1886. N°. 9.
Donderdag 21 Januari.
73s,c jaargang.
NATIONALE MILITIE,
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Het Register van inschrijving, met de daaruit opge
maakte Alphabetische lijst voor de
over 1885, voor de lichting van 1886, liggen van heden
tot en met 27 Januari e. k. ter inzage Gedurende dien
tijd kunnen tegen register en lijst bezwaren worden
ingebracht bij den heer Commissaris des Konings in
dit gewest, door tusschenkomst van den burgemeester
dezer gemeente, zulks op ongezegeld papier, maar
door de noodige bewijsstukken gestaafd.
Goes, den 20 Januari 1880.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Justitie en politie.
Er wordt dikwerf geklaagd en met recht over den
weinigen eerbied, die door het volk voor de politie
wordt gekoesterd. Wanneer men echter ziet, het laatst
in de zaak van mevrouw Bulkley, welke taak aan de
politie, somtijds op last van de justitie, wordt opgelegd
en hoe de verdedigers der beschuldigden zich over die
taak en de wijze waarop zij wordt ten uitvoer gebracht,
ontboezemen, dan kan dit toch moeielijk strekken tot
verhooging van het prestige der politie. Wij willen
niet oordeelen, in hoeverre zij geroepen of zelfs ge
rechtigd is om te bewerken, dat aan eenig misdrijf
een begin van uitvoering worde gegeven, om het voor
nemen daartoe beter te kunnen bewijzen, en evenmin
willen wij het laken, dat de verdediger ten bate van
zijn cliënt alles mag aanvoeren, wat hem daartoe noodig
voorkomt, maar toch rijst de vraag of dit juist in het
openbaar moet geschieden Wanneer een rechtsge
leerde zulk een oordeel velt, wat mag men dan ver
wachten van het groote publiek?
Onder vrienden en broeders.
Het anti-revolutionair Kamerlid jhr. Beelaerts Van
Blokland heeft zijne afkeuring uitgesproken over de
kerkelijke geschillen te Amsterdam, en jhr. De Savor-
nin Lobman heeft hem daarop geantwoord in een
open brief in de Standaardwelks inhoud niet van
sarcasme was vrijtepleiten. De heer Lohman stelde
zijn collega daarin o. a. de volgende vragen ter be
antwoording
Welke zijn de handelingendie aanleiding gegeven
hebben tot de bekende schorsing?
Waren die handelingen in strijd met het recht;
met de reglementen; met Gods Woord?
Zoo ja: mag ik weten op welken grond dit door
u beweerd wordt?
Zoo neen: waarom gij ze dan betreurt?"
De Standaard van Dinsdag jl. bevat een schrijven
van den heer Beelaerts, aanvangende met >amice
collega" en eindigende met r tt. Beelaerts v. Blokland",
waarin o. a. deze zinsnede voorkomt
»Maar ge vraagt thans van mij een advies. Zie,
onder andere omstandigheden zou in dat verzoek het
gevaar kunnen gelegen zijn, van mij hoogmoedig te
maken. Ditmaal echter bestaat daarvoor geen vrees,
want uit Uwe beschouwing blijkt, dat ge zelf een
zeer beslist oordeel over de kerkelijke toestanden ten
Uwent hebtgelijk ik trouwens geen oogenblik
betwijfelde."
In het antwoord van den heer Lohman, ook al aan
vangende en eindigende als het hierboven vermelde
schrijven, luidt het:
»Uw antwoord is mij bijzonder aangenaam, èn om
de keuze van het blad, waarin Gij uw antwoord
plaatst, èn om den amicalen vorm van Uwen brief;"
en een eind verder:
»Van wien kon ik nu beter dan van een fijn jurist,
die blijkens zijn openbaar optreden zich reeds goed
met de zaak vertrouwd achtte, die formuleeringen
verwachten."
Heeft men ooit op vriendschappelijker wijze twee
menschen elkander hooren verwijten, de een dat hij
toch niet voor overreding vatbaar is en de ander,
dat hij zich met zaken bemoeit, waarmede hij niet
te maken heeft en waarover hij niet kan oordeelen?
GOES, 20 Januari 1886.
Er doet in de couranten weder een gerucht de
ronde, dat onze afgevaardigde jhr. mr. J. J. Pompe
Van Meerdervoort zijn mandaat zou nederleg-
gen wegens de drukke bezigheden, die het rechters-
ambt hem oplegt. Er wordt echter bijgevoegd, dat
hij daarvan eerst kennis zou geven, wanneer de Kamer
weder zal zijn bijeengekomen of misschien bij de pe
riodieke aftreding. De drukke bezigheden van den
heer Pompe zijn in dit zittingjaar genoegzaam ge
bleken uit zijne herhaalde afwezigheid in de Kamer,
waarop wij vroeger reeds de aandacht vestigden. Toch
gelooven wij het best te doen eene nadere bevestiging van
het bericht aftewachten, alvorens geloof eraan te slaan.
Men zal zich herinneren, dat enkele maanden geleden
een dergelijk gerucht heeft geloopen en dat de heer
Pompe het toen zelf voorbarig heeft genoemd.
Dinsdag 19 Januari werd door het bestuur der
Bouwvereeniging «Help u Zelve n", door en voor
arbeiders te Goes, het 18e jaarverslag uitgebracht
waaruit bleek dat het boekjaar 1885 begonnen werd
met 130 leden daarvan hadden 6 leden hun lidmaat
schap opgezegd en een lid kwam te overlijden. Buiten
dien werd door verschillende leden een gedeelte van
hun aandeel opgenomen, zoodat aan geheele en gedeel
telijke aandeelen werd uitbetaald 3967.10%, terwijl
van die leden welke wel 2 jaren doch geen 4 jaren
lid waren en geen aanspraak op winst hadden, deze
werd verbeurd ten bate der winst welke bedroeg
7.33%.
De contributie welke ontvangen was bedroeg
3090.25.
Door het bestuur werden 8 nieuwe leden aange
nomen, zoodat men 31 Dec. 1885 131 leden telde,
welke gezamelijk een kapitaal in de vereeniging ver
tegenwoordigden van ƒ12303.53 Voor onderhoud
der gebouwen had de vereeniging op 1 Jan. 1885 een
bedrag van235.16%
voor onderhoud werd uitgegeven 204.92%
zoodat men over had f 30.24
liet bestuur besloot om 75 meer voor onderhoud
van de winst te nemen dan op 31 Dec. 1884 en dit
alzoo te brengen op 250, hetgeen met het saldo ad.
ƒ30.24 ƒ280.24 bedraagt; die vermeerdering voor
onderhoud was oorzaak dat de winst een half percent
minder was dan vorige jaren en bepaald werd op 5 pet.
Het reservefonds dat 31 Dec. 1884 ƒ1158.51 be
droeg vermeerderde met ƒ114.22 en bedraagt thans
1272.73.
De schulden bedroegen 1 Januari 1885 ƒ3700;
hiervan werd afgelost 100, rest 3600het bestuur
was in staat om 1 Januari 1886 vijf aandeelen of
ƒ500 der leening van 1879 alsmede ƒ500 geleende
gelden af te lossen, zoodat begin 1886 de schulden
bedroegen ƒ2600.
Aan uitgezette gelden had men 1 Jan. 1885 1147.41
Gedurende 1885 werd uitgezet 1039.16
Samen
hiervan werd weder opgenomen
zoodat men 31 Dec. 1885 uitstaand had
De omzet der vereeniging bedroeg.
Ontvangsten
Uitgaven
2186.57
1775.—
411.57
6842.30%
6306.28%
Contanten in kas 31 Dec. 1885 536.02
Uit de balansrekening blijkt dat het kapitaal der leden
31 Dec. 1885 bedroeg 11852,12%
verdeelde winst 451,41
samen 12303,53%
reservefonds 1272,73
onverdeelde winst
onderhoud gebouwen
schulden der vereeniging
onverschenen interest daarvan
samen
Dit kapitaal was belegd in
de gebouwen ƒ16699 54%
uitgezette gelden 411,57
contanten in kas 536,02
samen
6 59%
280,24
3600,—
184,03%
"Winstverdeeling.
baten
huishuur1153,72%
interest van uitgezette
gelden9,08
boeten der vergaderingen 5,60
entréegelden t> 2,
verbeurde winst 7,33%
onzuivere winst
lasten
betaalde inter, schulden 6,81
onverschenen idem 184,03%
lasten, erfpacht, assurantie 100,83%
onderhoud der gebouwen 250,
onkosten64,90
samen
17647,13%
17647,13%
-
1
1
1177,74
1
-
606,58%
571,15%
114,22
456,93%
1,07
winst
daaraf 20 pet. voor het reservefonds
rest
onverdeelde winst van 1884
zuivere winst 458,00%
Hetgeen verdeeld moet worden over
het kapitaal dat de leden 31 Dec. 1884
in de vereeniging hadden en na uit
betaalde aandeelen en winst bedroeg
9028,27 hetgeen tegen 5 pet. bedraagt 451,41
alzoo een saldo winst dat niet ver
deeld wordt van6,59%
Naar wij vernemen heeft de heer G. J. Van
den Bosch van Wilhelminadorp de op hem uit
gebrachte benoeming tot lid van het bestuur der ver
eeniging voor weezenverpleging op N.- en Z.-Beveland
aangenomen. Waar het bestuur door het bedanken
van dr. Geil! van Nisse, met recht de vader der ver
eeniging genoemd, een niet gemakkelijk te herstellen
verlies leed, achtten wij de keuze van den heer Van
den Bosch van den aanvang af de beste wijze om
dat verlies zoo weinig mogelijk te doen gevoelen en
wij wenschen der vereeniging dan ook van harte ge
luk er mede, dat de heer Van den Bosch de hem
aangeboden betrekking heeft aanvaard.
Men schrijft ons uit 's-Heer Abtskerke:
Aanziende, wat voor oogen is, zou men hier met
alle recht kunnen meenen, dat Zuid-Beveland geen
stoomgemaal heeft, of indien wel, dat het een
doeniet is. Naar welken kant men het oog ook wendt,
overal ziet men verbazende waterplassen, die weide
en bouwland, evenals vroeger, aan het gezicht ont
trekken."
Wij gelooven dat hier de spreekwijze: Keulen en
Aken zijn niet op één dag gebouwd" van toepassing
is. Immers het is voor den afvoer van water in een
polder niet genoeg, dat in dien polder ergens een
stoomgemaal staat, maar de waterleidingen en slooten,
die het water uit de verst gelegen deelen naar het
stoomgemaal toevoeren, moeten eene dusdanige capa
citeit bezitten, dat die toevoer snel kan geschieden.
Dit nu laat op sommige punten van den polder Breede
Watering bew. Ierseke nog te wenschen over, doch
het bestuur tracht 2ooveel mogelijk door geleidelijke
uitdieping en verbreeding der watergangen den toe
stand, met name in De Poel, te verbeteren. Het feit
trouwens, dat bij het stoomgemaal de waterstand in
de leiding dikwerf zóo laag is, dat tijdelijk het malen
moet worden gestaakt tot van elders weder water is
toegevloeid, spreekt genoegzaam voor zichzelf.
Bovendien gelooven wij, dat, waar vroeger De Poel
nagenoeg den ganschen winter onder water stond,
uu, bij eenige dagen zonder regen of sneeuw, het
peil daar ter plaatse wel spoedig lager zal worden.
Dat men werk verschaft aan degenen, die zon
der eenig middel van bestaan zijn, is tegenwoordig
niet nieuw meer. Amsterdam heeft er ons in den
vorigen winter een voorbeeld op groote schaal van
gegeven. Er werd geklaagd, dat voor het bestede geld
tienmaal meer werk kon geleverd zijn, maar dit ver
wondert ons geenszins, wanneer men weet, dat hand
werkslieden en winkelbedienden, die nimmer de spade
gehanteerd hadden, hier voor een gering daggeld in
den kruiwagen moesten loopen en daarbij veelal de
overtuiging hadden een onnoodig werk te verrichten.
Het is ook verkeerd onze stedelingen naar de heide
te willen zenden, om daar de woeste gronden te ont
ginnen dit kan den gezondene wel ontevreden maken
met zijn lot, maar hem nimmer tot zëgen zijn. Eene
werkverschaffing, waarbij men slechts in den blinde
rondtast, moet tot ongunstige resultaten leiden. Iets
anders wordt het, wanneer men te werk gaat, zooals
te Hoedekenskerke. Het voorbeeld, daar gegeven, ver
dient navolging. Zooals bijna overal zijn de zandwegen
in die gemeente in minder wenschelijken staat. Nu
laat het bestuur der gemeente door een 15tal arbei
ders, die gewoon zijn met de spade te werken, van
elders grond aanbrengen, om daarmede de lagere ver-
keerwegen op te hoogen. Da arbeider heeft bij deze
werkzaamheden de overtuiging dat hij nuttig bezig
is, dus verricht zijn werk met toewijding. Deze werk
verschaffing zou voorzeker op grooter schaal kunnen
voortgezet worden, indien de verschillende armbesturen
met het gemeentebestuur de handen ineensloegen en
van de zandbanken in de Wester-Schelde zand lieten
aanvoeren, om daarmede de wegen op te hoogen.
De Commissaris des Konings in Zeeland heeft
goedgevonden te bepalen, dat de loting voor de
nationale militie in het loopende jaar zal plaats
hebben te Goes: op Zaterdag 27 Februari des voor
middags te 9 uren voor Goes, des voormiddags te 10%
uren voor Borsele, 's-Heerenhoek, Heinkenszand, 's-Heer
Arendskerke en 's-Heer AbtskerkeMaandag 1 Maart
des morgens te 9 uren voor Kloetinge, 's-Gravenpolder,
Kattendijke en Wolfertsdijk, en te 10% uren voor
Baarland, Oudelande, Ellewoudsdijk, Nisse, Ovezand,
Driewegen en HoedekenskerkeDinsdag 2 Maart te
Kapelle des morgens te 9% uren voor Kapelle en
Wemeldinge, te 1054 voor Ierseke en Kruininge en
des namiddags 1% uren voor Krabbendijke, Schore,
Rilland-Bath en Waarde; Vrijdag 19 Februari t.e
Tolen des voormiddags te 954 uren voorTolen, Oud-
Vosmeer, St. Filipsland, Stavenisse, St. Annaland, St.
Maartensdijk, Scherpenisse en Poortvliet Donderdag
25 Februari te Kortgene des voormiddags 10 uren
voor Kortgene, Kats en Kolijnsplaat en te 11 uren
voor Wissekerke.
Ter bepaling van het aandeel door de gemeenten
te dragen in het gedeelte, hetwelk voor de provincie
in de lichting voor de nationale militie van 1886 moet
worden geleverd, worden o. a. samengevoegd de ge
meenten Ellewoudsdijk en Nisse.
Men schrijft van hier aan het DagbladDe
vrees, dat de oesters niet zouden opruimen, is
geweken. De handel in leverbare is steeds toegenomen.
Driejarige zullen er waarschijnlijk niet genoeg zijn,
zoodat het vermoeden gegrond is, dat de afnemers
zich met minder wichtige zullen moeten behelpen.
Ylissingen. In eeue Maandagavond gehouden ver
gadering der Kamer van Koophandel en Fabrieken
alhier werden herbenoemdtot voorzitter de heer
W. C. Van Duuren Dutilh, tot plaatsvervangend voor
zitter de heer J. Verkuijl Quakkelaar en tot secretaris
de heer T. C. Dommisse.
Naar aanleiding van den aandrang van eenige
leden der Kamer, die in 't V. V. bij Hoofdstuk
IX der begrooting klaagden over het groote
tekort op den dienst der Rijkstelegraaf, en in verband
met zijne toezegging de herziening van het tarief in
ernstige overweging te nemen, moet bij den Minister
van waterstaat het voornemen bestaan binnen korten
tijd dat tarief te verhoogen. De in werking treding
van het nieuwe internationale tarief met 1 Juli a. s.,
dat den grondtax afschaft en een algemeen woord-
tarief invoert, geeft gereede aanleiding tegelijkertijd
het binnenlandsch tarief te herzien, ook daarbij den
grondtax af te schaffen en het tarief per woord te
verhoogen. Hoe hoog het zal worden opgevoerd moet
nog niet vaststaan, maar wordt het eenigszins aan
zienlijk verhoogd, dan bestaat het voornemen aan
perstelegrammen eenig rabat toe te kennen. De han
del zal grootendeels het gelag moeten betalen.
Met de invoering van het nieuwe internationale
tarief zullen onze bijzondere overeenkomsten met
België en Engeland worden bestendigd. Vad
Naar men verneemt, heeft de heer J. D i r k s,
door den heer De Lesseps aangezocht om met hem
de reis naar Panama te maken, wegens ongesteldheid
en om de zittingen der Tweede Kamer niet te ver
zuimen voor deze uitnoodiging bedankt. Waarschijn
lijk zal de heer De Lesseps thans een ander Neder-
landsch ingenieur uitnoodigen.
Het antwoord van de Regeering op het afdee-
der Tweede Kamer over de wijziging van
art. 194 der Grondwet (onderwijs) wordt
tegen het laatst dezer maand tegemoet gezien.
De Min. van Fin. brengt ter kennis van belang
hebbenden, dat in den loop van dit en het volgend
jaar 80 kommiezen der 4e k 1. der dir. be
lasten, invoerrechten en accijnzen kunnen worden
aangesteld op een bezoldiging wegens traktement en
toelage van ƒ480's jaars. Nadere bijz. bevat de St.-Ct.
D r. Loudon uit Karlsbad, die tijdens het
verblijf van Z. M. den Koning aldaar de badkuur van
Z. M. leidde en met zijn geneeskundigen raad Z. M.
ter zijde stond, is te 's-Hage aangekomen en zal zich
persoonlijk overtuigen van de goede gevolgen, die het
verblijf in genoemde badplaats op de gezondheid van
onzen Koning heeft uitgeoefend.
In de uitzending van wege Het Nieuws v. d.
Dag van een geneeskundige, die zich persoon
lijk op de hoogte zal stellen van de pathologisch-
hygiënische onderzoekingen van prof. Pasteur te Parijs
is eene beslissing genomen. Door de professoren, die
zich welwillend hebben belast met het toezicht op
die uitzending, is uit de sollicitanten gekozen dr. R.
H. Saltet, arts en privaat-docent in de gezondheids
leer en adsistent aan het Hygiënisch Laboratorium te
Amsterdam. De directie van Het N. v. d. D. heeft
zich met die keus vereenigd en dr. Saltet hoopt weldra
aan de bedoelde zending te voldoen.
Het Instituut voor Doofstommen te Gro
ningen is in 1885 bezocht door 184 leerlingen, w. o.
uit Zeeland 4.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
De kerkeraad der herv. gemeente te Middelburg
heeft besloten tegenover de bekende circulaire van dr.
Ph. J. Hoedemaker, inhoudende verzoek om betuiging
van sympathie aan den Amsterdamschen kerkeraad,
eene afwachtende houding aan te nemen.
De kerkeraad te Goes besloot gemelde circulaire
voor kennisgeving aan te nemen.
Naardien de Herv. gemeente te Kloetinge, aan
vankelijk bediend door de predikanten van Goes, in
1586 een zelfstandig bestaan erlangde, door de ver
plaatsing van ds. Gauthier Aldegonde Damman op
den 14 October van dat jaar van Goes naar Kloe
tinge, zoo zal deze gemeente in dit jaar het 300jarig
bestaan mogen herdenken. De gemelde leeraar, die
in 1587 te Kloetinge reeds door een ander opgevolgd
werd, vertrok naar Serooskerke op Walcheren, waar
hij in 1608 overleed.
De kerkeraad van de Hervormde gemeente te
Aalten heeft aan de echtgenoote van ds. Van Oostrum