1886. N°. 38.
Dinsdag 30 Maart.
73ste jaargang.
De lijsten van de kiezers
De AANBESTEDING"
De Overgangsexamens
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich' voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.'
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
voor leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
de Provinciale Staten en den Gemeenteraad
zijn op heden gesloten, dadelijk ter gewoner plaatse in
deze gemeente aangeplakt, en andermaal op de Secretarie
voor een ieder ter inzage nedergelegd
Goes, den 29 Maart 1886.
De Burgemeester van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
DER SCHOONMAAKWERKEN van de openbare ge
bouwen en scholen zal plaats hebben op Zaterdag den
10 April 1886, des namiddags te 1 uren, ten Raadhuize
Bestek en voorwaarden liggen van heden af ter Se
cretarie ter inzage voor belanghebbenden, op eiken
werkdag van 's morgens 9 tot 's namiddags 2 uren.
Goes, den 27 Maart 1886.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
der leerlingen van de BURGER-AVONDSCHOOL zullen
in het openbaar gehouden worden in het schoolge
bouw, op Donderdag 1 April e. k., volgens onderstaand
programma
Eerste klasse.
9%10% uur. Wiskunde.
10%1154 Kennis der Natuur.
115412 Geschiedenis en Aardrijkskunde.
Tweede klasse.
1%2% uur. Nederlandsch.
2%354 Kennis der Natuur.
De ouders en betrekkingen der leerlingen en voorts
alle belangstellenden worden tot bijwoning van deze
examens uitgenoodigd.
Goes, den 27 Maart 1886.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 29 Maart 1886.
Nu, als gevolg van de thans hangende gas-
quaestie, wellicht gedacht wordt over uitbreiding der
gasfabriek alhier, komt het ons niet onbelangrijk voor
eene korte beschouwing over de toekomst van het gas
overtenemen, voorkomende in het Decembernummer
van het vorige jaar van De Tijdspiegel.
Aan het slot van een opstel getiteld: »Gas of elec-
trisch licht", waarin hij de groote voordeelen van het
laatste boven het eerste aantoont, schrijft dhr. P. Van
Cappelle te Baarn het volgende: »En het gas dan, zal
dat geheel verdrongen worden en niet meer worden
gebruikt? Gewis niet, veeleer zullen beide lichtsoorten
hand aan hand gaan, en reeds nu heeft de concurrentie
met het electrisch licht eene merkbare ontwikkeling
der gasindustrie tengevolge gehad. Door het mono
polie, waarin zich de gasmaatschappijen moehten ver
hengen, werd deze ontwikkeling niet bevorderd, en
oogenschijnlijk was het in haar voordeel, de uitvinding
van economische gasbranders tegen te gaan en slechts
gas te leveren van juist de voorgeschreven lichtsterkte.
Door de groote verspreiding, die het electrisch licht in
de laatste jaren heeft verkregen, is men er daarentegen
op uit geweest, de branders te verbeteren, den prijs
te verlagen en de lichtsterkte te vermeerderen.
Volgens het oordeel van Sir W. Siemens (gest. 1883),
eene bekende specialiteit op dit gebied, is de toekomst
der gasindustrie vooral gelegen in de toepassing van
het gas bij de verwarming. Door de methode, die hij
ter verkrijging van het verwarmingsgas, tegelijk met
het lichtgas, aangeeft zal men niet alleen in staat
zijn, dit verwarmingsgas tegen zeer lagen prijs te be
reiden, maar ook de hoeveelheid der bijproducten zou
door de invoering van dit proces worden vermeerderd.
Terwijl het steenkoolteer vóór de ontdekking van
Perkin in 1856 slechts weinig waarde had, maakt het
tegenwoordig eene der voornaamste bronnen van in
komsten uit. Voor dien tijd kon men het door dis
tillatie slechts in naphta, creosoot, pik en olieën ont
leden, terwijl men hier en daar ook benzol, dat een
der bestanddeelen van de naphta uitmaakt, afscheidde.
Door de ontdekking van het anilin-rood steeg het
steenkoolteer aanmerkelijk in waarde, en toen men er
later nog tal van verfstoffen uit leerde vervaardigen,
werd deze stof, waarmede men vroeger dikwijls geen
raad wist, een kostbaar product De prachtige kleuren,
waarmede men tal van stoffen zoo schoon weet te
sieren, stammen grootendeels uit het steenkoolteer.
Bovendien levert het ons nog carbolzuur, hoofdzakelijk
als desinfectiemiddel gebruikt, en ammoniak, dat als
meststof onschatbare diensten kan bewijzen.
Openingsrede, in de British Association gehouden
op 23 Augustus 4882.
Bij het verbranden van steenkool gaan al deze kost
bare stoffen verloren en bovendien wordt de ongezonde
rook gevormd, die, in groote hoeveelheid ontwikkeld,
b. v. in fabrieksteden, zooveel schade kan aanrichten»
Overal waar rook optreedt, wordt brandstof verkwist,
want hij bestaat uit producten, die on verbrand de
lucht ingaan. Daarom is gas een zeer economisch
verwarmingsmiddel, daar bij zijne verbranding geen
rook wordt gevormd en alle bestanddeelen volkomen
verbranden.
Bij de bereiding van lichtgas kan het distillatie
proces, zooals Eilisen te Parijs heeft aangetoond, in
twee tijdperken worden verdeeld. In de eerste periode,
die begint een half uur nadat de distillatie een aan
vang heeft genomen en juist met de helft van het
geheele proces eindigt, worden hoofdzakelijk de kool-
stofrijke gassen ontwikkeld, terwijl in de tweede helft
moerasgassen en waterstof optreden, die hij de ver
branding weinig licht verspreiden, doch voor de ver
warming zeer geschikt zijn.
Siemens slaat nn voor, twee verschillende buizen
netten aanteleggen, éen voor het lichtgas en éen voor
het verwarmingsgas, en de retorten al naar de periode,
waarin zich het distillatieproces bevindt, met een dezer
buizennetten in verbinding te brengen. Op deze wijze
kan men behalve de gewone hoeveelheid lichtgas nog
eene gelijke hoeveelheid verwarmingsgas verkrijgen.
Zoodoende zou men een zeer goedkoope brandstof ver
krijgen en de hoeveelheid der bijproducten zou worden
vergroot. In den laatsten tijd is er meer en meer
eene beweging waartenemen ten gunste van het ge
bruik van gas als verwarmingsmiddel, en de uitstekend
ingerichte gaskachels, die men op de tentoonstellingen
te Middelburg en te Leiden heeft kunnen bewonderen,
toonen aan, dat er ook op dit gebied groote vorde
ringen worden gemaakt.
De invoering van het electrisch licht zal geenszins
het wegkwijnen van de gasindustrie ten gevolge hebben
veeleer zullen door de groote concurrentie beide, licht
soorten steeds worden verbeterd en de prijs tot een
minimum dalen, hetgeen den verbruikers slechts ten
goede kan komen."
Toen wij onlangs naar aanleiding van een bericht
in de Zz. N.bode spraken over de phantasie van
Goesche correspondenten bij hunne berichten ook aan
andere bladen, heeft de Goesche correspondent van
de Middelburgsche Courantzeker gedachtig aan het
bekende: »die zich verontschuldigt beschuldigt zich",
zich dat aangetrokken en op een toon, die hier alge
meen verontwaardiging wekte, ons de les willen lezen.
En toch moeten wij weder gewagen van correspon-
denten-phantasie en ditmaal werkelijk van de phantasie
van den correspondent der M. Ct. In 't no. van Zater
dag lezen wij 't volgende verslag van de feestviering
in de Soc. V. O. V. alhier.
»De leden der sociëteit «Van ongenuchten vrij" te
Goes vierden gisteravond met door hen geintroduceer-
den haar tachtigjarig bestaan. De feestelijkheid werd
geopend met een toespraak van den heer L. M. Van
Campen, president, waarin in 't kort het ontstaan en
de geschiedenis der sociëteit werd herdachtdoor het
strijkorkest van het 6e regiment infanterie uit Bergen-
op-Zoom werd een programma van twaalf nommers
zeer goed uitgevoerd; terwijl drie tableaux-vivants
werden vertoond en een paar stukken op de piano
hoogst verdienstelijk werden ten gehoore gebracht.
De tableau's voorstellende «De jaardag van den Hout
vester", Asschepoetster", en «Eene herbergscène in
Tyrol" maakten een heerlijk effect; er was veel zorg
aan de costumes besteed en de groepen, soms uit
vijftien personen bestaande, werden met groote bijvals
betuigingen begroet. Een gezellig bal besloot de feest
viering."
De phantasiën zijn door ons gecursiveerd. Van dit
bericht is phantasie no. 4 de openingsrede van den
president. Deze heeft juist niet het ontstaan en de
geschiedenis der sociëteit behandeld en zelfs verklaard
dit niet te doen, omdat het bij het 75jarig bestaan
der sociëteit breedvoerig was geschied I
Phantasie no. 2 is, dat een concert van 42 nos.
door het strijkorkest van het 6e reg. van Bergen-op
Zoom zou zijn gegeven. Er is een concert van 8 nos.
gegeven door de muziek van het 6e reg. te Breda,
onder directie van dhr. Stenz. Phantasie no. 3 is,
dat er tableaux vau 45 personen zijn vertoond. Aan
het grootste tableau namen 44 personen deel.
Wat dunkt u, hebben wij recht om van phantasie
te spreken Wij betwijfelen het zelfs zeer of de cor
respondent wel bij het feest tegenwoordig is geweest,
want dan kan 't alleen zijn doel geweest zijn er de
redactie van de M. Ct. te laten inloopen.
Vrijdagavond gaf de zangvereeniging «Excel-
sior", directeur de heer P. De Jonge Jz., in het
koffiehuis »de Prins van Oranje" weder een concert.
Het uit negen nommers bestaande programma bood
weder vrij wat afwisseling en over het algemeen kan
de uitvoering welgeslaagd genoemd worden. Vooral
de mannenkoren «Jagerslust" van Astholz en nWill-
kommen, froher Wandersmann" van Fr. Abt werden
zeer goed gezongen. Toch vielen blijkens de toejui
chingen ook vele andere nommers zeer in den smaak
van het publiek en niet het minst de gedeelten van
de fSchopfung" van Haydn, waarin de solisten zich
goed van hunne taak kweten.
Onder het publiek, dat in minder grooten getale
was opgekomen dan anders, bevonden zich ook eenige
weeskinderen, die tot bijwoning van dit concert waren
uitgenoodigd.,
Z. M. heeft benoemd tot ambtenaar van het
openbaar ministerie bij de kantongerechten in het
arrondissement Zieriksee, ter standplaats Zieriksee,
mr. P. L. Van E e t e n, thans griffier bij het kan
tongerecht te Oostburg.
Benoemd tot commies der dir. bel., invoerrechten
en accijnzen te Hansweerd de heer N. De N o o ij e r,
commies dier zelfde middelen te Veere. (M. Ct).
Wolfertsdijk. Met wed' rkeerige betuigingen dat het
zulk lekker weer was, kwamen de raadsleden Woens
dagmiddag bijeen om de belangen der gemeente te
bespreken.
In tegenstelling met de vorige vergadering, welke
door een talrijk publiek werd bijgewoond, namen slechts
3 personen plaats op de, voor het publiek bestemde
stoelen deze geringe opkomst moet zeker ook worden
toegeschreven aan het lekker weerof zouden de be
zoekers der wintervergaderingen, niet enkel de zittin
gen bijwonen uit belangstelling in de wijze, waarop
de gemeentezaken behandeld worden, maar meer met
het doel om zich te »warmen" bij de kachel, welke
zich bij deze gelegenheden ook niet onbetuigd laat en
zoo vroolijk snort, alsof zij er zich in verheugt, dat
zoovele personen van haar gloed willen profiteeren
Medegedeeld werd, dat de rijksvergoeding in de kosten
van het lager onderwijs voor 1886 bedraagt ƒ1672,50
en dat het besluit tot heffing van eenen hoofdelijken
omslag, tot een maximum van ƒ5500,door Z. M.
den Koning is goedgekeurd
dat door den Minister van Binnenlandsche Zaken,
krachtens machtiging van Z. M. den Koning, afwijzend
is beschikt op een verzoekschrift van A. Caan Az. en
A. Marknsse te Oud-Sabbinge, tot vernietiging van de
door B. en W. gehouden aanbesteding van het onder
houd der gemeente-eigendommen voor 1886
dat het kohier der belasting op de honden, voor
den loopenden dienst is opgemaakt met een totalen
aanslag van ƒ426.
In de vorige vergadering was een besluit genomen
waarbij vergunning is verleend, dat voor zooveel zijn
dienst dit toelaat, de gemeenteveldwachter, tevens bode
der gemeente, den gemeenteontvanger behulpzaam kan
zijn in zijne betrekking als ontvangerdat echter wat
het halen van geld betreft, dit op de persoonlijke ver
antwoording van den ontvanger zal moeten geschieden.
Naar aanleiding daarvan werd een door den gemeente
ontvanger ingezonden brief voorgelezen; de toon en
de inhoud van dit schrijven door een ambtenaar der
gemeente werden door den Voorzitter afgekeurd. Na
langdurige discussie staakten de stemmen over het
voorstel van B. en W. en moest alzoo in eene volgende
vergadering beslist worden of de gemeentebode voor
risico van den gemeenteontvanger, of voor die der
gemeente geld zal kunnen afhalen.
Ter tafel werd nu gebracht een bezwaarschrift van
de heeren C. P. Lenshoek en M. Weststrate tegen de
vastgestelde lijst van kiezers voor leden van den ge
meenteraad.
Juist zou tot de behandeling worden overgegaan,
toen Jantje Verhulst met zijn «kiekkasje" de raadzaal
binnentrad en algemeen gelach door zijne verschijning
verwekte, doch voor den artist het gevolg had dat
hij toestemming kreeg zijne kunstgewrochten aan de
gemeentenaren te mogen laten zien.
De levers der aanwezigen waren door Jantje's tijde
lijke aanwezigheid flink geschud en met blijmoedige
gezichten toog men opnieuw aan 't werk, om de be
zwaren tegen de kiezerslijst te weerleggen.
Volgens een voorstel van B. en W. kon dat ge
makkelijk gaan, want de beweringen van adressanten
zijn door geen enkel bewijs gestaafd en daarom moest
het verzoek noodwendig met-ontvankelijk verklaard
worden. Sommige raadsleden dachten er echter anders
over, want bij de stemming staakten de stemmen,
zoodat hieruit ook weer een nieuw punt ter behande
ling in de volgende vergadering voortvloeide.
Nadat door den voorzitter nog enkele vragen be
antwoord en inlichtingen gegeven waren, gaf de heer
Jacob te kennen, dat hij. om beter op de hoogte der
gemeente-administratie te geraken, de medelezing ver
zoekt van het Staats- en Provinciaal blad, de Ge
meentestem en het Weekblad voor de Burgerlijke
Administratie, welke uit de gemeentekas betaald wor
den en waarop hij als raadslid recht meent te hebben.
Dit verzoek werd door den voorzitter zonder eenig
voorbehoud toegestaan.
De behandeling van het kohier van den hoofdelijken
omslag werd tot later uitgesteld.
Tegen Donderdagmiddag waren de raadsleden weder
bijeengeroepen om te beraadslagen over de twee onder
werpen, waarover in de vergadering van Woensdag
de stemmen staakten
Het eerst kwam in behandeling het bezwaarschrift
van de heeren C. P. Lenshoek en M. Weststrate,
waaromtrent met 4 tegen 3 stemmen besloten werd
de lijst der kiezers voor leden van den gemeenteraad
te verbeteren, zooals door adressanten was verzocht.
De voorzitter verklaarde, dat het besluit genomen
is in strijd met art. 42 der kieswet en het ter ver
nietiging aan den Koning te zullen voordragen.
Vervolgens werd eveneens met 4 tegen 3 stemmen
besloten, dat de bode op verantwoordelijkheid der
gemeente, en niet op die van den gemeente ontvanger,
de der gemeente aankomende gelden te Heinkenszand
zal moeten afhalen, waarop de voorzitter verklaarde
ook dit besluit, als naar zijne meening met de wet
strijdende, aan den Koning ter vernietiging te zullen
voordragen.
De Minister van Waterstaat heeft bepaald, dat
bet rijkstelegraafkantoor te Ierseke
voortaan doorgaans met doorloopenden dagdienst en
beperkten Zondagsdienst open zal zijn.
lersoke. Vrijdag heeft de gewone jaarlijksche ver
pachting van een gedeelte van het buitenbeloop der
haven alhier plaats gehad om op dat terrein pannen
te doen bewerken. Er werden 2552 M2. verpacht, die
f648 opbrachten. Het vorige jaar brachten 2652 Mz.
1 2400 op. Deze opmerkelijke vermindering was te
wachteD. Omdat nl. velen hun pannen van verleden
jaar nog niet verkocht hebben, zullen er dezen zomer
minder nieuwe gelegd worden, terwijl bovendien se
dert de vorige verpachting verscheidene steigers zijn
aangelegd, waardoor in de behoefte aan geschikt ter
rein eenigszins is voorzien.
Met 4 Mei a. s. wordt de commies 3e klasse
bij 's Rijks belastingen P. C. A. Van der Loeff van
Brouwershaven naar Hansweerd verplaatst.
St. Annaland. Ingevolge het besluit, genomen op
de den 44 Januari jl. alhier gehouden algemeene ver
gadering van de schippersvereeniging «Schuttevser",
afd. St. Annaland, is door het Bestuur den 25 Maart
jl. aan Gedeputeerde Staten dezer provincie een adres
gezonden, houdende verzoek den laagwaterstei-
ger teKortgenete doen inrichten als die aan
't Katsche veer en te Stavenisse.
Als reden voor dit verzoek werd opgegeven de vele
moeilijkheden, die de steiger te Kortgene oplevert
bij het Iaden en lossen van vee en goederen in st oom-
en zeilschepen, terwijl het meermalen gebeurd is, dat
er paarden enz. te water geraakten, waarvan de eige
naars de nadeelige gevolgen moesten ondervinden.
Voor dergelijke ongelukken is men aan de steigers te
Katsche veer en te Stavenisse gevrijwaard.
De «Sliedrechtsche Gasfabriek" zal eerstdaags
overgaan aan den heer W. De Liefde, directeur
der Gasfabriek te Hoorn en der Culemborgsche Gas
verlichting-maatschappij. Tot directeur der fabriek te
Sliedrecht is benoemd de heer W. Van Hoeve, direc
teur der gasfabriek te Kuilenburg.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken was Vrijdag genoegzaam hersteld om in den
namiddag in de Kamerzitting te verschijnen. Z. Exc.
deed zijn joyeuse entrée, juist toen zijn ambtgenoot
van financiën, door aanneming van art. 1 van zijn
conversiewet, het dreigend onweer van zijn hoofd zag
afgewend. (Vad.)
De Minister van oorlog is teruggekomen
op de bepaling van verleden jaar, dat de militaire
goederen, die de miliciens bij hun vertrek met
onbepaald verlof mede namen, wanneer zij een saldo
schuld op het kleeding- en reparatiefonds achterge
laten hadden, vóór hun pasporteering, door tusschen-
komst van de burgemeesters der gemeenten opgevraagd
en door de korpsen tegen taxatie in de magazijnen
ingeleverd moesten worden. Hierdoor zal aan de ge
meenten en aan de korpsen een groote last bespaard
worden, welke zeker niet werd opgewogen door de
twijfelachtige voordeelen, die de maatregel kon af
werpen. (A'. jR. Ct.)
Eene resolutie van het Ministerie van financiën
brengt piano's en huisorgels tot de «werktuigen
en gereedschappen, dienende tot beoefening van kun
sten", in den zin van art. 448, 2° van het Wetboek
van Burgerlijks Rechtsvordering, welke kunnen worden
begrepen in hot bedrag van 200, waarvoor volgens
dat artikel geen beslag mag worden gelegd.
Van het amendement -Keuchenius
zegt de Tijd
»'t Is wel overbodig, op te merken, dat wij zoo
wel den inhoud en den vorm van dit amendement
als de indiening er van op dit oogenblik ten hoogste
afkeuren".
