1885. N°. 145.
Dinsdag 8 December.
72sle jaargang.
AANBESTEDING
Nieuwjaars-Commissie,
NATIONALE MILITIE
BRANDWEER
GOESCHG
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandas, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 et, met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regeL
Ingezetenen
Het verslag der zoogenaamde
van hare bemoeiingen en de uitkomsten der uitdeeling
van levensbehoeften aan de armen op 1 Januari 1885,
teneinde deze eene vergoeding te geven voor de opbrengst
van het vroeger gebruikelijke wenschen aan de deuren,
heeft ons vrijheid gegeven om die Commissie ook voor
1 Januari 1886 te constitueeren.
De Commissie, waarvan de heer J. A. A. FRANSEN
YAN DE PUTTE weder het voorzitterschap welwillend
op zich heeft genomen, zal zich weldra bij u aanmelden,
om Uwe giften in ontvangst te nemen. Wij vertrouwen,
dat deze enkele herinnering en kennisgeving voldoende
zal zijn, om te mogen verwachten, dat eene ruime bij
drage opnieuw het bewijs zal leveren, dat de zoo hoogst
nuttige instelling aan de ingezetenen aangenaam is.
Goes, den 4 December 1885,
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER
De Secretaris,
HARTMAN.
Voor de eerste maal wordt bekend gemaakt, dat
zich in de maand Januari van 1886 voor de dienst der
moeten laten inschrijven alle mannelijke ingezetenen,
die geboren zijn in 1867, en zij, die na het intreden
van hun 19e, doch voor het volbrengen van hun 20e
levensjaar, ingezetene worden,
dat de inschrijving moet geschieden
le. van een ongehuwde in de gemeente, waar de
vader, of is deze overleden de moeder, of zijn beiden
overleden, de voogd woont;
2e. van een gehuwde en van een weduwnaar in de
gemeente, waar hij woont;
3e. van hem, die geen vader, moeder of voogd heeft
of door deze is achtergelaten, of wiens voogd buiten
'slands gevestigd is, in de gemeente waar hij woont;
4e. van den buiten 's lands wonenden zoon van een
Nederlander, die ter zake van 's lands dienst in een
vreemd land woont, in de gemeente, waar zijn vader
of voogd het laatst in Nederland gewoond heeft
dat de inschrijving alhier plaats heelt: op eiken
werkdag tusschen des voormiddags 9 en des namid
dags 2 uren ter Secretarie der gemeente;
dat de aangifte moet geschieden door den belang
hebbende zeiven en bij ongesteldheid, afwezigheid of
ontstentenis, door zijnen vader, of is deze overleden,
zijne moeder, of zijö beiden overleden zijn voogd;
dat niet worden ingeschreven
lo. de in een vreemd rijk achtergebleven zoon van
een ingezetene, die geen Nederlander is
2o. de in een vreemd rijk verblijf houdende ouder-
looze zoon van een vreemdeling, al ia zijn voogd
ingezetene,
3o. de zoon van een Nederlander, die ter zake van
's lands dienst in's rijks overzeesche bezittingen
of koloniën woont.
Goes, den 5 December 1885.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
op Zaterdag den 19 December 1885, des namiddags te
1 uur in het Raadhuis van
gemeentewerk en leverantiën yoor 1886,
te weten
lo. het timmerwerk en de levering van touwwerk
2o. het metsel-, stukadoors- en steenhouwwerk
3o. het leidekkers-, lood-, zink- en pompmakerswerk
4o. smidswerk
5o. schilder- en behangwerk;
6o. stoffeerderswerk
7o. d glazenmakerswerk
8o. aard-, kram-, rijs- en glooiingswerk
9o. de levering van maljenierswaren
lOo. grint en grintzand
llo, borstel- en mandenwerk
alles volgens tarief.
De leveringen der artt. 27 en 28 van het tarief worden
niet afzonderlijk aanbesteed, maar aan verschillende
aannemers opgedragen.
Het bestek ligt op de gewone uren in het Raadhuis
ter inzage
Niet ingevulde tarieven zijn aldaar verkrijgbaar a
f0,05 per exemplaar.
Inlichtingen geeft de gemeente-bouwmeester.
Goes, den 5 December 1885.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De termijn voor afkoop van den dienst bij de
voor 1886 is op Vrijdag den 11 December aanstaande
geëindigd en moet alsdan de qnitantie van den ge
meente-ontvanger voor de betaalde afkoopsom ter
Secretarie bezorgd zijn, omdat daarna dadelijk wordt
overgegaan tot het opmaken van het register der
dienstplichtigen.
Goes, den 5 December 1885.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. DE WITT HAMER.
De 'Secretaris,
HARTMAN.
♦s-Hage, 5 December.
Wat nu? De gewijzigde kiestabel verworpen door
de ter elfder ure begane onhandigheid ondeugende
politici zeggen handigheid van den premier door
tegemoetkoming aan 't amendement BahtmanGodin
tot creatie van een afzonderlijk kiesdistrict Schiedam,
kort te voren door den Minister bepaald geweigerd in
zijne Mem. van Beantwoording op het afdeelingsverslag.
In uw hoofdartikel van 1 Dec. jl. is dat punt reeds
in het juiste licht gesteld en het kan daarom hier
buiten verdere beschouwing blijven. Men weet ook, dat
de heer Heemskerk aanvankelijk zelf die herziening
niet strikt noodig achtte met het oog op de aanhangige
grondwetsherziening, doch dat hij ten slotte ter tege
moetkoming aan den aandrang van anti-revolutionaire
zijde, zich nederlegde bij dien eisch en tevens bepaald
weigerde tot censusverlaging overtegaan, mede en veel
meer nog met het oog op die grondwetsvoorstellen,
waarbij een andere maatstaf en regeling van kiesbe
voegdheid was aangenomen.
Toen kwam het initiatief-Lohman, gebaseerd op het
bestaande art. 76 der Grondwet en uitgewerkt in
velerlei ingewikkelde formules, maar toch vastgeknoopt
aan de belastingen en de plaatselijke gesteldheid, ge
volgd door kamerontbinding, in elk geval slechts die
nende voor eene korte poos, indien de Grondwetsherzie
ning spoedig mocht kunnen totstand komen. In elk
geval zou dus die regeling, afgescheiden van hare inner
lijke waarde of onwaarde, eene belemmering, minstens
eene verschuiving der grondwetsherziening teweeg bren
gen, en in de gevoerde gedachtenwisseling zoowel in de
stukken als in openbare zitting werd het gevoelen der
tegenstanders van die entrave duidelijk uitgesproken,
dat bet dan ook eigenlijk om niets anders dan om
uitstel of afstel der herziening van onze hoogste staats
wet te doen was en zulks om verschillende geopen
baarde of verzwegen motieven der gecombineerde
kerkelijke partijen, waarbij de Standaard-fractie den
hoogsten toon voerde, de meest geavanceerde eischen
stelde.
Ook dat census-voorstel is reeds begraven en wij
verkeeren dus heden in dezelfde positie als eenigen
tijd geleden bij de motie-Borgesius om noch kiestabel,
noch censusverlaging te behandelen vóór de grond
wetsherziening.
Ik wees toen reeds op het struikelblok, door de
rechterzijde, of beter gezegd door het clericaal-verbond
(want er bestaan nog altoos twee conservatieve leden
die niet in het gareel loopen of op wie in elk geval
geen staat te maken is), op den weg ter Grondwets
herziening gelegd, namelijk de school-quaestie zich
oplossende in de lormuleering eener wijziging van art.
194 Grondwet, mede eerst door Heemskerk op het
voetspoor der Staatscommissie onnoodig geoordeeld,
later wederom toegegeven maar op eene wijze, die
noch de al te veel eischende rechterzijde noch de het
hoofdbeginsel streng handhavende linkerzijde kon be
vredigen, zoodat ook hier weder de balans krek in den
evenaar werd vastgezet.
Nu kan men wederom als in den laatsten tijd veel
redeneeren over onzen misselijken politieken toestand,
over het ellendige van het doode punt, de eene partij
de andere den bal toewerpende en als in een bekend
kinderspel de een de schuld op den ander stekende,
de vraag hoe wij er in gekomen zijn heeft veel minder
practisch belang dan die hoe komen wij er uit?
Over die vraag is bij de behandeling van het voorstel-
Lohman weinig bevredigends aan het licht gekomen.
Integendeel, het non possumus van dr. Schaepman,
namens alle R. katholieken uitgesproken en door
Keuchenius en Lohman beaamd, geeft weinig hoop op
vergelijk of toenadering, en de gepubliceerde redactiën
van art. 194, niet in de Nota's der beide kerkelijke
richtingen, maar in dezer beide hoofdorganen, laten
inderdaad weinig uitweg tot compromis. Alles of niets
schijnt, oppervlakkig althans, het gezamenlijk wacht
woord.
Ja, hoe komen wij er uit? Zullen wij er ooit uit
komen, of zal de partijschap en de kerkelijke ortho
doxie, met hare onverdraagzaamheid en verkettering,
in het einde der negentiende eeuw het vaderland ten
ondergang doemen en de toch reeds tanende veerkracht
uitblusschen, ter wille van kerkelijke heerschzucht en
met verkrachting van de levensbeginselen der heden-
daagsche maatschappij
Er zijn er die nog hoop op toenadering, zelfs op
verzoening hebben. Heemskerk herhaalt het koene
woord van den wakkeren Koendesespereert niet.
Gleichman wacht heul van zijn vermoeden, dat onder
de Roomsch-Katholieke leden geen eenheid bestaat,
althans dat verschil in graad van eischen en voor
waarden zal aan 't licht komen bij de behandeling
van art. 194, omdat er bij de leden dier partij twee
stroomingen bestaan, trots de bravade van dr. Schaep
man, trots de aansluiting daarbij van Keuchenius;
terwijl diezelfde afgevaardigde uit Amsterdam ook nog
uitzicht heeft op toenadering van de zijde der liberalen
in de schoolquaestie, mits dat het hoofdbeginsel van
art. 194 ongedeerd en ongeschonden blijve.
Is het toeval, dat op den eigen derden December,
waarop door den heer Gleichman in dien zin gespro
ken wordt, een invloedrijk R.-kath. landgenoot van
onverdachte godsdienstigheid, Alberd. Thym, een man
die sedert jaren den roem van ons land op het gebied
van wetenschap en kunst ophoudt en verhoogt, dat
die man het woord neemt om zijne opinie mede te
deelen over het monsterverbond, dat ons staatsleven
vergiftigt Ziehier wat hij zegt
«Men ontziet zich, «het landt ten oorbaer en der
stede" broederlijk samen te werken met personen van
andere geloofsbelijdenis, en daarentegen werkt men
meê om, op het staatkundig gebied, in een of- en
defensief verbond te treden met onze erfvijanden, met
de Calvinisten, die de heilige kunstwerken in onze
kerken hebben verbrijzeld, die voortgaan de H. Mis
eene vervloekte afgoderij te schelden, die den Paus
bij den Antichrist vergelijken, en die, al houden ze
thands meestal ten onzen opzichte hunne nagels zorg
vuldig onder het pootfluweel verborgen, bij de eerste
de beste groote gelegenheid ons zullen weten te be
duiden, wie meester is in het land van den «Godt
der Vaderen".
«En men moet erkennen, dat de orthodox-hervormde
partij, die hier bedoeld wordt, daarentegen, met groote
fierheid ten onzen aanzien is opgetreden. Zij heeft bij
herhaling gezegd«Wilt gij ons helpen bij de stem
bus, wij zullen het u niet beletten maar weet wel,
dat wij alleen in zoo ver met u mee zullen gaan als
het ons nuttig dunkt. Wij vragen uw hulp niet. Al
het initiatief komt van u. Van u komen de zoete
broodtjens"
«En dat heeft de katholieke partij (als deze uit
drukking gebruikt kan worden) zich laten welgevallen.
Zij heeft gemeend, dat, als er niet rechtstreeks, door
te stemmen met de anti-revolutionairen, tegen God
gezondigd werd, men met de vraag der waardigheid
geen rekening had te houden.
«Bij een dergehjken toestand is het geen wonder,
dat, onder de Katholieken, het politieke leven sedert
1853 niet is vooruitgegaan. Uit achting voor de mee
ning der leiders, zendt men de bestrijders van het
»Mis-geIoof' naar de Kamer, maar heilig vuur voor
die zaak ontbreekt, en geen wonderhet zoü wel
eens kunnen zijn, dat men niet trachten mocht door
onwaardige middelen een goed doel te bereiken, en
dat het versterken der leefkracht van het Calvinisme
eene voor den Katholiek even onwaardige als onver
standige daad behoorde genoemd te worden."
Het gewicht van dat openhartige en vreedzame
manifest van den heer Alb. Thym, een gemoedelijk en
goedgeloovig man, juist ia deze oogenblikken, recht
vaardigt de korte aanhaling van deze enkele zinsneden,
ook en juist in verband met het gevoelen van den
heer Gleichman, en met zijn vooruitzicht op het niet
afspringen der Grondwetsherziening die ons dan eene
nieuwe kamer, nieuw bloed, een nieuw opgewekt staat
kundig leven en rustige economische ontwikkeling zal
kunnen schenken.
Handelsblad van Vrijdag 4 December.
GOES, 7 December 1885.
Zaterdagnamiddag had alhier op de gewone wijze
plaats de uitreiking van St. - Nicolaasgeschen-
k e n aan behoeftige kinderen.
Tijdens die uitreiking werd den kinderen eene ver
rassing bezorgd door hun een der tableaux-vivants te
vertoonen, welke op den feestavond zulk een succes
hadden gehad.
Zoowel ouders als kinderen beleefden een gelukkigen
dag, wat wel de beste belooning zal zijn voor allen
die, op welke wijze ook, aan deze zaak hunne mede
werking hebben verleend.
Hoewel het wat druk loopt deze week, hopen
wij toch dat de voorstelling a. s. Donderdag door het
tooneelgezelschap van de Nieuwe Rotterd. Schouwburg
maatschappij, directeur de heer Alex. Faassen, veel
publiek zal trekken. Het blijspel Schmoll-Kratzer
e n C o. heeft in de groote plaatsen van ons land veel
succes verworven en de recensiën, die wij ervan lazen,
bevatten weinig anders dan lof.
Ook uit Bath werd ons een verslag toegezonden
van het feest, dat dhr. Steenberg den schoolkinderen
aldaar heeft bereid. Wij kunnen echter voor de be
schrijving van dien feestdag niet meer ruimte afstaan
en bepalen ons daarom tot de mededeeling, dat de
kinderen ruim werden onthaald en volop genoten,
terwijl het geheele feest weder blijken gaf van de
sympathie, waarin dr. Steenberg zich bij zijne gemeente
naren mag verheugen.
Kolijnsplaat. Met de kunstmatige oestercultuur is
't van dit jaar alhier heel wat minder voordeelig
geweest dan verleden jaar. De aanslag was beduidend
minder en de prijzen van het afsteeksel laag. Men
spreekt er van, dat er gemiddeld een halve cent per
pan verloren wordt. Die tegenspoed is te meer te
bejammeren, daar ze 't volgende jaar velen licht zal
tegenhouden hun geluk met de pannen te beproeven.
In de gehouden vergadering van de Afdeeling
Tolen van de Maatschappij van landbouw en veeteelt
in Zeeland had het bestuur onder de te behandelen
punten op de agenda gebracht eene bespreking over
de als typen geschatte perceelen van de ongebouwde
eigendommen. Als resultaat daarvan besloot de ver-
gaderiog zich tot het hoofdbestuur der Maatschappij
te wenden, met verzoek dat door haar pogingen zullen
aangewend worden bij de Hooge Regeering tot wijzi
ging der wet van 25 April 1879.
Na het bedanken van de vorige benoemden zijn
in het diaconiegesticht der Ned. Herv. ge
meente te Tolen tot vader en moeder benoemd de heer
L. Bruijnzeel en echtgenoote.
Z. M. heeft benoemd met ingang van 8 Dec. tot
burgemeester van Breskens dhr. J. G. Gerritsen.
Met angstvalligheid wordt thans nagegaan welk
lid der Tweede Kamer ziek is. Dezer dagen heeft de
heer Hingst aan de Tweede Kamer bericht gezon
den, dat hij wegens den toestand zijner gezondheid zich
voor eenigen tijd naar het buitenland moet begeven.
De heer Van Baar maakte bij de voorlezing van
dit bericht de opmerking, dat nu de Kamer weer om
is, en elders werd gezegd dat, wanneer nu geen lid van
de overzijde eveneens door ziekte wordt aangetast, het
lot beslist is van alle voorstellen en amendementen,
waaromtrent bij de vorige begrooting de stemmen
staakten, of die met eene enkele stem meerderheid
werden aangenomen of verworpen.
Thans echter komt het bericht dat de heer Straat-
mans ziek is. Door die z i e k t e is dus weer het
evenwicht hersteld.
De Provinciale Staten van Utrecht hebben Za
terdag tot lid van de Eerste Kamer gekozen den heer
P. J. Elout Van Soeterwoude. De heer
J. J. Rooyaarts Van den Ham verkreeg 14 stemmen.
In de »W erkmans-bode" komen artikelen
voor, waarin geprotesteerd wordt tegen de wijze,
waarop de heer Heldt uit het Bond voor Algemeen
Stemrecht is verbannen. Zelf geeft hij in een hoofd
artikel nader zijn denkbeelden aan van het algemeen
stemrecht, waarbij hij wil uitsluiten hen, die vaste be
deeling genieten en de militairen heneden den rang
van onderofficier. Het bevreemdt hem, dat vóór zijn
verkiezing niemand tegen zijn stellingen is opgekomen,
schoon er herhaaldelijk gelegenheid was tot debat.
Op de vergadering van «Algemeen Stemrecht" heeft
hij niet willen spreken, omdat men er op woeste en
hartstochtelijke wijze te werk giog en blijkbaar vooraf
zijn oordeel had bepaald.
Volgens de jongste regeling der reis-
en verblijfkosten van de ambtenaren zie
kon. besluit dd. 5 Jan. 1884, Staatsblad no. 4
mogen door deze geene verblijfkosten in rekening
worden gebracht voor reizen van korteren duur dan
een half etmaal.
De ambtenaar te A. bekomt den last om zich ter
onderzoek, of wat dan ook, te begeven naar B. Omdat
deze plaats niet anders dan per rijtuig te bereiken is,
maakt hij daarvan gebruik en is, «uit en thuis",
10% uur, dus minder dan een half etmaal afwezig.
Met inbegrip van eene fooi aan den koetsier, tollen,
stalling enz. betaalt hij voor dit reisje aan den stal
houder eene som 12.75 5 cent voor een plak-
zegel op de vereischte quitantie. (Of het den ambte
naar voegt dit betrekkelijk geringe of een twintigvoudig
bedrag aan den Staat voor te schieten, dit wordt hem
niet gevraagd.) Thans, na afloop zijner reis, mag hij
eene declaratie van kosten opmaken, en, vermits deze
het bedrag van tien gulden te boven gaan, moet hij
daarvoor een zegel van 22 cent bezigen. Wordt nuj
na opzending aan het departement waaronder de amb
tenaar ressorteert, noch door dit, noch door de reken
kamer een foutje ontdekt, is alles precies in den vorm,
dan bestaat er kans dat hij zijn den staat voorge
schoten geld binnen 3 maanden terug ontvangt. Hij
krijgt dit dan na aftrek van 75 cent voor de kosten
van het zegel, waarop de arrondissements-betaalmeester
wordt gemachtigd tot betaling van het hem komend
bedrag.
Niet genoeg dus dat de Regeering van hare amb
tenaren crediet verlangt, wenscht zij voor die gunst
ook nog eenige voordeelen, ten koste van den crediteur.
In het boven aangehaalde voorbeeld werd door den
bedoelden ambtenaar uitgegeven
12 75 -1- 0.05 0.22% 13 02% hij kreeg
terug ƒ12.75 75 ƒ12, en had dus het voor-
