1885. N°. 140.
Donderdag 26 November.
72ste jaargang.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingenniet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel
OPENBARE VERGADERING
van den
Baad der gemeente Goes,
op VRIJDAG den 27 NOVEMBER 1885,
des namiddags te 2% uren.
Goes, den 25 November 1885.
De Secretaris,
HARTMAN.
Ponten van behandeling:
I. Notulen.
II. Mededeelingen.
III. Ingekomen stukken,
IV. Voorstel van B. en W. omtrent een te geven
advies betrekkelijk den ligger der wegen en
voetpaden.
V. Idem omtrent het aanbod van het Burgerlijk
Armbestuur eener bijdrage in de verpleegkosten
van arme krankzinnigen, met wijziging der
begrooting voor 1885.
VI. Idem tot dekking van buitengewone uitgaven
op dezelfde begrooting.
VII. Idem tot af- en overschrijving op dezelfde be
grooting.
VIII. Tweede suppletoir kohier der belasting op de
honden voor 1885.
Ter overweging.
Men deelde ons dezer dagen mede, dat, naar aan
leiding van den ook hier meer en meer toenemenden
werknood, iemand reeds nu een timmerman geraad
pleegd heeft over eenige herstellingen, die hij in het
voorjaar aan zijne woning wil laten doen, opdat de
werkzaamheden, voor zoover zij op den winkel kunnen
geschieden, reeds nu kunnen worden verricht.
Wij achten dit een voorbeeld, dat navolging ver
dient. Ook hier toch wordt de klacht vernomen, dat
er geen werk genoeg is om alle knechts in dienst te
houden en het lijdt geen twijfel of vele werklieden
gaan den winter met de meeste bezorgdheid tegemoet.
Wanneer nu ieder zijne woning eens inspecteert en
eens nagaat, wat in het voorjaar herstelling zal be
hoeven en of een deel daarvan ook op den winkel kan
worden verricht, en hij raadpleegt zijn timmerman
daarover, dan kunnen vele zorgen voor den winter
worden verlicht. Vooral geldt dit ook voor hen, die
voornemens zijn te bouwen. Wanneer bestek en tee-
kening der nieuwe gebouwen nu worden gereedgemaakt
en het werk aanbesteed, dan kan reeds veel worden
in orde gebracht.
Op die wijze wordt de nood voor een deel van den
handwerksstand aanmerkelijk verminderd, terwijl ook
voor hen, die zich door bedeelingen het lot der armen
aantrekken, de taak wat wordt verlicht; het is toch
te voorzien, dat anders menig flink werkman gebrek
zal lijden en, hoe noode ook, om onderstand zal moeten
vragen, bij gebrek aan verdienste.
Tegen de eventueele opmerking, dat er door boven-
staanden maatregel in het voorjaar minder werk zal
zijn, wensehen wij aantevoeren, dat er dan toch nog
altijd genoeg te doen overblijft, terwijl de winter tevens
door koude en lange avonden groote uitgaven vordert
voor vuur en licht.
Wie het door ons aangegeven middel om den werk
nood te helpen verminderen als doeltreffend beschouwt,
drale niet; hij zal een goed werk verrichten.
GOES, 25 November 1885.
In de gisteravond gehouden algemeene vergade
ring der vereeniging d e Ambachtsschool"
alhier werd de rekening van het afgeloopen dienstjaar
goedgekeurd en vastgesteld in ontvang op f 3068,37
in uitgaaf op 2132,64% en alzoo met een goed slot
van 935,73. De begrooting voor het jaar 1885/86
werd in ontvaDgen uitgaaf vastgesteld op ƒ5735,73,
met een post voor onvoorziene uitgaven van 614,10,
terwijl daarop voor den bouw en de inrichting eener
smederij is uitgetrokken een bedrag van ƒ2400,
Tot bestuursleden werden met nagenoeg algemeene
stemmen herkozen de beide aftredende heeren J. J.
Ramondt en W. De Beste. Het voorstel tot het aan
nemen van donateurs werd door het bestuur inge
trokken op grond dat de statuten reeds spreken van
personen, die de vereeniging steunen door vrijwillige
bijdragen, waartoe dus donateurs ook kunnen gerekend
worden. Eindelijk bracht de voorzitter nog het jaar
verslag uit, dat in ons blad in zijn geheel wordt op
genomen.
Uit Amsterdam schrijft men ons, 24 dezer:
Zooeven, kwartier over achten, hing het leven van
uwen correspondent, naar hij reden had te vreezen,
aan een zijden draadje, doch gelukkig is hij er met
een blauwe scheen afgekomen. Hoor wat is geschied.
De Amsterd. afd. van den sociaal-democratischen bond
had eene bijeenkomst uitgeschreven, ditmaal in het
«Café Zincken", op den Westerdokdijk, dus volstrekt
niet in de buurt van de meeste mijner stadgenooten.
Toch was de zaal reeds lang vóór het bepaalde uur,
zijnde klokke acht in den avond, propvol met mannen
en vrouwen. Ook ik was reeds even 7 uren op mijn
post en bemerkte aldra, dat ook de politie even als
een getrouw dagbladschrijver liever een uur te vroeg
dan een minuut te laat komt. Hare vertegenwoordi
gers in burgerkleeding waren vele.
De voorzitter der vergadering opende, met den hamer
des gezags (zijnde ditmaal niet minder dan een ijzeren
hamer met een houten steel, onomwonden, dus zeer
indrukwekkend) in de hand, de bijeenkomst.
Hij deelde mede, dat het der vele bemoeiingen ein
delijk gelukt was een lokaal te vinden tot het houden
eener openbare vergadering der sociaal-democraten,
die overal daarin belemmerd werden, speciaal door
de politie, die de kasteleins waarschuwt, dat zij hunne
lokalen niet aan »de roode bende" moeten afstaan.
De politie doet dat steeds zonder getuigen, maar treft
toch bij velen doel.
Na een en ander over den ongelukkigen maatschap-
pelijken toestand op de gewone wijze aan zijn adres
bezorgd te hebben gaf hij het woord aan den heer
J. A. Fortuijn, die daarop een hemelhoogen katheder
beklom en, na eenige bekende hatelijkheden, aankon
digde dat hij antwoord zou geven op de aangekon
digde vraagWie zijn de moordenaars" 1 Hij zou
dit doen in aansluiting met eene rede van den heer
Domela Nieuwenhuijs over de vraag»Wie zijn de
dieven" In gespannen verwachting zaten en stonden
alle aanwezigen tot het antwoord op de vraag»Wie
zijn de moordenaars" 1 komen zou. En zie, het kwam
en het luiddeDe moordenaars zijnde regeering en
de regeerende klasse
Opeens staat een op de eerste stoelen gezeten heer
van zijne zitplaats op, doet zich, met aanwijzing van
de teekenen zijner waardigheid kennen als commissaris
van politie, en verzoekt den spreker zich te matigen
in zijne woordenkeuze, daar hij zich anders verplicht
zou zien, de vergadering te ontbinden en het lokaal
te doen ontruimen.
Groot tumult, gesis, getierBij herhaling maande
de voorzitter tot orde en bedaardheid aaneindelijk
zal de, wel eenigzins van kleur verschoten, heer For
tuijn zijne rede vervolgen, maar 't was hem niet ge
gund. Glazen werden stukgegooid of ingeslagen, in
minder dan geen tijd stond geen enkele stoel meer
overeind, overal geschreeuw, gehuil en gedrang om
buiten te komen. Uw onderdanige dienaar werd mede
gedrongen en bevond zich, zonder zelf recht te weten
hoe, eindelijk met een bezeerd been op straat. Van
alle kanten daagde nu politie in uniform op oü
diable allait-elle se nicher 1 zou men kunnen vragen
en maakte ruim baan. Er zijn weder gewonden, maar
hoe en wie weet ik niet. De toegang werd afgezet,
zoodat ik niet meer terug kon. Ik haast mij daarom,
met pijn-verachting, u een kort réiaas te zenden.
Door Z. M. zijn benoemd tot d ij k g r a a f van
den Magdalenapolder, W. Maarleveld; tot dijkgraaf
van den Jacobpolder, L. Lucasse; tot gezworen van
het waterschap de Vrije polders onder Tolen, I. van
Gorsel; tot plaatsvervangend dijkgraaf van den Rapen
burgpolder, G. Bornin het bestuur van den Vergaert-
polder, tot dijkgraaf A. Buyck, en tot plaatsverv. dijk
graaf C. E. Verhelst; tot plaatsverv. dijkgraaf van den
Anna Jacoba- en van den Willempolder, M. Moerland
in het bestuur van den Louisapolder, tot dijkgraaf
J. F. Wouters, en tot plaatsverv. dijkgraaf C. L.
d' Hollander.
Ondelande. Gekozen tot lid van den gemeenteraad
de heer M. P. VanderWeele met 12 van de
23 uitgebrachte stemmen. De heer P. Mol verkreeg
11 stemmen.
Naar De Tijd verneemt, werd bij het afdeelings-
onderzoek van het regeeringsvoorstel tot wijziging van
art. 194 der Grondwet, zoowel van katholieke als van
anti-revolutionaire zijde het regeeringsvoorstel voor
niet-bevredigend verklaard. De beide genoemde fractiën
der rechterzijde zouden zich voorts in hoofdzaak een
stemmig hebben betoond in het stellen van eenige
eischen als aanvulling op het voorstel der regeering,
volgens welke een eventueel nieuw grondwetsartikel
over het onderwijs ongeveer volgenderwijze zou luiden J
1. Het openbaar onderwijs is een voorwerp van de
aanhoudende zorg der Regeering.
2. Het onderwijs is vrij.
3. Wat het lager onderwijs betreft, worden het toe
zicht der Regeer,ng en de eischen van bekwaamheid
en zedelijkheid der onderwijzers geregeld bij de wet.
4. In of voor elke gemeente wordt lager onderwijs
gegeven, voldoende aan de behoefte der bevolking. Het
wordt, voor zooveel daarin niet op andere wijze is
voorzien, van overheidswege verstrekt in openbare
scholen.
5. De openbare scholen zijn toegankelijk voor leer
lingen zonder onderscheid van godsdienstige gezindheid.
6. Op de openbare scholen wordt schoolgeld geheven,
in evenredigheid tot de kosten van het onderwijs.
7. De kosten van het gewoon lager onderwijs aan
kinderen van bedeelden, onvermogenden en minver
mogenden worden van overheidswege vergoed, onver-
billig of dit onderwijs op openbare of bijzondere
scholeD genoten wordt.
8. De Koning doet van den staat der hooge, mid
delbare en lagere scholen jaarlijks een uitvoerig verslag
aan de Staten-Generaal geven.
Bij het examen voor apothekers-bediende te
Breda is geslaagd dhr. J. C. Blad, van Middelburg.
Z. M. heeft benoemd tot rechter in de arr.-
rechtbank te Middelburg m r. S. Gratama Hz,,
thans kantonr. te Schoonhoven.
Benoemd tot ontvanger der directe belastingen,
accijnzen en invoerrechten te Hulst de heer A. Bakker
M z n., thans te Akkrum.
Z. M. heeft aan j h r. m r. W. A. De Jonge,
op zijn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend
als lid van het college van regenten over het huis
van arrest en van bewaring te Zieriksee, onder dank
betuiging voor de in die betrekking bewezen diensten,
en is benoemd tot lid van gemeld college van regenten
m r. D. N. Van H o y t e m a, subst.-off. van justitie
bij de arr.-rechtbank te Zieriksee.
De Provinciale Staten van Utrecht hebben be
sloten dat de verkiezing van een lid van de Eerste
K a m e r, ter voorziening in de vacature ontstaan door
het overlijden van graaf Van Lijnden van Sandenburg,
zal plaats hebben Zaterdag 5 December te 1 uur.
Blijkens het jaarverslag van de Privy Council
omtrent den veeinvoer uit het buitenland in
Engeland, is die invoer toegestaan, mits het aan de
landingsplaats worde geslachtvoor herkauwende
dieren en varkens afkomstig o. a. uit: Nederland.
Uit Assen wordt gemeld, dat de heer L. Olden-
huis Gratama, lid der Tweede Kamer, in beterschap
toeneemt.
Voor de verkiezing van een lid van Prov. Staten
in het hoofd-kiesdistrict Oldebroek, op 1 Dec. a. s.,
wordt o. a. aanbevolen de heer L. C. baron v. d. Feltz,
inspecteur der posterijen voor Gelderland en Limburg
te Arnhem.
De heer K. A. M i n n i g h en echtgenoote uit
Dordrecht, onlangs benoemd tot vader en moeder in
het Diaconie-gesticht der Ned. Herv. gemeente te Tolen,
hebben voor die benoeming bedankt.
Maandagavond werd de begaafde actrice, Mevr.
Sophie de Vries, te Amsterdam, bij gelegen
heid van haar 25jarig jubilé, namens tal van ver
eerders een zilveren theeservies aangeboden. In den sui
kerpot was eene verrassing in den vorm eener enve
loppe, die bescheiden den inhoud verborg. Namens
hare kunstvrienden ontving zij een fraai bronzen beeld
op ebbenhouten voetstuk. De feestvoorstelling genoot
veel belangstelling.
L'Etoile beige verneemt, dat de heeren O 11 e t
en Wilmart voornemens zouden zijn, den Staat
der Nederlanden in rechten aan te spreken om terug
betaling van het waarborgkapitaal (ƒ400,000) van
de niet uitgevoerde spoorwegconcessie Rotterdam
Munster.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren is de heer Heldt beëedigd.
Op de voordracht voor een lid van den Hoogen Raad
zijn als vierde en vijfde candidaten gebracht de heeren
mr. Eyssell, advocaat, en mr. De Graaf, raadsheer te
's-Gravenhage.
De discussie is aangevangen over het voorstel betref
fende den aanleg voor rijksrekening van een buitenhaven
te Lemmer. Op dit voorstel zijn ingekomen twee amen
dementen: le. van den heer A. Van Dedem om Friesland
het beheer en het onderhoud te laten betalen2e. van
den heer Dirks om den oostelijken dam korter te maken
dan den westelijken.
Koloniën.
Uit Djambi wordt aan de Javabode gemeld, dat
de benting aldaar in den ochtendstond van 28 op 29
Augustus door de Djambineezen is aangevallen. Zij
begonnen de militaire kantine te bekruipen, en hoewel
de wacht zich kranig verdedigd heeft, moest zij zich al
schermutselende terugtrekken ter bereiking der benting.
Een hunner was gewond, zoo ook de sergeantkantinebaas.
Voor de benting stonden de Djambineezen met de blanke
klewang, ja werd er door hen op de poort der benting
geschoten, maar tegen het vuur van den Beaumontkogel
waren ze niet bestand, en oogenblikkelijk bekwamen
zij volgens geruchten pl. m. 40 dooden en gewonden.
Acht der dooden, zoomede twee der zwaar gewonden,
hebben zij niet kunnen meénemen. Een paar uur hebben
die zwaar gewonden slechts geleefd, waarvan een die
nog een weinig kon praten, verklaard heeft, dat hij
nu inzag dat hij bedrogen was, om tegen de benting
op te rukken. De toestand te Dj^pbi moet lang niet
aangenaam zijn, en is er ook niet op verbeterdalles
logeert nu sinds dien tijd wederom zoo goed en zoo
kwaad het kan in de benting. De dames zijn naar
Palembarg vei trokken, daar het geen toestand voor
dames is, ja zij die er over oordeelen kunnen, zeggen
dat ze liever te Atjeh zijn dan te Djambi. Den 20 dezer
vertrok Zr. Ms. stoomschip «Madura" met den meest
mogelijken spoed naar Djambi, medenemende de stoom-
barkas No. 16, welke tot dit doel te Onrust werd
bewapend met een achterlaadkanon van 7.5 cM. en
voorzien van munitie. Genoemde barkas wordt toege
voegd aan Zr. Ms. »Soembing", welke de benting te
Djambi bewaakt. De Madura" neemt een detachement
mariniers, sterk 20 manschappen, onder een sergeant
mede, welke tijdelijk van Zr. Ms. wachtschip op de
sSoembing" zijn gedetacheerd.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bath. Door eenige stemgerechtigde lidmaten der
Ned. Herv. gemeente alhier is aan de Kerkvoogden
dier gemeente een adres ingezonden, om nietigver
klaring, wegens onwettigheid, der verkiezing voor drie
notabelen, gehouden op Zondag 15 Nov. jl.
Hun verzoek gronden zij op de volgende omstandig
heden
le. Dat er stembriefjes zijn uitgereikt aan hen, welke
geen lidmaat, ol nog te kort lidmaat zijn, om te mogen
stemmen
2e. Dat door deze laatsten, en ook door anderen,
die bedeeling ontvangen, of hun bewijs van lidmaat
schap niet hebben ingeleverd, op onwettige wijze aan
de stemming is deelgenomen.
Tot Notabelen bij de Herv. gemeente te Tolen
werden Dinsdag gekozen dr. C. C. Schot Cz., A. W.
Van Nieuwenhuijzen en D. Van de Meeberg.
Beroepen te St. Laurens (cl. Middelburg) ds.
G. B. Boomer, te Blauwkapel.
Bedankt voor het beroep naar Sluis door ds.
A. H. Roose, te Woudsend en Indijk.
De heer J. H. Houtzagers, candidaat in de god
geleerdheid van de Vrije Universiteit is, naar de Stand.
meldt, jl. Vrijdag te Utrecht kerkelijk onderzocht door
de kerkeraden van Kootwijk, Nijkerk en Voorthuijzen,
ten deze bijgestaan door de heeren ds. De Gaay Fort
man, dr. Geesink, dr. Van Goor, ds. Van Lingen en
ds. Van Schelven, en de heeren ouderlingen Kuhler,
Thierry en Vrolijk, resp. uit Amsterdam, 's-Gravenhage
en Rotterdam.
Na een zorgvuldig onderzoek van bijna zes uren om
trent belijdenis en wandel, wetenschappelijke ontwik
keling en gaven voor het ambt, is door deze kerkelijke
vergadering aan den heer Houtzagers het door hem
verlangde diploma uitgereikt, waarbij hij voor de
bediening des woords geschikt is verklaard.
Negentien ingezetenen van Dedemsvaart, op eene
enkele uitzondering na leden van het Ned. Protestan
tenhond, hebben bij deurwaardersexploot hun lidmaat
schap van de Ned. Herv. kerk opgezegd, terwijl men
verwacht, dat nog enkele anderen vóór het einde van
dit jaar hun voorbeeld zullen volgen. Dat de aldaar
gevestigde afdeeling van genoemd Bond om de 14 dagen
gelegenheid geeft om eene godsdienstoefening in vrij
zinnigen geest bij te wonen, «heeft veel tot het doen
van dezen stap bijgedragen.
In de Maandag gehouden zitting van den ge
meenteraad te Zieriksee is benoemd tot hoofdonder
wijzeres aan de openbare Meisjesschool aldaar mej. T.
Visser te Delft. Na ontvangen goedkeuring van HH.
Gedeputeerde Staten, is het tractement bepaald op
ƒ1400 per jaar met genot van vrije woning.
Rechtszaken.
Van het bekende vonnis, door den kantonrechter
te Middelburg gewezen in zake overtreding van het
reglement op de wegen en voetpaden in Zeeland, be
klaagde W. K., te Domburg, is, naar wij vernemen,
appèl aaugeteekend. (M. Ct.)
De arrond.-rechtbank te Middelburg veroordeelde
Dinsdag o. a. J. Z., 43 j., te Krabbendijke, wegens
diefstal tot 8 dagen celen sprak vrij C. Z., 48 j.,
te Goes, beklaagd van bedelarij.
Landbouw en Veeteelt.
De Vereeniging te Wolfertsdijk hield Maandag
avond hare gewone driemaandelijksche vergadering,
waarin de aan de beurt van aftreding zijnde bestuurs
leden, de heeren G. De Jager en C. Zuidweg, als
zoodanig werden herkozen. Nadat een viertal prijzen,
bij verloting onder de presente leden, waren toegewezen,
trad de Voorzitter op, ter beantwoording van de vraag:
«waarop dient gelet te worden bij het aanfokkenvan