1886. N°. 87.
Dinsdag 27 Juli.
73sle jaargang.
De aangifte van leerlingen
Het PATENTRECHT
EERETEEKEN
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nummers 5 ct., met bijblad 10 et.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
voor deze gemeente, voor het dienstjaar 18S687, 8e
gedeelte, is op heden ter invordering gesteld in handen
van den ontvanger dier belastingen binnen deze ge
meente en is ieder verplicht zijnen aanslag ten gestelde
tijde te voldoen.
Goes, den 28 Juni 1886.
De Burgemeester van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
Zij, die verlangen begiftigd te worden met het
voor Iangdurigen werkelijken dienst bij de SCHUTTERIJ,
worden uitgenoodigd om, met overlegging van een staat
van dienst waaruit blijkt, dat zij gedurende vijftien
jaren en langer voor zich zeiven in werkelijken
dienst zijn geweest en zich aanhoudend onberispelijk
hebben gedragen, voor of uiterlijk op den 15 Augustus
eerstkomende, aantemelden ter secretarie van de ge
meente.
Goes, den 24 Juli 1886.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
voor alle scholen voor het lager onderwijs
en de bewaarschool
is opengesteld van Woensdag den 28 Jnli tot en met
Vrijdag den 6 Augustus a. s. op eiken werkdag van
des voormiddags 9 tot des namiddags 2 uren ter Secre
tarie van de gemeente.
School E is toegankelijk voor meisjes die de vijfde
klasse (laagste afdeeling van de hoogste klasse) aan
een der andere openbare scholen in deze gemeente
hebben afgeloopen.
Van elders of van andere scholen komenden onder
werpen zich aan eene proefweek.
Goes, den 24 Juli 1886.
Burgemeester en Wethouders van Goees,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris
HARTMAN.
GOES, 26 Juli 1886.
Aan het examen, ter verkrijging van een diplo
ma als landbouwkundige, te Wageningen gehouden,
namen 10 leerlingen deel van de klasse B III der
Rijkslandbouwschool. Geslaagd is o. a. de heer J. G.
J. Kakebeeke van Goes.
Het examen bij het einde van het laatste studie
jaar aau de kweekschool voor machinisten te Amster
dam is o. a. met goed gevolg afgelegd door S. E.
Ramoidt van Goes.
Wij kunnen thans met zekerheid mededeelen,
dat het ZuidenNieuwe Ooesche Courant, met het
einde van dit kwartaal zal ophouden te verschijnen
en dat een ander blad in hare plaats zal worden
uitgegeven.
Bij circulaire van den geneeskundigen raad voor
Zeeland zijn de burgemeesters en de geneeskundigen
in de provincie uitgenoodigd het vaccineeren van kin
deren in hun eerste levensjaar zooveel mogelijk te be
vorderen. Niet ten onrechte gaat de Raad van de
onderstelling uit dat vooral de ambtenaren van den
burgelijkeu stand goeden invloed kunnen uitoefenen.
lerseke. Nu plannen aanhangig en in bewerking
zijn tot het bouwen van een post-en telegraafkantoor
alhier of tot het verbouwen van het bestaande tele
graaf- en hulppostkantoor, komt het ons niet ondien
stig voor eenige beschouwingen daaromtrent openbaar
te maken, die ons werden medegedeeld.
De gemeente heeft in eigendom het bestaande kan
toor, gesteld op een handelswaarde van 4500 en
een gemeentehuis van circa ƒ2400. Het gemeente
buis, zooals het nn is ingericht, voldoet niet aan de
vereischten. Het telegraafkantoor moet worden ver
bouwd of er moet een nieuw gebouwd.
Stel dat een nieuw kantoor met aankoop van grond
9000 kost, en dat de verbouwing van het bestaande
eene som van 4000 vordert en het in orde brengen
der secretarie 600, door de inrichting van de te
genwoordige secretariswoning tot gemeenteraads- en
trouwkamer en door de tegenwoordige gemeenteraads
kamer te bestemmen tot burgemeesterskamer.
Wat kan men nu doen 7 lo. Het bestaande kantoor
en de bestaande secretarie verbouwen. 2o. Een nieuw
kantoor bouwen en het bestaande voor secretarie enz.
inrichten of het verkoopen. 3o. Het tegenwoordige
gemeentehuis tot post- en telegraaf kantoor verbouwen
en van het bestaande kantoor een gemeentehuis maken.
Welk van deze plannen kan aan de tegenwoordige,
en niet te vergeten toekomstige, eischen voldoen;
waarbij in aanmerking is te nemen dat het te bouwen
kantoor zoodanig zal moeten zijn geplaatst, dat post-
rijtuigen gemakkelijk voor het kantoor kannen komen
en zich daar ophouden gemiddeld circa een uur per
dag, en dat er ruimte is om den handwagen voor
den pakketpost in en uit te rijden. Dit vereischt zeker
een front van 11 meter en eene breede straat vóór
het kantoor. Het plan no. 3 komt dan te vervallen,
omdat de straat zeer smal is en bovendien omdat het
geheele gemeentehuis tegen den grond zou moeten
worden geworpen en daardoor alleen de grond tot
bouwing op circa ƒ2400 zou komen te staan.
Besteedde men die 2400 om grond te koopen, dan
zou men daarvoor een flinke lap hebben. Plan no. 1,
verbouwing kantoor en secretarie, zou circa 5000
kosten. Plan no. 2, verkoop kantoor en bouwen van
een nieuw, ook circa 5000. Plan 1 en 2 zouden
dus ongeveer evenveel kostenplan 3 is onuitvoerbaar.
Men neme bij dit alles nog in aanmerking, dat in alle
gevallen het kantoor moet komen te staan in het cen
trum der gemeente, b. v. tusschen café Harthoorn en
de kerk der Christ. Geref. gemeente. Het te Ier-
sekendam of voorbij den molen van Oostdijk te plaat
sen, daarvan kan geen sprake zijn. Het bestaande
kantoor en de secretarie verkoopen en naast elkaar
nieuwe bouwen zon afstuiten op gebrek aan ruimte.
Plan 3, indien al tamelijk uitvoerbaar geacht voor de
op het oogenblik bestaande behoeften, zou ongetwijfeld
zeer duur zijn: handelswaarde tegenwoordige secretarie
2400, nieuw kantoor 7500, verbouwing van oud
kantoor tot nieuwe secretarie 600, totaal 10500.
Onze meening is dus: verbouw het bestaande kan
toor zoodanig, dat vooral de dienstlokalen ook voor
eene groote toekomst voldoende zijnof bouw een
nieuw kantoor en verkoop het oude. Het tegenwoor
dige gemeentehuis kan niet anders geven dan eene
gebrekkige ruimte, niet voldoende voor eenige uitbrei
ding van den post- en telegraafdienst.
Uit Viissingen wordt gemeld, dat de dag
dienst op de lijn VlissingenQueensboro eerst 1
Jan. 1887 zal aanvangen in verband met den loop
der Duitsche treinen. (R. N.)
Uit Bruinisse schrijft men aan de N. R. Ct.
Dat de mosselzaadval op de plantoesters in «den Hals"
geen storm in een glas water geweest is, zooals door
sommigen aanvankelijk beweerd werd, blijkt helaas
maar al te zeer uit de omstandigheid dat er nn reeds
vier weken aan gewerkt is met drie stoombooten en
minstens zevenmaal zooveel, dubbel bemande, visschers-
vaartuigen. De aanvankelijk op tonw gezette beweging
om 'gemeld zaad onder water te dooden, is gebleken
geheel vruchteloos geweest te zijn, zoodat spoedig tot
het zoozeer gewaagde opvangen en door zeeften schoon
maken besloten moest wordenvandaar dan ook dat
gemelde werkzaamheden, die nog niet ten einde zijn,
zooveel tijd vorderen, en de kosten met den dag
bezwarender, zeer hoog worden.
Volgens informatiën van een zeer bevoegd beoordee-
laar zullen de kosten directe uitgaven) door gemelden
zaadval veroorzaakt, voor deze gemeeDte plus minus
30,000 bedragen, waar nog bijkomt het onbereken
baar verlies aan oestertjes, die door bovengemelde
bewerkingen doodelijk getroffen worden en afsterven,
alsmede eene storing in den groei, waardoor ze eerst
een jaar later in den handel gebracht kunnen worden.
Dat dit alles een gevoelig verlies ten gevolge zal
hebben ligt natuurlijk voor de hand, vooral wanneer
de staat der Nederlanden, daartoe aangezocht, niet
tot eene aanzienlijke tegemoetkoming, door teruggave
of vermindering van pacht, te bewegen mocht zijn.
Men meent echter van een beroep op de liefdadigheid
van den staat een gunstig resultaat te mogen ver
wachten, wanneer daartoe stappen worden gedaan,
omdat de staat zelf beseffen zal, dat de jaarlijksche
pacht thans zoo overdreven hoog is opgevoerd, dat
daarbij komende kwade kansen als de nu onderwer-
pelijke voor sommige pachters eene levensquaestie zou
kunnen worden, terwijl het wel geen nader betoog zal
behoeven, dat bij het pachten der bewuste gronden
op zulke eventualiteiten niet is gerekend, te minder
omdat het verschijnsel zoo niet geheel nieuw, dan
toch hoogst zeldzaam en sedert het begin der groote
verpachtingen zeker nog nergens voorgekomen is.
Het diploma van veearts is o. a. uitgereikt aan
J. J. H e n d r i k s e, van Ouwerkerk.
Aan de Maatschappij tot exploitatie van staats
spoorwegen is door het hoofdbestuur der Nederlandsche
Vereeniging tot bevordering van Zondagsrust een
adres gericht, met bezwaren tegen de p 1 e i z i e r-
treinen, welke de Maatschappij op Zondag laat
loopen.
Heden en volgende dagen der week worden in
de afdeelingen der Tweede Kamer 18 ontwerpen van
wet onderzocht, o. a.Veranderingen in de
Grondwet. De Regeering zal naar aanleidiug van
de thans genomen beslissing niet onmiddellijk wijzi
gingen in haar ontwerpen indienen, maar dat doen
na afloop van het sectie-onderzoek.
Het is te hopen, zegt het Vadert. dat de één
heid der liberale partij ook op andere punten zal
blijken, en dat bewaarheid moge worden, wat de heer
Borgesius Vrijdag zeide: «Al heeft de commissie ook
alleen aangaande dit hoofdpunt een zelfstandige para
graaf noodig geacht, ik vertrouw, dat weldra aan het
licht zal komen, dat aangaande andere, hoogst gewichtige
onderwerpen, evenzeer in de gelederen der liberale partij
de noodige overeenstemming is verkregen."
28 onderofficieren en minderen zijn naar Indië
gezonden.
Een zonderlingen indruk maakt dit bericht, in ver
band met de klachten, ook in de Tweede Kamer
geuit en niet weerlegd, over den zwakken toestand
van het leger in Indië. Wat beteekenen 28 man?
Een oud-officier schreef nit Indië aan den heer
Van Lingen te Zetten een brief (in de Heraut mede
gedeeld), waaruit wij vernemen, dat er in Indië wel
varende bosschen zijn, dat het klimaat van Java ver
andert, dat er veel of geen regen valt, dat Europeesche
kinderen er geen bestaan meer vinden en ten slotte
dat de koffie en de suiker er voor 34 vernietigd is.
De bron van zooveel ellende is natuurlijk de zonde,
«maar die wordt niet gekend". Vad
Het op 10 dezer van Amsterdam naar Batavia
vertrokken stoomschip der Maatschappij «Neder-
land" wordt wegens averij te Marseille opgehouden.
De brievenmalen uit Nederland voor Ned. Indië, die
door genoemd stoomschip te Marseille zouden moeten
zijn ingescheept, zijn dientengevolge naar Brindisi ver
zonden, om aldaar te worden aan boord genomen door
de Britsche pakketboot, die den 26n dezer (heden) naar
Indië vertrekt.
In De Tijd komt het verhaal voor van een
onderwijzer aan de openbare school te Franeker, J.
H o 11 i n g, die aan drie Roomsch-katholieke knapen
stukjes papier had willen geven, door hem geknipt,
als eene bespotting van het heilige Sacrament.
De pastoor van Franeker heeft wegens deze zaak
eene klacht ingediend bij de Regeering.
Zijn de zaken gebeurd, gelijk pastoor Van Asveld
vernomen heeft, dan mag Jan Holling geen dag langer
in zijn betrekking blijven. De ergernis, door hem aan
de drie Roomscbe jongetjes gegeven, kan niet zoo groot
zijn als die bij elk verstandig man, van welke gods
dienstige meening ook, teweeg gebracht.
Een eigenaardig licht op dit voorval wordt gewor
pen door de omstandigheid, dat Holling vroeger zelf
Roomsch is geweest en Protestant is geworden, zegt
de Arnh. Ct.
Het Ned. Werkl. Verb. «Patrimoniu m"
zal zijn jaarvergadering houden op 11 Augustus in
»de Vrede", Rapenburg, te Amsterdam.
Van de afdeeling Middelburg komen daarop de
volgende voorstellen voor Het Verbond wende pogin
gen aan om den vaccinedwang afgeschaft te krijgen
dringe bij de regeer ing aan op het verschaffen
van de noodige Zondagsrust aan hare bedienden, zoo
op de spoorwegen als op de post en telegraphie
verzoeke de regeering een wetboek op den arbeid.
De afdeeling Goes wenscht blaadjes onder de mili
tairen tot bestrijding van het socialisme te verspreiden.
(Hef Zuiden.)
De N. Rott. Ct. geeft nadere inlichtingen om
trent de p r ij s v r a a g, uitgeschreven door de Wesf-
deutsche Verein. für Kolonisation und Export en
luidende«Historisch overzicht van de burgerrechte
lijke, administratieve en financiëele ontwikkeling der
Nederlandsch-Oostindische Compagnie". De antwoor
den moeten geschreven zijn in het Duitsch en er
wordt uitgeloofd een bedrag van 3000 mark. De ant
woorden mogen in geen geval meer dan 20 vel druks
octavo formaat beslaan. Zij moeten zijn voorzien van
een motto, benevens een verzegeld couvert, geteekend
met hetzelfde motto en inhoudende den naam en het
adres van den schrijver. De inzending kan tot 31
October 1887 geschieden bij den voorzitter, F. Fabri,
dr. theol., te Godesberg. De geschriften, waaraan eene
premie wordt toegekend, worden eigendom der ge
noemde vereeniging.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
De Kerk. Ct. deelt mede, dat de Synodus Con-
tracta, gevormd ter behandeling van de Amsterdam-
sche tuchtzaak in hooger beroep, samengesteld is uit
den vice-president der Synode (ds. Douwes), de heeren
Ten Harmsen van der Beek, César Segers, Bredius,
Zeeman, Moquette, Fledderus, Hofstede, Perk en Merkus,
benevens den secretaris als adviseerend lid.
Het derde der «rechtsgeleerde adviesen in zake
het kerkelijke conflict te Amsterdam" is verschenen
van de hand van mr. P. Van Bemmelen.
In een vrij breed betoog beantwoordt de schrijver
de veertien gestelde vragen, zonder uitzondering, gun
stig voor de geschorste kerkeraadsledan.
Hij wijst echter tevens den weg aan, langs welken
de breuk misschien kan geheeld worden
«Het provinciaal bestuur spreekt de geschorsten
kortweg vrij en heft de provisioneele schorsing op.
De geschorsten treden weder in functie, als ware er
niets gebeurd en het classicaal bestuur houdt op te
doen wat des kerkeraads is. Wat door dit bestuur of
onder zijn medewerking door een onbevoegden kerke-
raad op geestelijk gebied gedaan of bevolen is, wordt
door den herstelden kerkeraad niet beschouwd als niet
geschied doch stilzwijgend gehandhaafd, behoudens
zijne bevoegdheid om weder tot het oude terng te
keeren waar hij dit wenschelijk acht. Het op het terrein
van het beheer verrichte, gelijk de benoeming van
nieuwe kerkvoogden, wordt daarentegen als niet ge
schied aangemerkt.
Voorts geeft de Synode, naar aanleiding van het
conflict, eene geruststellende verklaring omtrent de
scheiding tusschen (niet kerk en staat), maar kerk
en goed, tusschen het geestelijk bestuur der kerk en
het stoffelijk beheer der gemeentelijke goederen, om
trent de onafhankelijkheid van dit beheer van het
geestelijk kerkbestuur. Daarna wordt, krachtens eene
onderstelde nieuwe opdracht der Amsterdamsche stem
gerechtigde gemeenteleden, een nieuw reglement van
beheer voor kerkeraad en kerkvoogden ontworpen en
aan de stemming der gemeenteleden onderworpen. In
dit weldra door de gemeente te bekrachtigen
reglement, wordt de geldigheid der vroeger al of niet
vernietigde reglementen in het midden gelaten, en
daaruit worden de onwelluidende strijd-artikelen van
1875 en 1885 en alle soortgelijke bepalingen van
voorzorg tegen eventueele handelingen van hoogere
kerkbesturen weggelaten." D.)
Uit Leiden ontvangt de N. R. Ct. het volgende
bericht
Een ringpredikant wilde gisteren te Leiderdorp de
godsdienstoefening waarnemen. Door lieden uit de
volksklasse werd hem echter de toegang tot den preek
stoel versperd, waarna hij door de politie in staat
werd gesteld op den preekstoel te komen. De gewezen
predikant en kerkeraad volgden toen ook. De heet
hoofden klommen over de banken en bedreigden den
ringpredikant, die alzoo onmogelijk godsdienstoefening
kon houden. Hij verliet derhalve den preekstoel, welks
toegang werd bezet door den hulpofficier van justitie.
De gewezen predikant trad nu voor het voorlezers
bordje en hield godsdienstoefening. Door de bevoegde
overheid is proces-verbaal opgemaakt.
Aan het Eindexamen voor de H. B. S. in Zeeland,
alhier gehouden, is deelgenomen door 13 aspiranten,
waarvan 12 zijn toegelaten, t. w. J. A. Gaijmans, C.
E. Nardten en G. C. C. Bethe van Zieriksee. J. F.
De Wijs, T. Van der Klip, W. Plugge, C. D. A. Zimmer
man en P. Jansen van Middelburg. N. J. F. Pompe
van Meerdervoort, W. F. Wolf, H. Van Iwaarden en
C. Oranje van Goes.
Ook de heeren P. De Hullu, onderwijzer aan
school B alhier, G. Goemans van Heinkenszand en A.
Van Houte te Nieuw- en St. Joosland zijn te Breda
geslaagd voor de hoofdakte.
Krabbendijke. Door den Gemeenteraad is benoemd
tot onderwijzeres aan de openbare school alhier mej.
J. D. Clement te Goes.
lerseke. Tengevolge zijner benoeming tot onderwijzer
aan eene inrichting ter voorbereiding voor middelbaar
en gymnasiaal onderwijs te Amsterdam is door den
heer N. M. Th. Van Bakergem met 1 September a. s.
eervol ontslag aangevraagd als onderwijzer met akte
voor de Fransehe taal aan de school no. 2 alhier.
Billand-Bath. De voordracht voor onderwijzeres aan
de openbare lagere school te Rilland bestaat uit de
dames1. Van Altena te Bergen-op-Zoom2 J. D.
Clement te Goes; 3 Poelman te Delft; 4 Klappert te
Middelburg.
In de gemeente Koewacht zijn tot hoofden van
lagere scholen benoemdde heer A. Geerards, onder
wijzer te Hontenisse, voor de school op het dorp, en
de heer G. Th. Kievenaar, onderwijzer te Nijmegen,
voor de school in de buurtschap St. Andries.
De Vereeniging van leeraren aan inrichtingen
van Middelbaar Onderwijs zal op 27, 28 en 29 Augustus
te Zwolle haar jaarlijksche algemeene vergadering
honden.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
Den 15n Augustus zal te Gent de driejaarlijksche
Tentoonstelling van Schoone Kunsten worden geopend.
Een groot aantal Nederlandsche artisten hebben inge
zonden. Sommigen dier inzendingen zullen, naar men
meldt, grooten indruk maken.
Bij het concours aan het «Conservatoire Natio
nal" heeft mefufïrouw Cremer, Nederlandsche van ge
boorte, leerling van Massenet en in 1885 met den
tweeden prijs bekroond, thans den eersten prijs voor
den zang behaald.
