BIJVOEGSEL
GOESCHE COURANT.
ZATERDAG
7 NOVEMBER 1885.
No. 152.
Boekaankondiging.
Ingezonden Stukken.
Tijdschrift ter beoefening van het administratief
recht, hoofdredacteur H. 6. Hartman Jz., secretaris
der gemeente Goes, 2e jaargang, 10e en 11e aft.,
Goes F. Kleeuwens en Zoon, bevat het volgende
Onderhoudsplicht der wegen. Beheer der slooten.
Beantwoording der door de redactie gestelde vragen.
Een fout, die terecht bestreden wordt. De vijfde
algemeene vergadering der Nederlandsche vereeniging
van Gemeente-ambtenaren. Herziening van het plaat
selijk belastingstelsel, Vragen, waarvan de beant
woording wordt ingewacht.
Inhoudsopgave van no. 4 van het Maandblad
tegen de vervalsching van levensmiddelen Gevaarlijke
Industrie. Vervalschte zijde. Onderzoek van le
vensmiddelen en handelsartikelen gedurende de maand
October. Vervalsching van peper. Bevinding van
Keurmeesters te Amsterdam. Honing vervalsching.
Korte berichten. Hygiëne en Industrie. Ver
betering van drinkwater. Tin in blikjes. Iets
over het bleeken van oliën. Een belangrijke uit
vinding op landhuishoudkundig gebied. Practisch
allerlei. Viaagbord. Boekbeschouwing.De strijd
tusschen Hygiëne en Industrie. Correspondentie.
Mijnheer de Redacteur I
Vergun mij in uw blad te antwoorden op uw hoofd-
art. no. 1 Begrootings-debat in den Raad.
Dat het den leden van den gemeenteraad onmogelijk
was, om direct te antwoorden op hetgeen ik sprak,
geef ik u dadelijk toeook dat er in mijne berekening
eene vergissing is, erken ik, doordien uitgaven voor
de verschillende scholen onder elkander vermeld waren,
waardoor de positie van school E dan nog ongunstiger
wordt, doch vergun mij u te zeggen dat uwe bereke
ning ook niet juist is. Wat toch lees ik onder Hoofd
stuk VII, Afdeeling 3, kosten van het lager onderwijs
Salaris personeel school A, B, C en D 14295,-
Handwerken
Toelage hoofdakte
opleiding
Onderhoud scholen A, B, C
School D wordt zekerlijk door het Wees
huis of Burg. Armbestuur onderhouden.
Zonder school E. Kachels
ju Schoolmeubelen
Schoolbehoeften
425,—
130,—
225,—
680,—
r Verlichting en verwarming
Plaatselijk schooltoezicht
d t t Bibliotheek
Advertentiën
Enkel voor de openbare school beloo
ningen en eereblijken
Rente zender aflossing
Vergoeding huishuur
132,—
198,
960,
1250,
20,-
75,—
40,—
200,—
626,—
225,—
Is niet ƒ18333,zooals u schreef, maar 19481,
Dit gedeeld door 762 kinderen is 25,56% per
leerling, en niet zooals door u werd gezegd 24 per
kind. Aflossing van kapitalen heb ik er nu niet bij-
gerekend, en wel, omdat bestuurders der Bijzondere
school mij zeiden, dat onder de 2710,die het
onderwijs had gekost, wel 69 rente was, doch geen
aflossing had plaatsgehad. Dit onderwijs kost dus 17
per leerling, een verschil dus van 8,56 per leerling
in het jaar, en wanneer nu de Bijz. school een open-
KOERS DER AMSTERDAMSCHE BEURS
van Donderdag 5 November 1885.
SÏAAVS&BSHIHISBH.
EUROPA
PCt.
PCt.
Hongarije, Obl. Leening 1867
5
99
dito, Goudleening
5
87
Italië, 1881.
5
90%
Nederland, Cert. N. W. S.
2%
69
dito, dito dito
3
82%
dito, dito dito
4
102%
dito Obl. 1883
4
102%
Oostenrijk, Obl. in papier Mei-Nov.
5
66
dito, dito zilver Jan.-Juli
5
65%
dito, dito goud
4
87%
Portugal, Obl. Btl. 53/80
3
45
dito, dito 1881
5
82%
Rusland,
Obl. Hope Co. 1798/1815
Cert. Inschrijv. 5e serie '54
5
100%
5
59
dito dito 6e '55
5
84%
Obl. 1864 ƒ1000
5
99%
dito 1866 100
5
96%
dito 1872 gecons.
5
94
dito 1873 dito
5
93ji
dito 1877
5
97%
dito Oostersche leening le serie
5
56%
dito 1850 le Leening
4%
93%
dito 1860 2e dito
4 u
91%
dito 1875 gecons.
4%
86%
dito 1880 gecons.
4
76 54
dito Leen. 1867/69 (Nieolai)
4
84%
dito dito 1859
3
69%
dito dito 1883 in goud
6
104%
Spanje, Perp. Sch.
4
53
dito dito dito 1876
2
45%
dito dito Amortis
4
70
dito dito perp. Schuld
4
52 54
Turkije, dito Alg. Schuld 1865 geregistr
13%
dito dito 1863/1865
6
dito dito 1869 geregistr.
1354
AFRIKA.
Egypte, Obl. leening 1876
4
63J4
dito Spoorwegleening 1876
5
82
bare was, dan kwam er éen hulponderwijzer bij a
500,dan kostte elke leerling slechts 20,dus
5,56% per leerling minderdit vermenigvuldigd met
762 leerlingen, zou eene mindere uitgave vorderen van
ruim 4000,waarmede de hoofdelijke omslag kon
worden verminderd. En nu is mijne bescheiden mee
ning, dat ƒ19481,geheel voor het lager onderwijs
is uitgetrokken. (a)
Vergun mij u nog in herinnering te brengen, dat
het aantal uren, waar in de kinderen handwerk-onder-
wijs genieten, gering is, en er nog leerlingen zijn, die
op avonden wanneer er geen les is op de openbare
handwerk-sehool, van particuliere inrichtingen gebruik
maken; dit aantal zeker grooter zou zijn, doch u
weet de ouders der kinderen zijn gedwongen om de
openbare handwerk-school te bezoeken, en bedreigd,
dat zij van de openbare school zouden worden ver
wijderd, indien hunne kinderen niet getrouw de lessen
in de handwerken bijwoonden Ook geloof ik niet,
dat het Bijzonder onderwijs meer zou kosten dan nu,
indien er in de handwerken les werd gegeven, aange
zien de onderwijzeres evengoed akte heeft voor nuttige
handwerken als de openbare onderwijzeressen.
Volgens uw schrijven gaf ik onbewimpeld te kennen,
dat ik de traktementen der onderwijzers wilde ver
minderen. Waar heb ik dit gezegd M. de Redacteur 1
Ik herinner er mij niets vanwel is waar heb ik
altijd gestemd tegen die verhooging, omdat ik van
het standpunt uitging, verhooging is makkelijk, als
het uit de beurs van belastingschuldigen gaat, maar
is éénmaal een traktement op eene hoogte gebracht,
dan is verlaging van traktementen moeielijk; maar
hebben de onderwijzers zelf niet vraag en aanbod in
het leven geroepentoen er schaarste was van onder
wijzers (u zult het mij toestemmen) waren die scholen
het meest van onderwijzers-personeel voorzien, die het
hoogste traktement gaven.
Of ik de voorvaderlijke tijden terug wenschte, och
neen, wel wat het Godsdienstige aangaat, doch niet
wat het wetenschappelijke betreft. Dat ik voor goed
wetenschappelijk onderwijs ben, is, meen ik, genoeg
bekend.
Op skaal gesleten jassen en klompen" zal ik niet
antwoordenalleen ditik ontmoette dezen zomer op
een aanzienlijk dorp een onderwijzer, die nog zeer jong
was, een knappe kop zou men zeggen, hij had ver
schillende akten, doch hoewel hij een hoog traktement
had, had zijne kleeding wel iets van het hierboven
staande, ten minste het onderwijzend personeel aan de
Bijzondere school (met lager traktement) zag er heel
wat netter uit wat kleeding betreft.
De arbeider is zijn loon waard, maar dan zeg ik
niet alleen de onderwijzer, doch ook de ambachts
man en de arbeiderbij mij heeft elk lid der Maat
schappij eene nuttige taak te vervullen. Is een trakte
ment van 600 te hoogmaar is men niet tot die
hoogte gekomen, omdat er anders geen sollicitanten
kwamen bij vacaturenen zou het oude spreekwoord
hier niet van toepassing zijn»als de tijen verloopen
verzet men de bakens." In eene naburige gemeente is
eene vacature, men heeft sollicitanten opgeroepen op
een traktement van 510 en hoewel de tijd van
solliciteeren nog niet gesloten is, is van zeer betrouw
bare zijde mij medegedeeld, dat er reeds 8 sollicitanten
zijn en nu reken ik op uwe instemming als ik beweer
dat onze gemeenteraad daarvan nota heeft te nemen.
En men vergete niet, dat het zeer gemakkelijk is om
uit de beurzen der belastingschuldigen hooger trakte
menten te geven of te bestendigen, maar wanneer wij
dit uit eigen beurs doen moeten, zou misschien vraag
en aanbod wel in aanmerking genomen worden, dat
nu wordt afgekeurd.
Ten slotte verblijd ik mij, dat gij tegen dat heer
achtige zijt, en ik ben het hier in 't geheel met u
eens, dat het trotsche, dat sommige onderwijzers of
onderwijzeressen aankleeft, ook uwe goedkeuring niet
wegdraagt.
Nu rest mij nog eene vergissing te herstellen, zij
is dezein den raad heb ik gezegd dat elke leerling
op school E ƒ242,kost, dit is niet juist, school
E telt 25 leerlingen en kost plus minus 6430,
dan kost elke leerling 257,20.
P. S. Bij mijn vergelijking van het bijzonder met
het openbaar onderwijs vergat ik op te merken, dat
onder de onkosten ook begrepen zijn die van het
loeren der Fransche taal.
U Mijnheer de Red. dankzeggende voor de plaats
ruimte in uw veelgelezen blad, heb ik de eer te zijn
Uw dw. Dienaar,
B. M. DEN BOER.
Goes, 31 Oct. '85.
NOORD-AMERIKA.
Ver. Staten, Obl. 1876
Mexico, dito 1864
ZUID-AMEBIKA.
Brazilië, Obl. 1865 100
dito dito 1875 100
Columbia, dito
Peru, dito leen. 1870
Venezuela, dito 1881
xmiTOVB. KM FM. ©MÖKH
N.-Afrik. Handelsv. aand.
Gemeente Crediet Obl.
Maats. Fijenoord Aandeelen.
Rott. Hypotheekbank, Pandbr.
Stoomvaart Zeeland Aand. pref.
dito dito Obl.
dito dito Obl. 1885
Rusland, Pandb. Hyp. Bank
SBOOaWBG-HhSKIS.
Nederl., Holl. IJzer. sp. Obl.
Maats. Expl. Staatsspw. dito 1873
Ned. Centraal spw. gast. dito
Hongarije, Theisspw. dito
Italië, Zuid Ital. spw. dito
Polen, Wars. Bromb. aand.
dito, Warschau-Weenen aand.
Rusland, groote spw.maatsch. aand.
dito hypoth. Obligatiën
dito dito dito
Baltische spoorwegaandeelen
Charkow Azow. Oblig.
Jelez Griasi dito
Jelez Orel dito 1000
dito dito 100
Morschansk-Sysran Aand.
Mosk.-Jaroslaw Oblig.
Orel Vitebsk dito 100
dito aandeelen
Poti-Tiflis Oblig. ƒ1000
dito dito 100
Zuid-Westelijke Spoorw. maatsch. aar
AMERIKA.
Atchison-Topeka Cert. v. Aand,
Aan wien de schuld?
De heer Den Boer berekent onder de vaste las
ten voor het onderwijs eenige uitgaven, welke öf niet
behoeven te worden uitgegeven of van tijdelijken aard
zijn, zooalstoelage hoofdakte, kachels, advertentiën,
rente enz. Bij eene gemeente-begrooting moeten die
worden uitgetrokken om eventueel gebruikt te kunnen
wordenmaar men kan deze bezwaarlijk onder de ge
wone kosten brengen. Vandaar ons verschil in be
rekening. De 25,(niet 20,schooltoezicht
behooren buiten berekening te blijven omdat het toe
zicht zoowel bijzondere als openbare scholen betreft.
Ook behoeft het geen betoog, dat wat het aantal bij
de wet bepaalde onderwijzers betreft, het niet zonder
invloed blijft, dat men hier met 4 gemeentescholen te
doen heeft, in geen van welke het aantal kinderen een
zuiver veelvoud van 40 geeft, zoodat, zoodra zulk een
veelvoud voor de scholen B en C met 24 overschreden
wordt, volgens de wet een onderwijzer meer noodig is.
Kon men die fractiën op de verschillende scholen bijeen
voegen, er zou allicht een onderwijzer minder kunnen
zijn. En de heer Den Boer berekent zelf, dat éen
onderwijzer meer op de bijzondere school, noodig als
het eene openbare ware, de kosten reeds met 3,
per kind zouden verhoogen 1 Op de zoogenaamde
kleinere kosten zal bezwaarlijk bezuiniging mogelijk
zijn, ze zijn werkelijk zoo miniem mogelijk, zoodat
en de heer Den Boer ontkent dit niet alleen
door verlaging van traktementen vermindering van
kosten is te verkrijgen. Wij vermoeden dan ook dat
het verschil met de bijzondere school alleen in de trak
tementen zit. Dat men bij het bijzonder onderwijs,
op welks wetenschappelijke waarde wij geen recht
hebben iets aftedingen, goedkooper onderwijzers krijgen
kan is bekend. Gedeeltelijk schrijven wij dat toe aan
de voorkeur dier onderwijzers voor het bijzonder on
derwijs, maar ook daaraan, dat althans voor de hoofden
geen vergelijkend examen wordt gevorderd.
(8) De heer Den Boer zal weten dat het hand-
werksonderwijs als vak K onder de verplichte vakken
in de wet voorkomt. Daartegen is dus niets te doen,
maar het vak vordert bijzondere uitgaven zoowel aan
traktementen als aan leermiddelen, die natuurlijk niet
zonder invloed blijven op het eindcijfer.
In het verslag lezen wij»de heer Den Boer
herneemtVroeger moest men de onderwijzers
PCt.
PCt.
PCt.
PCt.
Atchison-Topeka oblig.
7
120
4%
110%
Atl. Pacific (W. D.) le hyp.
6
83
3
7%
Canada South, cert. v. aand.
4454
Centr, Pacific Aand.
42%
5
97
dito dito Obl.
6
110%
5
96
dito California Oregon Obl.
6
100%
4%
19%
dito dito Serie B
6
99%
6
9%
dito San Joaq. Valley dito
6
105%
4
30.
dito Cal. Pac. 2 Hyp. dito
6
99 54
I.
Chicago Atlantic Oblig. Cert.
6
6954
114
Chicago N. W. Cert. v. Aand. Preferred
134
4%
103%
dito Cert. le hyp.
7
124
31
dito Jowa Midland dito
8
•130%
4%
102
dito Mad. Ext. dito
7
129%
9454
dito Menomenee dito
7
12954
5
102
dito N. W. Union dito
7
13054
5
102
dito Winona St. Peter dito
7
127%
5
87%
Chic. Burl. Quincy. C. v. Aand.
125%
Chicago R.-Island Cert. Aand.
122
4
101%
dito South-Westh Obl.
7
125%
5
104
Denver Rio-Grande. Cert. v. Aand.
19
67%
dito dito Oblig. Cert.
7
115
5
86
dito dito Cert. v. geconsol.
7
8254
3
57
Illinois Cert. van Aand.
13454
4
46%
dito Leas L. Stock Cert.
4
8954
62%
dito Springfield Div. Obl.
6
114
5
115%
Kansas Pacific dito
6
108%
4%
95 54
Louisv. en Nashville. Cert. v. Aand.
455%
4
86
dito dito (le hyp.)
6
105%
3
56 54
dito dito (2e
3
5054
5
9554
dito dito Sink, fund Obl.
6
95%
89
5
91%
St.-Louis San Fr. Aand. le Pref.
5
97%
dito dito Oblig.
6
104
5
93
dito Alg. Hyp. dito
6
90
5
55 54
dito Wichita Western
6
99
5
102%
Mich. Centr. Cert. van Aand.
75 54
5
93 54
Milw. St. Paul Cert. v. Aand. P. S.
88
dito in goud Obl.
7
124
5
96%
Miss. Kansas Texas. Aand.
28
5
94
Miss. Kansas Texas. Obl.
7
10954
5
6054
dito Incomebonds. dito
80
dito Un. Pac. South-Br. dito
6
109%
6954
Missouri-Pacific South dito
6
10154
als het ware koopen, thans is er overvloed en waar
de hoofdstad voortgaat om de jaarwedde der onder
wijzers te verminderen, daar meent hij dat onze
gemeente kan en moet volgen". Ons dunkt, dit is
duidelijk.
(s) Dat de traktementen in lateren tijd verhoogd
zijn tengevolge van schaarschte van personeel is vol
komen juist; maar dit is geen antwoord op onze
vraag of f600 in den tegenwoordigen tijd te veelis.
Deze vraag is tevens van toepassing op de nu vol
gende redeneering van den heer Den Boer, terwijl
daarbij niet vergeten moet worden, dat er verschil
is tusschen het leven op het platteland en in eene stad.
De heer Den Boer vergist zichschool E is
met 30 leerlingen geopend. (Red.)
Bij de Hervormde gemeente alhier heeft op Maandag
den 2 dezer eene stemming plaatsgehad voor vier leden
van het kiescollege, die met 1 Jan. e. k. aan de beurt
van aftreding zijn, en tevens voor éen lid, ter vervul
ling van eene tusschentijds ontstane vacature.
Ruim 8 dagen te voren was bij aanplakking aan den
kerkmuur duidelijk kenbaar gemaakt, uit welke leden
het kiescollege bestaat, met aanwijzing van de tijden
hunner aftreding, teneinde de stemgerechtigden inte-
lichten, voor welke aftredende, doch herkiesbare leden
nu gestemd moest worden, en welke, wier zittingtijd
nog voortduurt, alzoo buiten aanmerking behoorden
te blijven.
Bij het openen der stembus is evenwel gebleken, dat
door enkele kiezers toch op een lid stemmen zijn uit
gebracht, die eerst met 1889, en zoo ook op een ander,
die met 1888 moet aftreden.
De kerkeraad is van oordeel geweest, dit getal stem
men niet van onwaarde, maar geldig te moeten ver
klaren, hetgeen ten gevolge heeft, dat éen van de vier
aftredende leden, die anders ook de volstrekte meer
derheid zou gehad hebben, zich nu blootgesteld ziet
aan eene herstemming.
Hoezeer, noch het kerkelijk kiesreglement, noch de
kieswet van 't Rijk, in een of ander artikel aanwijst,
hoe in zoodanig geval te handelen, komt het mij voor,
dat de wetgever het ondenkbaar geacht heeft, dat
eenig kiezer de dwaasheid zou begaan, van zijne stem
uit te brengen op iemand, die als lid zitting heeft,
en wiens tijd van aftreding nog niet is aangebroken.
Wanneer men toch van dezen onredelijken grond
uitgaat, om zulke stemmen als geldig aan te nemen,
dan wordt de gelegenheid geopend, dat iemand, lid
zijnde en nog drie, twee of éen jaar zitting hebbende,
op nieuw gekozen wordt voor een zittingtijd van vier
jaar, in welk geval de kerkeraad meent, dat zoo
iemand dan voor de gedane keuze moet bedanken, of
anders die wel aannemen, met loslating van het ra
dicaal, 't welk hij bezit.
Nu is het de vraag, of men den gekozen persoon
daartoe kan noodzaken, en zoo hij daartoe niet gezind
is, of hij dan als een vreemdsoortig dubbel-Iid zitting
kan nemen.
Wolfertsdijk, 4 November 1885.
EEN ONDERZOEKLIEVEND
LID DER GEMEENTE.
De tweede alinea van art. 61 der kieswet zegt,
dat zulk een naam als niet geschreven wordt beschouwd.
(Red.)
PCt.
N.-York-Erie Gert. v. Pref. Aand.
New-York Pens. Ohio 6
St. Paul Min. Man. Cert. v. Aand.
dito dito Obl. 7
dito Geconsolideerde Schuld dito 6
dito dito 2e hyp. 6
dito dito Dakota Ext. Obl. 6
Pennsylv. Spw. Cert. v. Aand.
Pittsb. Fw. Cert. v. Aand. 7
Southern Pacific Oblig. 6
Union Pacific Hoofdl. Certificaten v. Aand.
Union Pac. Hoofdlijn Obl. 6
dito Collateral Trast Bonds 6
dito dito dito 5
Brazilië Spoorwegleening 5
«KAïHiwaeiiaA&irscatAPmsar.
Amst. Omnib.-Maatsch. Obl. 4%
Arnh. Tramwegm. Aand.
Gooische dito dito
Nederl. dito dito
Rotterd. dito dito
Nederland, stad Amsterdam a 1000 3
dito a 100
Stad Rotterdam 3
Gemeente-crediet 3
België, Antwerpen 1874 3
dito Brussel 1879 3
Hongarije, Theiss Regul. loten 4
Oostenrijk, Staatsleening 1860 5
Stad Weenen 1874
Rusland, dito 1864 5
Spanje, St. Madrid '68 (gest.) 3
Turkije, spoorwegleen. 3
PCt.
45
105 Jt
110%
110%
11454
11154
106%
134
100%
56%
113
104%
93
79
104
60%
73
135%
103
106
102
99 54
10254
102
97
1125t
99%
132
42
8%
Oost. papier
zilver
Diverse in
Fransche
coupons.
20,02%
-20,07%
-11,60
- 47,45
- 47,40
Pruisische 58,75
Russen in Z. R. - 1,16%
t t G. R.- 1.87%
Spaansche Buit. - 47,45
Binn. - 2,27
Amerika in doll. - 2,46
Druk. F. Kleeuwens Zoon. Goes.
