1886. N°. 3.
Donderdag 7 Januari.
73ste jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel
GOBS, 6 Januari 1880.
Meer en meer blijkt het dat de landbouwers in
de zaak der suikerbieten-contracten den
rechten weg inslaan om hun billijk eigenbelang te
bevorderen. Zoo is eergisteren weder eene bijeenkomst
van planters gehouden te Baarland, waarin 15 per
sonen zich verbonden hebben voor niet minder dan
11 per 1000 kilo te contracteeren, met wegen op
de fairbank en een voorschot van 70 per Hectare
bij het sluiten van het contract, terwijl het saldo bin
nen 8 dagen na de aflevering moet voldaan worden.
Tevens is besloten geen contracten dan rechtstreeks
tusschen planter en fabrikant te sluiten, dat wil zeggen,
dat wel agenten als tusschenpersoon gebezigd worden,
doch dat in het contract niet meer de naam van den
agent, als handelende voor eenige firma, voorkomt.
De goede trouw der agenten wordt geenszins in twijfel
getrokken; de bedoeling dezer bepaling is alleen dat
fabrikanten geheel aansprakelijk blijven voor de na
leving van het contract.
Aan een bestuur, bestaande uit de heeren A. Brugge-
man, A. Geluk en Jacob Elenbaas, is de behartiging
der zaken van dezen boerenbond opgedragen.
Blijkt het dus, dat reeds in verschillende deelen van
ons voormalig eiland de handen ineen worden geslagen,
van verscheidene andere gedeelten verneemt men nog
weinig of niets in dezen geest, en wenschelijk ware
het dat deze beweging nog meer algemeen werde. De
bietenplanters kunnen er slechts wel bij varen.
Doch het komt ons dan tevens wenschelijk voor, dat
er eenheid kome in de verschillende bonden, welke in
Zuid-Beveland opgericht worden. Wanneer ieder bond
weder afzonderlijke voorwaarden gaat maken, dan wordt
de zaak wel wat ingewikkeld en het sluiten van con
tracten bemoeielijkt. Wellicht verdient het dan ook
overweging dat uit de verschillende bonden afgevaar
digden worden aangewezen om b. v. te Goes eene bij
eenkomst te houden, in welke men overeenkomt omtrent
uniform-voorwaarden, b. v. voor geheel Zuid-Beveland.
Te krachtiger zal men zich gevoelen wanneer de een
heid zich over uitgebreider terrein uitstrekt, en eene
bijeenkomst als hier bedoeld, kan tevens het middel
zijn om schadelijke uitersten te voorkomen.
De bevolking van Goes bestond op 1
Januari 1885 uit 3123 m. en 3431 v. totaal 6554
personen.
Zij vermeerderde met 275 m. en 342 v. totaal
617 personen en wel door geboorte met 104 m. en
114 v. totaal 218 en door vestiging met 171 m. en
228 v. totaal 399. Zij verminderde met 284 m. en
293 v. totaal 577 personen en wel door overlijden
met 62 m. en 54 v. totaal 116, en door vertrek met
222 m. en 239 v. totaal 461.
De bevolking nam alzoo af met 9 m. en? vermeer
derde met 49 v. zoodat zij op 31 December 1885
bestond uit 3114 m. en 3480 v. totaal 6594 personen.
Er werden 56 huwelijken gesloten, als 53 tusschen
jongmans en jonge dochters, 2 tusschen weduwnaars
en jonge dochters, 1 tusschen een weduwnaar en eene
weduwe.
Door het telegraafkantoor te Goes wer
den in het afgeloopen jaar behandeld 27844 telegram
men en wel: verzonden 10737, ontvangen 9996 en
overgenomen en verder geseind 7111 stuks.
Z. M. heeft aan den heer J. De Hond, hoofd
der openbare school te Baarland, eeD pensioen toege
kend van 600 's jaars.
De Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben
bepaald dat de her ij k der maten en gewich
ten in 1886 zal plaatshebben, o. a. te Goes, ook
voor Kloetinge en Kattendijke, benevens 's-Heer Hen
drikskinderen en Wissekerke (gemeente 's-Heer Arends-
kerke), 28, 29, 30 April en 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8 en
10 Mei; Wolfertsdijk, 11 Mei; Heinkenszand, ook
voor 's-Heer Arendskerke, 12 en 13 Mei v.m.;'sHee-
renhoek, ook voor Borsele en Nieuwdorp (gemeente
's Heer Arendskerke, 13 Mei n m. en 14 Mei; Ovezand,
ook voor Nisse, 15 Mei; Ellewoudsdijk, ook voor
Driewegen, 17 Mei; Baarland, ook voor Oudelande,
18 Mei; Hoedekenskerke, 19 Mei v.m.'s-Gravenpolder,
ook voor 's-Heer Abtskerke, 19 Mei n.m.Kapelle,
ook voor Schore, 20 en 21 Mei; Wemeldinge, 22
Mei; lerseke, 24 Mei, Kruininge, 25 en 26 Mei v.m.;
Krabbendijke, ook voor Waarde, 26 Mei n.m. en 27
Mei; Rilland-Bath, 28 Mei.
Kortgene, 6 AprilWissekerke, 7 en 8 April
Kolijnsplaat, ook voor Kats, 9 en 10 April.
Stavenisse, 19 Juli; St. Annaland, 20 en 21 Juli;
St. Philipsland, 22 Juli; Oud-Vosmeer, 23 Juli.
Tolen, 24 en 26 Juli; Poortvliet, 27 Juli; Scherpe-
nisse, 28 Juli; St. Maartensdijk, 29 en 30 Juli.
Bij kon. besluit zijn o. a. benoemd tot surnu
merair bij het bestuur der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen J. Van Hee en F. A. Lam-
brechtsen.
lerseke. In de maand December van het vorige
jaar werden op het Rijkstelegraafkantoor
alhier behandeld 1120 telegrammen en inhetgeheele
jaar 10265. [Op den len en 2en Januari werden be
handeld 1434 brieven en briefkaarten en 7194 druk
werken, samen 8628 stukken.
's-Gravenpolder. De nieuwjaarscolleete
heeft in deze gemeente opgebracht f 334, terwijl de
diaconiën der Hervormde en Gereformeerde gemeenten
werden verheugd elk met eene gift van f20.
Te Rilland-Bath bracht de Nieuwjaarscollecte op
472,01; te Kolijnsplaat 255; te St. Annaland
226.
De Staatscourant bevat de Koninklijk goedge
keurde statuten der Oestermaatschappij
«De Eensgezindheid", te Kapelle. Maatschap
pelijk kapitaal ƒ18,000, verdeeld in 30 aandeelen
van 600, waarvau 18 geplaatst en gestort. Directeur
is de heer A. Nijssen, vice-voorzitter de heer W. Pelle,
secretaris de heer W. Koopman, penningmeester de
heer F. Van Stee en commissarissen de heeren W.
Rijn en J. Kole.
In eene vergadering van vennooten der M i d -
delburgsche Telephoon-maatschappij
is besloten de verkregen concessie over te doen aan
de te Amsterdam gevestigde firma Ribbink, Van Bork
Co. Een vast te stellen maximum van 35 abon
nement per jaar voor iedere aansluiting is o. a. tot
voorwaarde gesteld.
Mocht de overgave der concessie door het gemeente
bestuur worden goedgekeurd, dan volgt de ontbinding
van de vennootschap.
Z. M. de Koning stelt levendig belang in de
aangelfegenheid van den aanleg eener zeehaven
te Scheveningen. Maandag mocht jhr. Hora
Siccama, aanvrager der concessie, daarvan een blijk
ondervinden, toen hij in den namiddag bij den Koning
ontboden werd, om Z. M. het plan nader toe te
lichten.
Z. M. heeft in die conferentie persoonlijk den heer
Siccama, naar aanleiding van het verzoekschrift van
5000 ingezetenen van Den Haag, zijnen hoogen steun
toegezegd in zijne verdere pogingen om den bloei der
residentie door den aanleg eener haven te verhoogen.
Z. M. toonde volkomen op de hoogte te zijn, niet
alleen van den stand der zaak en van de moeilijk
heden, waarmede zij, in verband met de gestelde voor
waarden, te worstelen heeft, maar ook geheel door
drongen te zijn van de behoeften van 's-Gravenbage en
van de noodzakelijkheid tot vermeerdering harer bronnen
van welvaart.
Tevens vernemen wij, dat Z. M. den dag te voren
een onderhoud heeft gehad met den burgemeester, den
heer Patijn, en dat kort vóór de conferentie met jhr.
Siccama de minister van oorlog door den Koning ge
raadpleegd is. (2V. R. Ct.)
De sedert maanden in de dagbladen aangekon
digde vergadering ter bespreking van de afslui
ting en het droogleggen der Zuider
zee, belegd op initiatief van de H.H. Buma en Van
Diggelen, werd Maandag te Amsterdam gehouden.
Ter bevordering eener geleidelijke behandeling van
dit gewichtig onderwerp hadden de heeren eenige
voorstellen ontworpen, die op het volgende neerkwa
men: om te besluiten:
do. dat er eene vereeniging zal worden opgericht
met het doel een volledig en grondig technisch en
financiëel onderzoek in te stellen naar de wijze waarop
en de middelen waardoor een afsluiting (mede ter
voorbereiding eener geleidelijke drooglegging) van de
geheele Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerzee wen
schelijk en uitvoerbaar is;
2o. dat de kosten van dat onderzoek zullen ge
dragen worden door die vereeniging;
3o. dat tot deze vereeniging alle belanghebbende
en belangstellende corporatiën en personen, volgens
regelen daaromtrent vast te stellen, zullen kunnen
toetreden
4o. dat een groote commissie de voorloopige werk
zaamheden der op te richten vereeniging regeleals
a. het ontwerpen en vaststellen der statuten voor
grondslagen, werking en financiën; b. het maken van
propaganda voor de vereeniging; c. kon. goedkeuring.
5o. dat die zelfde commissie als bestuur der ver
eeniging zal optreden, en zoodra het benoodigde kapi
taal is toegezegd, met de leiding van het onderzoek
belast wordt en verslag van den stand der zaak geeft
of een algemeene vergadering belegt zoodra en zoo
dikwijls zij dit noodig en wenschelijk acht.
De kosten, aan 't opmaken van een deugdelijk avant-
project verbonden, werden op f30,000 geraamd.
Ter vergadering waren aanwezig ongeveer 50 ver
tegenwoordigers van gemeentebesturen en van 40
waterschap- en polderbesturen en voorts van de kamers
van koophandel uit Sueek, Heerenveen, Kampen, Zwolle,
Deventer, Groningen, Gorredijk, en eindelijk der ver
eeniging «Nederlandsche steenfabrieken", der vereeniging
»Schuttevaer", der Mij. van Landb. de »Ysseloever",
der Geld. Mij. van Landb., der vereeniging «Handel
en Nijverheid" te Bolsward, te Zwolle, de Hollandsche
Mij. van Landbouw enz.
De vergadering werd door den heer Buma geopend.
Deze schetste in korte trekken het doel der bijeenkomst,
waarna verschillende sprekers het woord kregen, o. a.
de heer Hettinga, burgemeester van Oldebroek, die de
drooglegging tijdig, doelmatig en noodzakelijk achtte.
De heer Van Diggelen gaf met behulp der opgehangen
kaarten een graphische voorstelling van den stand der
zaken.
Het behandelen van de technische zijde van het
vraagstuk, waarin vele sprekers dreigden te vervallen,
werd door den heer Van Diggelen ontraden, waarna
de beraadslaging over de verschillende punten een
aanvang nam.
Punten I, 2 en 3 werden ten slotte bij acclamatie aan
genomen. Na debat stelden, op voorstel van den heer
J. Wertheim, de heeren Buma, Van Diggelen, Tak van
Poortvliet, Cremer, Donker, Van Heekeren van Keil,
Duijvis, Buwalda van Eysinga, Zijlker, Van Swinderen
en Thiebaut zich als leden van het comité, dat de
werkzaamheden onder punt 4 vermeld zou ter hand
nemen, beschikbaar, met recht van assumtie. Hiermede
verviel punt 5. De vergadering werd daarna gesloten.
Met de eerstvolgende staatsloterij zullen
de loten volgens een nieuw model worden uitge
geven. Elk lot is een couponblad, bevattende twintig
20ste gedeelten.
De classicale loten zullen voor iedere klasse eene
verschillende kleur krijgen, ter onderscheiding van de
doorgefourneerde brieljes.
De schrijver der Haagsehe kroniek in de N. Gr.
Ct. meent zeker te weten, dat de heer Heemskerk
nog een nieuwe redactie voor art. 194 der Grond
wet zal voordragen bij zijn memorie van antwoord
op het afdeelingsverslag over het eerst ingediend
ontwerp.
Naar men verneemt wordt eene herziening der
wet op de personeele belasting o. a. op
de volgende hoofdbeginselen voorbereid
De belastbaarheid zou eerst aanvangen bij eene
huurwaarde van f 100, in plaats van de belastbare
opbrengst van f 67, thans aangenomen.
De deuren en vensters zouden als grondslag van
belasting vervallen. Daarentegen zou voor het mobilair
een hooger tarief van belasting voorgesteld worden en
zouden de klassen van dienst- en werkboden of paarden,
thans onbelastbaar of lager belastbaar, in de belasting
begrepen worden.
Hoofddoel is, den druk voor de minder ruim ge
goeden zooveel mogelijk te verlichten.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
's-Gravenpoldcr. Herbenoemd als kerkvoogd bij het
Hervormd kerkbestuur in deze gemeente J. De Graag
en als notabele mede herbenoemd C. Polderman en
J. Eckhardt.
Bedankt voor het beroep naar Melis- en Marie-
kerke door ds. S. Sleeswijk Visser te Oostkapelle.
De vacature van predikant bij de Hervormde
gemeente te Zoutelande duurt reeds sedert 5 Dec.
1869. Alle beroepen, gedurende dien tijd uitgebracht,
waren vruchteloos.
In eene Maandagmorgen gehouden vergadering van
het classicaal bestuur van Amsterdam zijn, naar de
Stand, meldt, alle predikanten, ouderlingen en diake
nen, die in den jongsten strijd in den boezem van den
kerkeraad zich aan de zijde van dr. Kuyper schaarden,
geschorst. Van de predikanten zijn hierbij de heeren
ds. Van Son, Van Schelven, Van Loon, De Gaay Fort
man en Karssen. Niet de heer ds. Renier, die, hoewel
geheel aan de zijde der geschorsten staande, wegens
eene predikbeurt, die hij te Delft vervulde, geheel
toevallig niet aanwezig was in de vergadering, waarin
de gewraakte besluiten genomen zijn.
Zooals men weet hebben bedoelde ouderlingen ge
weigerd om te assisteeren bij de aanneming vnn lid
maten van moderne predikanten en heeft de kerkeraad
geweigerd aan die lidmaten, toen zij elders waren
aangenomen, bewijzen van zedelijk gedrag uittereiken.
Thans verneemt de A*. B. Ct. daaromtrent nog nader,
dat het classicaal bestuur van Amsterdam de attesten,
die de kerkeraad niet wilde uitreiken, toch uitgereikt,
en zelfs een besluit van den kerkeraad, krachtens de
opdracht, die hij in 1869 van de gemeente ontving,
vernietigd heeft. Voorts is het classikaal bestuur op
getreden om te doen wat des kerkeraads wasen
bevond zich ds. Westhoff Maandagavond met drie
politieagenten in de kosterij der Nieuwe Kerk, om
aan kerkeraadsleden, die voor een vergadering opkwa
men, met geweld den toegang te beletten.
Kolijnsplaat. Door de leerlingen der openbare lagere
school zijn gedurende het verloopen jaar 42525 school
tijden verzuimd, als4815 wegens ziekte, 207 wegens
godsdienstplichten, 181 door slecht weer, 23003 wegens
veldarbeid, 8863 door anderen arbeid en 5456 om
andere nog niet genoemde redenen.
Het geheele verzuim bedraagt voor 1885 bijna 23'/»
pet.; in 1884 was het ruim 25Va pet.in 1883 ruim
28 pet. en in 1882 ruim 30 pet.
Het hoogste aantal werkelijk schoolgaande kinderen
in 1885 was als volgt: in Januari 382, in Februari
374, in Maart 359, in April 318, in Mei 283, in Juni
277, in Juli 295, in Augustus 273, in September 294,
in October 281, in November 354 en in December 364.
Gemiddeld gingen er school 303 leerlingen.
In 1885 is door de leerlingen van diezelfde school
door middel der bekende formulieren gespaardin
Januari ƒ7,60, in Februari f 3,38, in Maart ƒ6,70,
in April 4,20, in Mei 1,60, in Juni 5,40, in
Juli ƒ4,60, in Augustus 2,75, in September 2,85,
in October 4,87, in November 10,74 en in De
cember ƒ2,66. Totaal ƒ57,35.
Sedert de oprichting, 8 Juni 1881 tot uit. December
1885, is door de leerlingen alzoo in de rijkspostspaar
bank belegd ƒ598,80, waarvan in 1884 79,38.
Men meldt uit Baarland aan de M. Ct.
Maandag vereenigde zich de gemeenteraad met den
secretaris in de openbare school om afscheid te nemen
van den heer J. De Hond, die sedert 1 Dec. 1839
aan het hoofd dier school gestaan heeft. Hem werd
namens het gemeentebestuur hartelijk dank betuigd
voor hetgeen hij in het belang van het onderwijs in
die gemeente had gedaan en hem nog een lange en
welverdiende rust toegewenscht. Daarbij sloot zich eene
commissie uit de ingezetenen aan, die den heer De
Hond eveneens haar dank kwam toebrengen voor het
vele goede door hem gesticht en hem tot aandenken
een gouden bril met paarlemoeren étui aanbood. Ook
de heeren Leijs, het nieuw benoemd hoofd der school
en Raamsdonk, onderwijzer, spraken den afgetredene
een hartelijk woord van afscheid toe.
De heer De Hond, getroffen door deze blijken van
hoogachting en welwillendheid, bedankte het gemeente
bestuur en de commissie voor deze onderscheiding en
beval zich in aller vriendschap aan.
Daarop werd ook de heer Leijs namens het gemeente
bestuur en de ingezetenen toegesproken en hem de
belangen van het onderwijs aanbevolen, waarop deze
beloofde gaarne zijne beste krachten tot heil van Baar-
lands jeugd te zullen aanwenden.
De gemeenteraad van Wonseradeel had eenigen
tijd geleden eervol ontslag verleend aan den onder
wijzer H. ter Zweege, niet op eigen verzoek, eenvoudig
omdat hij wegens het verminderde getal leerlingen
kon gemist worden. Het ontslag zou ingaan 1 Januari
1886. De onderwijzer wendde zich nu tot den Koning,
om het raadsbesluit, als strijdig met de wet, te ver
nietigen. De Koning heeft hierop thans eene voorloopige
beslissing genomen, waardoor de onderwijzer voorshands
nog drie maanden in betrekking blijft. De overwegin
gen van dit kon. besluit van 26 Deo. jl, opgenomen
in de Staatscourant van 1 Jan., zijn de volgende:
«Overwegende, dat ter beoordeeling of dit besluit
met de wet strijdig is, een nader onderzoek wordt
vereischt
«dat de termijn tot 1 Januari 1886 daartoe geene
voldoende tijdruimte aanbiedt;
«dat het dus noodig is, dat de uitvoering van dat
besluit geschorst worde;
«Gelet op artt. 153 en 154 der wet van 29 Juni
1851 Staatsblad no. 85) en op de wet van 17 Augus
tus 1878 Staatsblad no. 127);
«Hebben goedgevonden en verstaan, voormeld besluit
van den Raad der gemeente Wonseradeel van 7 Novem
ber jl. tot 1 April 1886 te schorsen. (A. R. Ct.)
Rechtszaken.
Maandag heeft te Borsele een gerechtelijk on
derzoek plaats gehad in de woning van den gedeti
neerde A. A., verdacht van den d efstal ten nadeele
van de wed. A. R. in genoemde gemeente, op 22
September 11.
Ook de regenbak te zijnen huize is leeggepompt,
doch zonder resultaat.
Het hooger beroep van den heer H. F. Van Ren-
terghem alhier, veroordeeld wegens het verwekken van
nachtelijk burengerucht door 's nachts of 's morgens
vroeg de sioomfluit van de boot «Admiraal De Ruijter"
te doen werken, zal volgens de M. Ct. Vrijdag 15
Januari a. s. voor de arrondissements-rechtSank te
Middelburg behandeld worden.
Een boerenknecht, uit Dreischor, stond gisteren
voor het Gerechtshof te 's-Gravenhage terecht, als
app. van een vonnis der Zierikzeesche Rechtbank,
waarbij hij, wegens het uit onvoorzichtigheid en
achteloosheid onwillig veroorzaken van een nederlaag,
tot 3 maanden celstraf werd veroordeeld.
Mr. Jac. Van Gigch trachtte aan te toonen, dak
-