1886. N°. 43.
Zaterdag 10 April.
73ste jaargang.
J. P. S. JONQUIÈRE.
De Gemeenteraadsverkiezing.
J. P. S. Jonquière,
ar De stembus is geopend van 94 uren.
-twF'CS*®»C*?CS*-
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekende
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Toen jhr. mr. De Jonge van Ellemeet onze stad ging
verlaten, hebben zeker velen met ons dit een groot
verlies voor de gemeente genoemd. In verschillende
commissiën en besturen toch had hij zitting, hij ver
vulde er steeds een waardige plaats en toonde zich
altijd volijverig om naar zijne beste krachten daarin
werkzaam te zijn. Niet het minst voorzeker bleek dit
in zijne betrekking van lid van den gemeenteraad,
waarvan hij verscheidene jaren deel heeft uitgemaakt.
Om de door zijn vertrek opengevallen plaats in den
Raad aantevullen ziin de kiezers tegen 13 April a. s.
opgeroepen en meer nog dan anders dient op het ern
stige dezer verkiezing te worden gewezen. Immers, er
is ditmaal sprake van een liberalen zetel, die door de
tegenpartij zou kunnen worden bezet, m. a. w. de kans
bestaat dat de partij, die jarenlang de meerderheid
heeft gehad en waartoe het geheele dagelijksch be
stuur behoort, in getalsterkte zal verminderenmaar
geschiedt dit, dan hebben de kiezers daarmede uit
spraak gedaan en hebben zij verklaard, dat de gang
der zaken in onze gemeente niet is zooals zij het
wenschen.
Inderdaad zou het verkiezen van een anti-revolution-
nair raadslid in de plaats van mr. De Jonge van Elle
meet als een votum van afkeuring moeten worden
beschouwd van wat ook mr. Van Ellemeet heeft helpen
in het leven roepen. Wij kuunen nauwelijks gelooven,
dat dit laatste in de bedoeling der kiezers liggen kan,
te minder, omdat zij daarvan bij de vorige verkiezingen
nimmer blijk hebben gegeven.
Het zou slechts in herhalingen treden zijn, wanneer
wij hier opnieuw gingen gewagen van het vele goede,
dat in de laatste jaren in onze gemeente is gegrond
vest of onderhoudenmaar in het algemeen kan wel
worden getuigd, dat de welvaart en het aanzien der
gemeente niet zijn achteruit gegaan.
Waar dit wordt erkend, daar zou het ondankbaar
zijn het dagelijksch bestuur niet in zijn ijverig streven
te steunen; het is daarom te begrijpen, dat bij het
zoeken van een candidaat voor de aanstaande verkie
zing, daarop in de eerste plaats is gelet. Niet minder
evenwel moest worden gezocht naar iemand, die alles
zins waardig de plaats van jhr. De Jonge van Elle
meet zou kunnen vervullen.
Wij durven volmondig beweren, dat de in de ver
gadering van Maandag 5 April jl. gestelde candidaat,
de heer
aan deze beide voorwaarden geheel voldoet. Wel is
hij geen rechtsgeleerde, wat hoogst wenschelijk ge
weest ware, wijl de Raad thans onder de leden zoo
iemand niet meer telt; maar sedert de opheffing der
rechtbank zijn wij van rechterlijke ambtenaren ver
stoken, en tegen dat niet opteheffen bezwaar staat,
dat de heer Jonquière een man is, die in het finan
ciewezen geheel tehuis is en daarom op het punt van
hoofdelijken omslag menig zeer gewaardeerd advies
zal kunnen geven. En al is de gemeenteraad van des
kundigen in financiëele zaken niet gansch ontbloot,
versterking van dat element is toch zeker nog zeer
gewenscht.
'tls waar: de heer Jonquière is geen geboren Goe-
senaar, maar hij is toch reeds gedurende een groot
aantal jaren in Goes en omstreken woonachtig en
genoeg in de gelegenheid geweest om zich op de
hoogte der toestanden en behoeften onzer stad te
stellen, welke gelegenheid hij niet ongebruikt heeft
laten voorbijgaan. Zijn humaan karakter en zijne
hulpvaardigheid om het ieder, die hem in zijne be
trekking als rijksontvanger noodig heeft, gemakkelijk
te maken hebben hem tal van vrienden doen ver
werven en zijn ons borg, dat hij zal toonen in den
waren zin te zijn een man des volks, een man van
wien men weet, wat men aan hem heeft, in éen
woordeen man uit éen stuk.
Nu de candidatuur van den heer Poolmeijer inge
trokken en daarvoor die van den heer Donner in de
plaats gesteld is, achten wij het overbodig over den
candidaat der tegenpartij veel te zeggen. De heer
Donner is reeds meermalen candidaat gesteld en wij
hebben deze candidatuur op de bekende gronden be
streden. Wij achten het dan ook niet noodig, die thans
weder in het breede te ontwikkelen. Alle voorstanders
van het openbaar onderwijs zullen ons helpen om met
eerlijke middelen versterking van het anti-revolutionaire
element in den Raad tegen te gaan. Wij koesteren
dan ook gegronde hoop, dat de kiezers Dinsdag 13
April a. 8. trouw zullen opkomen en hunne stem uit
brengen op den heer
GOES, 9 April 1886.
De kiesvereeniging «Nederland en Oranje"
heeft gisteren opnieuw vergaderd om kennis te nemen
van achterstaand ingezonden stuk van het bestuur dier
kiesvereeniging, met bijbehoorende verklaring van den
heer Poolmeijer. De kiesvereeniging was van oordeel
dat na de verklaringen, die de heer Poolmeijer op
het bureau der Goesche Courant aan de redactie van
dat blad heeft gedaan, zijne candidatuur niet kon
worden gehandhaafd zij heeft die mitsdien ingetrok
ken en thans tot haren candidaat geproclameerd den
heer J. Donner.
Wij vernemen dat de eindexamens der
H. B. scholen in Zeeland dit jaar te Goes zullen
worden afgenomen.
In de Woensdag gehouden vergadering van het
departement Goes der maatschappij tot Nut
van het Algemeen werd, na eene interpellatie door dr.
A. W. Van Campen over de uitreiking van toegangs
kaarten bij gelegenheid der lezing van den heer Kerdijk,
door den penningmeester rekening en verantwoording
gedaan over het afgeloopen dienstjaar, waaruit bleek
dat de ontvangsten hadden bedragen 268,36%, de
uitgaven 318.01, zoodat er een nadeelig slot bleef
van 49.64%. Vervolgens werd de begrooting voor
het jaar 1886/7 vastgesteld in ontvang op ƒ213, en
in uitgaaf op 225.04%, zoodat ook deze sluit met
een nadeelig saldo, evenwel slechts groot 12.04%. De
post voor lezingen is voor het loopende jaar pro memorie
moeten worden uitgetrokken. Ten slotte werden nog,
naar aanleiding van een verzoek van het hoofdbestuur,
eenige wijzigingen gebracht in het huishoudelijk regle
ment, waardoor dit meer met de wet der maatschappij
in overeenstemming komt en werd besloten die wijzi
gingen te doen drukken en aan de leden uittereiken.
De penningmeester bracht nog in herinnering, dat
het departement in het bezit is van enkele stukken
4 pet. N. W. S., deeluitmakende van het kapitaaltje
door de in 1876 ontbonden spaarkas aan het Nut
nagelaten en waarvan de renten jaarlijks komen
ten bate van het comité tot wering van schoolver
zuim. Deze stukken nu wilde de penningmeester, met
het oog op den hoogen koers en in verband met de
plannen tot conversie der 4 pet. N. W. S., in andere
waarden omzetten, waartoe hij de machtiging der
vergadering vroeg. Deze besloot die stukken te ver-
koopen en de belegging in andere soliede fondsen aan
het bestuur overtelaten.
Wolfertsdijk. In de gisternamiddag gehouden raads-
vergadering werd medegedeeld, dat het besluit van
24 Maart jl. tot af-en overschrijving op de begrooting
voor 1886 door HH. Gedep. Staten is goedgekeurd.
Het kohier der belasting op de honden voor den
dienst 1886 werd vastgesteld op een totaal bedrag
van ƒ126.
Het kohier van den hoofdelijken omslag voor den
loopenden dienst werd op verzoek van den heer C.
Jacob in eene geheime zittiDg behandeld en later in
het openbaar vastgesteldhierop komen 224. belasting
schuldigen voor, aangeslagen voor een gezamenlijk
bedrag van 5300.
Omtrent de Woensdagavond te Middelburg ge
houden vergadering van het Zeeuwsch genoot
schap der wetenschappen ontleenen wij aan
de M. Ot. het volgende:
Tot leden werden o. agekozende heeren P. Polet,
directeur van de gasfabriek, te Middelburg; H. Snijders,
leeraar aan de rijks hoogere burgerschool, te Middel
burg; H. K. Persant Snoep, geneesheer, te Kapelle
en jhr. J. W. C. De Jonge Van Ellemeet, kanton
rechter te Schoonhoven.
In plaats van den heer dr. J. J. Couvée, die als
lid van het bestuur moest aftreden en niet herkies
baar is, werd als zoodanig gekozen de heer dr. H.
Japikse.
De werkzaamheden der Commissie tot het opspo
ren, het behoud en het bekend maken der overblijf
selen van kunst en oudheid in Zeeland bestonden
in de eerste plaats in het doen van opnemingen en
het in teekening brengen van belangrijke bouwwerken
of fragmenten, waarvoor o. a. in aanmerking kwam
de kerk te Kapelle. Het voornemen bestaat de tee-
keningen daarvan met de nog te vervaardige-te be
stemmen voor de Zelandia illuslrata.
De fraaie grafzerken in die kerk hebben door het
aanhoudend bstreden veel te lijden. Bij een plaatselijk
bezoek werd, in overleg met den heer S. Van Hoek,
correspondent aldaar, de mogelijkheid besproken om
deze belangrijke gedenkteekenen voor verdere af- of
uitslijting te behoeden, door ze in het verlaten koor
der kerk bij het mausoleum van Van Tuijl van Se-
rooskerke te plaatsen. Vermoedelijk zal het kerkbe
stuur wel geneigd zijn hieraan gevolg te geven. Verder
belastte de commissie zich met het doen vervaardigen
van gipsafgietsels van belangrijke bouwkundige onder-
deelen of versierselen.
In de Dinsdagavond te Middelburg gehouden
vergadering van het hoofdbestuur der Maatschappij
tot bevordering van Landbouw en Vee
teelt in Zeeland is onder meer besloten
dat de algemeene vergadering zal plaatshebben den
23 Juni en de tentoonstelling van vee enz. den 24
Juni aanstaande, beide te Zieriksee, terwijl de wedstrijd
van ploegen en eggen, waarvoor zeer aanzienlijke
prijzen worden uitgeloofd, op 23 Juni is vastgesteld.
Uitvoerige programma's zullen zoo spoedig mogelijk
worden uitgegeven. (M. Ct.)
De aspirant-landmeter J. K. C r u c q is ver
plaatst van Zieriksee naar Zandvoort.
Bij Kon. besluit is benoemd tot ontvanger der
directe belastingen en accijnzen te Hardenberg c. a.
G. A. De Stoppelaar, thans surnumerair in
spectie Middelburg,
Uit Amsterdam schrijft men ons, 8 dezer
Heden is d r. A. K u ij p e r, hoogleeraar aan da
Vrije Universiteit alhier, naar Londen vertrokken, waar
hij een tiental dagen denkt te verblijven. Het doel
der reis is ontspanning van den vooral in den laatsten
tijd buitengewoon ingespannen geest.
Door de heeren Van der Kaay en Verniers Van der
Loeff is voorgesteld, aan de voorlaatste alinea van
art. 194 der Grondwet, zooals die volgens
2 van het gewijzigd wetsontwerp zou worden gele
zen, toe te voegen
«Aan de openbare en uit openbare kassen onder
steunde bijzondere lagere en middelbare scholen wordt
het onderwijs zóó ingericht, dat ieders godsdienstige
begrippen daarbij worden geëerbiedigd."
Door den heer Paul Wittouck, te Bergen-
op-Zoom, is aan het gemeentebestuur spoedeischende
aanvrage gedaan om gemeentegrond in erfpacht te be
komen tot oprichting eener maltroseris-fabriek.
De bereiding van maltrose eene moutachtige stof
is eene nieuwe industrie, die in de hier te lande tot
dusver gevolgde wijze van brouwen eene verandering
zou brengen.
De gemeenteraad van Antwerpen heeft d®. aan
gevraagde subsidie voor den stoomtr a'm van
daar op Bergen-op-Zoom geweigerd.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren is de discussie over art.
194 der Grondwet voortgezet. De heer Van der Kaay
lichtte zijn amendement, in vereeniging met den heer
Van der Loeff voorgesteld, toe, strekkende om te be
palen, dat het onderwijs aan openbare en gesubsidieerde
bijzondere scholen zoo wordt imericht, dat ieders
godsdienstige begrippen worden geëerbiedigd. Het Re-
geeringsvoorstel spreekt wel van toegankelijkheid
maar niet van bruikbaarheid dier scholen.
De heer Schaepman bestreed den heer Van Houten,
en ontkende dat het amendement der rechterzijde
Katholiek getint was; Spr. verdedigde de bepalingen
betreffende schoolgeldheffing en subsidiestelsel, in het
belang van rechtsgelijkheid.
Da heer Borgesius bestreed fel de opneming van
schoolgeldheffing, als nadeelig voor het openbaar on
derwijs en verdedigde nader het amend'inent-De
Beaufort, terwijl de heer Van Baar vasthield aan het
amendement der rechterzijde. Door de rechterzijde is
haar amendement gesplitst in twee, éen op het eerste
eu tweede lid, en éen op het derde lid.
Merkelijks Zaken en Onderwijs.
Tot kapelaan bij de R. K. gemeente te Middel
burg is benoemd denbeer J. H. M. Peeperkorn, thans
te Haarlemmermeer.
Beroepen bij de Ned. Ilerv. Kerk Te Stad aan
't Haringvliet ds. J. Van den Bergen, te Kortgene.
Nissc. De kerkeraad alhier heeft de circulaire Hoe-
demaker voor notificatie aangenomen.
Acte-examons in Zeeland.
Uitslag der examens op 7 en 8 April. Geëxamineerd
8 mannelijke candidaten teruggetrokken 1. Afgewezen
1. Geslaagd zijn: L. C. Adriaanse te 's-IIeerenhoek,
C. Baart te Middelburg, J. De Bakker te Wolfertsdijk,
L. A. Van der Bent te Tér-Neuzen, G. C. Bevelander
te Middelburg en P. A. Van Bloppoel te Goes.
De candidaten Adriaanse, De Bakker en Van Bloppoel
ontvingen hunne opleiding bij de normaallessen alhier.
Tengevolge der pogingen, die door het college
van kerkvoogden en notabelen te Tolen in het werk
worden gesteld tot uittreding uit het synodaal verband
en invoering van het vrij beheer, hebben ruim 30 in
gezetenen dier gemeente bij deurwaarders-exploot hun
lidmaatschap van de Ned. Herv. kerk doen opzegg-n.
Op 1 Sept. kunnen bij de Rijkskweekscholen
voor onderwijzers te 's-Hertogenbosch, Nijmegen, Haar
lem, Middelburg, Deventer, Groningen en Maastricht
kweekelingen worden geplaatst. Aanmelding vóór 15
Juni bij den directeur der kweekschool, die men wenscht
te bezoeken, onder overlegging van 1 o. geboorte-akte
2o. de verklaring van een geneesheer, waaruit blijkt
dat de cand. met goed gevolg of meer dan eens de
inenting der koepokken ondergaan of aan de natuur
lijke kinderpokken (variolae) geleden hebben3o. een
of meer getuigschriften, waaronder, zoo zij bij een
school van lager onderwijs behulpzaam zijn geweest,
een getuigschr,ft van het hoofd dier school. De candi
daten moeten op 1 Sept. a. s. hun 15e jaar ingetreden
zijn en hun 17e jaar nog niet hebben volbracht.
Rechtszaken.
Door het Gerechtshof te 's-Gravenhage is het
vonnis der rechtbank te Middelburg, waarbij P. A. V.
te Kapelle werd vrijgesproken van diefstal van steen
kolen, maar tot 1 maand celstraf veroordeeld wegens
diefstal van een mutsaard, wat het veroordeelend ge
deelte betreft, vernietigdterwijl bekl. ook van dien
diefstal werd vrijgesproken.
In de zaak van A. A. te Borsele, door dezelfde
rechtbank veroordeeld tot 1 jaar celstraf en 25
boete, wegens verbreking en afsluiting en moidwillige
verwonding, beval het hof een nader getuigenverhoor"
ter terechtzitting van 24 April aanstaande.
Uit Amsterdam schrijft men ons 8 dezer
Met meer dan gewone belangstelling werd heden de
zitting der arrondissements-rechtbank alhier verbeid,
omdat men wist dat daarin aanhangig zou worden
gemaakt de eersteling der misschien vele procedures
als gevolg van de «kerkelijke quaestie". Op verzoek
van het klassikaal bestuur, doende wat des kerkeraads
is, waren de heeren P. Goedhuys, sub-scriba, en dr.
F. L. Rutgers, archivaris van den kerkeraad der N.
H. gemeente alhier, op korten termijn gedagvaard,
om zich te hooren veroordeelen tot afgifte aan den
eischer in zijn aangeduide qualiteit van alle onder
berusting van de gedaagden zijnde doop-, trouw- en
lidmatenboeken en verdere bescheiden, alles behoorende
tot het archief van den kerkeraad der Ned. H, ge
meente alhier, en bij nalatigheid in die afgifte zich
te hooren veroordeelen, om aan den eischer te ver
goeden alle kosten, schaden en interessen, welke ge
leden zijn of zullen worden door de niet-voldoening
aan de sommatiën tot afgifte, en met veroordeeling
van de gedaagden in de kosten van het rechtsgeding.
Ter zitting der rechtbank concludeerde de eischer,'
bij monde van den procureur mr. L. H. Kuhn, over
eenkomstig de dagvaarding.
Nadat mr. Th. Heemskerk zich voor de gedaagden
tot procureur had gesteld, werd (wat zeker wel merk
waardig mag heeten) door 76 leden der Ned. H. ge
meente alhier en van den Kerkeraad dier gemeente,
geschorste en niet-gesehorste leden, het verzoek aan
de rechtbank gedaan, om in het rechtsgeding te mogen
interveniëeren en wel op grond, dat het classikaal
bestuur van Amsterdam, doende wat des Kerkeraads
is, als zoodanig niet het recht heeft van de gedaagden
de afgifte te vorderen van voormelde bescheiden
welke zij in hun qualiteiten van sub-scriba en arcjii-
varis van den Kerkeraad hebben ontvangen, en dat de
intervenienten er belang bij hebben èn als leden der
gemeente èn als leden van den Kerkeraad, dat de
afgifte alleen aan bevoegden geschiedt.
De rechtbank willigde het verzoek in namens den
eischer en namens de gedaagden gedaan, om een ter
mijn van antwoord op deze conclusie tot interventie.
Behalve de procureur mr. Kuhn voornoemd treedt
voor den eischer op als advocaat mr. J. A. Molster.
Voor de gedaagden treedt mr. Th. Heemskerk als
advocaat en procureur op; voor de intervenienten mr.
W. Heineken als advocaat en mr. H. R. Goudsmit
als procureur.
Buitenlandse!) Overzicht.
Gisteren heeft de heer Gladstone in het Engelsclie
Lagerhuis zijne plannen ten opzichte van Ierland mede
gedeeld. Wij ontleenen daaromtrent aan de N. R. Ct.
het volgende.
«Nooit te voren is misschien de vergaderzaal van
het Huis der gemeenten zoo vol geweest als in de zitting
van gisteren. In het midden der zaal waren stoelen
geplaatst, om in het gebrek aan zitplaatsen te gemoet
te komen.
Gladstone zette zijne plannen van wetgeving ten
opzichte van Ierland uiteen. De maatregelen van dwang,
betoogde hij, zijn in Ierland geene uitzondering meer,
maar regel geworden. Hij gelooft dat men tegenover
Engeland of Schotland geen dwang zou willen toe
passen, zoolang niet alle middelen tot verzoening waren
uitgeput. Wat hij voorstelt, is een afzonderlijk parle
ment te Dublin, tot behandeling der aangelegenheden
van wetgeving en bestuur van Ierland, welke niet tot
rijks-vraagstukken in onafscheidelijk verband staan.
