1886. N°. 84.
Dinsdag 20 Juli.
73sle jaargang.
SCHUTTERIJ
Bewaarplaats van Vodden, Beenderen enz.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Haandas, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH Sb VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
De Commissie tot onderzoek der redenen van vrij
stelling of uitsluiting, die zij vermeenen te hebben,
welke dit jaar voor de
zijn ingeschreven, zal in een der zalen van het raadhuis
hare zitting houden op DONDERDAG DEN 22 JULI
aanstaande, des middags 12 uren, wordende belang,
hebbenden opgeroepen voor die Commissie te verschijnen,
daar zij, die hierin nalatig blijven, geacht worden geene
redenen van vrijstelling te hebben en zullen worden
imgelijfd.
Goes, den 16 Juli 1886.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secertaris,
HARTMAN.
Er is vergunning verleend tot het hebben eener
aan:
C. Moens, in de Bocht van Guinea, Wijk B no 116;
Jobs. De Bus8cher, Molendijk, Wijk B no. 211
Jacob Liplijn, Molendijk, Wijk B no. 226;
Johs. Geluk, Molendijk, Wijk B no. 227
G. M. v. d. Rafelaar, Langendijk, Wijk C no. 267
J. Staf, Noordeinde, Wijk D no. 176;
A. J. Luijks, Nieuwstraat, Wijk D no. 182/183;
P. v. d. Broeke, Oostsingel, Wijk E no. 37;
Jan Geluk, Voorstad, Wijk E no. 60;
D. Kooman, VoorBtad (Naastepad), Wijk E no. 78;
Ands. Dodmond, Zuidaingel, Wijk E no 129a
H. Weezepoel, Zuidsingel, Wijk E no. 129d;
en voor eene
Bewaarplaats van Boet
aan
P. G. Paseieui, in de Korte Vorststraat, Wijk C no. 68;
L. Korstanje, aan den Ouden Singel, Wijk E no. 26
allen tot wederopzeggens toe, terwijl AFWIJZEND IS
BESCHIKT op de verzoeken tot het hebben eener
bewaarplaats van vodden enzvan
H. Hermans in de Zusterstraat, Wijk A nos. 96/97
H. Dodmond in de Wijngaardstraat, Wijk A nos. 74/75.
Goes, 17 Juli 1886.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De troonrede.
Bijna geen enkel blad, of het wijdt beschouwingen
aan de troonrede en het schijnt wel, dat men daarvan
groote verwachtingen had. Onzes inziens ten onrechte.
Het was toch te verwachten, dat de rede des Konings
zich zou bepalen tot het in diplomatieke bewoordingen
aankondigen, dat de grondwetsherziening, door de werk
staking der kerkelijke partijen bedreigd, opnieuw zal
worden beproefd.
Deze buitengewone opening van de vergadering der
Staten-Generaal ontleende dairaan alleen haar bijzonder
gewicht. Zelfs verdient het de vraag of het wensche-
lijk was bij die gelegenheid de conversie der 4 pets.
Nationale schuld en het herstel der kustvaart voor
Nederlandsche schepen in Duitschlands zeegebied te
vermelden als heuglijke feiten.
Voor het krediet van den Staat pleit de conversie
zeker, maar als administratieve maatregel valt zij vol
strekt niet te roemen. Van het hoogste belang is het,
dat de Staat de rechten van minderjarigen en vrucht
gebruikers steeds onaantastbaar weet te houden. Dit
is bij de conversie niet geschied. Het is volstrekt niet
behoorlijk aangegeven hoe de 2 pet. vergoeding, uit
te betalen door den Staat bij de conversie, moet be
legd worden. Als administratieve maatregel is de con
versie dus volstrekt niet te prijzen.
Het herstel der kustvaart in Duitsche wateren voor
onze schepen is op zichzelf zeker ook een henglijk
feit, doch ieder weet dat Duitschland dat herstel ons
slechts toekende als prijs voor het goedkeuren van
bet zalmtractaat, onzes inziens een zeer bedenkelijk
symptoom.
Dat men hier met geene gewone troonrede te doen
heeft, blijkt ook nit het feit, dat zoovele belangrijke
onderwerpen in de troonrede onvermeld bleven. Er
zijn levensvragen voor het behoud van ons nationaal
bestaan aan de orde van den dag, alware het alleen
omtrent onze Oost- en West-Indien. Liever dan con
versie en kustvaart te noemen, hadde de regeering
dan ook kunnen voorstellen aan Z. M. alleen het feit
te vermelden, dat de parlementaire werkstaking door
den uitslag der verkiezing is te niet gedaan.
Het komt ons voor, met allen eerbied voor het
talent van den heer Van der Linden, dat deze ins
gelijks onnoodig zich aangordde ten strijde, toen hij
de toelating van dr. Schaepman als lid der Staten-
Generaal bestreed, omdat deze geestelijke zou zijn.
Het is waar dat de letter der wet stellig strijdt
met de toelating van geestelijke als lid der Staten-
Generaal. Maar even waar is het dat de bedoeling
der wet is geestelijken in functie te weren. De vraag
is niet of de heer Schaepman al of niet nog geestelijke
is. Men lette er slechts op hoe eene scheeve verhou
ding in de Staten-Genetaal hare eigen stiaf medebrengt.
Toen de heer Schaepman in de Kamer verscheen,
droeg zijne kleeding nog alle teekenen der priesterlijke
waardigheid. Langzamerhand is de kleeding van den
heer Schaepman verwereldlijkt en hij vertoont zich
zooals het Fransche concordaat eischt »in burgerlijke
kleediDg". Kan men dus niet zeggen dat de wet zich
gewroken heeft!
Het geheele voorschrift der grondwet komt ons
trouwens onhoudbaar voor. Bij eene nieuwe grondwet
hopen wij deze uitsluiting van geestelijken niet meer
aan te treffen.
Een nieuwe Grondwet!
De nieuwe Tweede Kamer zal zeker aan de open
bare meening in den lande een groote voldoening
schenken door onverwijld tot de geboorte eener nieuwe
Grondwet alle krachten intespannen.
Volgens het katholieke hoofdorgaan was het een
Hopenbaar geheim" dat de troonrede zou bevatten eene
aankondiging van de herziening der kiestabel. Het is
gebleken dat De Tijd slecht op de hoogte was.
Uit de troonrede althans blijkt niet dat de liberale
meerderheid zich in de eerste plaats met kiestabel-
politiek zal bezighouden. De clericale organen hebben
vóór de verkiezingen op allerlei wijzen het lied ge
zongen, dat ais de liberalen eene meerderheid kregen,
zij door de verknipping der kiestabel zich wel spoedig
een half dozijn nieuwe zetels zouden verzekeren, doch wij
verwachten, dat de liberale partij waarschijnlijk vol
harden zal bij hare gedragslijn en geen struikelblok
op den weg tot grondwetsherziening zal leggen.
De Regeering heeft hare voorstellen tot herziening
der grondwet onveranderd ingediend. Bij gevolg is nu
art. 194 gebleven wat het in de tegenwoordige grond
wet is.
Het verdient opmerking dat De Standaard, zoodra
hem den uitslag der verkiezingen bekend was, schreef
»Nu heeft metterdaad de lezing van den heer De
Beanfort kans aangenomen te worden".
Wij hopen dat de liberalen zoo verstandig zullen
zijn geen onvruchtbaar debat over art. 194 te her
openen. Niets vervalt het land met meer afkeer dan
nutteloos debat van dagen lang. De Standaard had
dezer dagen de dwaasheid het kabaal tegen de open
bare school te vergelijken met den strijd om ons volks
bestaan tegen Spanje 1 Al zou het land ook ten ver-
derve gaan, dien strijd moeten we volhouden, zegt het
orgaan van dr. Kuyper.
Het volk van Nederland denkt er anders over, en
de Tweede Kamer toone dit te begrijpen, door elk
onvruchtbaar debat over de eindelooze schoolquaestie
af te snijden.
Dat eene flink doorgezette behandeling van de her
ziening het leven van dit Kabinet in gevaar zal bren
gen is zeker. Op het punt van het kiesrecht zal de
Tweede Kamer zich niet nederleggen bij den huurwaarde-
census van den heer Heemskerk.
Het is dus wel niet twijfelachtig, dat de heer Heems
kerk op het punt van kiesstelsel zal moeten toegeven
of heengaan.
Telegramkosten.
Door de groote bladen is een adres aan de Staten-
Generaal gericht over het nieuwe tarief van telegram-
kosten. Eu inderdaad men kan niet zeggen, dat de
Minister van W. H. en N. daarmede handel en nijver
heid een dienst heeft bewezen.
Den eersten Juli is het nieuwe stelsel voor de tele-
graaftarieven in werking getreden, zooals dit door het
internationale congres, verleden jaar te Berlijn gehou
den, is vastgesteld. Volgens dit stelsel wordt de zoo
genaamde grondtaks afgeschaft en een zuiver woord
tarief ingevoerd. Naar de goede regelen der staat
huishoudkunde biedt zulk een woordtarief werkelijk
voordeelen aan, en het telegraphisch verkeer met het
buitenland is dan ook sinds het begin dezer maand
goedkooper geworden.
De Minister van waterstaat heeft echter voor het
binnenlandsch telegraphisch verkeer gemeend eene zeer
belangrijke verhooging van prijs te moeten invoeren.
Dit is een staaltje van echt Nederlandschen bureau-
cratischen zinals er een tekort is, wil men de hen
met de gouden eieren slachten. In dezen tijd is die
neiging zoowel in Indië als in ons land bij de admi
nistratie optemerken.
Feitelijk doet de Minister van waterstaat niet anders
dan eene nieuwe belasting leggen op handel, nijverheid
en dagbladpers door het verhoogd tarief. De wettige
organen van den handel, de kamers van koophandel,
heeft de Minister eenvoudig niet gehoordwaarschijn
lijk omdat begrepen werd dat haar adviezen al zeer
ongunstig zouden zijn 1
Gelukkig hebben de voornaamste kamers van koop
handel reeds een krachtig protest tegen den reactio
nairen maatregel doen hooren, en bet lijdt geen twijfel
of alle kamers zullen zich hij dit protest aansluiten.
Het algemeen verzet in den lande tegen het duur
der maken van een in onzen tijd onmisbaar gemeen
schapsmiddel is op geen enkelen grond te laken. Vol
komen billijk is de eisch, dat waar da staat een
monopolie voert, dit niet wordt gedreven om winst
te maken, maar om het algemeen belang, de alge-
meene welvaart te bevorderen. Zoo heeft het depar
tement van waterstaat millioenen bij tientallen op
zijne begrooting voor de verbetering der waterwegen
naar de groote koopsteden, zonder dat men er aan
denkt door hooge scheepvaartrechten die onderne
ming tot eene winstgevende industrie te maken, zooals
b. v. De Lesseps met zijne kanalen weet te doen.
Zeer terecht ziet men hierbij alleen op de indirecte
voordeelen. Dat moet ook hij post- en telegraafdienst
het geval zijn. Reeds het feit dat de staat op het
postvervoer eene groote winst maakt, moest elke
gedachte aan het tekort van de telegraaf verbannen.
Bovendien is de ontzaglijke gedruktheid, welke in de
laatste twee jaren in den handel heerscht, zeker eene
der oorzaken welke het tekort deden toenemen. Is
het nu goed, om in zulk een tijd den handel op
nog grootere kosten te jagen?
De Minister van Waterstaat ziet de zaak anders
in en heeft, door het telegraaftarief belangrijk te ver-
hoogen, gemeend het tekort van 6 ton per jaar op
den telegraafdienst te zullen verminderen. Men behoeft
geen profeet te zijn om te voorspellen dat die ver
wachting niet zal uitkomen. Afgescheiden van de over
weging, dat rechtstreeksche winstbehaling het doel
niet mag zijn, had de Minister voor oogen moeten
houden, dat, zooals de groote dr. Von Stephan te
Berlijn zeide, het tarief van de telegraaf zoodanig
moet ingericht worden dat het «zugleich als einen
Wohlthater der Bevölkerung und des Fiscus sich
erweist."
Dit doel is te bereiken door eene geheele verande
ring van stelsel. Men moet beginnen met het tele-
grapheeren meer onder het bereik van allen te brengen,
door b. v. eene soort goedkoope telegrammen van 1
cent per woord intevoeren, natuurlijk met zeker mini
mum b. v. van 5 cent. De ervaring leert dat aan zulke
goedkoope telegrammen behoefte bestaat. Zij behoeven
niet zoo snel behandeld te worden als de gewone
telegrammen, maar kunnen worden afgedaan als de
gewone telegrammen zijn behandeld.
Volgens het officieel verslag van de Rijkstelegraaf
zijn er in ons land 49 kantoren die minder dan 5,
115 die minder dan 10 telegrammen per dag ont
vangen. Nu steeds meer kleine plaatsen per telepboon
worden bediend, zal dat aantal kantoren met zeer
weinig telegrammen steeds toenemen. Hieruit volgt
dat men niet bevreesd behoeft te zijn dat de invoering
van goedkoope telegrammen de krachten van de Rijks
telegraaf zal te boven gaan.
Behalve deze goedkoope soort moeten de gewone
telegrammen behouden blijven, doch tegen een lager
tarief dan het tegenwoordige met zijn fraaie tweetal-
telling.
Eindelijk mag men eischen dat voor de dagblad
telegrammen een onderscheid worde gemaakt. Het
blijkt uit het officiëel verslag wel hoeveel telegrammen
er aan de dagbladen worden verzonden, maar niet
uit hoeveel woorden zij gemiddeld bestaan. Op grond
van ervaring en berekening meenen wij evenwel te
kunnen aannemen, dat de telegrammen voor couranten
a '/it van het geheele verkeer uitmaken.
Met het oog op het groote belang dat het publiek
bij spoedige vermelding van nieuwstijdingen per tele
graaf heeft, dient het courantentelegram eenige be
voorrechting te hebben.
Wij hopen dat, mocht de heer Van den Bergh nog
als minister aanblijven, de volksvertegenwoordiging
hem dringe tot eene hervorming van ons telegraaf-
wezen, die door het algemeen belang dringend wordt
gevorderd en dat in elk geval de regeering gedwongen
worde van haar reactionairen maatregel terug te komen.
GOES, 19 Juli 1886.
Naar wij vernemen is, tengevolge van het ver
werpen door den gemeenteraad van het voorstel der
financ. commissie alhier om in zake de over
name der gasfabriek nog een nieuw onderzoek door
deskundigen intestellen, door die commissie haar ont
slag als zoodanig aan den Raad ingediend.
Naar de Midd. Ct. meldt zal de nieuwe
kaart van Zeeland, onder toezicht van den
heer N. A. M. v. d. Thoorn, ingenieur bij 's rijks
waterstaat te Goes, vervaardigd door den heer Chr.
v. d. Linde, hoofd der school te 's-Heer Abtskerke,
door den heer A. W. Den Doop, graveur en litho
graaf te Middelburg, worden uitgevoerd.
De kaart onderscheidt zich van andere, dat zij zeer
duidelijk de grenzen der gemeenten aangeeftdaarbij
zijn de hoofdplaatsen van elk harer en de gehuchten
enz., die ertoe behooren, zeer goed zichtbaar erop
aangeteekend. In het water vindt men verder duidelijk
de verschillende platen, met de namen erbij vermeld.
Als men nagaat dat de kaart van den heer Pické,
voor schoolgebruik, geheel is uitverkocht; dat het
aantal scholen in da laatste jaren aanmerkelijk is
uitgebreid dat ook vele andere personen en lichamen
door den loop der tijden aan zulk een nieuwe kaart
wel behoefte zullen gaan gevoelen, meenen wij dat
de heer Den Doop, met gerustheid eu vol vertrouwen
op succes, die uitgaaf kan ondernemen, zegt de M. Ct.
De kaart zal zwart gedrukt worden en het water
door een blauwe tint worden aangegeven. Zij zal
verder, niettegenstaande hare uitgebreidheid, in slechts
vier steenen worden gedrukt andere bestaan meestal
uit negen deelen wat bij het opplakken natuurlijk
voordeel oplevert.
Wemeldinge. Het telegram, jl. Woensdag van hier
aan Z. M. den Koning gezonden, luidde
Aan den Koning.
De vereeniging van Burgemeesters en Secretarissen
in Zuid- en Noord-Beveland, thans alhier vergaderd,
stelt een heildronk in op Uwe Majesteit, met den
wensch dat de heden geopende zitting van de Staten-
Generaal de beste vrachteD moge afwerpen voor het
welzijn van het Vaderland.
DOMINICUS, president.
Dit telegram, even voor het sluiten van het kan
toor (8 uur) verzonden, werd beantwoord met een
telegram dat reeds te 9 uur 19 min. te 's-Graven-
hage werd aangeboden doch eeist des anderen morgens
te 8 uur 15 min. hier ontvangen, van den volgenden
inhoud
Heer Dominicus, Wemeldinge.
Zijne Majesteit betuigt de vereeniging van Burge
meesters en Secretarissen zijnen oprechten en welge-
meenden dank voor de op Hem uitgebrachte heil-
wenschen.
Generaal-Majoor,
Baron TAETS V. AMERONGEN.
Z. M. de Koning ontving Zaterdag de Com
missie uit de Tweede Kamer ter aanbieding van de
candidatenlijst voor het voorzitterschap, en heeft tot
voorzitter dier Kamer voor het tijdpeik der tegen
woordige zitting benoemd mr. E. J. J. B. C r e m e r s.
Het wederantwoord op het adres der Eerste
Kamer aan den Koning verklaart met welgevallen
te vernemen, dat zij de taak, die haar wacht, onder
Gods zegen, met ijver hoopt te vervullen.
Gedrukt zijn thans aan de leden der Kamer rond
gedeeld: 1. de opnieuw ingediende in de vorige zitting
der Kamer onafgedaan gebleven 12 ontwerpen
der Grondwetsherziening; 2. het ontwerp op
den suikeraccijns, aangevuld met een bepaling
nopens het invoerrecht op suikerhoudende goederen,
als voorgesteld bij art. 2 der wijziging van het tarief
van invoerrechten. Daarbij blijft de Minister met het
oog op den toestand der schatkist vooreerst verlaging
van den accijns bestrijden, evenals de adressen der
raffinadeurs. 3. Wijziging van eenige artikelen der
gemeentewet. Alleen is in art. 6 een bepaling
bijgevoegd omtrent de vereischten van benoembaar
heid |tot ambtenaar van den Burgelijken Stand, nl.
dezelfde als in art. 96 Gemeentewet gesteld ten aanzien
van de benoembaarheid tot Gemeente-secretaris.
Voorts is aan de Kamer ingezonden de onteige
ningswet voor de verbetering van het Scheur
wederzijds van de haven van Maassluis.
Het wetsvoorstel tot invoering van een statistiekrecht
en dat op den kinderarbeid schijnt door de regeering
te zijn teruggenomen, zij zijn althans niet onder de
weder ingediende ontwerpen.
Aan de Kamer is ingediend een wetsontwerp
tot bekrachtiging eener overeenkomst met de Maat
schappij »d e Scheld e", te Vlissingen, tot voort
zetting der erfpacht van het voormalig Marine-etablis
sement aldaar. Zonder nadere overeenkomst zou de
erfpacht nu op 8 September 1886 eindigen. Omtrent
de opzegbaarheid van het erfpachtscontract is thans
bepaald dat de Maatschappij de erfpacht om de twee
jaar zal kunnen doen eindigen door opzegging één
jaar te voren. De verplichting van den Staat tot over
neming van gebouwen enz. bij het eindigen der erf
pacht voor het volle bedrag der schatting is nu beperkt
tot die gebouwen, getimmerten en vaste inrichtingen,
welke volgens op te maken beschrijving nu op
de in erfpacht uitgegeven terreinen aanwezig of later
met toestemming van den Staat gemaakt zijn. Voor
andere bij het eind der erfpacht aanwezige gebouwen
en vaste inrichtingen zal de Staat slechts 65 percent
hunner dan te schatten waarde verschuldigd zijn.
Per extra-trein zijn HH. MM. de Koning en
de Koningin met prinses W i 1 h e 1 m i n a Zater
dagochtend uit Den Haag over Baarn naar het lusthof
te Soestdijk vertrokken.
HH. MM. zullen naar men verneemt tot 1 October
daar verblijf houden en dan naar het Loo vertrekken.
De ingenieur der marine W ij s is belast met het
toezicht op den Rijksaanbouw aan de fabriek sde
Schelde" te Vlissingen.
De St. Ct. bevat een kon. besluit houdende aan
wijzing der perceelen in de gemeente Elhwoudsdijk,
