De Penant/ Gazette laat zich op de meest hef tige wijze uit over de onmacht der Nederlan ders, om de veiligheid in hunne koloniën te hand haven. Het blad eischt, dat de Engelsche regeering afdoende maatregelen neme, teneinde de veiligheid der Engelsche onderdanen onder de Nederlandsche vlag te waarborgen. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. In de zitting van Donderdag interpelleerde de heer Reuther den minister van oorlog over de oprichting eener militaire school te Haarlem, noemde die niet noodig naast de academie en hoofdcursussen, zag in den maatregel een schending van het budgetrecht der Kamer en betwistte de noodzakelijkheid van het nemen van dien maatregel bij Koninklijk Besluit. De Minister antwoordde dat de school noodig was om ie voorzien in het incompleet der officieren. De oprichting van een aitilleriecursus te Delft heeft even eens plaats gehad bij Kon. Besl. en werd door de Kamer goedgekeurd. De heer Reuther ontkende dat dit incompleet deu maatregel rechtvaardigde, stelde een motie voor in den zin dat het militair onderwijs tot opleiding van officieren behoort te geschieden bij wet. Motie en in terpellatie zijn verdaagd. Vervolgens had de interpellatie plaats van den heer De S. Lohman over het gebeurde te Leiderdorp. De politiemacht is, betoogde hij, ten onrechte opgetreden en vooruitgeloopen op de rechterlijke beslissing in het kerkelijk geschil. De minister Heemskerk antwoordde uitvoerig dat, krachtens de strafwet, de grondwet, de gemeentewet en de wet op de kerkgenootschappen de overheid verplicht is bescherming te verleenen, behoudens rechterlijke beslissing. Da heer Beelaerts keurde de interpellatie af en achtte haar misplaatst. De kerkelijke beroeringen moeten niet in de Kamer gebracht worden en zeker niet op deze wijze. Krachtig verdedigde hij den plicht van het burgerlijk gezag om de orde te handhaven en deze te beschermen tegen elke aanranding. Vooral in deze moeielijke tijden moet het gezag krachtig gesteund worden en is de overheid wel degelijk geroepen, om desnoods gewapend, onder alle omstandigheden de ge vestigde orde te handhaven met zachtheid, beleid en onweerstaanbare veerkracht. De heer Lohman hield vol dat de burgemeester van Leiderdorp wederrechtelijk en partijdig zijn bevoegd heid overschreden had hij zal later nogmaals de zaak aanhangig maken. De Minister antwoordde aan den heer Beelaerts dat, als het noodig mocht blijken de wet te versterken tot bescherming van rustige burgers en de bestaande macht tegen de aanvallen van kwaadwilligen, die het goede volk en het vaderland ongelukkig willen maken, de regeering haar plicht zal doen. Kerkelijke Zaken en Onderwijs. Men schrijft nog uit Leiderdorp aan het Vadert. Het kerkschandaal van laatstleden Zondag zal voor sommige personen zeker nog wel kwade gevolgen hebben. De burgemeester, hulpofficier van justitie, had aan de kerkdeuren een publicatie doen aanplakken, waarin hij bekend maakte, dat hij van de Synode der Ned. Herv. kerk een schrijven had ontvangen, waarbij hem werd medegedeeld, dat de heer Vlug opgehouden had predikant der gemeente Leiderdorp te zijn, en eveneens van den officier van justitie te 's-Gravenhage, waarbij hem gelast werd maatregelen te nemen ter verzeke ring van de openbare orde en rust, ingevolge art. 167 der Grondwet, en hij diensvolgens had besloten, dat de godsdienstoefening zou geleid worden door een door de Synode aangewezen wettigen predikant, ds. Wil- deboer. Van deze publicatie werd een afschrift verstrekt aan den heer Vlug, die niettemin het kerkgebouw binnen drong en, nadat ds. Wildeboer door woest misbaar en bedreiging met doodslaan zich genoodzaakt had gezien den kansel te verlaten, de godsdienstoefening deed aanvangen. Eenige malen werd hij nog door den heer Parmentier, vertegenwoordiger van het openbaar gezag, aangemaand op te houden, maar zonder gevolg. Van deze verstoring der orde en verzet tegen de openbare macht zal hij zich hebben te verantwoorden. Ook is proces-verbaal opgemaakt tegen enkele personen, die zich beleedigende uitdrukkingen veroorloofden tegen den heer Parmentier en ds. Van Rhijn, president-kerk voogd. De waarnemende burgemeester van Leiderdorp heeft naar aanleiding der ongeregeldheden, welke er jl. Zondag in de Herv. kerk hebben plaats gehad, aan de Synode in overweging gegeven de godsdienstoefe ningen voorloopig te doen staken, totdat de gemoederen genoegzaam bedaard zijn, om deze zonder vrees voor verdere rustverstoring te doen plaats hebben. De Synode meent echter dat het voortzetten der godsdienstoefe ningen om meer dan eene reden wenschelijk is. en nu is de leiding der godsdienstoefening voor a. s. Zondag opgedragen aan ds. J. Van Walsem te Alfen. Naast de gevraagde adviezen in het kerkelijk conflict van de heeren mr. Farncombe Sanders, prof. De Geer Van Jutphaas en mr. Van Bemmelen plaatst mr. J. A. Levy thans een ongevraagd advies. Zijn conclusie luidt geheel anders dan die van de drie genoemde heeren. Naar hij aantoont hebben zij de te onzent wettig bestaande kerkelijke jurisdictie en hare gevolgen eenvoudig weggeredeneerd. Gedurende het 2de kwartaal 1886 zijn in de Ned. herv. kerk 57 predikant-vacaturen ontstaan, terwijl 47 werden vervuld. Het cijfer der vacatures voor het geheele land is nu op 1 Juli jl. geklommen tot 289. Men schrijft ons: Op 26, 27 en 28 Juli jl. had het vergelijkend examen plaats voor een beurs aan de kweekschool voor onderwijzers te Middelburg. Van de 29 sollicitanten werden 2 afgekeurd, terwijl bij de schifting, nadat een gedeelte van het schrifte lijk werk was afgemaakt, slechts twee afvielen, zoo dat het verdere gedeelte van het examen met 25 werd voortgezet. 19 a 20 plaatsen zijn open, zoodat oogenschijnlijk de kans van slagen voor deze jongelui zeer gunstig isdeze wordt echter geringer, wanneer men bedenkt, dat het reeds meermalen is voorgeko men, dat sollicitanten naar andere kweekscholen te Middelburg werden geplaatst. Men ging hiertoe over, omdat men daar meer keuze had. Het is ook opmerkelijk, dat juist het aantal sol licitanten naar Middelburg zoo gering is, te meer opmerkelijk, wanneer men weet, dat ook te Middel burg zoo'n uitmuntende opleiding gegeven wordt. Tot hoofdonderwijzeres aan de in de volgende maand te openen Christelijke bewaarschool te Ter- Neuzen is benoemd mej. P. A. Van de Ven te Dordrecht. Voor de betrekking van onderwijzeres aan de meisjesschool voor uitgebreid lager onderwijs op de Scheepmakershaven (hoofd mej. A. Dobbe) te Rotter dam staat no. 1 mej. M. E. Van Hoek te Middelburg. Rechtszaken. De Hooge Raad vernietigde heden het arrest van het Hof te 's-Hage in zake den molenaar A. A. uit Borsele. De zaak is verwezen naar het hof te 's-Her- togenbosch. Wegens poging tot moord zal de socialist Geel, die onlangs een revolverschot op den commissaris van politie Stork loste, in het begin van Augustus voor het hof te Amsterdam terechtstaan. Op het verzoek om gratie, ingediend door Klop pers, betrokken in het proces Bulkley, is afwijzend beschikt. Ongeregeldheden te Amsterdam. Zooals wel te denken was, lag de eigenlijke be weegreden van de wanordelijkheden te Am sterdam dieper dan de verstoring door de politie van «het palingtrekken". Het is gebleken, dat dit slechts het middel was, om tot daden van geweld en bloedvergieten te komen en dat de langdurige en stelselmatige ophitsing van de sociaal-democraten tegen de politie als de eigenlijke oorzaak moet aangemerkt worden. Bij een deel der gewonden en gekwetsten werden revolvers gevonden, die blijkbaar waren gebruikt. De meeste mannen, die in den strijd het leven lieten, waren bekende socialisten. De huizen, die kogelgaten ontvangen hebben, toonen hier en daar op de onmis- kenbaarste wijze, dat ook van de zijde des volks met vuurwapenen werd gestreden, terwijl door verscheiden ooggetuigen verzekerd wordt, dat er op de troepen vuur werd afgegeven. Er was organisatie onder de op standelingen te bespeuren en waren de troepen niet aangerukt, dan had vermoedelijk het politiebureau op de Noordermarkt een bloedbad te aanschouwen ge geven, waarbij de agenten het gelag hadden betaald. Dat de militaire macht met beleid handelde, daarover is men het algemeen eens. Waar de troepen vuren moesten, gingen zij nog verschoonend te werk. Daarvan was het gevolg, dat eenige onschuldigen binnenshuis meer of minder ernstig gewond werden, of gevaar liepen. Een aantal kogels toch drongen door in boven verdiepingen omdat men trachtte den oproerigen enkel schrik aan te jagen door over hun hoofden heen te vuren. Intusschen is bet Woensdag en Donderdag kalm gebleven en was de stemming der bevolking aanmer kelijk verbeterd. Woensdagavond werd op den Dam een jongmensch gearresteerd, die blaadjes verspreidde, waarin socialistische theorieën in opruiende woorden werden verkondigd. Donderdagochtend werd, na ge noegzame zekerheid verkregen te hebben van den gearresteerden verspreider zeiven, de socialist I. A. Fortuyu als de vermoedelijke uitgever van dat geschrift (de naam des drukkers was niet genoemd) gearresteerd op grond van de artt. 91 en 102 van't strafwetboek. In een kort verhoor moet hij bekend hebben het bulletin uitgegeven, doch onbewust daardoor de wet overtreden te hebben. Nauwelijks twee dagen uit de cel ontslagen, is hij daarheen thans weder vervoerd. In dit ongeteekend strooibiljet werd het geweld, Zondag 11. tegen de agenten van politie op de Linden- gracht gebezigd, goedgekeurd. «Het was eene verdiende kastijding voor de stokslagersbende", zegt het geschrift, dat vervolgens opruit tegen den burgemeester. Eene aanhaling uit Recht voor Allen wordt gedaan in de woorden«Het is u genoeg gezegd, vereenigt u, in plaats van brood krijgt gij lood". Schandelijke be tichtingen worden uitgebracht tegen de militairen en het volk wordt opgehitst zich te vereenigen tegen het ruwe geweld I Volgens de Amst. Ct. was het oproerige geschrift, door Fortuijn verspreid, gedrukt op de socialistische drukkerij «Excelsior" te 's-Hage, welke onder het bestuur staat van Domela Nieuwenhuis. Een bewijs te meer dus dat de opwinding van ver leden Zondag enkel als aanleiding gebruikt is door de sociaal-democraten, om hun lang voorbereiden aanslag in Amsterdam te doen. Van de eerste aanleiding werd gebruik gemaakt. Van verschillende zijden worden bij den burgemeester van Amsterdam grootere en kleinere giften, ja zelfs zeer kleine bijdragen, ten behoeve der politie-agenten ingezonden. Ook te Utrecht worden giften ingezameld voor de Amsterdamsche politie. Over de houding der Jordaanbewoners wordt ver schillend geoordeeld. Dit kan dan ook wel moeilijk anders, daar ook bij hen, evenals overal elders, goed- gezinden en kwaadwilligen gevonden worden. Zoo schreef het Handelsblad o. a. Wij zagen een eenvoudig werkman, te midden van een groep hoorders en hoorderessen, met vuur betoogen, dat alles slechts het gevolg was «van het opruien van die sociaal democraten." Een enkele der groep trachtte wel bezwa ren tegen deze stelling te opperen, maar de meesten gaven duidelijk te kennen, dat zij het met den spreker eens waren. Ten bewijze der goede gezindheid van zeer vele bewoners der verontruste wijk, kan ook dienen, dat de gebroeders Mens, die den moed hadden om de roode en zwarte vlaggen van de Zaterdagsche brug afterukken, van vele Jordaanbewoners in den vorm van eene briefkaart een bewijs van instemming hebben ontvangen. Daarentegen schrijft een der berichtgevers der N. R, Ct.: »De toestand indenJordaan was oogenschijn lijk. zeer kalm; men zag geen samenscholingen, niet veel meer drukte dan op gewone tijden, en er gebeurde niets wat bijzondere aandacht kon trekken. Maar dieper dan de oppervlakte strekte deze kalmte zich niet uit. De agenten van politie, die zooveel mogelijk twee aan twee hunne ronden verrichtten, stonden ook heden (Woensdag) voortdurend bloot aan beleedigingen en bedreigingen, en er moet veel zelfbeheersching toe noodig zijn, om ingevolge het gegeven consigne te dulden, wat anders de politie-agent zich niet zou kunnen laten aanleunen. Een paar malen was ik er getuige van, dat mannen en vrouwen met gebalde vuisten den voorbijgaanden agenten toeriepen, dat hun laatste uur geslagen was. Begeeft men zich met lieden op de straat in gesprek, dan zijn uitingen van woede en verregaande bitter heid schering en inslagdan hoort men de militairen en de politie voor moordenaars uitmaken, en worden de meest overdreven tafereelen ontrold, die verblinding en geheele afwezigheid van kalmte slechts kunnen doen ontstaan in het brein van menschen, die van nature reeds neiging bezitten om zaken overdreven voor te stellen." Als een voorbeeld tot staving van de bewering, dat de leiders der socialisten zeiven het gevaar schuwen en anderen de kastanjes uit het vuur laten halen, kan dienen, dat toen Maandag de roode vlag uit een water en vuurhuis te voorschijn kwam om die op den lan taarnpaal eener brug te hijschen, een van de luidruchtig ste woordvoerders der Amsterdamsche socialisten, op wiens aanstoken klaarblijkelijk deze poging om de beweging te kleuren geschiedde, met warme belang stelling en op eenigen afstand en verscholen onder een hoopje menschen stond toe te kijken. Toen de vlag uitgestoken was, verdween deze man, die de commune met al hare verschrikkingen als het toonbeeld van maatschappelijke volkomenheid schildert, van het woelig terrein en zocht veiliger haven. Zijn gedienstige helper, de water- en vuurman, nam des avonds deel aan het verzet en ontving een doodenden kogel. Onder de agenten heerscht de stellige meening (en zij kennen hun volkje eenigszins), dat de weerspannigen het hoofd niet in den schoot zullen leggen. Intusschen zijn voor heden, den dag der begrafenis van de gedooden, bijzondere maatregelen genomen. Een sterk naburig garnizoen zal marschvaardig staan, zoowel voet- als paardevolk, en de spoorwegmaat schappijen zijn aangeschreven zoodanig materieel ge reed te houden, dat onmiddellijk aanzienlijke trans porten gereed zijn. Van de 22 dooden in het gasthuis zijn er 18 door de familiebetrekkingen gerequireerdde overige 4 worden op stadskosten door de begrafenisvereeniging begraven. De agent Korfmaker, die deerlijk werd mishandeld en wiens dood men reeds meldde, zal vermoedelijk in het leven behouden blijven. Men hoort steeds meerdere aandoenlijke berichten omtrent de personen, die onschuldig werden neerge schoten of verminkt. 200 infanteristen betrokken Donderdag de Noor- derkerk, 180 infanteristen de hoofdwacht op den Dam, onder bevel van majoor Muller. Alles was toen rustig. Het bestuur van »Heil des Volks" te Amsterdam heeft een strooibiljet uitgegeven, waarvan duizende exemplaren verspreid zijn, om het volk tot eerbied voor- en gehoorzaamheid aan de gestelde macht op te wekken. Het bestuur zegt o. a. «Mannen denkt aan uwe vrouwen en kinderen, aan uw huiselijk geluk, dat door éen onbedachten stap voor lang, wie weet voor immer kan worden verwoest. «Moeders! staat uwe mannen getrouw ter zijde,uw invloed is groot, vooral op uwe kinderen, onder de ongeregeldheden worden kinderen en jongelieden in grooten getale aangetroffen. «Laat uwen kinderen tot hen niet afdwalen. «Blijft met uwe mannen en kinderen te huis alleen toeschouwer te willen zijn bij oproerige bewegingen, had dikwijls noodlottige gevolgen voor lijf en leven. «Wendt U dus met ernst af van lieden, die alleen den ondergang van uw tijdelijk en eeuwig geluk be doelen, die niets te verliezen hebben en wier woelingen meesttijds, gelijk ook nu, sporen bloeds nalaten en rouw in de huisgezinnen brengen. «Keeren wij hun den rug met afgrijzen. Gehoorzaam heid aan God brenge u zegen voor huis en hart". Uit Amsterdam vernam de N. R. Ct. nog Hedennacht half twee was het in de verschillende kazernes algemeene reveille. Op het onverwachts werd het geheele garnizoen te wapen geroepen, en wel naar aanleiding van besluiten, door den burgemeester en den plaatscommandant genomen met het oog op de begrafenis van de slachtoffers, die in den nacht van Maandag op Dinsdag zijn gevallen. De meest doeltref fende maatregelen waren genomen om alle eventuali teiten te voorkomen, om onverhoopt tumult of oproer te onderdrukken. Ziehier wat van de zaak is. Op 19 verschillende punten der stad rondom de drie begraafplaatsen Oester- en Westerbegraafplaats en het kerkhof «De Liefde", waren infanterie, mariniers en cavalarie geplaatst met alle agenten van politie, die voor eenige uren rust hadden genomen, allen onder de bevelen van 20 inspec teurs, Op de Noordermarkt en aan de hoofdwacht op den Dam bevonden zich de hoofdwachten onder de onmiddellijke bevelen van hoofdofficieren. Aan het hoofdbureau van politie in de Spinhuissteeg verkreeg de politie eene geduchte versterking van mariniers. Aan de Oranje Nassau-kazerne verbleef eene sterke macht infanterie met de geheele bezetting vesting artillerie. Door de cavalerie werd dienst gedaan in de Linnaeus- en Marnixstraten. Het Jonas Daniël Meijer- plein, het Kattenburgerplein, de Nieuwmarkt, het Rem- brandtplein en het Paleis voor Volksvlijt waren mede door eene sterke macht van mariniers bezet alsook het administratiegebouw der Ilollandsche Spoorweg maatschappij in de Westerdok-straat. Aan de Raam poort, op de Lauriergrachten in de kazerne der brand weer op de Prinsengracht waren troepen infanterie geposteerd, terwijl het Leidsche plein weder door de mariniers bezet was. Deze indeeling was aldus opgemaakt, opdat bij even- tueele ongevallen de verschillende troepen onmiddellijk naar de kerkhoven, en wel van verschillende zijden gemakkelijk konden oprukken. Op al deze posten (19) stonden de detachementen onder de onmiddellijke bevelen van officieren. Voor zoover zij nog niet waren afgehaald, was gelast, dat de lijken tusschen 5 en 7 uren hedenochtend worden afgehaald en dat de ter aarde bezorging vóór 10 uren zou zijn afgeloopen. Te 2 uren 30, na warme soep gegeten te hebben rukten de detachementen in alle stilte en in de beste orde naar de verschillende posten. Moge dit groote en grootsche machtsvertoon ontzag inboezemen aan hen die met minder vredelievende bedoelingen den treu- rigen rouwstoet mochten willen volgen. En mogen de nieuwsgierigen daardoor teruggehouden worden om, al was het ook slechts uit de verte, aanschouwer te zijn. Want het consigne is, dat elk boosaardige streng gestraft moet worden." Buitenlandsch Overzicht. Bij het samenstellen van het buitenlandsch overzicht eischt ook ditmaal Engeland het eerst eene plaats. In een gehouden geheime vergadering van conser vatieve Staatslieden, door lord Salisbury bijeengeroepen, deelde hij mede, dat lord Hartington er niet in had toegestemd om aan de vorming van een conservatief kabinet deel te nemen, maar toch zijn ernstig voor nemen had te kennen gegeven om de Iersche politiek, overeenkomstig zijn laatste verklaringen, te onder steunen. Lord Salisbury uitte verder de hoop, dat het hem zou mogen gelukken, om een afdoende regeling der Iersche quaestie tot stand te brengen. Zijn rede werd levendig toegejuicht, iets, wat den aanwezigen zeker gemakkelijker is gevallen, dan het voor Salisbury zal zijn om zijn hoop verwezenlijkt te zien. In een bijeenkomst der liberale partij is besloten de troonrede der Koningin aftewachten, vóórdat de houding in de aanstaande zitting werd vastgesteld. De liberale partij zal vóór de kredieten stemmen, welke binnen kort door de regeering zullen gevraagd worden. Het nieuwe kabinet is nu samengesteld, grooten- deels uit de vroegere collega's van Salisbury. De graaf Van Iddesleigh is benoemd tot Minister van Buiten- landsche Zakende markies Van Londonderry tot onder-koning van Ierland; sir Michael Hicks Beach tot secretaris voor Ierlandlord Randolph Churchill tot kanselier der schatkist. Verder zijn benoemd tot president van den Geheimen Raad, Viscount Cranbrook; tot president van den Local Government Board, Chaplintot president van den Board of Trade, Stanhopetot minister der poste rijen, lord John Mannerstot commissaris der publieke werken, Plunkettot Attorney-general, sir Richard Webster, en tot Lord Kanselier van Ierland, lord Ashbourne. Churchill is dus leider van het Lagerhuis geworden, terwijl Hicks Beach met den zwaarsten post van Iersch Minister is belast. De benoeming van Lord Iddesleigh tot Minister van Buitenlandsche Zaken in een waarborg voor een voorzichtig en bezadigd beleid. Het schijnt, dat Salisbury zelf als leider van het Kabinet alleen de nominale betrekking van Eersten Lord der Schatkist aanvaardt. Men kan er zeker van zijn, dat de Gladstonianen en enkele ongeduldige conservatieven het nieuwe kabinet niet met rust zullen laten, maar terstond zullen eischen, dat open kaart worde gespeeld. Te Peking is de overeenkomst tusschen Engeland en China onderteekend, waarbij China het Britsche gezag over Birma erkent en toezegt den Engelschen handel te zullen bevorderen. De toestand op Tiree, een eilandje ten W. van Schotland, wordt als hoogst ernstig geschilderd. Alle eilanders mannen, vrouwen en kinderen ten ge tale van een kleine drie duizend, hebben de wapenen opgevat tegen het Vereenigd Koninkrijk. De crisis is uit eene eenvoudige landquaestie ontstaan. De Spaausclie Kamer van afgevaardigden heeft, nog vóórdat zij uiteenging, de volledige vrijheid goedge keurd van 26000 negers op Cuba, die nog onder worpen waren aan het patronaat hunner oude mees ters, waardoor nu de laatste sporen der slavernij in Spanje's bezittingen zijn afgeschaft. De Kreuzzeitung, van de onlusten te Amsterdam sprekende, geeft de hoop te kennen, dat Bismarcks denkbeeld omtrent eene internationale overeenkomst tegen de anarchisten thans meer ingang zal vinden dan vroeger, want na de barricades te Amsterdam zal ook de Nederlandsche regeering niet meer gekant zijn tegen eene internationale wet op dn socialisten. Aan deze redeneering van het zoo bij uitstek con servatieve blad dient enkel toegevoegd te worden, dat de gebeurtenissen te Amsterdam, evenals de onlusten op Trafalgar Square te Londen en de onlusten in België voor de Duitsche reactionairen eene welkome gelegen heid zijn om er partij van te trekken tegen de liberale partijen in Duitschland. Tengevolge van de berichten omtrent de zaak der Nieuwe Hebriden wordt vermeld, dat reeds onderhan deld wordt over de terugtrekking der Fransche troepen. De toestand van vorst Alexander van Bulgarije beschouwt men te Weenen zoo wordt van daar aan de Köln. Ztg. geschreven als een zeer moeie lijke, want Rusland volhardt, ondanks de toenadering tot de Duitsche mogendheden, in zijne aan Bulgarije vijandige staatkunde, en zijne vertegenwoordigers treden in Oost-Rumelie openhartiger dan ooit tegen den vorst op. De heer Karawelow en de president van de Sobranje, de heer Stambulow, hebben vruchteloos den Russischen vertegenwoordiger in Sofia hunne opwach ting gemaakt. Gemengde Berichten. Gisteren geraakte een kind van den schipper De V. in de haven te water, doch werd gelukkig spoedig op bet droge gebracht.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1886 | | pagina 2