1886. N°. 51.
Zaterdag 1 Mei.
73ste jaargang.
J. A. A. Fransen Van de Putte,
Mr. B. V. Van der Bilt,
J. M. Kakebeeke
Mr. W. L. Van Voorst Vader.
De KIEZERSLIJSTEN
-<®<*sCF>CSsCS*-
GOESCHG
De uitgave dezer Courant geschiedt Maanda.8, Woensdao en Vmjdaoavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct, met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Yoor de verkiezing van vier leden voor
de Provinciale Staten, op Dinsdag 11 Mei
a. s., bevelen wij met den meesten aan
drang aan de heeren
en
van al de ONDERKIESDISTRICTEN zijn ingekomen
en ter secretarie gedeponeerd, alwaar zij dagelijks, met
uitzondering van Zon- en Feestdagen, van 's morgens
9 tot 's namiddags 2 uren, door iedereen kunnen worden
geraadpleegd.
Goes, den 30 April 1886.
De Voorzitter van het hoofdkiesdistrict Goes,
J G. DE WITT HAMER.
GOES, 30 April 1886.
De Staatscourant bevat de mededeeling, dat
het ministerie zijn verzoek om ontslag heeft in
getrokken.
Tevens wordt gemeld, dat er niet tot Kameront
binding zou worden overgegaan, maar dat eene nieuwe
kiestabel wordt voorbereid.
UNaar de N. JR. Ct. verneemt, is de vorige week
bij brief van den Directeur van 's Konings Kabinet
aan den heer mr. JE. baron Mackayde vorming
van een nieuw Ministerie opgedragen, doch is die taak
door hem niet aanvaard.
Men schrijft uit Den Haag aan de Amsterdammer
De Rechterzijde der Kamer is niet geheel eenstemmig
geweest met hare bladen. De ministeriëele portefeuilles
zijn haar aangeboden, doch zij heeft voor de eer bedankt.
Nu is de crisis opgelost. Het geheele ministerie-
Heemskerk, zelfs de heeren Bloem en Van den Bergh,
blijft aan en zal hoogst waarschijnlijk dadelijk eene
wijziging der kieswet indienen, waarin de census zeer
laag wordt gesteld.
De conversie-wet zal nu ook verder kunnen worden
behandeld, zoodat de zwarte vermoedens van hen die
meenden dat de crisis, onder meer, ook tea doel had
deze wet van de baan te helpen, niet zijn bewaarheid.
In antwoord op de toespraak van den burge
meester bij de audiëntie aan den gemeenteraad van
Amsterdam Woensdag en corps verleend, zeide Z. M. de
Koning hoogst gevoelig te zijn voor de hartelijke
ontvangst Hem en der Koningin Dinsdag in de hoofd
stad bereid van de zijde der bevolking, waarbij
duidelijk bleek, dat de burgerij de aanwezigheid der
Prinses op hoogen prijs stelde De Koning eindigde
met zijn beste wenschen voor den bloei en de wel
vaart der hoofdstad uit te spreken.
Bij gelegenheid van de audiëntie, dien dag aan
officieren ea burgerlijke ambtenaren verleend, werd
ook opgemerkt de oud-strijder Hobein uit Vlissingen.
Terwijl Z. M. de Koning gistervoormiddag van
half 10 tot half 12 audiëntie verleende aan particu
lieren en H. K. H. Prinses Wilhelmina een rijtoer
maakte in het Vondelspark, bracht H. M. de Koningin
een bezoek aan het Wale-weeshuis en daarna aan het
Rijks-Museum, waar de directeur Obreen H. M. op
wachtte en rondleidde, H. D. op de merkwaardigste
doeken aandachtig makendein de Rembrandtzaal
teekende H. Mdaartoe uitgenoodigd, haar naam in
het zg. «gouden boek"; de leden der commissie van
toezicht werden aan H. M. voorgesteld, die na anderhalf
nur toevens hoogst voldaan vertrok met de belofte
aan den directeur, haar vluchtig bezoek weldra te
zullen hervatten.
Te 2 uren bezichtigde H. M. de Rijks-academie van
Beeldende Kunsten, ontvangen door de commissie van
toezichtde directeur Allebé maakte H. M. op vele
kunstwerken opmerkzaam. Hierna heeft de Koningin
het Panorama in de Plantage bezichtigd. Overal werden
H. M. prachtige bouquetten aangeboden.
Aan het diner ten hove, van 80 couverts, waren
o. a. genoodigd de leden der Eerste Kamer, Kamer-
heeren i. b. d. en adjudanten.
Bij kon. besl. is op zijn verzoek eervol ontslag
verleend aan mr. P. J. Van der Feen, als kapitein
bij de dd. schutterij te Middelburg, onder gehouden
heid dat hij de op hem uit kracht der wet nog rustende
verplichting als gewoon lid der schutterij volbrenge
en zijn benoemd tot kapitein H. S n ij d e r s, thans
lste-luit.tot lsten-luit. mr. F. J. S p r e n g e r, thans
2de-luit.tot 2den-luit. G. H. G. Von Brucken
F o c k, thans schatter.
In het afdeelingsverslag over het wetsvoorstel
betreffende de desertie wordt geschrevenSom
mige leden hadden bij geruchte vernomen, dat de
kundige hoogleeraar, aan wien de bewerking van nieuwe
crimineele wetboeken was opgedragen, zou zijn terug
gekomen op zijne aanvankelijke bereidverklaring om
zich met dien arbeid te belasten. Wellicht zou de
Regeering bij de behandeling van dit wetsvoorstel wel
aan de Kamer willen mededeelen, in hoever dat ge
rucht op waarheid mocht berusten.
Het U. D. meldt thans, dat werkelijk de Utrechtsche
hoogleeraar Pols voor die taak heeft bedankt.
Het hoofdbestuur der Maatschappij ter bevor
dering der pharmacie heeft de departementen uitge
noodigd, onverwijld de wetsontwerpen in behandeling
te nemen, door de regeering ingediend tot herzie
ning der medische wetgeving, en de de
partementen en leden der Maatschappij er aan herin
nerd, dat deze ingevolge de statuten der Maatschappij
gehouden zijn, zich intusschen van het indienen van
afzonderlijke adressen te onthouden.
Behalve het reeds vermelde adres van den heer
R. J. Opwijrda c. s. aan de Tweede Kamer zullen,
naar aanleiding van het ingediende wetsontwerp
tot wijziging der geneeskundige wetten,
aan dat college adressen worden gezondenlo. van
de apothekersbedienden volgens de wet van 12 Maart
1818, strekkende om gelijke bevoegdheid te verkrijgen
als de apothekersbedienden volgens de wet van 25
December 1878, en 2o. van enkele apothekers, ver
zoekende art. 9 der wet van 1 Juni 1865 in diervoege
te wijzigen, dat eene geheele scheiding tusschen artsenij-
bereidkunde en geneeskunde wordt verkregen, of althans
bij wijze van overgangsmaatregel de vereeniging van
beide in enkele gevallen nog slechts gedurende 5 a 10
jaren toe te staan.
Zij, die in aanmerking wenschen te komen voor
de betrekking van adsistent bij de artsen ij-
bereidkunde en toxicologie aan de Rijks
universiteit te Groningen, op eene jaarwedde van
f 1000, worden uitgenoodigd daartoe vóór den 9n Mei
a. s. bij curatoren dier universiteit in te dienen een
op zegel geschreven tot den Minister van Binnenland-
sche Zaken gericht request.
De Commissie, belast met het examineeren van
hen, die voldoende bewijzen wenschen te leveren van
genoegzame voorbereiding tot de beoefening der na
tuurwetenschappen, om te kunnen wor
den toegelaten tot het eerste natuurkundig
examen, zal zitting houden op Maandag 17 Mei
e. k. en volgende dagen te Leiden.
De firma E. J. B r i 11 te Leiden, zal in den
aanstaanden herfst publiek verkoopen de bibliotheken
o. a. van wijlen de hh. prof. P. Harting, prof. A. Heynsius
en dr. C. A. X. G. F. Sicherer.
Woensdag werd te Amsterdam weder een ver
gadering gehouden van belangstellenden in de afslui
ting en drooglegging van de Zuiderzee,
door de heeren Buma en Van Diggelen daartoe uit
genoodigd per circulaire, waarbij tevens de ontwerp
statuten voor een op te richten Zuiderzee-vereeniging
waren gevoegd, die voor 29 jaren zal worden aan
gegaan, om een volledig en grondig financiëel en tech
nisch onderzoek naar de middelen en de wijze der
afsluiting van de geheele Zuiderzee, de Wadden en de
Lauwerzee in te stellen, op kosten der vereeniging
door contributie van 5 der leden bijeen te brengen.
Deze vergadering werd door 60 vertegenwoordigers
van gemeenten, polder-, dijkbesturen enz. bijgewoond,
die door toetreding tot de vereeniging een blijk van
belangstelling in deze groote zaak hebben gegeven.
De concept-statuten werden zonder noemenswaardige
wijzigingen goedgekeurd en de vereeniging is dus op
gericht.
De heer Buma deelde verder mede, dat het verzoek
om lid van het algemeen bestuur te worden aange
nomen is door de heeren Buma uit Friesland, Van
Diggelen en Thibaut uit Overijsel, Ruyter Zijlker uit
Winschoten, Van Heeckeren van Kei uit Arnhem,
Van der Houven van Oordt uit Apeldoorn, Wertheim
en Tromp uit Amsterdam en Donker uit Bennebroek.
Ten einde alle provinciën gelijk te doen vertegen
woordigen zal dit bestuur worden aangevuld tot 36
leden, daartoe door het tegenwoordig bestuur uit te
noodigen. Het getal leden van het dagelijksch bestuur
werd op 9 bepaald, uit het algemeen bestuur te kiezen.
Op de statuten zal de koninklijke goedkeuring gevraagd
worden.
Er is weder een staatkundige brief
van den heer Van Houten verschenen, die de
aanleiding tot de ministeriëele crisis behandelt. De
antirevolutionairen zijn naar zijne meening bij het
debat over art. 194 zeer laag gezonken. Zij draafden
door op de tastbare onwaarheid, dat de overheidsschool
is een moderne secleschool en op de tastbaar onjuiste
leer, dat de Staat gehouden is vergoeding te geven
aan wie een andere school begeeren. Juist met hun
leer, dat het onderwijs taak is der ouders, komt dat
beweren in lijnrechten strijd.
Voorts wijst de heer Van Houten aan, hoe zij ge
toond hebben, door verwerping van al wat de libe
ralen voorstelden, in hun eigen beginsel geen vertrouwen
te hebben. En als zij verklaren, dat zij niet wisten
of de wetgevende macht in de toekomst onpartijdig
zou zijn samengesteld, dan treft hun de doodelijke
repliek, dat zij zei ven geëischt hebben art. 194 voorop.
De eisch des tijds is tbans, volgens den heer v. H.,
een nieuwe volksvertegenwoordiging. Bij iedere ver
kiezing moet van liberale zijde het shibboleth worden
gestelduitbreiding van het kiesrecht tot allen, die
niet armlastig en niet totaal onontwikkeld zijn. Men
kieze dus niet dan vooruitstrevende liberalen, zoo het
kan, of liever dan een behoudend liberaal een radi
caal antirevolutionair, van wien men ten minste zeker
is, dat hij niet luisteren zal naar de bevelen van een
conservatief-clericale koffiekamervergadering.
De heer Van R ij s s e 1 b er gh e had een toestel
uitgevonden, waardoor het mogelijk was gelijktijdig
langs denzelfden draad te telegrafeeren en te telepho-
neeren. Hij verkocht het geheim zijner vinding aan
zekeren heer Langdon-Davies te Londen en deze nam
daarvoor octrooi. Zijnerzijds verkocht deze in Juli 1883
het geheim aan het Nederlandsch Gouvernement voor
tien duizend guldenvoor welk bedrag hij tevens 23
toestellen van de beste constructie moest leveren. Blijkens
herhaalde mededeelingen in de dagbladen werden
proeven genomen met den nieuwen toestel tusschen
Amsterdam en Haarlem, doch een resultaat dier proeven
werd nimmer bekend gemaakt.
Men wil nu echter weten, dat ze volkomen mislukt
zijn en de ƒ10,000 dus geenerlei voordeel afwerpen.
Misschien bedriegt men zich, maar dan ware het
wenschelijk, dat dit hoe eer hoe beter bleekzou bet
daarom niet verstandig zijn, indien de autoriteit, op
welker advies tot aankoop van dat geheim werd be
sloten, de aanleiding tot dien koop mededeelde en tevens
vermeldde, welke de uitslag der genomen proeven
was Thans geeft zij grond tot het maken van wel
licht verkeerde veronderstellingen. (In eene te 's-Hage
gehouden vergadering der «Maatschappij tot bevordering
van Nijverheid" werd in denzelfden zin naar meer licht
gevraagd). Men kan toch bezwaarlijk onderstellen dat
de Nederlandsche Regeering zich heeft laten verschalken,
door de mededeeliDg in Belgische en Fransche bladen,
dat de met het systeem-Rijsselberghe tusschen Brussel
en Parijs genomen proeven volmaakt gelukt waren.
Dit toch zou zeer lichtvaardig zijn te noemen.
(Arn/i. Cl.)
Den heer Goossens, provinciaal-inspecteur
der belastingen te Amsterdam, werden gisteren, ter
gelegenheid van zijn 50jarig jubileum, zeer vele blijken
van hoogachting en belangstelling betoond. De jubilaris
ontving o. a. namens 485 ambtenaren een gouden
snuifdoos met een geldsom voor het door hem opge
richte ondersteuningsfonds.
Volgens een telegram, gisteren door Reuter's
telegraafmaatschappij uit Batavia ontvangen, heeft er
weder eene uitbarsting plaats van den vuurspuwenden
berg sSmeroe", (op de grens der res. Pasoeroean
en Probolingo).
Koloniën.
Aan een ons welwillend toegezonden schrijven
van den administrateur ontleenen wij, zegt het B. H.,
de volgende belangrijke bijzonderheden over de jongste
aanvallen op de houtaankaponderneming Kali Anam
in Noord-Langkat.
Pangkalan Siatas, 10 Maart 1886.
Het drama, te Tandjong Roepia afgespeeld, heeft
zich als volgt toegedragen. De Atjehers kwamen 's nachts
tusschen 2 a 2 uur langs den sleepweg ter plaatse,
omsingelden de woning van den adsistent en forceerden
de voor- en achterdeur. De adsistent Dijks, die tot 2
uur had gewaakt, was juist gaan slapen. Zijne huis
houdster is ontsnapt, maar de bediende en diens vrouw
zijn door de bende medegevoerd. Verder zijn buit ge
maakt 3 Beaumontgewereu met p. m. 120 patronen
en 1 revolver met 100 patronen. Een goed voorziene
Maleische gedeh (warong) werd geplunderd en daarna
verbrand.
Het half verkoolde lijk van Dijks zag er afschuwelijk
uit en was bijna onherkenbaar. Armen en beenen
waren afgekapt, een kogel had het hoofd doorboord,
en het lichaam was als bezaaid met klewanghouwen.
Den volgden morgen kwamen de gevluchte koelies
van lieverlede terug. Eén dezer, die zich in een boom
verscholen had, verklaarde mij pertinent te hebben
gezien, dat zich onder de ongeveer 100 man sterke
bende vier Europeanen bevonden (deserteurs van At jeh
De paniek is zóó groot, dat er aan geregeld werken
niet meer te denken is.
Uit den mond der Atjehers zeggen de vluchtelingen
te hebben gehoord, dat nu het plan bestaat Pangkalan
Siatas af te loopen. De vrees is den gedehhouders om
het hart geslagenzij zijn naar Deli, Langkat en Poeloe
Kompei gevlucht. Alle Europeanen, ook de opzichter
Trapé van Soengei I, slapen in de benting, en wij doen
van 's avonds half 10 tot 's morgens half 6 om beur
ten de wacht mede (ieder 2 uur).
Een tweede brandstichting bad 11 Maart in de
richting van Soengei II plaats.
De Deli Ct. van 17 Maart bevat omtrent deze tweede
brandstichting op de gronden der Kali-Anam-maat-
schappij het volgende
Zaterdagmiddag 13 dezer kwam het bericht hier,
dat twee andere nederzettingen der Kali-Anam-Mij. ge
heel door brand vernield zijn geworden. De werkzaam
heden dier maatschappij staan thans zoo goed als
stil, aangezien het boomenkappen in de bosschen op
eenigen afstand der benting gelegen gestaakt is ge
worden, daar de angst voor Atjehers zoo groot is,
dat de houtkappers, die vroeger in afzonderlijke clubjes
in het bosch woonden, zich nog slechts in de nabij
heid van het hoofdétablissement veilig achten. Uit den
angst voor den Atjeher, welken de Javanen thans ten
toonspreiden, mag ook het gevolg getrokken worden,
dat hun geen middel te onheilig is om te provoceeren,
dat het buitenwerk, waaraan in het bijzonder het ge
vaar van een Atjehschen overval verbonden is, gestaakt
wordeen geheel onmogelijk zoude het daarom niet
zijn, dat de twee laatste branden niet op rekeaing der
volgelingen van Nja Makan, maar op die der Javanen
geschreven moeten worden. Vooral het terugvinden van
eenige geweren onder de puinhoopen van een verbrand
woonhuis geven die veronderstelling voedsel, daar de
Atjehers te tuk zijn op het rooven van geweren, om
ze te laten verbranden.
Onder de Inlanders doet intusschen het gerucht de
ronde, dat de Atjehers thans een aanval op de benting
zelf willen wagen en dat zij, om zich gemakkelijker en
spoediger te bewegen, de verbindingswegen tusschen
Tamiang en Langkat in orde brengen. Dit vertelsel
moet weder onder de geruchten geclassificeerd worden,
maar het teekent de ongerustheid der inlanders voor
den Atjeher.
Rechtszaken.
Ierseke. Er is andermaal verdenking gevallen op
een persoon uit Ierseke als medeplichtig aan den
oesterdiefstal van Sept. 1884 ten nadeele van de firma
Van den Broeke en PoelmaD.
Toen vóór een paar weken de gedetineerde W. K.
een bezoek van zijn vrouw ontving, wist hij gelegen
heid te vinden om een brief te schrijven en aan haar
ter hand te stellen voor iemand uit deze gemeente.
Daarin schreef hij, dat hij nog niets bekend had en
ook niets bekennen zou, en indien de geadresseerde
soms ook nog gevat mocht worden, dan moest hij
alleen zeggen, wat hem bij dezen werd ingegeven.
Door eene onvoorzichtigheid van den geadresseerde
is dit feit bekend geworden. Wij weten niet of de
brief vóór of na de bekentenis van den schrijver, die,
zoo wij reeds meldden, werkelijk heeft plaats gehad,
geschreven is, maar de geadresseerde is reeds voor
den rechter van instructie geweest.
Van de drie personen, die onlangs gevat maar
spoedig weer op vrije voeten gesteld zijn, was er een
hoogst waarschijnlijk onschuldig; de beide anderen
hebben bekend.
Buitenlandsch Overzicht.
De berichten uit Griekenland, die dan eens oorlog
zuchtig, dan eens vredelievend luiden, volgen elkander
dezer dagen zoo snel op, dat er niet meer wijs uit te
worden is. Het schijnt echter, dat de Grieksche re
geering, begrijpende dat er tegen de vereenigde mo
gendheden niet veel te doen viel, een begin heeft ge
maakt met de ontwapening, doch dat, terwijl het
daarmede bezig was, het ultimatum der mogendheden
werd ontvangen. Daarop zijn alle maatregelen tot ont
wapening opgehouden, omdat Griekenland niet den
schijn op zich wilde laden, dat het gezwicht zou zijn
voor den drang der mogendheden. Ware derhalve het
ultimatum niet gesteld, wellicht was de ontwapening
reeds een goed eind gevorderdthans zal uit het ant
woord aan de mogendheden moeten blijken welke Grie-
kenland's voornemens zijn.
Of dit antwoord gelijkluidend zal zijn met een dat
Delyannis in eene toespraak tot eene deputatie uit
de burgerij zou gegeven hebben, valt te betwijfelen.
Aan die deputatie toch moet hij verklaard hebben,
dat hij nooit, ook niet aan Frankrijk, beloofd heeft
tot ontwapening overtegaan, maar dat hij veeleer den
oorlog aan Turkije zal verklaren, wanneer aan Grie-
kenland's eischen niet wordt voldaan en dat hij niet
zal zwichten vóór de Grieksche vloot door het inter
nationaal eskader is in den grond geboord en de ha
vens zijn gebombardeerd.
Vermo'delijk tal dit stetk gekleurde bericht w®
