1886. N°. 71.
Zaterdag 19 Juni.
73ste jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct, met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich' voor Botterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH& VAN DITHAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend;
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regeL
GOBS, 18 Juni 1886.
Gisteravond gaf de zangvereeniging >Excel-
s i o rdirecteur dhr. P. De Jonge, voor hare leden
en voor de leden der sociëteit «Van Ongenuchten Vrij"
in de groote zaal der sociëteit een concert, dat wel
geslaagd mag heeten. Het programma bevatte slechts
twee nummers, maar beiden van eenigen omvang, nl.
«das Lied von der Glocke" van Romberg en «Enge
lenzang", le afdeeling, van J. B. Van Bree, beide
stukken uitstekend geschikt om te doen hooren over
welke krachten de vereeniging te beschikken heeft.
Het publiek, dat in vrij goeden getale was opgekomen,
toonde zich dan ook meermalen door toejuiching dank
baar voor het gesmaakte genot en het was zeker met
instemming van alle aanwezigen, dat aan het einde
van de pauze de president der sociëteit, de heer L.
M. Van Campen, een woord van dank richtte aan de
vereeniging en haren directeur voor den aangenamen
avond en den wensch uitte, dat het thans door het
weder verijdelde plan om de uitvoering in den tuin
te doen plaats hebben, tot uitvoering moge komen,
doordien de vereeniging moge besluiten spoedig weder
eens een concert in de sociëteit te geven.
Men schrijft ons uit Middelburg:
De liberalen behoeven zich over Zeeland niet lan
ger te schamenVan de vijf zetels, waarover de
provincie in de Tweede Kamer beschikken kan, zijn
er thans drie bezet door liberalen, terwijl de her
stemming te Goes een kans voor de liberalen open
houdt, die bij onvermoeide volharding niet ongunstig
staat.
Om tot dit resultaat te kunnen komen, moest er
gewerkt, hard gewerkt worden. En dit is ook ge
schied. Met onvermoeiden ijver heeft vooral het bestuur
der liberale kiesvereeniging «Eendracht maakt macht"
alhier (en niet het minst de voorzitter der vereeniging,
mr. E. Fokker), gesteund door tal van vrijwilligers,
de laatste weken gebruikt om de kiezers op de hoogte
te brengen van het gewicht der verkiezing, en hen
tot het stemmen op de liberale candidaten aantespo-
ren. Moeite noch kosten zijn ontzien maar de uitslag
is dan ook schitterend geweest! De heer Smit, die
minder stemmen op zich vereenigde dan de heer Bu-
teuz, bleef toch nog ongeveer 130 stemmen boven
den afgetreden heer Keuchenius en ruim 160 stem
men boven den heer Lohman 1
Zeker zal de uitslag, waardoor de liberale meerder
heid in de Kamer thans reeds tot 7 zetels klom, door
het geheele land met ingenomenheid worden begroet.
Hier te Middelburg heerscht natuurlijk onder de libe
ralen groote blijdschap, die zich echter niet openbaart
in «betoogingen" of «serenades" in het openbaar;
wat den tegenstanders aanstoot kan geven, wordt
vermeden. De overwinning is gevierd door eene reünie
in het Schuttershof, alleen toegankelijk voor de leden
der kiesvereeniging en voor liberale kiezers, met hunne
dames. Talrijk was de opkomst der liberalen, talrijk
ook die der damesuit Vlissingen waren verschillende
personen, o. a. het bestuur der liberale kiesvereeniging
«Plicht en Recht", tegenwoordig. Ook de heeren Bu-
teux en Smit waren aanwezig. De grootste geestdrift
heeischte den geheelen avondvoortdurend bracht de
telegraaf uit alle oorden des lands berichten, ook ver
schillende uit Goes, waaruit de vreugde der liberalen
over het verkregen succes blijkt. Het behoeft nauwe
lijks gezegd, dat deze stemmen van heinde en verre
de feestvreugde slechts konden verhoogen, en eveneens
dat het aan toespraken Biet ontbrak. Niet het minst
vond weerklank een woord van een der aanwezigen,
die zeide, dat hij als Oud-Goesenaar leed onder het
bericht omtrent den uitslag der stemming te Goes;
dat hij echter met vreugde had vernomen, dat zij,
die hier zulk een schoon succes verwierven, zich be
reid hadden verklaard om aan de liberalen te Goes
hun steun te bieden, en dat hij daarvan het beste
hoopte.
Op dan, kiezers in het district GoesToont, dat gij
niet wilt onderdoen voor uwe collega's te Middelburg!
Toont, dat gij nog vrije, franke Zeeuwen zijt, die den
nek niet willen buigen voor de heerschappij der mannen,
die het vaderland ten verderve willen voeren! Ver
sterkt de meerderheid, die de liberalen thans reeds
in de Kamer bezitten; vaardigt mannen af, die, met
de belangen en nooden van uw district bekend, be
wezen hebben, dat zij de handen uit de mouwen
durven steken, waar het de behartiging van uwe
materiëele belangen, de bevordering van uwe welvaart
betreft! Bewijst, dat ook gij kunt doen, wat men te
Middelburg gedaan heeft!
Ierseke. Woensdagavond hield de Gemeente
raad eene vergadering ter behandeling van een inge
komen schrijven van Ged. Staten, houdende een paar
wijzigingen in het contract tusschen de gemeente en
de Ned. Herv. kerk, betreffende den torenbouw. Ged.
Staten wilden aan het contract toegevoegd hebben:
de. dat de toegangsweg naar den te bouwen toren
tevens zou mogen dienen ter vervoer der brandblusch-
middelen, die in den toren zullen geborgen worden, en
2e. dat bij een mogelijk samenvallen van eene be
grafenis en eene godsdienstoefening, de gemeente bij
het luiden voor eerstgenoemde plechtigheid den voor
rang zal hebben.
Dit laatste is juist het punt, waarover reeds zoo
veel woorden gewisseld zijn en hetwelk de kerk niet
wilde toegeven. Zal zij het nu doen? De Raad legde
zich er gisteren met algemeene stemmen bij neer.
Middelburg. De heer J. A. D e W o 1 ff heeft voor
zijne benoeming tot lid der Provinciale Staten van
Zeeland bedankt.
Aan de Polytechnische school te Delft is het
volledig overgangs-examen B, artt. 61 en 62, o. a.
afgelegd door A. C. Danckaerts.
Z. M. heeft benoemd tot commies der posterijen
3e kl. K. S c h r a v e r, commies 4e kl., en tot com
mies 4e kl. B. J. B o u r i c i u s, thans surnumerair.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot ontvanger der
directe belastingen en accijnzente 's-Gravenpolder c. a.
G. G. A. M e u w i s s e n thans te Wijchen c. a.te
Drachten c. a. T. J. Van Grasstek, thans te
Kolijnsplaat c. a.
Benoemd, met ingang van 20 Juni, tot burgem.
van Hontenisse H. A. A. baron C o 11 o t d'E s c u r y.
In de Woensdag gehouden openbare vergadering
van den Raad van State, afdeeling voor de geschillen
van bestuur, is o. a. ingekomen een Kon. besluit in
zake het beroep van A. G. J. Hombach, te Hulst, als
gemachtigde van A. A. O. A. L. G. baron Stratenus,
tegen een resolutie van Ged. Staten van Zeeland om
trent den ligger der wegen en voetpaden in de ge
meente Stoppeldijk.
App. werd in zijn beroep niet ontvankelijk verklaard,
De gemeenteraad van Bergen-op-
Z o o m heeft met 7 tegen 5 stemmen besloten tot
den aanleg van een park, waartoe onderhandeld wordt
over den aankoop van rijksgrond.
Er leeft een man in ons land, aldus schrijft
G. A. Vorsterman Van Oyen in Vooruitdie ons, toen
wij nog kinderen waren, met zijne vertellingen en
gedichtjes vele gelukkige uren bezorgd heeft. Wij
groeiden op, werden op onze beurt vaders en moeders,
en ziet, diezelfde man bracht aan onze kinderen, wat
hij eenmaal ons bracht. Bijna vijftig jaar lang heeft
hij geschreven voor «oud en jong Nederland" voor
«jong Nederland" stellig het meesten het valt niet
onder woorden of cijfers te brengen van hoeveel voor
deel hij voor ons leven geweest is. Thans is hij
zeven-en-zeventig jaren oud, en hij, die een halve
eeuw lang het zilver en goud zijner schatrijke ver
beelding om ons heen strooide, vindt op den ouden
dag, nu hij niet meer werken kan, als oogst op eigen
levensakker, niet veel meer dan ongemunt koper. Hoe
dat zoo gekomen is? Waarom zullen we daarnaar
onderzoek doen. Het is nu eenmaal zoo. Wij willen
hem niet iets geven, dat in de verste verte maar op
eene aalmoes gelijkt. Zóóver is het gelukkig niet, dat
hij onze aalmoezen noodig heeft. Neen, nu zijn zonne
ten ondergang neigt, nu hij, mat en levensmoede, de
spade in den grond gestoken heeft en niet meer wer
ken kan, nu hij op eigen akker naar oogst uitziet,
daar willen wij komen en zeggen«Oom Jan, voor
wat ge ons in onze jeugd gaaft, voor wat ge nog
kort geleden aan onze kinderen schonkt, brengen we
u het offer van onze dankbare harten Zie nu naar
het Westen, vriendelijke grijsaardUw avondhemel
is helder geworden en baadt in goud". En de naam
van dien ouden vriend Wij noemen hem noode, maar
het moet: hij heet J. J. A. Goeverneur.
Wie met ons behoefte gevoelt, om aan Jan Goe
verneur zijn dank te betuigen voor wat hij ons heeft
te genieten gegeven, dien noodigen wij uit daarvan
aan ons bureau te doen blijken.
Bij het te Hellevoetsluis gehouden examen voor
leerling-machinist 2e klasse der K. M. is o. a. ge
slaagd dhr. A. Risseeuw te Groede.
Het 39ste Ned. L a n d h u i s h o u d k u ndig
Congres werd Woensdag te Leeuwarden geopend
met een rede van den voorzitter, den heer P. Lycklama
a Nyeholt, waarin de spreker, de oorzaken van de
tegenwoordige malaise vermeldende, verklaarde in het
vaste vertrouwen te leven dat spoedig betere tijden
zullen aanbreken; daartoe was echter noodig, dat men
met inspanning van alle krachten er naar streefde
om de landbouwproducten zoo volmaakt mogelijk te
maken het eenige middel om op de markt den
hoogsten prijs te bedingen. Spreker verklaarde zich
verder tegen het bemoeilijken der kunstboterfabricatie
door de wetten of verordeningen en tegen de invoering
van beschermende graanrechten.
Des ochtends vergaderde de le afd. onder voorzitter
schap van den heer C. F. Cremer. Zij nam o. a.
resoluties aan ten gunste van de bijenteelt, waarvan
de vergadering van oordeel was, dat de kennis meer
algemeen moest worden verspreidten gunste van
het inkuilen van voeder, onder aanbeveling van een
vergelijkende studie der verschillende stelsels.
De alg. vergadering koos Alkmaar als de plaats
waar het 40e congres zal gehouden worden.
De tentoonstelling is zeer luisterrijk.
Op de gisteren te Amsterdam in «Artis" gehou
den conferentie voor de internationale dienstrege
ling der treinen is o. a. vastgesteld dat de
aanstaande winterdienst zal aanvangen op 1 October
a. s., en de conferentie tot vaststelling van den zomer
dienst zal worden gehouden op 19 en 20 Januari 1887
te Dresden.
Naar het Rott. Nbl. van goederhand verneemt,
zou de invoer van Nederlandsch vee in Enge
land binnenkort weer worden toegestaan.
In de Woensdag te Amsterdam gehouden jaar
vergadering der Neder 1. Zuid-Afrik. Ver
eeniging bracht de heer H. H. Timmer de wen-
schelijkheid ter sprake eener directe stoomvaart tusschen
het vasteland van Europa, meer bepaald Nederland
te Vlissingen, en de Zuid-Afrikaansche republiek te
Delagoabaai. Hij toonde met cijfers aan uit de vracht
vaart van Nederland en België, dat eene directe vaart
tusschen Vlissingen en Delagoabaai eene goede toe
komst zou tegemoetgaan. Wij moeten thans alles uit
Zuid-Afrika door Engeland's bemiddeling ontvangen,
dat 43 schepen in de vaart op Zuid-Afrika heeft.
Hij wees voorts op de gunstige gelegenheid om goed
koop een of meer stoomers van de liquideerende
Insulinde te kunnen koopen. Met den heer Arie Smit,
burgera. van Vlissingen, was spreker in eene brief
wisseling over deze zaak getreden, en daaruit las hij
voor, dat men in Zeeland niet twijfelde aan de goede
uitkomsten dezer lijn, en dat als de Amsterdamsche
handel zijn hulp en medewerking betuigde, het geld
voor de lijn in Zeeland wel zou zijn te vinden.
De heer Van Hamel voegde daaraan toe dat thans
niets in Zuid-Afrika binnenkomt dan door Engeland's
bemiddeling. De vaart geschiedt thans uitsluitend op
Engelsche havens en door Engelsche transportwagens,
wat natuurlijk zou veranderen door de directe vaart
op de Delagoabaai. Ook hij meende dat het bestuur
deze zaak voor eventueelen moreelen of financiëelen
steun wel ernstig mocht overwegen.
De HH. Dull en Sehmüll spraken in denzelfden geest.
De voorzitter verklaarde de mededeelingen met be
langstelling te hebben vernomen, en verklaarde zich,
mede namens het bestuur, aan het verzoek tot ern
stige overweging dezer zaak gaarn9 bereid.
Mgr. Paredis, bisschop van Roermond, is
overleden.
De Ned. Zendingsvereenigingen hebben
in 1885 de som van 217,373,34 ontvangen. De
uitgaven waren daarentegen 247,694,95, nadeelig
saldo 30,323,61.
Woensdag werd het eenvoudig gedenkteeken op
het graf van wijlen Prof. Harting te Amersfoort
onthuld. Het is een keurige hardsteenen naald van 3
meters, gekroond met een vaas van wit marmer. Aan
de voorzijde leest men «Pieter Harting, 18111885";
aan de linkerzijde: «Hij had de natuur lief, zij ontsloot
hem hare schatten", en aan de rechterzijde: «Hij had
de menschen lief, zij loonden hem met wederliefde".
Een aantal vrienden van den overledene, velen van
elders overgekomen, woonden de plechtigheid bij. Bij
monde van prof. Bi.ys Ballot werd het gedenkteeken
aan do familie overgedragen, namens welke dr. Paul
Harting het aanvaardde.
De Loc. schrijft omtrent de benoeming van den
heer Pruijs Van der Hoeven tot lid van den
Raad van Nederlandsch-Indie: Was een benoeming
onverwacht en onvoorzien, dan was het zeker deze.
Velen dachten, en zeker niet geheel en al ten on
rechte, dat de loopbaan van deze politieke grootheid
afgesloten was, dat de rustige rust het loon zijner
werken was geworden. Het is echter anders beschikt
geworden, en die beschikking is in vele opzichten
merkwaardig. Onwillekeurig doet zij denken aan de
politiek der ouden tegenover veldheeren en staatslieden,
wien het niet voorspoedig was gegaan. Zij werden,
zonder vorm van proces, terdood gebracht. Wij zenden
dezulken onzer regeeringsmannen, die échec geleden
hebben, naar de raadzaal. Misschien ligt daar wijs
heid in, maar kracht
De Java-bode heet die benoeming weer een dier
verrassingen, die ons in de laatste jaren in ruime
mate zijn toegediend. Aftekeuren is deze benorming
zeker nietde heer Pruijs Van der Hoeven toch is
een ambtenaar, bezield met een werkkracht en energie
als zelden gevonden worden en die in Palembang ge
toond heeft wat hij vermag.
Alleen hopen wij, dat hij door zijn échec in Atjeh
geleerd zal hebben, van militaire zaken niet bijzonder
op de hoogte te zijn, en daarom wat zuinig zal wezen
met raadgevingen daaromtrent.
De Mb. deelt mede, dat in een groote stad en
in drie dorpen in Zuid-Holland de besturen van
katholieke bewaarscholen het Provinciaal
Reglement van de Provinciale Staten van Zuid-Holland
van 1855, naar hun oordeel onwettig, als niet be
staand beschouwen en er dan ook niet de minste no
titie van nemen. Er is geen aangifte gedaan van de
stichting dier scholen; de bewaalschoolhouderessen zijn
niet geëxamineerd en er worden geen openbare autori
teiten toegelaten. Vermoedelijk heeft hetzelfde in nog
andere gemeenten plaats.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Kolijnsplaat. Door het kiescollege der Nederlandsche
Hervormde kerk is het volgende drietal opgemaakt
voor de vervulling van de vacature, ontstaan door het
vertrek van ds. A. Steehouwerds. Isonides te Waspik,
ds. Van Melle te Minnertsga en ds. Schouten te Roon.
Met groote meerderheid is daarna besloten eerstge-
noemden predikant naar hier te beroepen.
Te Sir Jansland is beroepen de heer D. J. Van
Dalfsen, cand. bij het Prov. Kerkbestuur van Utrecht.
Bedankt voor het beroep naar de Chr. Geref.
gem. te Ridderkerk door ds. C. Steketee, te Veere.
Men schrijft uit Amsterdam aan de A. iï. Ct.
Het kerkelijk conflict alhier neemt grooter propor-
tiën aan. Is de consistorie der Nieuwe kerk in het
betwist bezit der geschorste kerkeraadsleden, de kos
terijen van al de overige kerken waren totnogtoe in
het onbetwist bezit van den wettigen kerkeraad. De
kosters waren, zoo meent althans de koster Hesse der
Amstelkerk, gehoorzaamheid en dienst verplicht aan
den wettigen kerkeraad, en niet aan de geschorste
leden. Zoo dachten deze er echter niet over, want
toen de heer Hesse stoutweg hun zijn diensten wei
gerde, op grond van hunne, zij het dan ook vooralsnog
voorloopige, schorsing, staken de onwettigen de hoofden
bij elkander, en vergaderende alsof er geen andere
rechters, in casu geen andere meer wettige kerkeraads
leden, waren, ontzetteden zij Hesse uit zijn ambt. Dit
was echter gemakkelijker gedaan, dan hem uit de
kosterij te verdrijven. Een dienaar naast hem in de
kosterij te stellen, zooals de heer Karres, de opgesloten
koster der Nieuwe kerk, moest ondervinden, ging mede
niet aan, daar de heer Hesse beslist weigerde iemand
vanwege de hh. Rutgers of de zijnen gezonden, in zijne
woning toetelaten. In dit verzet wordt de heer Hesse
gesterkt door den wettigen kerkeraad, die hem drie
vertrouwde mannen gaf om onverhoopt geweld te
keeren. Listen om deuren of vensters te openen zullen
hier niet zoo gemakkelijk slagen, daar alles goed ge
grendeld en gesloten, en daarenboven van stevige ijzeren
kettingen voorzien is.
Binnen enkele dagen, aldus verzekerde een deskun
dige, zal men die handelwijze van den koster Hesse
door zijne meeste collega's zien volgen, aangezien deze
meer en meer overtuigd worden, dat er een einde aan
den onhoudbaren toestand moet komen.
Dat dit optreden van den koster der Amstelkerk aan
de beslissing, door het prov. kerkbestuur van Noord-
IIolland in zake de geschorsten genomen, zou te danken
zijn, mag betwijfeld worden, want nog is die beslissing
een geheim, en weet men alleen, dat de advocaten nog
op een rechtsterm peinzen, om deze beslissing boven
eiken redelijken twijfel te verheffen.
Door den bisschop van Breda zijn in Zeeuwsch-
Vlaanderen benoemdtot pastoor te Westdorpe da
heer G. Van Dijk; tot pastoor te Philippine de heer
J. Leautaudtot kapelaan te Sas-van-Gent de heer
J. Loonen en tot id. te IJzendijke de heer P. J. Wage-
makers, priester van het Seminarie.
Aan de rijks-universiteit te Utrecht is het propaed.
examen in de theologie afgelegd door den heer S.
Van Daalen.
Vrijdag 2 Juli a. s. zal te Stavenisse de zesde
algemeene vergadering der onderwijzers-vereenigingen
in het arrondissement Tolen gehouden worden.
Na afdoening der gewone huishoudelijke werkzaam
heden en keuze der plaats voor de volgende algemeene
vergadering, zal door den heer W. J. Frijling van
Tolen een lezing worden gehouden over «Een kijkje
bij onze buren".
Daarna komen de volgende punten in behandeling:
a. Het eerste leesonderwijs, inzonderheid in betrek
king tot de methode «Van Wulfen"; in te leiden door
den heer T. Mouthaan van Kolijnsplaat.
b. Opmerkingen over taalonderwijsin te leiden
door den heer L. Van Rooijen van Poortvliet.
Vervolgens wordt er een wedstrijd in het lezen ge
houden en gelegenheid gegeven tot besprekingen van
zaken het onderwijs betreffende, waaromtrent voor
stellen minstens 8 dagen vóór dien der algemeene
vergadering aan den voorzitter moeten worden mede
gedeeld.
