1885. N°. 139.
Dinsdag 24 November.
72ste jaargang.
Keinhandel in Sterkedrank
Levering van Remontepaarden
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag, Woensdag en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 ct., met bijblad 10 ct.
In ons land vervoege men zich- voor Rotterdam aan het Algemeen Advertentiebureau
van NIJGH VAN DITMAR, en verder bij alle Boekverkoopers en Postdirecteuren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 ct., elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts
tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ets.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cents per regel.
Op den 27 November a. s. des namiddags te 12 uren
zal eene aanbesteding gehouden worden van de
ten dienste van de veldartillerie; en wel: 9 voor het
eerste en 8 voor het tweede, alsmede een gelijk getal
voor het derde Regiment De hoofdadministratie is ge
vestigd van het le te Utrecht, van het 2e te 's Graven-
hage, van het 3e te Breda.
De voorwaarden van aanbesteding liggen ter lezing
op de provinciale griffie, alsmede in de bureelen van
de kwartiermeesters bij de hoofdadministratien der ge
noemde korpsen en bij het departement van Oorlog.
Goes, den 21 November 1885.
De Burgemeester van Goes.
J. G. DE WITT HAMER.
Door GOMMERT DE LEEUWEN is vergunning ge
vraagd tot uitoefening van den
in den winkel in de St. Jaeobstraat wijk B no. 10b
gelijk nu aan Johannes Dronkers Jz was verleend.
Bezwaren kunnen worden ingediend vóór den 28 No
vember a. s. des namiddags te 1 uur.
Goes, den 21 November 1885.
Burgemeester en Wethouders van Goes.
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 23 November 1885.
Het gewone St.-Nicolaasfeest vanwege de ver-
eeniging tot het regelen en bevorderen van Volks
vermaken alhier zal gehouden worden op Maandag
7 Dec. a. s. in het «Slot Oostende" en o. m. bestaan
uit een concert, te geven door het stafmuziekkorps
van het 3e Regiment Infanterie te Bergeu-op-Zoom,
en dramatische en comische schetsen, voortedragen
door den heer A. De Winter van Breda.
Het bericht in verschillende bladen, als zou de
heer P. Bruggeman tegen 1 Januari 1886 zijn eervol
ontslag als Burgemeester van Baarland hebben ver
zocht, is minder juist. De diensttijd van den heer B.
is met 31 Dec. 1885 geëindigd en op de vraag van
den heer Comm. des Konings in deze provincie, of hij
zich eene eventueels herbenoeming zou laten welgeval
len, heeft hij een ontkennend antwoord gegeven.
Ter voorziening in de opengevallen plaats van
dijkgraaf van den polder «Nieuw Hinkelenoord en
Hoogerwerf" zijn aan den Koning voorgedragen de
heeren C. Jacobs PJzn. en C. A. Jacobs, beiden te
Woensdrecht, en J. B. Giljam te Goes. (A.)
Kapelle. In de jl. Zaterdag gehouden vergadering
van de verschillende grondeigenaren in deze gemeente,
wier gronden als typen der grondbelasting gebezigd
zijn, waren er voor zich zelf of als gemachtigden van
de 53, 26 opgekomen. Allereerst werd door den heer
A. Nijssen, voorzitter der dorpsvereeniging, die het
initiatief tot deze bijeenkomst genomen had, in breede
trekken het doel dezer vergadering uiteengezet. De
vereeniging had indertijd besloten, wanneer de typen
zouden ter visie liggen, deze te controleeren en met
het oog op de voorlaatste schatting, welke omstreeks
50 jaren geleden heeft plaats gehad, toonde de voor
zitter het belang van deze vergadering aan door erop
te wijzen hoe de kleinste vermindering, die door het
controleeren mocht ontstaan, op den duur aan dezen
of genen een niet onbelangrijk voordeel zou kunnen
bezorgen.
De heer Dekker, burgemeester van Wemeldinge.
betoogde daarop dat de opbrengst der jaren 1876 tot
1881, welke tot maatstaf der herziening moest dienen,
voor den tegenwoordigen tijd te hoog was, inzonderheid
wisschebosschen en boomgaards waren zijns inziens
veel te hoog geschat.
De heer Oele, lid der schattingscommissie, voerde
aan, dat bij de schatting alle pogingen zijn aangewend
om vooral van die gronden, welke als typen moesten
dienen, de zuivere opbrengst in de aangegeven jaren
optesporen en dat zelfs die opbrengst, zoo mogelijk,
nog verminderd is; hij toonde dit bij eenige typen aan.
De heer Dekker zeide niets te willen afdingen op
den arbeid der schatters, doch wees erop, dat de toe
stand sedert dien tijd nog veel verminderd is. De
schatters hebben geheel gehandeld volgens de wet en
daarom zal hij zich bij de schatting nederleggen, maar
hij herhaalt, dat de boomgaarden en wisschebosschen
hem als te hoog geschat voorkomen, dewijl vele wis
schebosschen nog minder opbrachten dan bouwland.
De heer Oele zeide hierop dat de schatting is ge
schied volgens de toenmalige opbrengst; enkele per-
ceelen zullen door verwisseling of om andere reden
verbeterd of verminderd zijn in opbrengst, doch hier
is niet tegen te wakenom dit te voorkomen zou zijns
inziens een jaarlijksche schatting noodig zijn. Evenwel
gelooft spreker ook, dat er in geheel Nederland, naar
den tegenwoordigen toestand gerekend, te hoog geschat
is, maar dit is geen bezwaar, daar een gelijkelijk te
hooge aanslag dezelfde uitkomst oplevert als de werke
lijke, aangezien alsdan de te nemen factor lager wordt.
Hierop vroeg de heer "Van Dalen of bij de schat-
ting de zuivere opbrengst of de pacht als maatstaf
gebezigd is? waarop door dhr. Oele werd geantwoord,
dat in de meeste gevallen de pachten in aanmerking
genomen zijn. In enkele gevallen was de commissie
van oordeel hiervan te moeten afwijken, doch meestal
is de geringste pacht of opbrengst aangenomen.
Mr. Liebert merkte op dat de schatting tiendvrij
is gerekend, en dat de polderlasten later van de zui
vere opbrengst zullen algetrokken worden, doch dat
tegen de laatste zijns inziens wel eenige bedenking
bestaat. Hij zou daarom de schalen, zooals zij thans ter
visie liggen, goed willen keuren, doch de aftrek der
polderlasten wenschen verhoogd te zien.
De heer Oele zei dit punt later te willen bespreken,
doch wenschte eerst met het gevoelen der vergadering
bekend te worden en vroeg den voorzitter in omvraag
te willen brengen of de typen zullen gecontroleerd worden
ja of neen. Met algemeene stemmen werden de schalen
goedgekeurd en alzoo het controleeren onnoodig geacht.
Alsnu werden de polderlasten behandeld.- Volgens
de wet moet ƒ11 per H.A. van de zuivere opbrengst
worden afgetrokken, en deze som is volgens de heeren
Liebert en Oele te laag genomen. Wel is waar, wordt
volgens de wet onderhoud en geene vernieuwing in de
polders verricht, in aanmerking genomen, doch dit is
huns inziens onbillijk zij dan wenschten daarom tegen
deze bepaling te reclameeren, en alle uitgaven dienaan
gaande in aanmerking genomen en alzoo alle polderlasten
van de werkelijke opbrengst afgetrokken te zien. Zij
stelden daarom voor een commissie te benoemen om
deze zaak te regelen teneinde eene gemotiveerde re
clame, onderteekend door de ingelanden van den polder
«Breede Watering bewesten Ierseke", in te dienen. Dit
voorstel werd met algemeene stemmen aangenomen en
als leden dier commissie werden benoemd de heeren
mr. B. V. Van der Bilt, mr. J. C. R. Van der Bilt,
J. A. A. Fransen Van de Putte, G. H. Van der Meer
Mohr, A. Nijssen en P. Dekker, met recht om bij
weigering van dezen of genen er naar hun goedvin
den andere leden aan toe te voegen. De beide laatsten,
ter vergadering tegenwoordig, verklaarden zich bereid
van deze commissie deel uit te maken.
Vrijdagavond hield de geneeskundige raad voor
Zeeland te Middelburg hare najaarsvergadering. Daarin
werd o. a. mededeeling gedaan van de handelingen
van het geneeskundig staatstoezicht gedurende het
tijdvak van 1 Juni tot 1 Nov. Daaruit bleek, dat
vooral in de maanden Augustus en September, die zich
door langdurige droogte kenmerkten, meer diarrheeën
voorkwamen, dan in dezelfde maanden van het vorig
jaar. Roodvonk kwam o. a.-voor te Kattendijke, typhus
en febris typhoïdea o. a. te Rilland-Bath, Waarde,
(1 overl.) en te Wemeldingedyphteritis werd o. a.
waargenomen te Krabbendijke (2 overl.) en te Krui-
ninge (1 overl.)
Toen uit eene vervolging wegens onbevoegde uit
oefening der verloskunde te Baarland de behoefte aan
verloskundige hulp in die gemeente bleek, werd bij
het gemeentebestuur op de aanstelling van eene vroed
vrouw aangedrongen, zoo noodig in gemeenschap met
de gemeente Hoedekenskerke.
Hierop werd geantwoord, dat pogingen werden in
't werk gesteld om de vestiging van een geneeskundige
te bevorderen. Daarin zijn de besturen dier gemeenten
echter nog niet geslaagd.
Mejuffrouwen L. Rijkaard te Goes, C. L. Willemse
te Tolen en E. M. Van der Schaaf te Westkapelle
werden door den Min. van binnenl. zaken als inwo
nende leerlingen op 's rijks kweekschool voor vroed
vrouwen te Rotterdam geplaatst.
Nadat besloten was, met 12 stemmen tegen 1 stem,
dat de verslagen omtrent de winkelvisitatiën in het
openbaar zouden worden uitgebracht, werd daartoe
overgegaan.
De algemeene indruk bij de visitation verkregen
was wat den eersten ring betreft als volgtDe toe
stand der apotheken in dezen ring was over het al
gemeen zeer bevredigend. Slechts twee apotheken van
geneeskundigen werden minder voldoende bevonden.
Bij den geneeskundige L. Boogaert te Ovezand werd
eene hervisitatie noodig geacht. Aan een geneeskun
dige werd eene waarschuwing gezonden.
Bij de hervisitatie bij dhr. L. Boogaert was eene
verzegelde sleutel der vergiftkas niet aanwezig, terwijl
de geneeskundige afwezig was. De vergiften konden
dus niet onderzocht worden. Hiervan werd proces
verbaal opgemaakt.
Aangenomen werd voorts een voorstel van den heer
dr. J. P. Berdenis Van Berlekom, dat de geneesk.
raad zich wende tot het gewestelijk bestuur van Zee
land, ten betooge van de noodzakelijkheid der oprich
ting van een provinciaal gesticht voor krankzinnigen.
Ten slotte opperde de heer Hazenberg de vraag
of het niet op den weg van den raad zou liggen te
trachten een einde te maken aan de vervolging wegens
bet verleenen van verloskundige hulp door onbevoeg
den. Spreker had het oog op de gevallen dat eene
vracw bepaald geholpen worden moet en een verlos
kundige ontbreekt, terwijl, als dan de een of andere
buur hulp verleent, een naijverige buur of vlijtig mare-
chaussée haar verbaliseert.
Dit denkbeeld werd niet ondersteund en kon dus
geen onderwerp van beraadslaging uitmaken.
De openbare zitting ging daarna over in eene met
gesloten deuren. (Naar de Midd. Ct.)
De telegrafiste mej. F. Gauw is van Rotterdam
naar Ierseke verplaatst ter vervanging van dhr. C.
Gaanderse, telegrafist 2e kl., die zooals vroeger reeds
werd gemeld, van daar naar Rotterdam verplaatst is.
Benoemd bij de rust. schutterij in Zeeland, 3e
bat., tot 2en luit. J. Steketee, thans schutter.
Kolijnsplaat. In de vergadering van het Nutsdepar-
tement «Noord-Beveland" den 25 November a. s. zal
de heer majoor Fürstner als spreker optreden. Genoemde
heer zal ook in deze maand spreekbeurten te Groede
en te Zieriksee vervullen.
Te Heinkenszand had een tapper, die tegelijk
met de uitoefening eener winkelnering sterkedrank
schonk en verkocht in eene localiteit, binnenshuis
gemeenschap hebbende met den winkel, vrijstelling
verzocht van het verbod, vermeld in art. 3 no. 8 der
gewijzigde drankwet, op grond dat zijne localiteit zich
bevindt in eene afzonderlijk gelegen buurt, waar slechts
op eene plaats sterkedrank in het klein wordt verkocht.
Door Ged. Staten is op die aanvraag afwijzend
beschikt. (Af. Ct.)
De consul van Frankrijk te Rotterdam beeft tot
consulair agent van Frankrijk te Zieriksee en Brouwers
haven benoemd den heer P. P. De Crane, die in deze
qualiteit door het Nederl. Gouvernement is erkend en
toegelaten.
Bij bet bestuur der posterijen schijnt het voor
nemen te bestaan, den uitbetalingstermijn der post
wissels, die thans slechts een maand bedraagt en
waarvoor, na dien tijd ter betaling aangeboden, eene
machtiging van het hoofdbestuur wordt gevorderd,
te verlengen. (D.)
Z. M. heeft bij besluit van 12 Nov. (Stbl. no.
192) bepaald, dat zullen worden uitgegeven één mil-
lioen muntbiljetten van tien gulden en honderd-duizend
muntbiljetten van vijftig gulden.
Het hoofdbestuur der Nederlandsche Vereeniging
tot bevordering van Zondagsrust heeft zich in eene
circulaire tot het Nederlandsche volk gericht, met het
dringend verzoek, indien het niet volstrekt noodzake
lijk is, niet op Zondag te werken, te koopen en te
reizen, en niet een ander buiten noodzaak op den Zondag
voor zich te laten werken.
De directeur der Weesinrichting te Neerbosch
is uitgenoodigd te Cincinnati (Noord-Amerika) eenige
lezingen te houden over zijn arbeid onder de weezen.
Dankbaar voor die vriendelijke uitnoodiging, hoopt de
heer J. Van 't Lindenhout daaraan later te voldoen.
De gemeenteraad van Utrecht heeft Zaterdag
met groote meerderheid de voorstellen van B. en W.
omtrent het 50e lustrum der Universiteit aangenomen,
nl. om: lo. 5000 beschikbaar te stellen voor de
uitvoering der cantate van Beets en Holl; 2o. als
blijvend aandenken een nieuw Academiegebouw te
stichten, door daartoe 100,000 in de kosten, geraamd
op 150,000, aantebieden, mits colleges en belang
stellenden het overige geven; 3o. dit gebouw te vesti
gen aan het Munsterkerkhof en daartoe het huis van
jhr. Ram aan te koopen, en 4o. prof. Gugel uitte-
noodigen, plannen te ontwerpen.
Eene niet onaardige bijzonderheid omtientMul-
tatuli, in den tijd dat hij Duitsch correspondent van
de Haarlemsche Courant was, wordt door Busken
Huet in het A. D. v. IV. 1. verhaald.
In de Haarlemmer mogen de redacteuren nooit
hunne eigene meening uitspreken. Zij moeten zich
bepalen tot uittreksels uit andere bladen. Aan dezen
regel was ook Multatuli gebonden, maar bij wist
toch een middel om zijne eigen denkbeelden uit te
spreken. Hij schiep een denkbeeldig blad, de Maimer
Beobachter en liet deze alles zeggen, wat hij zelf
meende dat gezegd moest worden Niemand heeft
deze onschuldige mystificatie ooit ontdekt.
Prof. Oudemans te Utrecht heeft uit astrono
mische berekeningen afgeleid, dat, indien er werkelijk
op 27 November een sterrenregen te verwachten is,
afkomstig van de komeet van Biela, dit verschijnsel
dan toch vermoedelijk eerst nabij middernacht zou
beginnen.
Het adres van de Nederl. Maatschappij van ge
neeskunde, waarin gewezen wordt op de misbruiken,
die van begrafenisfondsen worden gemaakt, is gesteld
in handen der Commissie voor eene wettelijke regeling
der levensverzekering hier te lande. Verz.bode
Uit het 27ste jaarverslag betrekkelijk verpleging
en onderwijs in het Nederlandsch gasthuis voor oog-
lijders van 1 Jan. 1884 tot 1 Jan. 1885 blijkt, dat
in dat jaar werden behandeld 2701 en verpleegd 398
ooglijders, onder wie 40 en 22 uit Zeeland.
In 1859 bedroeg dit aantal behandelden slechts 873
en verpleegden 192, zoodat dit getal in de verloopen
26 jaren zeer is toegenomen. De ontvangsten bedroegen
in 1884 1471,28% meer dan de uitgaven, waardoor
het nadeelig saldo over het dienstjaar 1883 van
2663,83% is teruggebracht op ƒ1190.55.
Het kapitaalfonds vermeerderde in 1884 aan legaten
met 950 en aan giften met 2330,36.
Correspondenten zijn o. a. dr. N. J. F. Verschoor
te Goes en dr. S. Dobbelaar De Wind te Middelburg.
O.-IndiS. Overgeplaatst van Z. M. stoomschip «Banka"
op Z. M. opnemingsvaartuig sHydrograaf" de off. van
admin. 2e kl. D. G. Krol Van der Hoek.
Kunst, Wetenschap en Letteren.
Naar aanleiding van een indertijd in 't Vad. ge-
opperden twijfel over de juistheid der bewering dat
de Roomseh Koning Willem van Holland de stichter
(leessteenlegger) zou zijn van den Keulschen Dom,
is door den heer Victor De Stuers een nader onder
zoek ingesteld, waarvan de uitkomsten hem thans
geleid hebben om den Minister van Waterstaat enz.
in overweging te geven, uit het opschrift der aan
Willem II gewijde fontein op het Binnenhof weg te
laten de woorden, welke betrekking hebben op zijn
tegenwoordigheid bij de plechtigheid der eerste steen
legging van den Keulschen Dom.
Het Petersburger Med. Wochenschrift bericht,
dat Robourgeon, een volgeling van Pasteur, in overleg
met prof. Domingo Freire van de universiteit te Rio-
Janeiro, op uitnoodiging van den Keizer van Brazilië,
de inenting tegen de gele koorts heeft verricht aan
verscheidene studenten in de geneeskunde en aan 200
beambten der belastingen.
Bij alle ingeënten openbaarden zich reeds zeer spoe
dig de ziekteverschijnselen, aan gele koorts eigen,
maar in veel goedaardiger vorm. Na twee dagen was
de ziekte geheel geweken.
Van de ingeënten stierf niemand, noch ten gevolge
der enting, noch ten gevolge der ziekte, terwijl vele
hunner niet ingeente makkers aan gele koorts bezweken.
Ook werden vele officieren en matrozen, behoorende
tot de hemanning van vreemde schepen, die vreesden
door de epidemie te Rio-Janeiro aangetast te worden,
ingeënt, en bleven allen van de ziekte verschoond.
Landbouw en Veeteelt.
Ten einde uit te maken of het doelmatig is,
in plaats van zomertarwe haver of gerst te verbouwen,
heeft een landhuishoudkundige in Posen proeven ge
nomen met verschillende soorten van zomerkoren. De
bodem van het proefveld bestond uit lichtgekleurde
leem met zandigen ondergrond en bevond zich ia een
zeer goeden staat. Alle soorten van koren werden op
8 duim besteld en later tweemaal met de hand be-
hakt. De zaden ontwikkelden goed, maar er deed zich
roest vooi", van welke inzonderheid de Imperiaalgerst
had te lijden. Bij den prijs van tarwe ad 16 m. de
100 kg., van gerst ad 15 m., van haver ad 14 m„
van stroo ad 2 m., blijkt de opbrengst pro hectare
in geldswaarde te zijn: Probsteier haver ('t maximum)
397.18 m. Imperiaalgerst ('t minimum) 177.90 m.
No. 2 was de Nieuw-Zeelandsche haver ad 350.42
m.dan volgen 5 soorten van zomertarwe en eindelijk
2 soorten van gerst: de Chevalier met 339.75 en de
reeds vermelde Imperial met 177.90 m. De Chevalier
stond gelijk met de Kolbm-zomertarwe en hoogerdan
3 andere soorten van zomertarwe. De Gaiicische zom -r-
tarwe had eene nog iets hoogere opbrengst (352 m.)
dan de N.-Zeelandsche haver (350.42 m.).
Een op graanzolders voorkomend insect is de
klander Calandra granaria't welk soms groote
schade in het graan aanricht. Volgenderwijze besti'ijdt
men dit insect: eene scbapevaclit wordt met de wol
naar beneden bovenop den graanhoop geplaatst. De
insecten kruipen alsdan in de wol en door nu het
vel weg te nemen en boven een vat met kokend
water uit te schudden, vernietigt men massa's er
van. Tegen 't voorjaar brenge men dit middel in
praktijk, want alsdan komen de insecten uit hunne
schuilhoeken te voorschijn.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
- Wij vernemen langs officieusen weg, dat het
classicaal bestuur, inzake de aanklacht tegen ds. Huet
alhier, het spiritisme heeft geoordeeld te zijn tegen
Gods woord en ds. Huet dringend heeft uitgenoodigd
zich van sp'riti-tische handelingen te onthouden.
