1886. N°. 36. Donderdag 25 Maart. 73ste jaargang. GOESCHE De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75. Afzonderlijke nommers 5 cl, met bijblad 10 ct. In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren. COURANT. De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend; Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen werden van 18 regels a f 1,berekend. Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regeL Den belanghebbenden wordt herinnerd, dat de eerste V'oorjaars- Veemarkt TE GOES, zal gehouden worden op Dinsdag den 6 April 1886. Goes, den 6 Maart 1886. Burgemeester en Wethouders van Goes, J. G. DE WITT HAMER. De Secretaris, HARTMAN. GOES, 24 Maart 1886. Bij Zr. Ms. besluit is aan jhr. mr. J. W. C. De Jonge van Ellemeet, op zijn daartoe gedaan ver zoek, eervol ontslag verleend als lid van het college van regenten over de cell. gev. te Goes, onder dank betuiging voor de in die betrekking bewezen diensten, en is benoemd tot lid van gemeld college van regenten de heer J. M. Pilaar, notaris en plaatsv. kantonr. Bij Zr. Ms. besluit is, met ingang van 1 April 1886, benoemd tot ambt. van het openb. minist. bij de kantong. in het arrond. Middelburg, voor de kantons Middelburg en Goes, ter standplaats Middelburg, mr. F. C. Barbas, thans ambt. van het openb. minist. bij de kantong. in het arrond. Middelburg, voor de kan tons Oostburg, Ter Neuzen en Hulst, ter standplaats Middelburg. Bij kon. besluit zijn benoemd tot gezworen van den Oosterenban van Schouwenpolder, C. Steur Jz., tot dijkg. van den Adriana-Johannapolder, J. Der Weduwen. In ons no. van jl. Zaterdag zeiden we reeds, dat de aanneming van het onderwijs-amendement der rech terzijde, tengevolge harer veertiendaagsche meerderheid, den weg zou banen tot de behandeling ook der overige punten van Grondwetsherziening. De Standaard zegt nu, «dat aanneming van het amendement, met éen of twee stemmen meerderheid, het droefst zou zijn wat haar kon overkomen. »Dan toch zou men formeel wel moeten doorgaan, en niettemin de stellige zekerheid in het verschiet hebben, dat men schipbreuk leed bij de tweede lezing. »Een metterdaad zeer ernstig gevaar. «Dan toch zou men een Kamerontbinding, met al de nasleep van dien, voor net niemendal hebben, en bij tweede lezing zou toch heel de voorslag tot Grond wetsherziening worden verworpen. «Komen de Liberalisten dus niet over de brug (en flinkweg over de brug) dan zou het eer raadzaam zijn, dat een paar leden der rechterzij voor dien éenen keer spijbelden. «Een amendement als dat op art. 194 moet er met vlag en wimpel door komen, of het is verre verkieslijk, dat het blijve buitengaats." Voor wie het niet weten mochten zij herinnerd, dat spijbelen in den door ons gecursiveerden zin beteekent wegblijven of in schooljongenstaal achter de haag looptn. Alzoo, nu men de prioriteit heeft verkregen, die men wenschtenu men bij eerste lezing wellicht zijn zin zal kunnen krijgen, wordt reeds de raad gegeven aan eenige leden der Kamer om te verzuimen, dan valt het amendement door eigen schuld en wordt de ver dere behandeling der Grondwetsherziening onnoodig. Inderdaad eene fraaie tactiek 1 De Standaard moet wel innerlijk overtuigd zijn, dat al haar marktgeschreeuw over de natie, die tegen de openbare school gestemd zou zijn, op onwaarheid berust, als zij zoo weinig eene nieuwe verkiezing door Kamerontbinding aandurft Aan het slot van een beschouwing over art. 194 der Grondwet zegt de N. Bott. Ct. aan gaande het bekende voorstel der rechterzijde Schoon is het doelmaar had er voor het schoone doel ongelukkiger middel gekozen kunnen worden? Niet alleen dat wij geen stap nader tot den vrede komen; wij raken er verder dan ooit mee van den vrede af. De strijd die ons verdeelt zal niet eindigen, maar bestendigd en verscherpt worden. Al aanstonds bij de nieuwe wet, die zal te bepalen hebben of wat volgens de nieuwe Grondwet kan, ook z a 1 geschie den; of de bijzondere scholen geld, en hoeveel, en onder welke voorwaarden zullen verkrijgen. Hoe zullen daarbij de hartstochten ontvlammen. Hoe zullen, wordt het doel niet bereikt, de Schaepmans en Lohmans, om «rechtsgelijkheid" roepen. Wat zullen wij niet hooren moeten van rechtskrenking, van gemoedsbezwaren, van alles, waarvan men nu eindelijk af zou zijnmaar nog bitterder dan en verbitterender 1 En gelukt het, in de wet het beginsel opgenomen te krijgen, dat uit de gemeentekas bijdragen aan bij zondere scholen kunnen toegekend worden, dan hebt ge in alle gemeenten, en voortdurend, den oorlog. Met de verloochening van beginsel zou dus niet eens verkregen worden, dat de rampzalige schoolstrijd een einde nam, of zelfs maar getemperd werd. Van de liberale partij dit is de slotsom is alzoo voor dit plan geen hulp te verwachten. Is dit het uiterste waartoe de rechterzijde gaat zooals de verschillende woordvoerders hebben verklaard dan is het lot der Grondwetsherziening beslist. Voor de liberale partij is er geen keus; zij kan niet anders. Als amendement van liberale zijde is op het onderwijs-hoofdstuk door de heeren De Beau fort, Van Houten, Kist, Mees en De Ranitz voorgesteld artikel 194 der Grondwet te lezen als volgt: Het geven van onderwijs is vrij, behoudens het toe zicht der overheid, en bovendien, voor zoover het mid delbaar en lager onderwijs betreft, behoudens het on derzoek naar de bekwaamheid en de zedelijkheid des onderwijzershet een en ander door de wet te regelen. De inrichting van het openbaar onderwijs wordt door de wet geregeld. Het lager onderwijs wordt zoodanig ingericht, dat voor ouders, voogden en verzorgers de gelegenheid niet ontbreke, om de kinderen, die onder hunne macht zijn of aan hunne zorg zijn toevertrouwd, in het genot te stellen van voldoend lager onderwijs, waarbij hunne godsdienstige overtuigingen niet worden gekrenkt. De Koning doet van den staat der hooge, middel bare en lagere scholen jaarlijks een uitvoerig verslag aan de Staten-Generaal geven. IVolfertsdijk. Bij de Sociëteit tot «Nut en Genoe gen", in December 11. alhier opgericht, en thans reeds 22 leden tellende, zijn de 14daagsehe wintervergade ringen nu gestaakt, en zal op den 7 April e. k. de eerste maandelijksehe bijeenkomst voor de zes zomer maanden gehouden worden. Van do werkende leden heeft bereids het meerendeel zich welwillend beschik baar gesteld om door gepaste voordrachten aan het doel der Vereeniging te beantwoorden. Borsele. Maandag hield de dijkraad voor de water- keering van het calamiteuze waterschap Ellewoudsdijk- Borsele eene vergadering, die door 24 leden werd bij gewoond. Na mededeeling van eenige ingekomen stuk ken, die betrekking hadden op goedgekeurde wijzigingen in de loopende begrooting en op goedkeuring der omschrijving van werken voor den nieuwen dienst, werd overgegaan tot behandeling der begrooting van inkomsten en uitgaven in 1886/7. De voorgedragen heffing van dijkgeschot werd verminderd met de som men der verhooging, bedoeld in art. 7 der wet op de calamiteuze polders, terwijl de uitgetrokken bij dragen van aangrenzende polders werden afgestemd, tengevolge waarvan de post voor onvoorziene uitgaven verminderde met f 8946,12. Na deze wijzigingen stelde de vergadering de begrooting vast in ontvang en uitgaaf op een gelijk bedrag van f 56896,13%, Het dijkgeschot voor Ellewoudsdijk werd daarop vastgesteld op 25282,25% en dat voor Borsele op 30487,88. Onder nadere goedkeuring verleende de Dijkraad machtiging aan het bostuur om eventuëele kosten van herstel van schade te bestrijden uit den post voor onvoorziene uitgaven. Bij beschikking van Z. E. den Minister van Justitie in aangesteld tot onbezoldigd Rijksveldwachter A. R o 11 i e r te Nieuwdorp (gem. 's-Heer Arends- kerke) ter standplaats Ovezand. De rijkscommissie voor de examens ter verkrij ging van een diploma als stuurman aan boord van koopvaard ij schepen zal, aan vangende den 13den April, zitting houden te Amster dam. Zij, die tot een dier examens wenschen toegelaten te worden, moeten hiervan vóór den 6 April schrifte lijk en vrachtvrij kennis geven aan den voorzitter der commissie. Zie verder Staalsct. van 23 dezer. Naar men verneemt, is thans met de conces sionarissen van de stoomtram Bergen-op- Zoom Antwerpen en de Belgische Nationale Maatschappij van buurt-spoorwegen te Brussel, eene definitieve overeenkomst gesloten, en zal nu spoedig een begin met den aanleg worden gemaakt. (N. B. Ct.) Men verwacht, dat het 10-jarig bestaan der Rijkslandbouwschool te Wageningen in Sept. a. s. niet onopgemerkt zal voorbijgaan. De feestelijke opening der school dagteekent van 11 Sept. 1877, doch in Sept. 1876 was die plechtigheid uitgesteld, omdat het hoofdgebouw toen nog niet gereed was. Zaterdag jl. hielden de leerlingen der Rijksland bouwschool voorloopig reeds eene vergadering en be noemden uit hun midden eene commissie van 12 leden, om in overleg met de leeraren eene feestviering voor te bereiden. ArnhCt.) Naar de Ass. Ct. meldt, wordt te Assen van de zijde der anti-revolutionnairen een lijst gepresen teerd, om bij de aanstaande herstemming op den heer Smeenge te stemmen. Men verzekert, dat er reeds 24 handteekeningen op voorkomen. Uit een entrefilet in het laatste nommer van de Stand, blijkt, dat ook dr. Kuyper er niet afkeerig van is, om, ten einde mr. Van Diggelen te weren, bij de herstemming mr. Smeenge te stemmen. Een inzender in De Gemeentestem vestigt de aandacht op de karige bezoldiging der secretarissen van kleine gemeenten. Vooral zijn deze traktementen te laag, omdat deze ambtenaren dikwijls met werkzaamheden worden be last, die niet direct tot hun ambt behooren, maar welke zij toch bijna genoodzaakt zijn te verrichten, zonder daarvoor eenige belooning te ontvangen, zooals het bijhouden der registers van den burgerlijken stand en bevolking, het geheele werk van het college van zetters, het opmaken van akten van verkoopen en ver huringen (in vele gemeenten geschiedt dit door nota rissen), het ontwerpen van verordeningen enz. enz. Daarenboven staat hij bijna altijd alleen wat uitvoering van wet en voorschriften betreft, aangezien de burge meester slechts een weinig, en wethouders en leden van den Raad daarvan in het geheel geen studie kun nen maken en derhalve maar alles op den secretaris laten aankomen. Naar men verneemt is reeds onmiddellijk na de aanneming door de Tweede Kamer van het wets ontwerp tot invoering van het Wetboek van Straf recht een nieuw ontwerp van wet, noodig vóór de invoering van dat Wetboek, aan het Depar tement van justitie samengesteld en thans reeds bij den Raad van State aanhangig. Het strekt tot wijziging van art. 49 der genoemde invoeringswet, in dien zin, dat deze in haar geheel eerst te gelijk met het strafwetboek zal in werking treden. De uitzondering bij dat artikel gemaakt voor art. 26, volgens welke dit laatste reeds met de af kondiging in het Staatsblad zou in werking treden, is overbodig geworden door de aanneming van het amendement-Goekoop op art. 26, doch men verzuimde tijdens de behandeling in de Kamer daarop te letten en art. 49 dienovereenkomstig te wijzigen. Uit Duitschland wordt aan den Précurseur ge schreven Wat ik u sedert zoo lang heb voorspeld, is geschied. De Nederlanders vestigen zich aan den Boven- Congo. Ik lees in een brief, gedagteekend Lukunja, 14 Nov. «De chef van het Hollandsche handelshuis bereidt eene groote expeditie voor naar Stanley Pool. Hij heeft een twaalftal agenten het land ingezonden om honderden dragers aan te werven, met welke hij over de water vallen wil trekken om factorijen aan den Boven-Congo te vestigen. De andere huizen zullen volgen. Zoo zal eene groote schrede worden gedaan tot de openstelling van Midden-Afrika. De Franschen zullen een station vestigen nabij Manyanga. Staten-Generaal. TWEEDEKAMER. In de zitting van gisteren is bij de verdere behande ling der Indische tariefwetgeving verworpen met 53 tegen 22 stemmen het amendement van de heeren Bahlmann c. s., strekkende tot herstel der difterentiëele invoerrechten. Daarentegen is aangenomen met 53 tegen 22 stem men een voorstel van den heer De Bruijn Kops, om het invoerrecht op aardewerk terug te brengen van 10 op 6 pCt. Art. 1, bevattende de tariefsverhooging, is met 45 tegen 32 stemmen goedgekeurd. De discussie over de verlaging en afschaffing of over de invoering van differentieels invoerrechten is daarop begonnen. Wegens ongesteldheid van den heer Heemskerk zal de Kamer heden het grondwetsdebat niet voort zetten, doch met de Indische tarieven voortgaan en daarna de conversiewet in behandeling nemen. Kerkelijke Zaken en Onderwijs. Behalve de heer A. R, Breetvelt alhier zullen als deskundigen in de examen-commissie voor 1. o. in Zeeland optreden de heeren J. Th. Oosterman, directeur der Rijksnormaallessen te Zieriksee, voor Paedagogiek. P. G. De Jager, onderwijzer aan de Rijksnormaal lessen te Middelburg, voor Lezen en Ned. taal. G. A. Vorsterman van Oijen, onderwijzer aan de Rijksnormaallessen te Oostburg, voor het Rekenen. A. Cense, onderwijzer aan de Rijksnormaallessen te Middelburg, voor de Vormleer. W. M. Morren, leeraar aan de Rijkskweekschool voor onderwijzers te Middelburg, voor Geschiedenis. W. J. Frijling, directeur der Rijksnormaallessen te Tolen, voor Aardrijkskunde. Dr. H. Japikse, leeraar aan de Rijkskweekschool en onderwijzer aan de Rijksnormaallessen te Middelburg, voor Kennis der natuur. A. Lijsen, leeraar aan de Rijkskweekschool voor ond. te Middelburg, voor Zingen. De dames S. H. W. Klaus en A. J. Chivat, hoofden van openbare scholen te Middelburg, voor de Nuttige handwerken voor meisjes. De één-en-veertigste algemeene vergadering van het Nederlandsch Onderwijzers-genootschap zal ge houden worden op 3, 4 en 5 Augustus 1886, te Leiden. Kunst, Wetenschap en Letteren. De eigen beweging van de zon is onlangs door spectrale waarnemingen geconstateerd. Deze onderzoe kingen behooren tot de fijnste in hare soortuit dien hoofde zijn verscheidene groepen van sterren in ver schillende jaren waargenomen, berekend, en heeft men als het gemiddelde de volgende uitkomsten verkregen het eindpunt van de zonsbeweging, de zoogenaamde apex, ligt in het sterrebeeld van den Zwaan in de rechte opklimming 302 graden, afwijking 36 graden. De snel heid van de zgn bleek daarbij gemiddeld 30.5 kM. in de seconde. De tot dusver langs anderen weg ver kregen uitkomst, die het eindpunt van de zonsbeweging in het sterrebeeld van Herkules plaatst, vertoont dus een opmerkelijk verschil. Blijkens de mededeelingen van den admiraal Mon- chez van de Académie des Sciences te Parijs hebben de voortgezette onderzoekingen van den sterrenhemel, door middel van de Henry'sche photografische opnamen, weder merkwaardige en verrassende uitkomsten opge leverd. Men heeft niet alleen sterren van de 16de grootte, maar nog veel zwakker lichtende waargenomen, die tot dusver nog geen menschelijk oog had gezien, en wel in den bekorten tijd van één uur. Verder heeft men in 2 uur photographieën verkregen, die niet alleen de kern van nevelvlekken van den Orionnevel, maar ook de anders niet waargenomen bijzonderheden van die vlekken doen zien. Zelfs het bestaan van talrijke nevelvlekken is langs bedoelden weg aangetoond, die door den sterksten telescoop tot dusver niet waren waargenomen. Deze vlekken komen op het negatief zoo dicht op elkander voor als de melkweg, zoodat men mag zeggen, dat de hemel ééne nevelvlek is. Als eens een Henry'sche toestel, in plaats van in de dompige atmosfeer van Parijs, tusschen de keerkringen of op een hoogen berg, b. v. op den Pic du Midi in de Pyre- neën, geplaatst wordt, wie weet, wat er dan nog ontdekt zal worden! Rechtszaken. Bij de in appèl behandelde zaak van mevrouw Bulkley c. s. luidt de eisch van den procureur-gene raal te Arnhem tegen mevr. Balkley 2 jaar, tegen Kloppers 4 jaar en tegen juffrouw Schlingemann 6 weken celstraf. Door de rechtbank was de eerste tot 18 maanden, de tweede tot een jaar en de derde tot 45 dagen celstraf veroordeeld. Beursoverzicht. De berichten, die wij kunnen afzenden omtrent den toestand en de richting waarin de Europeesche beurzen zich in de afgeloopen week bevonden en bewogen, verschillen weinig van de vorige. Wel deed zich bij sommige Staatsfondsen eene kleine reactie voor, doch deze was van zeer voorbijgaanden aard, en het zou moeielijk te constateeren zijn of deze reactie het ge volg is van kleine stipjes aan den politieken horizon, waarvan deze week niet gespaard bleef, dan wel van dagelijks voorkomende grootere of kleinere transacties in dit of dat fonds, waardoor de koers naar boven gaat of gedepreciëerd wordt. De koers van het geld daarentegen stelde zich vaster. Wel blijft nog de overvloed kolossaal groot, doch onder den invloed der voorgestelde Fransche leening kon toch de geldgever deze week eenig avans behalen. Voornamelijk was dit merkbaar aan de Londensche beurs, waar op den 17den buitendien de halfmaande- lijksche rescontre plaats vondtoch kwam het rente- cijfer ook daar niet hooger dan 3 pet. Volgens den weekstaat der Nederlandsche bank was op den 13den de disconto-portefeuille verminderd met ruim 1 millioen, de beleening-rekening met mil- lioendaarentegen was de goudvoorraad met 154 millioen gestegen. Omtrent de conversie-ontwerpen in Nederland hoorde men verder weinig nieuws; de ongunstige indruk, dien het ingediende ontwerp te beurt viel, doet ver moeden dat er kansen bestaan dat de Minister niet ongenegen is om aan de uiteenloopende gevoelens te gemoet te komen. Onze nationale fondsen bleven alzoo op éene hoogte, de drie- en vierpercentsleeningen waren het vastst gestemd. De Metallieken bleven op prijs, gesteund door aan- koopen voor Oostenrijksche rekeningdit is te meer opmerkelijk wanneer men in aanmerking neemt dat de gedurende deze week gepubliceerde cijfers omtrent de staatsbegrooting voor 1886 negen millioen florijnen te kort aanwijst.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1886 | | pagina 1