1, van 6570 jaren 4, van 7075 jaren 1 en van 8085 jaren 1. Geboren zijn 18 jongens en 19 meisjes. Gehuwd 7 paren. Vlissingen. In de maand Juli jl. werden met de mailbooten der maatschappij «Zeeland" vervoerdvan hier naar Queenboro 3659 en in omgekeerde richting 4278, te zamen 7939 reizigers. St. Annaland. Zondag 8 dezer zal het 35 jaar ge leden zijn dat de heer A. J. Bierens zijne betrekking als burgemeester dezer gemeente heeft aanvaard, ter wijl hij den dag te voren zijn 71sten jaardag hoopt te vieren. Benoemd tot ridder van de Eikenkroon M. C. Van Elsacker, deurwaarder te Tolen. Het programma van de matinée, ter gelegenheid van het bezoek aan Zeeland op a. s. Zaterdag te Vlis singen door de weeskinderen van Antwerpen, onder de leiding van den heer A. Jeuninckx te geven, bestaat uit: 1. »De Voorwacht", marche, Jeuninckx. 2. Ope ningstuk voor wedstrijd, Klein. 3. «Zomeravond", fan- tazie, Doublevé 4. «Emelia", polka mazurka, Prekher. 5. «Vlaanderen", openingsstuk, Stuyck. 6. «Pampe- lona", bolero, Van Groningen. 7. «In de badstad", fantazie, Martin. 8. «Op de graszode", polka, Martin. Zooals men zich herinnert, werd den onder- w ij z e r II o 11 i n g te Franeker ten laste gelegd, dat hij zich onder het onderwijs op oneerbiedige wijze zou hebben uitgelaten over de heilige hostie en hij kinderen op school zou hebben gedwongen stukjes papier, in den vorm van een ouwel, op te eten. Uit eene andere lezing, voorkomende in de Zw. Ct., blijkt thans, dat de feiten deze zijn De betichte onderwijzer ontmoette, toen hij in Juni 11. zich naar de school begaf, een collega, die er over klaagde moeilijk poeders te kunnen innemen, waarop Holling beweerde dat die moeilijkheid verdween, wanneer men zich van een ouwel bediende. Hij presen teerde zijn kameraad tegelijk een proefje, waarom drie jongens, die juist in de nabijheid stonden, ook ver zochten en kregen. Ziedaar alles. Dat het niet zoo gemakkelijk is voor de heeren schoolopzieners om uit een onderzoek in loco het juiste antwoord te leveren op de vraag, of er werkelijk spot ternij bij deze zaak in 't spel is geweest, kan men wel eenigszins nagaan als men weet dat het gebeurde iu Juni 1885 voorviel en het herinneringsvermogen der drie jongens zeer zeker veel minder ontwikkeld is dan dat van den Franschen Minister van Oorlog. De Ilaagsche corr. van de Zutf. Ct. schrijft «Het afdeelingsonderzoek van de g r o n d- wetsontwerpen heeft ditmaal zeer kort geduurd. De schriftelijke gedachtenwisseling was trouwens vóór de ontbinding ook reeds afgeloopen, en het kiesrecht is nu reeds driemaal iu de afdeelingen onderzocht. Toch zal wellicht dat deel der herziening straks voor de vierde maal nog eens onderzocht moeten worden, want als de regeering voldoet aan haar toezegging, artikel 76 geheel omwerkt en er een voorloopig kies reglement aan toevoegt, dan ligt het voor de hand, dat de desbetreffende ontwerpen nog eens opnieuw naar de secties worden gezonden. Langdradig is de wijze van werken in de Tweede Kamer in hooge mate. Het zal dan ook wel Februari worden, voordat de afgebroken grondwetsherziening weder in openbare behandeling komt." Namens het Nederlandsche Hoofdcomité tot viering van het gouden priesterfeest van Z. H. Pans Leo XIII is een oproeping gericht tot de Katholieken van Nederland om zich voor te bereiden op een waardige vertegenwoordiging van Nederland op de tentoonstelling van kerkelijke kunst, welke in December van het volgend jaar te Rome in het Vaticaan zal worden gehouden. Daar zullen de Katholieken van geheel de wereld de voortbrengselen van hun kunst en nijverheid vereenigen, welke voornamelijk zullen bestaan uit voorwerpen bestemd voor den H. Dienst en die ran den jubileerenden Kerkvorst zullen worden ten geschenke gegeven, met het doel die uit Zijn hand te doen toekomen aan noodlijdende kerken en priesters. In dezen wedstrijd van liefde en kunstvaardigheid hoopt het Comité, dat Nederland zijn ouden roem op het gebied der kerkelijke kunst moge handhaven. Ter voorbereiding van het Album, dat bij die ge legenheid den Paus door de Nederlandsche Katholieken zal worden aangeboden, is een hulpcomité benoemd, waarin bereidvaardig zitting hebben genomen de heeren dr. P. J. H. Cuypers, architect te AmsterdamG. W. Van Heukelum, pastoor te JutfaasE. J. Margry, architect te Rotterdamjhr. mr. Victor De Stuers, referendaris bij het Departement van Binnenlandsche Zaken te 's-Gravenhage. Genoemde heeren hebben reeds plan en inrichting van het album besproken en vastgesteld en bereiden de uitvoering van het omvangrijke werk voor. Indien er nog bewijs noodig mocht zijn, dat de huidige zomer niet veel beter is dan een verlengstuk van den winter, zoo wordt dit uit Schotland verstrekt. Te Wiek en op verscheidene andere plaatsen wees op 29 Juli het kwik twee graden F. vorst aan. Dit was niet alleen zeldzaam, maar, voor zoover men kan na gaan, iets geheel ongehoords. Nauwkeurige optee- keningen van den thermometerstand, te Culloden sinds lange jaren gehouden, gaven voor de laagste zomer- temperatuur in deze eeuw aldaar 39° F., en wel op 15 Juli 1875. De 41ste algemeene vergadering van het Nederl. Onderwijzers-genootschap, te Leiden gehouden, werd door den voorzitter van het genootschap, den heer A. L. Roest, geopend met eene toespraak over den noodlottigen schoolstrijd, die steeds wordt gevoerd, waarbij men er aanhoudend op uit is, de openbare en de in haren geest werkzame bijzondere school te be stempelen met den naameene school die de natie vergiftigt. Daartegen teekende hij protest aan en sloot met den wensch, dat deze vergadering veel mocht toe brengen om den strijd te doen bedaren. O. a. heeft het volgend onderwerp, als paedagógisch vraagpunt aan de orde gesteld, een niet onbelangrijke discussie uitgelokt: Welke gevolgen heeft de wettelijke regeling van het middelbaar onderwijs voor het lager onderwijs gehad? Da heer W. Degenhardt, die als inleider optrad voor den heer J. v. d. Hoeven Jr., door een ernstige ziekte verhinderd aan zijn belofte te voldoen, lichtte de vraag met de volgende stellingen toe lo. De lagere school wordt te vroeg verlaten. De middelbare school eischt tengevolge harer organisatie te veel van de intellectueele en moreele kracht van het 12 jarig kind. De opheffing van het openbaar uit gebreid lager onderwijs is derhalve te betreuren; 2o. De aankomende onderwijzers leggen zich vaak, uit vrees voor oppervlakkigheid, te vroeg toe op de studie van een enkel vak. Zij verwarren degelijkheid met geleerdheid, alzijdige ontwikkeling met encyclopedische kennis. De studie in de school wordt vaak als van minder belangvoor hun vorming beschouwd; 3o. Ver leid door den titel van leeraar en het schijnbaar zoo veel aangenamer leeraarsambt worden vele van de beste krachten aan het lager onderwijs onttrokken 4o. De studie voor het middelbaar onderwijs en de daardoor verkregen resultaten stellen velen teleur, die intijds een goede positie bij het lager onderwijs hadden kunnen verwerven. De inleider wees daarbij vooral op den overheerschenden invloed, dien het middelbaar onderwijs op het lager onderwijs oefent, waardoor veel jongelieden, met uitstekenden aanleg als onderwijzers van het lager tot het middelbaar onderwijs overgaan, een euvel, waartoe de hoog opgevoerde akte-examens door examinators, die tot het middelbaar onderwijs behooren, voor een groot deel aanleiding geven. Een ander hoogst belangrijk vraagpunt werd door den heer H. C. Van der Heyde uit Leiden besproken, namelijkWettelijke regeling van kinderarbeid in ver band met schoolbezoek. De heer Van der Heyde ontwikkelde de volgende stelliDgen do. «Bepalingen tot het tegengaan van overmatigen arbeid en verwaarlooziug van kinderen" zijn onvolledig en eenzijdig, indien bij hare vaststelling de belangen der geestelijke ontwikkeling niet evenzeer als die der lichamelijke in aanmerking worden genomen 2o. De maatstaf van den leeftijd, als éenig criterium voor toelating tot den arbeid, is onzuiver. De toe lating behoort afhankelijk te zijn van een samenstel van gegevens, onder welke eene voldoende mate van verstandelijke vorming eene voorname plaats inneemt; 3o. Gebrekkige geestvermogens daargelaten, die het stellen van uitzonderingen billijken, moet als minimum- eisch gelden het met goed gevolg ten einde brengen van den zesjarigen cursus eener gewone Lagere School. Aan het slot zijner inleiding gaf spreker in over weging, het hoofdbestuur te verzoeken, zich te gale- genertijd met een adres te wenden, hetzij tot de Tweede Kamer, teneinde de Wetgevende Macht de belangen ook der verstandelijke en zedelijke geschikt heid van den jeugdigen arbeider ernstig aan te bevelen. In de te Leiden gehouden algemeene vergadering van deelhebbers in de levensverzekeringsmaatschappij van het Ned. Onderw. Genootschap bleek, dat de toe stand van de Maatsch. zeer gunstig was. De belangrijkste besluiten waren de volgendea. Van het batig saldo van het vijfjarig tijdvak, eindigde 31 Dec. 1885, bedragende 122.912.81 25 pet. te voegen bij het zekerheidsfonds20 pet. bij het hulpfonds en 45 pet. uit te keeren aan de deelhebbers. De directie had voorgesteld respectievelijk 25, 25 en en 40 pet. b. Het doen vervallen van alle kor tingen, uitgezonderd 5 pet. bij uittreding of vermin dering der verzekerde som. c. Het doen vervallen van betaling van entrée, en d. het maximum der ver zekering van 6000 te brengen op 8000. Over de Tjiomas-zaak schrijft men aan het Vader land o. a. nog het volgende«Niet ten onrechte waarschuwde de heer Brunner om op zijn hoede te zijn tegen het fanatisme der Mohammedanen, 't Blijkt nu meer en meer dat men zich maandenlang heeft voorbereid op den «prang sabil" (heilige oorlog). Maanden achtereen is aan den bevolking verkondigd, dat Allah uit den hemel was neergedaald en zich bezig hield met het gereedmaken in het gebergte van een verblijf voor zijne uitverkorenenen werkelijk, hoog op den Salak, in 't gebied van Tjampea, werd een vlak terrein gevonden, waar tal van loodsen waren opgericht en een groote voorraad levensmiddelen was verzameld, om het daar bijeen te brengen volk te voeden. Geen enkel Europeaan was hier iets van te weten gekomen!" Kerkelijke Zaken en Onderwijs. Voorloopig is bepaald dat de heer J. C. Van der Hoeven op 5 Sept. e. k. te Wilhelminadorp zal bevestigd worden door ds. Chr. L. Laan te Goes. In de zitting der Synode van 4 Aug. werden de kleine toelagen uit het fonds van noodlijdende kerken en personen definitief vastgesteld. Toegestaan werd aan 43 gemeenten een gezamenlijk bedrag van 2125, met inbegrip van ƒ100 evenals vroeger voorde Wal denzen, terwijl aan 138 nagelaten betrekkingen van predikanten een gezamenlijk bedrag van ƒ8000 werd verleend. Desgelijks werden definitief vastgesteld de groote toelagen uit datzelfde fonds tot herstel of opbouw van kerken en pastorieën. De aan 13 gemeenten verleende subsidiën vormen gezamenlijk eene som van ƒ23,480. Daar in het geheel slechts ƒ16,000 beschikbaar was, besloot de vergadering, overeenkomstig het voorstel der synodale commissie, om het tekort, bedragende ƒ8480, te doen afschrijven van het Grootboek. Toe gestaan werd o. a. aan Kats eene toelage van 3000 tot opbouw der pastorie, aan Nieuwerkerk van 4000 tot dito.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1886 | | pagina 1